ကျနော်က အင်ဒိုနီးရှားတွင် နေထိုင်၍ အလုပ်လုပ်သော်လည်း မလေးရှားက ကျနော့်အိမ် ဖြစ်နေဆဲ။ သို့သော် ပြီးခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း အချိန်အများစု (အနည်းဆုံးတော့ ၂၀၁၃ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်းမှ စ၍) မလေးရှားနှင့် နိုင်ငံရေးကိစ္စများကို တိုင်းတပါးမှ နေ၍သာ လှမ်းကြည့်နေခဲ့ရသည်။
ဇာတ်ခုံပေါ်မှ တင်ဆက်ပြသမှုများကို အဝေးမှ ငေးမော ကြည့်နေရခြင်းနှင့် များစွာတူပါသည်။ တဦးချင်းစီ သရုပ်ဆောင်မှုများကိုရော ပိုပိုသာသာ လုပ်ပြမှုများကိုပါ ဟန်နေဟန်ထားများကို ကြည့်၍ ဘာသာပြန်နေခဲ့ရသည်။ ကမ္ဘာကို ပဲ့တင်ထပ်ခဲ့သော သတင်းအတိုအထွာများ၊ ပြောဆိုမှုများ အခါအားလျော်စွာ ရှိခဲ့သည့်တိုင် အသံများကလည်း ငြိမ်သက်နေခဲ့သည်။ ထိုနောက်ပိုင်းတွင် လုံးဝ တိတ်ဆိတ်သလောက် နီးပါးဖြစ်သွားခဲ့သည်။
ကျနော်က သမိုင်း၏ ဝရန်တာ စင်္ကြန်တွင် ရပ်၍ ရှက်စရာကောင်းလောက်အောင် မသေသပ်သော တေးသံစုံဇာတ်မြူး ဇာတ်လမ်းတွဲတခု သို့မဟုတ် bangsawan (မလေးရှား အော်ပရာ) ပွဲများကို ကြည့်နေခဲ့ရသကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ခဲ့သည်။
1MDB အရှုပ်တော်ပုံက ပူတြာဂျာယား Putrajaya (မလေးရှားနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး မြို့တော်) ကို ရစ်ပတ်ထားသည်နှင့် အတူ ကိုယ်ပိုင်ကြေကွဲစရာ ဇာတ်ကြောင်းများကို ကိုယ်စီရှိထားကြသည့် ဇာတ်ကောင်များက အစိုးရခေါင်းဆောင်များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများကို တိုက်ခိုက်နေကြသည်။ အလွန်တရာထူးကဲသောကိစ္စဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြကြသည်။ မှန်ပါသည်။ အခန်းပြောင်း တီးလုံးက ရှက်စရာပင်။
1MDB အရှုပ်တော်ပုံက သာမန်ကိစ္စတခု မဟုတ်ပါ။ မလေးရှား ရင်းဂစ် ဘီလီယံ ဆယ်ဂဏန်းနှင့်ချီသော ငွေကြေးနှင့် အလွန် ထူးခြားသော ဇာတ်ကောင်များ (ဟောလီးဝုဒ်ရုပ်ရှင်မင်းသား လီယိုနာဒို ဒီကပ်ပရီယို၊ အာရပ်တော်ဝင် မျိုးနွယ်များနှင့် ပဲရစ်ဟေလ်တန်မှသည် ခပ်ဝဝ ကပေကရေနှင့် ဒေသခံ စီးပွားရေးသမားတဦး) ပါဝင်နေပါသည်။
1MDB အရှုပ်တော်ပုံက ဦးဆောင် တင်ဆက်သူများ (ကျနော်တို့၏ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းနှင့် သူ၏ ဇနီး) ကိုလည်း အဆိုးဆုံးဖြစ်စေခဲ့သည်။ သူတို့၏ ရယ်စရာကောင်းမှုနှင့် အပြောအဆို မတတ်မှုကြောင့် သူတို့ကို ရှိတ်စပီးယား Shakespeare ပြဇာတ်အမျိုးအစားမှ အော်စကာဝိုင်းလ် Oscar Wild ပြဇာတ် ပိုဆန်သည့် အခြေအနေသို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။
ကျေးဇူးတင်စရာ ကောင်းသည်မှာ သူ၏ လှည့်စားမှုနှင့် တကိုယ်ကောင်းဆန်မှုကို စိန်ခေါ်ရဲသူများ ရှိနေခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ သူတို့က ပြစ်ဒဏ်ခတ်သော နတ်သားများနှင့် တူပါသည်။ သူတို့ ပြတ်သားကြသည်။ နောက်မတွန့်ကြပါ။
ကျနော်က သူတို့ထဲက တယောက်မဟုတ်ခဲ့ပါ။ သို့သော်လည်း သူတို့၏ သတ္တိနှင့် ဇွဲလုံ့လကို ကျနော် အလေးပြုပါ သည်။ ကျနော်တို့က သူတို့ကို များစွာ ကျေးဇူးတင်ရန် ရှိပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သူတို့သာ မရှိခဲ့လျှင် ဤကမောက်ကမ ဖုံးကွယ်မှုများက ဆက်၍ ရှိနေပါလိမ့်မည်။ ကျနော်တို့ မလေးရှားကို သိက္ခာမဲ့သော နိုင်ငံတခုအဖြစ် နောက်ဆုံးတွင် မလွဲမသွေ ဆင်းရဲတွင်းနစ်ရမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေပါလိမ့်မည်။
မဲပေးရမည့် ရက်သို့ နီးကပ်လာသည်နှင့် အမျှ ကျနော် မလေးရှားသို့ ပုံမှန်ထက် ပို၍ မကြာခန ပြန်သွားပြီး ဂျိုဟော Johor နှင့် ကီဒါ Kedah ပြည်နယ်များမှ ရွေးကောက်ပွဲ စစ်မြေပြင်ကို အလေးပေး လေ့လာခဲ့ပါသည်။ တနိုင်ငံလုံးက စစ်မြေပြင် ဖြစ်လာနေသည်ကို ထိုအချိန်က ကျနော် သတိမပြုမိခဲ့ပါ။
အတိုက်အခံ PakatanHarapan (PH) ၏ မဲဆွယ် ဟောပြောပွဲများသို့ ကျနော် အကြိမ် တော်တော်များများ တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ အများစုမှာ ကွင်းပြင်ကျယ်များတွင်သာ ကျင်းပ ပြုလုပ်ကြရသည်။ အသက် ၉၂ နှစ်အရွယ် အဖိုးအိုတဦး အပါအဝင် ဟောပြောသူများက ထရပ်ကားများ၏ နောက်ခန်း သို့မဟုတ် ဖြစ်ကတတ်ဆန်း စင်မြင့်များပေါ်သို့ မရမက တက်၍ အစိုးရကို ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ကြသည်။ ခံစားချက်များ ဖွင့်ထုတ်ကြသည်။ သူတို့၏ ပြောဟောမှု အရည်အသွေးက အမျိုးမျိုးရှိကြသော်လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ လှောင်ပိတ်နေခဲ့ရပြီးနောက်တွင် သူတို့၏ ရဲဝံ့သော ဟောပြောမှုများက လတ်ဆတ်သော လေကောင်းလေသန့် ဖြစ်ခဲ့သည်။
တရားပွဲများ အပြီး ကျနော်က သာမန်ပြည်သူများကို လိုက်ရှာ၍ သူတို့၏ ဇာတ်ကြောင်းများကို နားထောင်ပါသည်။
ထိုသို့ပြုလုပ်ရင်း ထူးဆန်းသော မကျေမနပ် ခံစားမှုတခုကို ကျနော် စတင် အာရုံခံမိခဲ့သည်။ ကျနော် စကားပြောခဲ့သူ အများစုက သူတို့အမြင်များကို ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ပြောခဲ့ကြပါသည်။ သို့သော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်း၊ အခွန်များ (အထူးသဖြင့် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုအခွန်)၊ အလုပ်အကိုင်၊ အိမ်ယာနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး တို့နှင့် ပတ်သက်၍ ပြောသည့်အခါတွင်မှု မကျေနပ်ချက်များ ဒေါသတကြီး ပေါက်ကွဲကြတော့သည်။
လက်တွေ့မြေပြင်တွင် ခါးသီးမှုများကို ကျနော်ကြုံတွေ့ရသော်လည်း ကွာလာလမ်ပူမှ နိုင်ငံရေး ဗျူဟာချမှတ်သူများက မေ့နေကြ၊ မစာနာတတ်ကြသည့် အသွင်ရှိပါသည်။ သူတို့အတွက် အရာရာတိုင်းက အဆင်ပြေနေသည်။
ထို့နောက် မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် ကျနော်က ရုပ်သံ စတူဒီယို တခုအတွင်းတွင် ထိုင်ရင်း ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ကို စိတ်ရှည်စွာဖြင့် (စိတ်မရှည်စွာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ဒါက နောက်ထပ် ဇာတ်လမ်းတခု ဖြစ်ပါသည်) စောင့်ဆိုင်းနေစဉ် သာမန်ထက် ပိုလွန်ထူးခြား၍ သမိုင်းဝင်သော ငြိမ်းချမ်းစွာ အာဏာလွှဲပြောင်းမှုတခုကို မြင်တွေ့ခဲ့သည်။
KRA အဖွဲ့က ဓာတ်ပုံဆရာ Joey Kitson နှင့်အတူ တိုင်းပြည်အတွင်း လူးလာခေါက်တုန့်သွား၍ စိတ်လှုပ်ရှားစရာများ ကို ရိုက်ကူးမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါသည်။
ကင်မရာများ၏ ရှေ့တွင် ၁၀ နာရီကြာ တဆက်တည်း ရှိနေခဲ့ပြီးနောက် တွေးမိသည်ကို ကျနော် အမှတ်ရနေမိပါသည်။
“ဟုတ်သည်။ ကျနော်တို့ မလေးရှားပြည်သူများ အားလုံးက ချီးကျူးဂုဏ်ပြုရန် ထိုက်တန်ပါသည်။ အကျည်းတန်သော လူအိုများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အကျင့်ပျက် ခြစားသည့် အစိုးရတခုကို ဖယ်ချနိုင်ခဲ့ကြသည်။ ယခုအခါ အုပ်ချုပ်ရေး ပြောင်းလဲမှု၏ အရသာကို ကျနော်တို့ ခံစား ရရှိခဲ့ကြပြီ ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၃ တွင်လည်း ကျနော်တို့ နောက်တကြိမ် ထပ်၍ လုပ်ကောင်းလုပ်ကြပါလိမ့်မည်။”
(ကာရင်ရတ်စလန်သည် အာဆီယံရေးရာများကို အထူးပြုလေ့လာရေးသားနေသူ မလေးရှား စာရေးဆရာတဦး ဖြစ်သည်။ ကွာလာလမ်ပူ အခြေစိုက် အကြံပေးအဖွဲ့ Ceritalah ASEAN ကို တည်ထောင်သူ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။)