တပ်မတော်မှာ တပ်ခွဲတပ်ကြပ်ကြီး အဆင့်ထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ဦးစိန်ကျော်ဝင်းက ၁၉၉၉ ခုနှစ် ကရင်ပြည် နယ် စစ်မြေပြင်မှာ မိုင်းထိခဲ့တာကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့ ဒဏ်ရာ အများအပြားရရှိခဲ့ပါတယ်။ မိုင်းဒဏ်ကြောင့် ကိုယ်လက် အင်္ဂါ မဆုံးရှုံးပေမယ့် မျက်စိနှစ်လုံးကိုတော့ စွန့်လွှတ်လိုက်ရပါတယ်။
ဆေးကုသမှု ခံယူအပြီးမှာ တပ်မတော်က သူ့ကို နောက်တန်းမှာ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး တာဝန်တွေကို ၈ နှစ်ကြာ ပေးပါတယ်။ သူ အငြိမ်းစား ယူပြီးနောက်မှာတော့ သူ့မျက်လုံး နှစ်ဖက် ဆုံးရှုံးမှု အတွက် တပ်မတော်က သူ့ကို ပေးအပ်တဲ့ အထောက်အပံ့က အင်မတန် နည်းပါးလွန်းတာနဲ့ ကြုံလိုက်ရပါတယ်။
တပ်မတော်ကနေ အနားယူခါစမှာ အငြိ်မ်းစား လစာ ကျပ် သုံးသောင်းကျော်၊ ဆုံးရှုံးတဲ့ မျက်လုံး တဖက်အတွက် နစ်နာကြေး ရာဂဏန်း ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဦးစိန်ကျော်ဝင်းက ဆိုပါတယ်။
“တပ်က ထွက်လာတော့ မျက်လုံး တလုံး အတွက် တလကို ကျပ် ၈ဝဝ ပဲ ရတယ် ဆိုတာ သိရတော့၊ ငါ့မျက်လုံး နှစ်လုံး တိုင်းပြည်အပေါ်မှာ စွန့်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ အတွက် ခံစားခွင့်က ကလေးမုန့်ဖိုးတောင် မရှိပါလား၊ တော်တော့်ကို ရယ်လည်း ရယ်ချင်၊ စိတ်လည်း တိုခဲ့ရတယ်” လို့ ဦးစိန်ကျော်ဝင်းက ပြောပါတယ်။
မကြာသေးခင် နှစ်များ အတွင်း အငြိမ်းစားဝန်ထမ်း လစာတွေ တိုးပေးခဲ့တာကြောင့် ဦးစိန်ကျော်ဝင်းရဲ့ ပင်စင်ငွေက ၉ဝ,ဝဝဝ ကျော်၊ မျက်လုံး ဆုံးရှုံးမှု အတွက် တဖက်ကို ၆,ဝဝဝ နှုန်းနဲ့ လစဉ် ထောက်ပံ့ကြေး ၁၂,ဝဝဝ ရနေပါပြီ။ သို့သော်လည်း ဒီပမာဏဟာ ယနေ့ခေတ် နေထိုင်မှု စရိတ်ကြောင့် ကလေးမုန့်ဖိုးလို ဖြစ်နေတုန်းပဲ လို့ သူက ညည်းညူ ပြောဆိုပါတယ်။
ဦးစိန်ကျော်ဝင်းက မွန်ပြည်နယ် ကျိုက်ထိုမြို့နယ်က မိတ်ဆွေ တယောက်ရဲ့ခြံထဲမှာ မှီခိုနေခဲ့တုန်း ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ထိခိုက်တဲ့ စစ်မှုထမ်းဟောင်းတွေ အတွက် အိမ်ရာမှာ နေထိုင်ခွင့် လျှောက်ထားရာမှာ ၂ဝဝ၉ မှာတော့ သထုံမြို့နဲ့ ငါးမိုင်ခန့် အကွာမှာ ရှိတဲ့ သုဓမ္မဝတီမြို့သစ်မှာ နေထိုင်စရာ အိမ်တလုံး ရရှိခဲ့ပါပြီ။ သုဓမ္မဝတီမှာ ဦးစိန်ကျော်ဝင်းလို စစ်ပြန် ရဲဘော် ၆ဝ ခန့်ဟာ မိသားစုနဲ့ အတူ နေထိုင်လျက် ရှိပါတယ်။
နိုင်ငံအနှံ့မှာ သုဓမ္မဝတီလို မသန်စွမ်း စစ်မှုထမ်းဟောင်း အိမ်ရာ ဘယ်လောက်ရှိတယ် ဆိုတာတော့ မသိရသေးပါဘူး။ နှစ် ရဝ နီးပါး ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မှာ ကိုယ်လက်အင်္ဂါ အစိတ်အပိုင်းတခုခု စွန့်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ တပ်မတော်သား အရေအတွက် ဘယ်လောက် ရှိတယ်၊ သူတို့ အတွက် ဘယ်လို ဘယ်ပုံထောက်ပံ့နေတယ် ဆိုတဲ့ သတင်းအချက် အလက်ကို တပ်မတော်က ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။
ဆင်းရဲတွင်း
ရဲဘော်ဟောင်း အများအပြား ကတော့ စစ်မှုထမ်းဟောင်း အိမ်ရာ အခမဲ့ ရရှိတဲ့ အတွက် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဖြစ်ကြ ပါတယ်။ သို့သော်လည်း သူတို့ အများစုဟာ ဘဝရှင်သန်ရေး အတွက် ခက်ခက်ခဲခဲ နေထိုင်ကြရတယ်လို့ ဆိုကြ ပါတယ်။ သူတို့ အတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း၊ အပိုဝင်ငွေ ရရှိမယ့် နည်းလမ်းတွေ မရှိသလောက်ပါပဲ။
အငြိမ်းစား ယူခဲ့ရသူချင်း အတူတူ အရာရှိကြီးတွေ၊ စစ်ဗိုလ်ကြီးတွေရဲ့ မိသားစုတွေ သူတို့ထက် ပိုမိုအဆင်ပြေ၊ ပျော်ပျော် ရွှင်ရွှင်နဲ့ နေထိုင်နေကြတာကို အားကျမိတယ် လို့ ကရင်ပြည်နယ် ရှေ့တန်း စစ်မြေပြင်မှာ မြေမြှုပ်မိုင်း နင်းမိပြီး ခြေတဖက် စွန့်လွှတ်လိုက်ရတဲ့ အငြိမ်းစား တပ်ကြပ်ကြီး ဝင်းဌေးက ပြောပါတယ်။
သူက မနက်တိုင်း သထုံ၊ ဘားအံ၊ မုတ္တမမြို့တို့ကို ဖြတ်သွားတဲ့ အဝေးပြေးလမ်းမှာ ပလပ်စတစ် ပုလင်းခွံ ကောက်ပြီး ပြန်ရောင်း ပါတယ်။
“ကျနော့် မိန်းမက ကျန်းမာရေး ကလည်း ကောင်းတဲ့သူ မဟုတ်တော့ အပြင်ထွက် အလုပ်လည်း မလုပ်နိုင်ဘူးလေ။ မနက် မိုးလင်းတာနဲ့ မိသားစု စားဝတ်နေရေး ဘယ်လို ပြေလည်မလဲ လို့ တွေးပြီး ဘယ်နေရာ သွားကောက်ရမလဲပဲ စဉ်းစားတယ်။ တ်နေ့ကို ၁,၅ဝဝ၊ ၂,ဝဝဝ လောက်တော့ ရပါတယ်” လို့ ဦးဝင်းဌေး ဆိုပါတယ်။
သုဓမ္မဝတီ မြို့သစ်ရောက် စစ်မှုထမ်းဟောင်း အများစုက သူတို့ရဲ့ သားသမီးတွေ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ကြတယ်၊ မိသားစုကို အနည်းနဲ့ အများ ပြန်လည် ထောက်ပံ့ကြတယ် လို့ ဆိုကြပါတယ်။
ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ အရာရှိ တဦးကို ဆက်သွယ် မေးမြန်းတော့ မသန်စွမ်း စစ်ပြန်များ အတွက် ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မေးခွန်းတွေကို ဖြေဆိုခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။
“ကိုယ်လက်အင်္ဂါ စွန့်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ တပ်မတော်သားကို အရပ်ဘက် ဌာနဆိုင်ရာများကို ပြောင်းရွှေ့ တာဝန်ပေးတာတွေ ရှိတယ်” လို့ မြေမြှုပ်မိုင်းဒဏ် ခံခဲ့ရသူများ ခြေတု၊ လက်တု တပ်ဆင်နိုင်ရေး အတွက် ကူညီခြင်း၊ နှစ်သိမ့်အားပေးခြင်း လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းမြန်မာ ဖောင်ဒေးရှင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန့်ဇင်က ပြောပါတယ်။ ဦးသန့်ဇင် ကိုယ်တိုင် လည်း ဒုတပ်ရင်းမှူး တဦးဘဝမှာ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကြာအင်းဆိပ်ကြီး မြို့နယ် အတွင်း မိုင်းထိတဲ့ အတွက် ညာဘက် ခြေထောက် စွန့်လွှတ်လိုက်ရသူပါ။
ပညာအရည်အချင်း မြင့်တဲ့ အရာရှိတွေဟာ ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ ဒုညွှန်ကြားရေးမှူး စတဲ့ နေရာတွေ ရသွားကြတယ်၊ ပညာအရည်အချင်း နည်းပါးသူတွေကတော့ ဘဝရပ်တည်ရေး အတွက် အခက်အခဲ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေတယ်လို့ ဦးသန့်ဇင်က ဆိုပါတယ်။
“တပ်ရဲ့ စိုက်ပျိုးရေး စီမံကိန်းတွေ ရှိတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ဒီလူတွေကို ရွာလေး ထောင်ပေးပြီးတော့ အဲ့ဒီမှာ လုပ်ခိုင်း၊ နေခိုင်းတာပေါ့၊ လစာလည်း နည်းတယ်။ အပြင်မှာ ရှာဖို့ မြို့တက် လာကြတော့ တချို့က ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဖြစ်သွားသလို တချို့ကတော့ တောင်းစားတဲ့ ဘဝကို ရောက်သွားတာမျိုးလည်း ရှိတာပေါ့”လို့ ဦးသန့်ဇင်က ရှင်းပြပါ တယ်။
မိုင်းဒဏ်ရာ ရသူ အရေအတွက်ကတော့ တပ်မတော်အတွက် အထူးလျှို့ဝှက်ချက် ဖြစ်နေတယ် လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
“မိုင်းထိပြီး ခြေထောက်ဖြတ်ဖို့ ဆေးရုံ တက်နေချိန်မှာကို ကျနော်နဲ့ အတူ တက်နေတဲ့ သူတွေက ၃ဝဝ လောက် ရှိတယ်။ ခြေတုလုပ်တဲ့ စက်ရုံကို မေးတော့ သိန်းဂဏန်းလောက်ကို ရှိနေတယ် လို့ သိရတယ်၊ အဲ့ဒါက အရပ်သားတွေ ရော၊ တပ်မတော်သားတွေရောကို ပြောတာ။ စာရင်း တိတိကျကျ သွားကြည့်လို့တော့ မရဘူး။ တပ်မတော် ဘက်မှာလည်း ဒီလို ထိခိုက်တဲ့ တပ်မတော်သား အရေအတွက်က ဘယ်သူ့ကိုမှ မပေးဘူး” လို့ ဦးသန့်ဇင်က ပြောပါ တယ်။
အရာရှိများ အထောက်အပံ့ပိုရ
တိုက်ပွဲတွေ အတွင်းမှာ ကိုယ်လက်အင်္ဂါ စွန့်လွှတ်လိုက်ရတာချင်း အတူတူ အရာရှိအဆင့်နဲ့ အောက်ခြေအဆင့် ရရှိတဲ့ အခွင့်အရေးက ကွာခြားလွန်းတယ် လို့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် ကိုယ်စားပြု ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်း ဦးကျော်ဇေယျက ပြောပါတယ်။
အရာရှိအဆင့် အငြိမ်းစား ယူခဲ့သူ အများစုကို တပ်မတော်ရဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးပိုင်လီမိတက်၊ မြန်မာ့စီးပွားရေး ကော်ပိုရေးရှင်း တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ ပြန်လည် ခန့်ထားပေမယ့် အောက်ခြေအဆင့် စစ်သည်ဟောင်းတွေ ကိုတော့ ခန့်ထားတာမျိုး မတွေ့ဘူးလို့ ဦးပိုင်လီမိတက်မှာ အစုရှယ်ယာ ဒါရိုက်တာ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဦးကျော်ဇေယျက ပြောပါတယ်။
စစ်မှုထမ်းဟောင်း အိမ်ရာ တချို့မှာ ရေ၊ မီးက အစ ပြည့်စုံမှု မရှိသလို စာသင်ကျောင်း၊ အလုပ်အကိုင် ရှိတဲ့ နေရာတွေနဲ့ ဝေးလံတဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်တယ် လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။
“စစ်မှုထမ်းဟောင်း အိမ်ရာတွေကို လက်တွေ့ ပြန်ဆင်းကြည့်စေချင်တယ်၊ ဘာတွေ လိုအပ်နေလဲ ဆိုတာ။ ဒါကို လက်ရှိ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော် အနေနဲ့ လုပ်ပေးစေချင်တယ်။ ဒီ ပင်စင် လစာလေးကိုပဲ မှီခိုနေရတော့ အကျင့် စာရိတ္တ တွေလည်း ပျက်ပြားတာမျိုး ဖြစ်လာကြရော” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အသုံးစရိတ်တွေဟာ တပ်မတော်ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်မှာသာ ရှိနေတာကြောင့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် အစိုးရက ဝင်ရောက်ကိုင်တွယ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူး လို့ သူက သုံးသပ်ပါတယ်။
ကြုံရာကျပန်း လုပ်စားဖို့တောင် အခြေအနေ မရှိတဲ့ ကိုယ်လက်အင်္ဂါ စွန့်လွှတ်လိုက်ရသူ အောက်ခြေအဆင့် စစ်သည် ဟောင်းတွေရဲ့ ဘဝ အာမခံချက် အတွက် တပ်မတော်ကရော အစိုးရကပါ စီစဉ်ပေးသင့်ပြီ လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
“တကယ်ဆို စစ်မှုထမ်းဟောင်းတွေကို အဆင့်မြင့်မြင့်နဲ့ အိမ်ရာတွေ ထားနိုင်ရမယ်၊ ပေးမယ်ဆို ဒါကို ကာကွယ်ရေး ဘတ်ဂျက်ကနေ ပေးသင့်တာပေါ့” လို့ ဒုတိယ ဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်း ဦးကျော်ဇေယျက ပြောပါတယ်။ ။