လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းတယ်လို့ အများစုက သိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ် ခြင်းက ကိုယ့်ရဲ့ လိင်မှုစွမ်းဆောင်ရည်တွေ ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေတယ်ဆိုတာကို သတိပြုမိတဲ့ သူ တော့ နည်းပါလိမ့်မယ်။ “တပတ်မှာ ၃ ကြိမ်၊ ၄ကြိမ်လောက် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ် ရင် လိင်မှုဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်တွေ တိုး တက်လာဖို့ အထောက် အကူပြုပါတယ်။” လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံ American Council on Exercise (ACE) က လေ့ကျင့်ရေး စိတ်ပညာရှင်နဲ့ နည်းပြ တဦး ဖြစ်တဲ့ Pete McCall ကပြောပါတယ်။
ဒါဆိုရင် ဘယ်လိုလေ့ကျင့်ခန်း အမျိုးအစားတွေက လိင်ကိစ္စအတွက် အကောင်း ဆုံးဖြစ်နိုင်မလဲ ဆိုတာလဲ အရေးကြီး ပါတယ်။ Pete McCall ကတော့ အောက်ပါ လေ့ကျင့်ခန်း ၅ ခုကို ထောက် ခံချက်ပေးထားပါတယ်။
(၁) အလေးမခြင်း
“အလေးမ တာက ကိုယ်ခန္ဒာအတွင်းမှာ အမျိုးသား ဟိုမုန်း (testosterone) ထုတ်လုပ်မှုကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒီဟိုမုန်းက အမျိုးသားတွေရဲ့ လိင်မှုကိစ္စမှာ ပင်မ အခြေခံတခု ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ Pete McCall ကဆိုပါတယ်။ မောပန်းလာတယ် လို့ ခံစားရတဲ့ အထိ တခါကို ၁၀ကြိမ်စီလောက် မ ဖို့လည်း သူက အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။ ဒိုက်ထိုးတာ၊ အိပ်ထမတင်လုပ်တာ တွေကိုလည်း လုပ်နိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီလေ့ကျင့်ခန်းတွေနဲ့ အလေးမခြင်း က ကြွက်သားတွေဖွံ့ဖြိုး သန်မာလာစေ တဲ့ လေ့ကျင့် ခန်း တွေ ဖြစ်ပြီးတော့ ပုခုံး၊ ရင်ဘတ်နဲ့ ဝမ်းဗိုက်ကြွက်သားတွေ သန်မာခြင်းက လိင်ဆက်ဆံမှုမှာ အထောက် အကူ ဖြစ်စေပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကိုယ်ခန္ဓာ အပေါ်ပိုင်း ကြံ့ခိုင်သန်မာခြင်းကြောင့် သက်လုံပိုကောင်းစေနိုင် သလို အဲဒီကြွက်သားတွေက လိင်ဆက်ဆံချိန်မှာ အသုံးချရတဲ့ ကြွက်သားတွေ ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။
(၂) Kegel လေ့ကျင့်ခန်း
အမေရိကန်နိုင်ငံက သားဖွားမီးယပ် အထူးကုဆရာဝင် ဒေါက်တာ Arnold Kegel ရဲ့ အမည်ကို အစွဲပြုမှည့်ခေါ်ထားတဲ့ Kegel လေ့ကျင့်ခန်း တွေကလည်း အမျိုးသားတွေရဲ့ လိင်မှုကိစ္စအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။ တင်ပါးဆုံ အတွင်းမှာ ရှိတဲ့ pubococcygeus ကြွက်သား (PC ကြွက်သား လို့လည်းခေါ်ပါတယ်)ကို ညှစ်လိုက် လျှော့လိုက် လုပ်ပေးရတဲ့ လေ့ကျင့် ခန်းဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်နေရာမှာလဲဆိုတာကို သိချင်ရင် ဆီးသွားနေတုန်း ရပ်ကြည့်လိုက်ပါ။ ရပ်သွားအောင် ညှစ်ပေးလိုက်တဲ့ ကြွက်သား က PC ပါပဲ။ PC ကြွက်သား ကို သန်မာအောင်လေ့ကျင့်ပေးခြင်း အားဖြင့် သုတ်လွှတ်ချိန်ကို ပိုမိုကြာမြင့်အောင် ထိန်းထားနိုင်တယ်လို့ Pete McCall ကဆိုပါတယ်။ စတင်လေ့ကျင့်ဖို့ အတွက် ဆီးသွား ချိန်မှာ ရပ်လိုက် သွားလိုက်လုပ်ပြီး ဒီကြွက်သား၏ လှုပ်ရှားမှုကို သိအောင်လေ့ကျင့်ပါ။ သိသွားပြီဆိုရင်တော့ အချိန်မရွေး၊ နေရာမရွေး ဒီလေ့ကျင့်ခန်းကို လုပ်လို့ရပါပြီ။ စာဖတ်ရင်း၊ ကားစီးရင်း၊ အလုပ်လုပ်ရင်း၊ အင်တာနက်သုံးရင်း ဘယ်အချိန်မဆို လုပ်လို့ရပါတယ်။ ၁၀ စက္ကန့်လောက်အထိ ညှစ်ထားနိုင်အောင် တဖြည်းဖြည်းချင်းတိုးပြီး လုပ်သွားဖို့ Pete McCall က အကြံပြုထားပါတယ်။ မမော မချင်း လုပ်နိုင်သလောက် လုပ်လို့ ရပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေ လည်းလေ့ကျင့်လို့ ရပါတယ်။
(၃) ယောဂ လေ့ကျင့်ခန်း
ပုံစံ အနေအထား အသစ် အမျိုးမျိုးကို ပြောင်းပြီး လိင်မှုသုခကို ခံစားချင်ရင် ယောဂလေ့ကျင့်ခြင်း အားဖြင့် ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ် ခန္ဓာ အနေအထားကို လိုသလိုပြောင်းလဲပြီး လိင်ဆက်ဆံချိန်မှာ အမြင့်ဆုံး သုခကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်လို့ Pete McCall က ဆိုပါတယ်။ ယောဂ လေ့ကျင့်ခန်းက အကြောအချင်တွေလျော့ပြီး ကိုယ်ခန္ဓာကို ပျော့ပျောင်းစေတဲ့ အတွက် ပိုမိုကောင်းမွန် တဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ သက်လုံ ပိုပြီးတော့ကောင်းလာစေတယ်လို့ လည်း ပညာရှင် အချို့ကပြောကြပါ တယ်။ Bow Pose၊ Peacock Pose နဲ့ Shoulder Stand စတဲ့ ယောဂ လေ့ကျင့်နည်း ပုံစံတွေက PC ကြွက်သားအတွက် လည်း ကောင်းတယ်လို့ Pete McCall က အကြံပြုထားပါတယ်။
(၄) လမ်းမြန်မြန်လျှောက်ခြင်း
Harvard တက္ကသိုလ်က သုတေသီတွေက အသက် ၅၀ ကျော် အမျိုးသား ၃၁၀၀၀ ကိုလေ့လာကြည့်တဲ့ အခါ အေရိုဘစ် လေ့ကျင့်ခန်းတွေ လုပ်ခြင်းက လိင်အင်္ဂါတင်းမာနိုင်မှုပြဿနာ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အန္တရယ်ကို ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် လျှော့ ချ ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ တခြားလေ့လာမှုတွေ အရလည်း တနေ့ကို အနည်းဆုံး ကယ်လိုရီ ၂၀၀ လောက် လောက်ကျွမ်းအောင် အေရိုဘစ်လေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ခြင်း ဒါမှ မဟုတ် ၂ မိုင်လောက် လမ်းမြန်မြန်လျှောက်ခြင်းက လိင်အင်္ဂါတင်းမာနိုင်စွမ်းမရှိတဲ့ ပြဿနာကို သိသိသာသာ လျော့ကျစေတယ် ဆိုတာ သိခဲ့ရပါတယ်။ ခပ်သွက်သွက် လမ်း လျှောက်ခြင်းက သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းမှုကို ကောင်းမွန်စေတဲ့ အတွက် ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။“ လမ်းအမြန်လျှောက်ခြင်း၊ ပြေးခြင်းနဲ့ အေရိုဘစ်လေ့ကျင့် ခန်းတွေလုပ်ခြင်းက လိင်မှုစွမ်းရည်အတွက် ကောင်းသလို နှလုံးရောဂါကိုလည်း ကာကွယ် ပေးပါတယ်။” လို့ Pete McCall က ပြောပါတယ်။ ဒီလေ့ကျင့်ခန်းတွေက သွေးကြောတွေကို သန့်ရှင်း စင်ကြယ်စေတဲ့ အတွက် လိင်အင်္ဂါ တောင့် တင်းမှု ပိုသန်မာလာစေသလို အချိန်လည်း ပိုကြာလာစေနိုင်တယ်လို့ လည်းဆိုပါတယ်။
(၅) ရေကူးခြင်း
Harvard သုတေသီတွေကပဲ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးတွေပါ ပါဝင်တဲ့ ရေကူးသမား ၁၆၀ ကို လေ့လာတဲ့ အခါမှာ အသက် ၆၀ ကျော် ရေကူးသမားတွေဟာ အသက် ၄၀ ဝန်းကျင်ကလိုမျိုးပဲ လိင်မှုကိစ္စမှာ စွမ်းဆောင်နိုင်သေးတယ်ဆို တာ တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ “တကြိမ်ကို အနည်းဆုံး မိနစ် ၃၀ လောက် တပတ်ကို ၃ ကြိမ်လောက် ရေကူးပေးခြင်းက လိင်ဆက်ဆံ ရာမှာ သက်လုံကောင်းလာစေနိုင်ပါတယ်။” လို့ Pete McCall က ပြောပါတယ်။ ကိုယ်အလေးချိန်ကိုလည်း လျော့ကျစေ မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဝလွန်ခြင်းက လိင်စွမ်းဆောင်ရည် အပေါ်ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့ပြီးပါပြီ။ နောက်ပြီး တော့ အဆီတွေလျော့ကျပြီး ကြွက်သားတွေနဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာက လိင်ဆွဲဆောင်မှု ပိုကောင်းမယ် ဆိုတာကလည်း အသေအချာ ပါပဲ။
အထက်ပါ လေ့ကျင့်ခန်းတွေကို အားလုံးဖြစ်စေ၊ တချို့ကို ဖြစ်စေ လုပ်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင် လိင်မှုဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည် တွေ တိုးတက်လာပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ အဖော်ကို စိတ်ကျေနပ် နှစ်သိမ့်မှုပေးနိုင်သလို နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးရလဒ် အနေနဲ့ ကျန်းမာရေးလည်း ပိုကောင်းလာမှာဖြစ်ပါတယ်။