ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ပင်လောင်းမြို့နယ်တွင် တည်ဆောက်နေသော အထက်ပေါင်းလောင်းဆည် အတွင်းသို့ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ရေများ စတင် သိုလှောင်တော့မည်ဖြစ်ရာ ရေဝပ်ဧရိယာ အတွင်းရှိနေသော ရွာ ၂၃ ရွာကို ဖယ်ရှားပေးရမည် ဖြစ်သောကြောင့် ဒေသခံများက ငြင်းဆန် ကန့်ကွက်နေကြောင်း သိရသည်။
ယင်း ရေဝပ်ဧရိယာအတွင်း တည်ရှိသည့် ရွာပေါင်း ၂၃ ရွာမှ လူ ၈၀၀၀ ကျော်နှင့် လယ်မြေ၊ ယာမြေ ဧက ၁၂၀၀၀ ကျော် ပြောင်းရွှေ့ ပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာပြည်တွင် မွေတော် သုံးဆူအနေဖြင့် ထင်ရှားသော ဘုရားများတွင် ပါဝင်သည့် နှစ်ပေါင်း ၃၅၀ ကျော် သက်တမ်းရှိ မွေတော် ဘုရားလည်း ဖျက်သိမ်းရမည့် အထဲတွင် ပါဝင်နေသည့် အပြင် တန်ဖိုး မဖြတ်နိုင်သော ကယန်း၊ ပအို့ဝ် တိုင်းရင်းသား ရိုးရာအိမ်များလည်း ပါဝင်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
“မနှစ်တုန်းကတော့ ရွှေ့မယ်ဆိုရင် တအိမ် ကျပ် ၅ သောင်း ပေးမယ်လို့ လူကြီးတွေက ပြောတာပဲ၊ အခုကျတော့ လာလည်း မပေးဘူး၊ ပြောင်းဖို့ပဲ ပြောနေတယ်။ ကျနော်တို့ ဆန္ဒကတော့ ကျပ် ၅ သိန်း ပေးမယ်ဆိုလည်း မပြောင်းနိုင်ဘူး သူတို့ပေးတဲ့ ပိုက်ဆံက စားလိုက်ရင် ခဏနဲ့ ကုန်သွားပြီးတော့ တသက်လုံး အငတ်နေရမှာဗျ” ဟု ထိန်ပင်ကျေးရွာအုပ်စု ဥသျှစ်ကုန်း ကျေးရွာသား ဦးမောင်အေးက ဆိုသည်။
အဆိုပါ ပေါင်းလောင်းမြစ်ဝှမ်း တလျှောက်သည် ပအို့ဝ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသဖြစ်ပြီး ပအို့ဝ်၊ ကယန်းနှင့် မြန်မာလူမျိုး များ နေထိုင်ကြကြောင်း၊ စပါးနှင့် နနွင်း စသည့် သီးနှံများ စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ပေါင်းလောင်း ချောင်းထဲတွင် ရေလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများလည်း ရှိကြောင်း သိရသည်။
လယ်မြေများ ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ပေးမည် ဆိုသော်လည်း မြေပြန့်၌ မဟုတ်ဘဲ တောင်ကုန်းများပေါ်တွင် ဖြစ်ရာ တောင်ကုန်းများ အလွန် မတ်စောက်ခြင်းကြောင့် ရွှေ့ပြောင်း တောင်ယာအဖြစ် ပြောင်းရွှေ့လုပ်ကိုင်ရပါက အခက်ခဲများ ကြုံတွေ့လာနိုင်ကြောင်း၊ ရေလုပ်ငန်းများလည်း ရပ်ဆိုင်း သွားနိုင်ကြောင်း၊ တချို့ရွာများ နှစ်ခြမ်းကွဲသွားမည့် အနေအထားများ ရှိကြောင်း ဒေသခံများက ရှင်းပြသည်။
ပင်လောင်းမြို့နှင့် ပျဉ်းမနားမြို့အကြားသို့ ပြောင်းရွှေ့ပေးရသော ရွာများလည်း ရှိကြောင်းနှင့် ယင်းနေရာသစ် များတွင် ရေရှား ကြောင်းလည်း သိရသည်။
“တချို့ ရွှေ့လိုက်ရတဲ့ နေရာသစ်တွေမှာ ဆိုရင် ဘုန်းကြီးကျောင်း၊ ဘုရားကျောင်းတွေက မူလ အရွယ်အစားထက် အဆမတန် သေးတယ်၊ အဖြစ်သဘော ပြန်ဆောက်ပေးထားမို့လို့ ဒေသခံတွေက မကျေနပ်ကြဘူး၊ ဆေးခန်းတွေ ပါမယ်သာ ပြောတယ် ဘာမှ မပါလို့ ရွာသားတွေကပဲ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ဆေးခန်းလေးတွေ လုပ်ထားရတယ်” ဟု ကယန်း မျိုးဆက်သစ် လူငယ်အဖွဲ့မှ တာဝန်ခံ ကိုလွီစီးငြိမ်းက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ယခု တည်ဆောက်နေဆဲ ဖြစ်သော အထက် ပေါင်းလောင်ဆည် စီမံကိန်းကို ၂၀၀၅ ခုနှစ်က စတင်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ လျှပ်စစ် စွမ်းအား ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ယူနန် စက်ယန္တယား သွင်းကုန်၊ ထုတ်ကုန် ကုမ္ပဏီတို့က ပူးပေါင်းတည်ဆောက်ခြင်း ဖြစ်ကာ အင်ဂျင်နီယာ အဖွဲ့ အကြံပေးအနေဖြင့် ဂျာမနီနိုင်ငံ FOSCE ကုမ္ပဏီနှင့် ဆည်ဆောက်လုပ်ရေး နည်းပညာ ဒီဇိုင်းအား ဆွစ်ဇာလန် နိုင်ငံမှ AF – Colenco ကုမ္ပဏီ တို့က တာဝန်ယူထားသည်။
ဆည်၏ အမြင့်ကို ၁၀၃ မီတာ (၃၃၈ ပေ) နီးပါးခန့်အထိ တည်ဆောက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်ဆင်ထားမည့် စွမ်းအားမှာ ၁၄၀ မဂ္ဂါဝပ်ဖြစ်၍ နှစ်စဉ် ကီလိုဝပ် သန်းပေါင်း ၄၃၄ ကျော် ထုတ်လုပ်သွားနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် ရေ စတင်သိုလှောင်မည်ဖြစ်၍ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအဆင့်၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ် ဆည်ပိတ်၍ ရေအားလျှပ်စစ် စတင်ထုတ်ယူတော့မည် ဖြစ်ကြောင်း ကယန်းမျိုးဆက်သစ် လူငယ်အဖွဲ့၏ လေ့လာချက်အရ သိရသည်။
အဆိုပါ အထက် ပေါင်းလောင်းဆည် စီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး လျှပ်စစ်စွမ်းအား ဝန်ကြီးဌာန၊ ရေအားလျှပ်စစ် အကောင်အထည် ဖော်ရေး ဦးစီးဌာနထံသို့ ဧရာဝတီမှ အကြိမ်ကြိမ် ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း လက်ခံ ဖြေကြားပေးခြင်း မရှိခဲ့ပေ။
ယင်း ပေါင်းလောင်မြစ်၏ အောက်ဘက်ဆည်ကို ယခုဆည်တွင် ပါဝင်နေသော ကုမ္ပဏီများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ ချေးငွေ အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀ ကျော်ဖြင့် တည်ဆောက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းဆည်မှ ထွက်သော လျှပ်စစ်များအား နေပြည်တော်သို့သာ ပေးပို့ပြီး ဒေသခံများအတွက် လျှပ်စစ်ရလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ကယန်းမျိုးဆက်သစ် လူငယ်အဖွဲ့ တာဝန်ခံက ပြောသည်။
“ဒီလိုမျိုး ရွှေ့ခိုင်း ပြောင်းခိုင်းတာမျိုး တခါမှ မကြုံဘူးတော့ ဘယ်သွားလို့ ဘယ်တိုင်ရမှန်း မသိပါဘူး။ စပါးနဲ့ နနွင်းကလည်း ဈေးမကောင်းလို့ ဝမ်းစာတောင် ဒီနှစ်မရှိကြတာ၊ တခြားနေရာပါ ပြောင်းရဦးမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဘာသွား လုပ်စားရတော့မှာလဲ” ဟု သပြေကုန်း ကျေးရွာအုပ်စု ရွာမရွာသား ဦးတင်ထွန်းဝင်းက ဆိုသည်။
ရွာပေါင်း ၂၃ ရွာမှ ဒေသခံများ စုပေါင်း၍ ကော်မတီတခုဖွဲ့စည်းထားပြီး ရွာများ မပြောင်းရွှေ့ပေးရေးနှင့် ပြောင်းရွှေ့ပေးရမည် ဆိုပါက ထိုက်တန်သော လျော်ကြေး ပေးရန် တောင်းဆိုနေကြောင်း၊ ကော်မတီ အစည်းအဝေးအား ယခုလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကယန်းမျိုးဆက်သစ် လူငယ်များအဖွဲ့ကလည်း ပအို့ဝ် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် တွေ့ဆုံကာ အကူအညီပေးရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။