ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းဝင် ပျူမြို့ဟောင်း တမြို့ ဖြစ်သည့် သရေခေတ္တရာမြို့ဟောင်းဇုန်အတွင်း နေအိမ်များ ကျူးကျော်ဆောက် လုပ် လာခြင်းမရှိစေရန် အတွက် တိုးချဲ့ရပ်ကွက် ပြုလုပ်ပေးရန် စီစဉ်နေသည်။
ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး ပြည်မြို့နှင့် ၅ မိုင်ခန့်တွင် တည်ရှိသည့် သရေခေတ္တရာ မြို့ဟောင်းဇုန်နယ်မြေအတွင်း ကျေးရွာ ၁၉ ရွာ နှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း ၁၁၅ ကျောင်းရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဇုန်နယ်မြေအတွင်း လူဦးရေတိုးပွားလာမှုနှင့် နယ်မြေ ချဲ့ထွင်လာမှုမဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်၍ နယ်မြေသစ်တခုရှာပြီး တိုးချဲ့ရပ်ကွက် ပြုလုပ်ရန် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများ ပူးပေါင်း၍ စီစဉ်နေခြင်းဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
“ဇုန်နယ်မြေမှာ ရှိနေတဲ့ရွာတွေကတော့ မပြောင်းရဘူး။ ဒါပေမယ့် လူဦးရေးတိုးတက်လာရင် ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲဆိုပြီး တိုင်ပင်ကြတော့ မြို့ရွာနေထိုင်မှုအတွက် တိကျတဲ့အဖြေလိုအပ်တယ်ဆိုတယ်။ ဒါကြောင့် မြို့သစ်တိုးချဲ့ရမယ်။ ဘယ်တော့လောက် ဆို တာ တော့ ခန့်မှန်းမရနိုင်သေးဘူး။ ဒါက လူကြီးတွေက စီစဉ်နေကြတာဆိုတော့လေ”ဟု ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် များဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးသန်းဇော်ဦး က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဇုန်နယ်မြေ၌ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အတွင်း ကျူးကျော် ဝင်ရောက်နေထိုင်သည့် အိမ်ခြေ ၁၀၀ ကျော်ရှိခဲ့သည့် အတွက် အဆောက်အအုံ တိုးချဲ့ရန်နှင့် အထပ်မြင့်ပြင်ဆင်မည်ဆိုပါက ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်များ ဌာနခွဲသို့ တင်ပြ၍ ခွင့်ပြုချက် တောင်းခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
“တားမြစ်ထားတာတွေ မလုပ်ဖို့ စည်းရုံးရေးလုပ်ရတယ်။ မြေနီ ကျောက်စရစ်တွေတူးတော့ တောင်တွေက သဘာဝအတိုင်း မရှိတော့ဘူး အပင်တွေပျက်စီးတယ်။ ကျွဲနွားတွေဝင်ပြီး ကျောင်းတော့၊ ဇုန်ထဲက ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံတွေထဲ ဝင်လာတော့ ပျက် စီးကုန်မှာစိုးရိမ်လို့ သတိပေးရတယ်”ဟု သရေခေတ္တရာဇုန် စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ မှ ဦးစိုးမိုးအောင် က ရှင်းပြသည်။
ယင်းဇုန်နယ်မြေရှိ ကျေးရွာ ဒေသခံများသည် ရွှေကျင်ခြင်း၊ မြေနီတူးဖော်ခြင်း၊ ကျောက်စရစ်တူးဖော်ခြင်း၊ ကျွဲနွားဆိတ်များ ကျောင်း ခြင်း၊ အဆောက်အအုံ တိုးချဲ့ဆောက်လုပ်ခြင်းနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးခြင်းများ ပြုလုပ်ကြကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ဇုန်နယ်မြေအတွင်း ရပ်၊ ကျေးပိုင်နယ်မြေမှတ်တိုင်များနှင့် ဇုန်နယ်မြေမှတ်တိုင်များ စိုက်ထူခြင်း၊ ရွှေကျင်ခြင်း၊ မြေနီ၊ ကျောက်စရစ်တူးဖော်ခြင်းများကို တားမြစ်ခြင်းနှင့် ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးရာတွင် စက်ယန္တရားများ မသုံးရန် စည်းရုံခြင်းတို့အပြင် ဆိုင်းဘုတ်များ စိုက်ထူ၍ တားမြစ်ထားကြောင်း သိရ သည်။
“ဥပဒေ အရ တားမြစ်ထားပေမယ့် ဒေသခံတွေနစ်နာမှာလည်း စိုးရိမ်လို့ စည်းရုံးတဲ့နည်းနဲ့ပဲ ဖြေရှင်းနေတယ်။ ကမ္ဘာ့ အမွေအနှစ်ကို ကာကွယ် ထိန်းသိမ်းဖို့လိုအပ်သလို ဒေသခံတွေတိုးတက်ဖို့ကလည်း စိန်ခေါ်မှု တရပ်ဖြစ်တယ်”ဟု ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်များ ဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးသန်းဇော်ဦး က ဆိုသည်။
ထိုသို့ တားမြစ်ချက်များနှင့် စည်းရုံးမှုများကို မလိုက်နာပါက ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ဒေသဆိုင်ရာ ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၄ အရ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဇုန်စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီ မှ သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ပျူမြို့ဟောင်းများဖြစ်သည့် ဗိဿနိုး၊ သရေခေတ္တရာနှင့် ဟန်လင်းမြို့ဟောင်းများ ရှိ ဒေသခံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မြို့ဟောင်းများနှင့် မြို့တွင်းပြေးဆွဲကားငယ်များ ပြေးဆွဲစေခြင်း၊ ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနှင့် ရွေ့လျား ဈေးဆိုင်ငယ်များ ဖွင့်လှစ်စေပြီး စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများ ပြုလုပ်ပေးနေကြောင်း သိရသည်။
သရေခေတ္တရာ မြို့ဟောင်း၊ ဗိဿနိုး မြို့ဟောင်းနှင့် ဟန်လင်း မြို့ဟောင်းတို့ကို ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၂ ရက်က ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ (UNESCO) က ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် (World Heritage List) စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခဲ့သည်။