တရုတ် – မြန်မာ သံတမန် ဆက်ဆံရေးဟာ သမ္မတဦးသိန်းစိန် တက်လာပြီး နောက်ပိုင်း ကစပြီး အဖုအထစ် အကွေ့အကောက်တွေ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဦးသိန်းစိန်ရဲ့ တရုတ်က မြုပ်နှံထားတဲ့ မြစ်ဆုံစီမံကိန်းကို ခေတ္တ ရပ်ဆိုင်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တရုတ် အစိုးရ နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို အိမ်မက်ကနေ ဗွေဆော်ဦး လန့်နှိုး လိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒုတိယကတော့ နိုင်ငံရေးအရ တံခါးဖွင့်ခဲ့တဲ့ မြန်မာဟာ တချိန်က ရန်သူတွေလို ဆက်ဆံခဲ့ တဲ့ အမေရိကန်အပါအဝင် အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ အချိန်တိုအတွင်း ရင်းနှီးဆက်ဆံမှု တိုး တက်လာတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဦးသိန်းစိန်ဟာ အိမ်ဖြူတော်ကို လည်ပတ်ခဲ့တယ်။ နဂါးကြီး ဟာ သူ့ရဲ့ အိမ်နောက်ခြမ်းမှာ တချိန်က သူ့ရဲ့ လက် ဝေခံ တပည့်လို (ဆွေးမျိုးပေါက်ဖေါ် တွေလိုတော့ တရားဝင် ခေါ်ဝေါ်ကြပါတယ်) ဆက်ဆံခဲ့ဖူး သူက တမဟုန်ချင်း သူ့ရဲ့ ရင်ခွင် ထဲကနေ အခြားရင်ခွင်ထဲကို ပြောင်းသွားမှာကိုတော့ လိုလားမှာ မဟုတ်ပါဘူး။
နောက်ဆုံး အဖုအထစ်ကတော့ နယ်စပ်မှာ မြန်မာ့တပ်မတော် နဲ့ ကိုးကန့်၊ အခြား လက်နက်ကိုင်တပ်တွေနဲ့ ပဋိပက္ခပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ပဋိပက္ခမှာ တရုတ်ကြေစားတွေ ပါဝင်တယ်လို့ မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်က စွပ်စွဲခဲ့သလို တရုတ်ကလည်း နယ်စပ်မှာ တန်ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေ လုပ်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ တပ်မတော်ဟာ တရုတ်အပေါ်မှာ ထားတဲ့သဘောထားက တင်းမာတယ်ဆိုတာ ဘေဂျင်းက သိသွားပါ တယ်။
ဒီလိုအနေအထားမှာ တရုတ်အစိုးရက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တရားဝင်ဖိတ်ကြားခဲ့ တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်သမ္မတနဲ့ရော ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ပါ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တွေ့ဆုံဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။
ဒီဖိတ်ကြားချက်ဟာ တရုတ်ဘက်က အလေးအနက် တွက်ချက်ပြီး ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့ ပြောင်မြောက်တဲ့ နိုင်ငံရေး – သံတမန်ရေးအရ အရေးကြီးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ဆိုရင်မမှား ပါဘူး။ အနာဂါတ်မှာ သူ့ရဲ့ အကျိုးစီးပွါးနဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံအပေါ်ထားတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမှုဝါဒ အရရော ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးအရပါ မထိခိုက်နိုင်ဘူးလို့ ခြုံငုံတွက်ချက်ပြီးမှ ဆုံးဖြတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး ဆုံးဖြတ်ချက် ဖြစ်ပါတယ်။ မှားခဲ့ရင်လည်း အဲဒီအကျိုးဆက်ကို ခံရမှာက တရုတ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအထဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ လက်တွေ့ကျတဲ့ နိုင်ငံရေးသမား ဖြစ်တယ်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သူမရဲ့ ပါတီသေချာပေါက် မဲများများနဲ့ နိုင်နိုင်တယ် (ဘယ်သူတွေ ဘယ် လိုပဲ ဝေဖန်ဝေဖန်) ဒါ့အပြင် မြန်မာ့မြေပေါ်မှာ မြုတ်နှံထားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရေရှည်စီးပွါး ရေးကိုလည်း မျှမျှတတ ကာကွယ်ပေးနိုင် ချင့်ချိန်စဉ်းစားပေးနိုင်တယ်လို့ ဘေဂျင်းဘက်က တွက်ချက်ခဲ့လို့ ဖိတ်ခေါ်ခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ပံတောင်းကြေးနီ စီမံကိန်းမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ ကော်မ ရှင်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ဒေသခံတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွါးအတွက် မဟုတ်ဘဲ တရုတ်ရဲ့ အကျိုး စီးပွါးကို ကာကွယ်ပေးတဲ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ်တဲ့အပြင် ဘေဂျင်းကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လိုချင်နေတဲ့ စကားလက်ဆောင် သင်္ကေတလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
တဘက်က ပြောရရင် ဒါဟာ တရုတ်ရဲ့ strategic re-balance မဟာဗျူဟာ ကျတဲ့ ပထဝီ နိုင်ငံရေးမှာ သူ့ရဲ့အနေအထားကို ပြန်ပြီး balance လုပ်ယူတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ဘက် တွက်ဆထားတာကတော့ လက်ရှိဦးသိန်းစိန် အစိုးရဟာ ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ ဒုတိယ သက် တမ်းကို သွားဖို့ လမ်းမရှိတော့ဘူးလို့လည်း အခိုင်အမာ တွက်ထားပုံ ရပါတယ်။
ဒါကြောင့် သူဟာ ဦးရွှေမန်းကို ဖိတ်ခဲ့ပါတယ်။ (တရုတ် ခရီးစဉ်အပြီး US ကိုလည်း သွား လိုက်ပါသေးတယ်) ပြီးတော့ အများကခေါ်ဝေါ် သုံးနူံးတဲ့ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရေစီ ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖိတ်ကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြင်းလောင်းတတ် သူတွေ ဆိုရင်တော့ တရုတ်က ဘယ်မြင်းကို လောင်းနေပြီလဲ ဆိုတာ တွက်ဆလို့ ရပါ တယ်။
အိမ်ဖြူတော်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သွားခဲ့ရင် ဘေဂျင်းကိုလည်းလာပြီး တရုတ် သမ္မတနဲ့ တွေ့ခွင့်ရှိတယ် ဆိုတဲ့ အချက်ပြမူလည်း ရှိပါတယ်။
တရုတ်အစိုးရရဲ့ ဆင်ဟွာသတင်းအေဂျင်စီကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထင်ပေါ် ကျော်ကြားတဲ့ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်ဆိုပြီး ခေါ်ဝေါ် သမုတ်ထားပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ ခေါင်းဆောင်၊ လူထုခေါင်းဆောင် မဟုတ်ပါဘူး။
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တရားဝင် ဖိတ်တဲ့အတွက်လည်း သူ့နောက်က လူထုကို တနည်းတဖုံ တရုတ်အပေါ် မြင်တဲ့ အမြင်တွေ ပျော့ပြောင်းစေနိုင်တယ်လို့လည်း တွက်နိုင်ပါတယ်။ (ဒီအချက်ကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ တရုတ်ခေါင်းဆောင် တွေနဲ့ တွေ့တဲ့အခါမှာ လူထုအကျိုးအတွက် ကိုယ်စားပြုပြီး ပြောမှာလား ဆိုတဲ့မေးခွန်းက အရေကြီးပါတယ်)။
အနာဂါတ် ကိုယ်ကျိုးစီးပွါး နဲ့ မဟာဗျူဟာကျတဲ့ ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးကို ဆုံးဖြတ်တဲ့ တရုတ်အစိုးရဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို NLD ပါတီရဲ့ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တဦး အဖြစ် ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး တံခါးဖွင့် ကြိုဆိုဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။