၁၉၈၈ ကာလ ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းရဲ့တပါတီ အာဏာရှင်စနစ်ကို မကြိုက်ကြတဲ့ ကျောင်းသား၊ ရဟန်း၊ ပြည်သူအား လုံးပါဝင်တဲ့ အရေးတော်ပုံကြီးဖြစ်အပြီး စစ်အစိုးရတွေရဲ့ဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်းကို မခံနိုင်တဲ့ကျောင်းသားတွေ ပြည်သူတွေ ဟာ နယ်စပ်ဒေသတွေဆီ သွားရောက် အခြေချရပ်တည်ခဲ့ကြရပါတယ်။
အဲဒီအထဲမှာ ကျောင်းသားတွေအပြင် စာရေးဆရာတွေ ကဗျာဆရာတွေ တေးရေးတေးဆိုတွေ စသဖြင့် လူတန်းစား နယ် ပယ်အစုံပါ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။
၁၉၈၈ နောက်ပိုင်း စစ်အာဏာထပ်သိမ်းပြီး ပြည်တွင်းမှာ စစ်အစိုးရရဲ့လက်ကိုင်တုတ်အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ အနုပညာသ မားရော၊ ဘာရော အလွတ်မပေးဘဲ ဖိနှိပ်ကန့်သတ်မှုတွေပြုလုပ်ပါတော့တယ်။
ကဗျာတွေဝတ္တုတွေကာတွန်းတွေ သီချင်းတွေက အစ စိစစ်ရေးကင်ပေတိုင်ခန့်အပ်ကာ သူတို့ စစ်ဆေးမွှေနှောက် ရှာဖွေ တာ ခံယူပြီးမှ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိခွင့်ပြုတာဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အစိုးရ သံသယဖြစ်စေတဲ့ စကားလုံးတလုံးပါဝင်ခဲ့ပြီဆိုရင်လည်း အဲဒီ အနုပညာရှင်ကို ခေါ်ယူစစ်ဆေးမှုတွေတင်မကဘဲ လိုအပ်ရင် ကလောင်ပိတ် ဖမ်းဆီးထောင်ချပစ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ပြည်တွင်းမှာလည်း အဲဒီလို စစ်အစိုးရ ကင်ပေတိုင်ရန်က ရှိနေကြတော့ အနုပညာသမားတွေဟာ ကိုယ်လုပ်ချင် ကိုယ်ရေး ချင်တဲ့ အနုပညာရပ်တွေကို တိုးတိုးတိတ်တိတ်တမျိုးနဲ့ ယူဂျီဆန်ဆန်ပြုမှုလုပ်ရှားခဲ့ကြရပါတယ်။
ပြည်ပနဲ့နယ်စပ်ဒေသတလျှောက် ရောက်ရှိနေတဲ့သူတွေကတော့ လက်နက်ကိုင်သူကိုင်၊ သူတို့တတ်မြောက်တဲ့ အနုပညာ စာ ကဗျာများနဲ့ အာဏာရှင်ကို တော်လှန်မှုပြုလုပ်ကြပါတယ်။
ဒေါင်းအိုးဝေ၊ သစ္စာ၊ သင့်ရဲဘော်၊ ခေတ်ပြိုင်၊ မိုးကြိုး၊ ဒီရေစီးသံ၊ ရောင်နီဦးစာစောင်၊ အလင်းအိမ် အစရှိတဲ့ မဂ္ဂဇင်း စာ စောင်တွေကို အင်တာနက်တို့လူကြုံရှိတဲ့အခါတို့မှာ ဖတ်ခဲ့ရပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒေါင်းအိုးဝေစာစောင်က ပြည်တွင်းထိ ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
တိုက်မောင်း၊ သံခဲ၊ ဒေါင်းနီ၊ ထက်မိုး၊ ကမာပုလဲ၊ ကိုငြိမ်း၊ ဂုရု၊ ခိုင်မာကျော်ဇော၊ ညိုထက်၊ ရဲနည်၊ ငြိမ်းဝေ(ကဗျာ့အိုးဝေ) မောင်လွဏ်းနီ၊ ဖေသက်နီ၊ခင်လွန်း၊ နှင်းခါးမိုး၊ သစ်ကောင်းအိမ်၊ အောင်ဝေး၊ အစရှိတဲ့ ကလောင်များရဲ့အနုပညာများကို ဖတ်ခဲ့ရဖူးပါတယ်။
သောင်ရင်းမြစ်တဖက်ကမ်းကနေ ၁၉၈၈နောက်ပိုင်းကနေ ၂၀၁၀ နောက်ပိုင်းထိ အာဏာရှင်နဲ့လွတ်ကင်းပြီး ကိုယ်ယုံကြည် ရာ၊ ကိုယ်အားသန်ရာတွေနဲ့ ရေးဖွဲ့ခဲ့တဲ့ကဗျာတွေ အကြောင်းအရာတွေ ပုံသဏ္ဌာန်တွေကို မြန်မာကဗျာရွေ့လျားမှုထဲ မေ့ ဖျောက်လို့တော့ မရပါ။
ယခုစာအုပ်(တိမ်ပူးတဲ့ရောဂါနဲ့အရူးရင့်တယ်)က ပြင်ပနယ်မြေကနေ ပြည်တော်ပြန်ခဲ့ကြတဲ့ ကဗျာဆရာ ငြိမ်းဝေ (ကဗျာ့အိုး ဝေ) နဲ့ ယောဟန်အောင်တို့ကဗျာများကို စုစည်းထားပြီး ကဗျာပေါင်း ၅၂ ပုဒ် ပါဝင်ပါတယ်။
ငြိမ်းဝေ(ကဗျာ့အိုးဝေ) ကဗျာများကတော့ ကဗျာဆရာထိုင်ခဲ့ဖူးတဲ့ နွားနို့ဆိုင်ကလေး၊ ကိုဘိုကြီး မနက်ခင်း၊ ငါး အကြီး ကြီး တစ်ကောင် ဖမ်းမိတဲ့မနက်ခင်း၊ ငါဟာ ဧကဝါဒီ၊ စမ်းရေ၊ စုန်းမ၊ တံခါးကို ဆဆပြီး ခေါက်မနေပါနဲ့ နှင်း၊ တစ်စိတ် တစ်ပိုင်း မျှသာပါ၊ တိမ်ပူးတဲ့ရောဂါ၊ တို့ဆေး၊ ဒဏ်ရာရထားတဲ့ ငှက်တစ်ကောင်ရဲ့ပင်လယ်လှိုင်းသံများ၊ ပန်းတိုင်က အနီး ဆုံးရဲ့အ ဝေးမှာ၊ ဗားတော့ဗရက်ကို ငါ ငြင်းဆိုတယ်၊ လက်မှတ်ရ ဂြိုလ်သား၊ ဘယ်သူမဆို ပုံပြင်ပဲ၊ မီးပြတိုက်များနဲ့၊ ငြုပ် သီး မနက် ခင်း၊ ရှိတ်ပြီး သောက်မိသွားတဲ့ မနက်ခင်း၊ လကလေးတစ်လ ၅၁ လမ်းထိပ် စားသောက်ဆိုင်၊ လူကူးမျဉ်းကြားပေါ်မှာ၊ သစ် တောထဲက ဖြတ်လာတဲ့ မြားတစ်စင်းသို့၊ ဟိုင်းဘရစ်ငှက်တစ်ကောင်၊ ခေါင်းပြတ်ကြီးနဲ့၊ ဆောင်းလေပမာ အညီ၊ လေတိုက် ကွင်းထဲမှာ ဆိုပြီး ကဗျာ ၂၅ ပုဒ် ပါဝင်ပါတယ်။
ကဗျာဆရာ ယောဟန်အောင်ရဲ့ကဗျာ ၂၇ ပုဒ်ကတော့ တွေဝေမှု၊ အရူးရင့်တယ်၊ မြိတ်၊ ဆရာဝန်နှင့် စကားပြောခြင်း၊ အ ပျော်ခရီး၊ ပြုံးပြုံးကြီး၊ ဥစ္စာစောင့်၊ ငယ်ကျွမ်းဆွေ၊ လမ်း(Old poem)၊ နိုက်ဂရာ ရေတံခွန်၊ ဆုတောင်းပိတ်ချိန်၊ သူမရှိတဲ့ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ည၊ ပြည်တော်ပြန်၊ ၁၀နှစ်ကြာမှ ပြန်လာခဲ့တယ်၊ အိပ်မက်၊ ကိုယ်ကျပ်အကျႌ၊ စစ်ပြန်ကြီးတွေ တွေ့ တဲ့ ပွဲ၊ ငါတို့ငရဲကမှ ပိုပူလောင်တယ်၊ ကြက်သွန်နီ၊ သက်ကြားအိုဆောင်းခိုတဲ့မြို့၊ လက်ျာအစွန်းရောက်ဆောင်း၊ သူငိုရင် တစ် ကမ္ဘာလုံးလှုပ်တယ်၊ ဒီနေရာကို ဘုရားသခင် စွန့်သွားတာ အတော် ကြာပေါ့၊ စစ်ပွဲကြီးတွေ ပြီးတဲ့အခါ၊ ဝိရောဓိနေ့များ၊ အလို တော်၊ အနှစ်၂၀ စတဲ့ကဗျာများဖြစ်ပါတယ်။
“တိုက်ပွဲတွေကို တိုက်ပွဲဝင်ရမည် ဆိုတာလောက်နဲ့
မလုံလောက်သေးဘူးဆိုတာ သိဖို့
ငါတို့နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ အချိန်ယူခဲ့ရတယ်
ရေပွက်ကလေးတစ်ပွက်ဟာ
သမုဒ္ဒရာကြီးရဲ့ကံကြမ္မာကို ဖန်တီးတတ်တာပါပဲ” ဆိုတဲ့ ငြိမ်းဝေ(ကဗျာ့အိုးဝေ) ရဲ့ဗားတော့ဗရက်ကို ငါ ငြင်းဆိုတယ်လို ကဗျာမျိုးတွေ ဖတ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ခေတ်ကိုက
လှုပ်လှုပ်ရှားရှားအနားမရနိုင်တဲ့ခေတ်ပါ။
ပြောင်းလဲချိန်တန်ပါပြီ ဆိုသကိုး၊
ပြောင်းလဲသမျှ အိမ်ပြန်လာသူအတွက်
ပျောက်ဆုံးမှု ကြီးနေတယ်။
ပျောက်ဆုံးမှုက များဆို
သူ့မြို့တော့ သူ့မြို့ပါ
သူ ဘယ်ကိုလာလို့ ဘယ်ကိုသွားရမှန်းတောင် မသိဘူး။” လို့ ပါရှိတဲ့ ယောဟန်အောင်ရဲ့ ပြည်တော်ပြန် ကဗျာလိုမျိုး
“တစ်ဆောင်းလုံး
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် လွှမ်းပတ်ထားတဲ့
အလွမ်းတွေက အထပ်ထပ်။
အပင်ဖျားကေလေး စိမ်းထားပြီး
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အားတင်းနေရ
မြေထဲ သိမ်းထားတဲ့ အဆွေးများက
ထွေးထွေးနီ၊
ခုတော့ နွေဦးရောက်လာခဲ့ပေါ့
ပြန်တွေ့ရင် ရင်ခွဲပြလိုက်တော့မှ
မျက်ရည်တွေ
ထွေထွေကျသွားစေရမယ်။ ။” ကြက်သွန်နီ ကဗျာလိုမျိုးတွေ
ငါတို့ငရဲကမှ ပိုပူလောင်တယ် ကဗျာမှာလည်း
“ငါတို့ကမှ လမ်းတွေ အားလုံးပျောက်
ငါတို့ကမှ ပိုလို့လဲပြိုကျ
ငါတို့ကမှ ပိုလူးလိမ့်
ငါတို့သီချင်းတွေကမှ ပိုအက်ကြောင်းထပ်
ငါတို့နာတာမှ ပို အသည်းခိုက်
ငါတို့အနာကမှ ပိုသွေးပျက်ကုန်
ငါတို့ငရဲမင်းကမှ ပိုလို့တေလေကြမ်းပိုးဆန်တယ်”ဆိုတဲ့ အရေးအသားများပါတဲ့ ကဗျာမျိုးတွေ ဖတ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
အနှစ်ချုပ်အနေနဲ့ ပြည်တော်ပြန်ကဗျာဆရာနှစ်ယောက်ရဲ့ကဗျာ အတို၊ အရှည်အလတ်အပြင် အကြောင်းအရာ ကောင်းတဲ့ အဖွဲ့အနွဲ့တွေပါဝင်ပါတယ်။ ပြည်တော်ပြန်တွေ ဆိုသော်ငြားလည်း ပြည်သူလူထုနဲ့ တသားတည်းဖြစ်ကြောင်းပါ ပြဆိုလိုက် တယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။
စာရေးသူ – ယောဟန်အောင်၊ ငြိမ်းဝေ(ကဗျာ့အိုးဝေ)
စာအုပ်အမည် – တိမ်ပူးတဲ့ရောဂါနဲ့အရူးရင့်တယ်
အမျိုးအစား – ကဗျာ
ထုတ်ဝေသည့်တိုက် – ကျော်မွှေး
ထုတ်ဝေသည့် ခုနှစ် – ၂၀၁၇၊ မေလ
တန်ဖိုး – ၂၀၀၀ ကျပ်
