တရုတ်- ဗီယက်နမ် စစ်ပွဲသည် ၁၉၇၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၇ရက်နေ့မှ မတ်လ ၁၆ရက်နေ့အထိ ရက်သတ္တ ၃ပတ်နှင့် ၆ရက်ကြာဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
စစ်ပွဲပြီးဆုံးသွားသည်ဆိုသော်လည်း ပဋိပက္ခမှာ လုံးဝပြေလည်သွားသည် မဟုတ်ပေ။
နှစ်ဘက်လုံးက ၎င်းတို့အောင်ပွဲခံခဲ့သည်ဟု ကြေညာခဲ့သော်လည်း ဗီယက်နမ်သည် တရုတ်၏ မဟာ မိတ်များဖြစ်သည့် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ထိုင်းတို့ကို ဆက်လက် ဖိအားပေးနေသည်။
ထို့ကြောင့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(PLA) သည် ၁၉၈၀ ခုနှစ်များတလျှောက် လုံး ဗီယက်နမ် နယ်စပ်၌ တိုက်ခိုက်မှုများဆက်လက်ပြုလုပ်ကာ ဖိအားပေးသည်။ ၁၉၇၀ ခုနှစ်စစ်ပွဲ အတွင်း သောင်းနှင့် ချီသည့် သေပျောက်မှုများနှင့် ယှဉ်လျှင် ထိခိုက်သေပျောက်မှုနည်းသော်လည်း နယ်စပ်တလျှောက် တပ်ရင်းအဆင့်နှင့် တပ်မအဆင့် စစ်ဆင်ရေးများသည် နှစ်ဖက်လုံးတွင် ကြီးမား သော ထိခိုက်သေဆုံး မှုများဖြစ်စေခဲ့သည်။
၁၉၈၀ ခုနှစ်များက ဗီယက်နမ်ကို တိုက်ခိုက်သည့် တရုတ်စစ်ဆင်ရေးများကို အဆင့် ၄ ဆင့် ခွဲခြား လေ့ရှိသည်။
ပထမဆင့်တွင် တရုတ်နှင့်ဗီယက်နမ်တပ်များသည် နယ်စပ်တလျှောက် ၎င်းတို့၏ စခန်းများကို ခိုင်မာ အောင်ဆောင်ရွက်ကြရာ ၁၉၈၁ ခုနှစ်အထိကြာခဲ့သည်။
ဒုတိယနှင့် တတိယအဆင့်များတွင် ၁၉၈၁ မှ ၁၉၈၇ ခုနှစ်အတွင်း နယ်စပ်တလျှောက် ထိုးစစ်ဆင်ခြင်း များပါဝင်ပြီး ပိုမိုပြင်းထန်လာသည်။ နောက်ဆုံးအဆင့်မှာ နယ်စပ်ဒေသမှ PLA ပြန်လည် ဆုတ်ခွာ ခြင်း ဖြစ်သည်။
တရုတ် တိုက်ခိုက်မှုများ၏ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်မှာ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့်ထိုင်းနိုင်ငံများတွင် ရန်လိုမှု များအတွက် ဗီယက်နမ်ကို နိုင်ငံရေးအရ ဒဏ်ခတ်ရန်ဖြစ်ပြီး ဗီယက်နမ်တပ်များ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံ အတွင်း ဆက်လက် ဝင်ရောက်နေသောကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံက လည်းအလားတူ လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ် သည်။
စစ်ရေးအရဆိုပါက တရုတ်နိုင်ငံသည် နယ်စပ်တွင် စစ်သဘောတရားသစ်နှင့် လက်နက်ကိရိယာသစ် များစမ်းသပ်ခြင်းအားဖြင့် နယ်စပ်ပဋိပက္ခသည် PLA ကို ခေတ်နောက်ကျသော တပ်ဖွဲ့တခုအဆင့်မှ ခေတ်မီတပ်ဖွဲ့တခုဖြစ်လာအောင် အဆင့်မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု မြင်သည်။
၁၉၇၉ ခုနှစ်စစ်ပွဲတွင် PLA ၏စွမ်းဆောင်မှုသည် လွန်စွာဆိုးရွားသောကြောင့် ဗီယက်နမ်တပ်မှူး များအနေဖြင့် လွန်စွာ အံ့သြခဲ့ရသည်ဟု အချို့သော ရင်းမြစ်များကဆိုသည်။
ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းမှာ တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(PLA )အတွင်း စစ်ဆင်ရေး ပြုလွယ် ပြင်လွယ်မရှိခြင်းနှင့် စစ်ရေးအတွေးအခေါ်တိုးတက်မှု တုံ့ဆိုင်းနေခြင်း၊ ကိုရီးယားစစ်ပွဲပုံစံ ခြေလျင် တပ် တိုက်ခိုက်မှု နည်းပိရိယာယ်ကို မှီခိုအားထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။
စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှု စခန်း၏ ပုံစံ၊ ၎င်းတို့ကိုထောက်ကူရမည့် အခြေခံအဆောက်အအုံများသည် အရည်အသွေးမြင့် တပ်ဖွဲ့ငယ်များ ဆုတ်တက်လှုပ်ရှားမှုစစ်ရေးစစ်ရာများကို ထောက်ကူနိုင်ခြင်း မရှိပေ။
၁၉၇၉ ခုနှစ် စစ်ပွဲနောက်ပိုင်းတွင် PLA အတွင်းပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုနှင့် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှု အများ အပြား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ခေါင်းဆောင်ဟောင်းများကို ဖယ်ရှားလိုက်ပြီး အရာရှိသစ်များနှင့် အစားထိုး လိုက် သည်။
နောက်ဆုံး ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် ထိုပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို စမ်းသပ်ရန် အခွင့်အလမ်း ပေါ်ပေါက် လာ သည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် တိန့်ရှောင်ဖိန်သည် ကမ္ဘောဒီးယား မင်းသားကြီးသီဟာနုနှင့် တွေ့ဆုံသည်။
ဗီယက်နမ်တပ်များသည် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအတွင် သိသိသာသာ ရှေ့တိုးလာသောကြောင့် မင်းသား ကြီး သီဟာနုအနေဖြင့် အကူအညီလိုသည်။ ထို့ကြောင့် တိန့်ရှောင်ဖိန်က ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် ထူးခြား သော ထိုးစစ်အတွက် PLA ကို လှုပ်ရှားစေရန်ဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။
ထို ထိုးစစ်၏ရည်ရွယ်ချက်များမှာ လောင်ရှန်နှင့် ဇီရင်ရှန်ဒေသများကို သိမ်းပိုက်ရန်ဖြစ်သည်။ ဧပြီလ တခုလုံးနီးပါး ကြိုတင်ပြင်ဆင် ပစ်ခတ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ဧပြီ ၂၈ ရက်နေ့တွင် မြေပြင်ထိုးစစ် စတင်သည်။ ခြေလျင် တပ်ရင်း ၅ရင်းက လောင်ရှန်ရှိ တောင်ကုန်းစခန်းများကို တခုပြီးတခု တိုက် သည်။ ထိုတပ်များသည် ၁၉၇၉ ခုနှစ်ကနှင့် အလားတူသော ပြုလွယ်ပြင်လွယ်မရှိသည့် နည်းပိရိ ယာယ်ကိုသုံးခဲ့ရာ အသေအပျောက်များခဲ့သောကြောင့် လုံးဝအောင်မြင်သော ဇာတ်လမ်း တပုဒ်ဟု မဆိုနိုင်ပေ။
ဇီရင်ရှန်ကို တိုက်ခိုက်ရန် တာဝန်ပေးလိုက်သော တပ်ရင်း ၂ ရင်း မှာ ပိုမိုအောင်မြင်သည်။
ပြုလွယ်ပြင်လွယ်ရှိသော ကွပ်ကဲမှုကြောင့် တိုက်ခိုက်မှုကို အခွင့်သာသည် အထိစောင့်၍ လုပ်နိုင်ပြီး ဗီယက်နမ် စခန်းများကို သိမ်းပိုက်နိုင်သည်။ ထိုတပ်ရင်းများကို ဦးဆောင်သော တပ်မှူးကို မကြာမီမှာ ပင် အမှတ် ၁၁ တပ်မတော် တပ်မှူးအဖြစ် ရာထူးတိုးပေးလိုက်ပြီး ထိုတိုက်ပွဲသည် PLA ၏လုပ်ဆောင် နိုင်စွမ်းဆိုင်ရာ စံနမူနာဖြစ်လာသည်။
ဗီယက်နမ်ကလည်း လောင်ရှန်ထိုးစစ်တွင် ဆုံးရှုံးသွားသော စခန်းများ ပြန်လည်ရရှိရေး MD- 84 တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှု ကို ဗီယက်နမ်လုပ်ဆောင်သည်။ ဇွန်နှင့် ဇူလိုင်လများ တလျှောက်လုံး လောင်ရှန် ရှိ တရုတ်သိမ်းပိုက်ထား သော စခန်းများကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်သည်။
ထို ထိုးစစ်များအပြီးထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာများအရ တရုတ်စစ်ဘက် ခေတ်မီရေး လုပ်ဆောင် မှုများသည် ထိုအောင်ပွဲများ၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုရမည်ဟု သုံးသပ်သည်ကိုတွေ့ရသည်။
ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာတွင် တရုတ်က ညကြည့် ကိရိယာသစ်များ ဖြန့်ချထားသောကြောင့် ညဖက်တွင် ပင် အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခံနေရသည်ကို ဗီယက်နမ်သားဟောင်းများက ပြန်ပြောပြသည်။
ထိုအပြင် တရုတ်၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံခန့်ခွဲမှုသည်လည်း အဆင့်သစ်တခုသို့ ရောက်လာ ခဲ့ သည်။ ထိုတိုက်ပွဲတွင် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုကို တွန်းလှန်ရာတွင် အမြောက်ဆံများကို သူ့ဘဝတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် အကန့်အသတ်မရှိ စိတ်တိုင်းကျသုံးခွင့် ရသည်ဟု တရုတ်အမြောက်တပ် တပ်မှူး တဦးကပြောသည်။
လောင်ရှန်စစ်ဆင်ရေးများက PLA ၏ စစ်မြေပြင်ထောက်လှမ်းရေး တပ်ဖွဲ့များ၏ တိုက်ရိုက်အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှု စွမ်းရည်တိုးတက်ရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့သည်။
ဗီယက်နမ်၏ ဒပ်ကောင် ကော်မန်ဒို တပ်ဖွဲ့တဖွဲ့သည် ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် PLA ၏ အမြောက်ချေမှုန်းရေး ရေဒါတခုကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီးနောက် အလားတူစွမ်းရည်များတည်ဆောက်ရန် တိန့်ရှောင်ဖိန် က စစ်ဦးစီး အဖွဲ့ကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။
တရုတ်စစ်ဒေသများ အားလုံးတွင် စစ်မြေပြင် ထောက်လှမ်းရေး တပ်မဟာများဖွဲ့စည်းပြီး ထိုတပ်မဟာ များကို လောင်ရှန်ဒေသတွင် အလှည့်ကျ တာဝန်ထမ်းဆောင်စေသည်။
စစ်မြေပြင် ထောက်လှမ်းရေးတပ်မ ၁၅ ခုကို ဖွဲ့စည်းပြီး တပ်မ ၃ ခုမှ ၅ ခုကို လောင်ရှန်တွင် တာဝန် ထမ်းဆောင်စေသည်။ ယင်းတပ်မများသည် ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာ နောက်ကျောကို ဝင်ရောက်စီးနင်း တိုက်ခိုက်ရာတွင် လွန်စွာ ထိရောက်သောကြောင့် ၎င်းတို့၏ အတွေ့အကြုံများဖြင့် PLA ၏ အထူး စစ် ဆင်ရေးတပ်များကို တည်ဆောက်ရာတွင် အသုံးပြုခဲ့သည်။
ခြုံ၍ပြောရပါမူ တရုတ်-ဗီယက်နမ် စစ်ပွဲသည် အရေးပါ သည့်ပုံမရသော်လည်း PLA အတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို စမ်းသပ်သောနေရာဖြစ်ခဲ့သည်။
လောင်ရှန်ဒေသမှ တိုက်ပွဲဖြင့် အစစ်ဆေးခံသောနည်းသည် PLA အတွင်း ရှေ့ကိုမျှော်ကြည့်သော ခေါင်ဆောင်မှုကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သလို နည်းပညာသစ်နှင့် တပ်တည်ဆောက်ပုံ များကိုလည်း စမ်းသပ်ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲသည်။
ထိုးစစ် အတွေ့အကြုံများ လာသောကြောင့် တရုတ် အထူးစစ်ဆင်ရေး တပ်များကို ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။
တရုတ်ဗိုလ်ချုပ်တဦး၏ စကားကိုကိုးကားရပါမူ ထိုနယ်စပ်ပဋိပက္ခသည် သူ၏ ခေတ်သစ်စစ်ပွဲကို ခေတ်သစ်နည်းများဖြင့် ဆင်နွှဲရေး အိပ်မက်ကို အကောင်အထည် ပေါ်စေခဲ့သည်ဟုဆိုမည်ဖြစ်သည်။
၁၉၇၉ခုနှစ်မှ ၁၉၉၀ အထိရှည်ကြာသော တရုတ်-ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲသည် ခေတ်သစ် PLA ကို ၁၉၇၉ ခုနှစ် ဗီယက်နမ်ကို နှေးကွေးစွာတိုက်ခိုက်နေသော တပ်အဖြစ်မှ ခေတ်သစ် PLA အဖြစ်မွေးဖွားလာစေ သော ပြောင်းလဲစမ်းသပ်မှုပင် ဖြစ်သည်။
The National Interest တွင် ဖော်ပြသည့် This War Turned China Into a Military Superpower ကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုသည်။
