ရပ်ထဲရွာထဲအထိ ရောက်လာတဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်း နဲ့ ကျီးလန့်စာစား ဘဝများ

ဝုန်းခနဲ မြေကြီးအောက်က ပွင့်ထွက်လာတဲ့ အသံနဲ့ အတူ ဦးခေါန်ဒိုင် နင်းထားတဲ့ မြေနေရာကနေ ၂ ပေလောက် အကွာ ကို လွင့်ထွက်သွားပါတယ်။

သတိဝင်တာနဲ့ ချက်ချင်း မိုင်းနင်းမိပြီ ဆိုတာကို ဦးခေါန်ဒိုင် သိလိုက်ပါပြီ။ ခန္ဓာကိုယ်ကို စစ်ဆေးကြည့်တော့ ကြီးကြီး မားမား ဒဏ်ရာ မရ။

ခြေထောက်မှာတော့ သွေးတွေ တစိမ့်စိမ့် စီးကျနေပေမယ့် လမ်းလျှောက်နိုင်သေးတာကြောင့် ရွာက အမျိုးတွေ လာခေါ် ပေးဖို့ ဖုန်းဆက်၊ သူကိုယ်တိုင်လည်း မိုင်းကွဲတဲ့ နေရာနဲ့ ဝေးနိုင်သမျှ ဝေးဖို့ အားပြုရင်း ထွက်ပြေးလာတယ်လို့ ဦးခေါန်ဒိုင် က ပြောပြပါတယ်။

“သူတို့နဲ့ တွေ့မှာကို ကျနော် ကြောက်တယ်။ မိုင်းကွဲသံကြားရင် သူတို့ဆင်းလာပြီ။ မိုင်းထိတဲ့လူဆိုရင် သူတို့က ဆေး ထိုး တယ်။ ဆေးအထိုးမခံချင်လို့ ကျနော်လည်း သတိဝင်တာနဲ့ ချက်ချင်း ထွက်ပြေးလာတာ”လို့လည်း ဦးခေါန်ဒိုင်က ပြောပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်ပြောတဲ့ သူတို့ဆိုတာ ပလောင်(တအန်း) အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(TNLA)ကို ပြောတာပါ။

ဦးခေါန်ဒိုင် နေထိုင်တဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း၊ ကျောက်မဲခရိုင် မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေထဲမှာ မိုင်းထိတာ နဲ့ ပတ်သက်ရင် အကြောက်တရား နှစ်ခု ရှိပါတယ်။

တခုကတော့ မိုင်းထိပြီ ဆိုတာနဲ့ အပြင်ကို အသိမခံချင်လို့ ဆေးရုံမပို့ဘဲ အစဖျောက်ခံရမှာ စိုးရိမ်ရတာနဲ့ရယ်၊ နောက် တခုကတော့ TNLA ထောင်ထားတဲ့ မိုင်းကို ကျွဲပဲ နင်းနင်း၊ လူပဲနင်းနင်း ထိခိုက်တာ ဖြစ်ဖြစ် အသက်ပဲ ဆုံးဆုံး၊ မိုင်း တလုံးကွဲရင် ကျပ် ၅ သိန်း လျော်ကြေးပေးရမယ် ဆိုတာပါပဲ။

မိုင်းထိလို့ ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ထိခိုက်ချို့ယွင်းရင် သေဆုံးရင်တော့ မငြိမ်းချမ်းတဲ့ ဒေသမှာ လူဖြစ်လာရလို့ ဘဝကံ အကြောင်း ကြောင့်သာလို့ အပြစ်ပုံချကြလေ့ ရှိပေမယ့် မိုင်းနင်းမိတဲ့ အခါ ဆေးရုံမရောက်ဘဲ အသက်သေဆုံးရမှာ လျော်ကြေးပေးရမှာကိုတော့ မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေမှာ နေထိုင်ကြသူတွေဟာ စိုးရိမ်ကြပါတယ်။

အဲဒီ အကြောက်တရားတွေကြောင့်လည်း ဦးခေါန်ဒိုင်ဟာ မိုင်းထိထိချင်း ရွာက ဆွေမျိုးတွေ လာခေါ်တာတောင် မစောင့် နိုင်တော့ဘဲ ရှိတဲ့အားကို အကုန်သုံးပြီး ဝေးနိုင်သမျှ ဝေးဝေးကို ထွက်ပြေးခဲ့တာပါ။

သူမိုင်းထိပြီး နောက်နှစ်ရက်နေတော့ သူ့နေရပ်ရင်း ဆမ်ဆစ်ရွာကို TNLA စစ်သားတချို့ ရောက်လာကြပါတယ်။

ဒေသခံတွေ ပြန်ပြောပြတာက မိုင်းပေါက်ကွဲတဲ့ အကြောင်း လာစုံစမ်းရင်း ဦးခေါန်ဒိုင် မိုင်းထိတဲ့ နေရာမှာ မိုင်း ၃ လုံး ထောင်ထားတာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ ကွဲသွားတဲ့ ၁ လုံးက ဘယ်တခု ဆိုတာကို ပြောဆိုပြီး ပြန်သွားကြတယ်ဆိုတာပါပဲ။

ဦးခေါန်ဒိုင် မိုင်းထိတဲ့ နေရာက တောထဲတောင်ထဲ လူသူမပေါက်ရောက်တဲ့ နေရာ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ တပ် စခန်းတွေ ရှိတဲ့ နေရာမျိုးလည်း မဟုတ်ပါဘူး။

မိုင်းငေါ့မြို့နယ် ကျေးရွာထဲက ဒေသခံတွေ ကျွဲနွားကျောင်းနေကြ စားကျက်မြေလည်းဖြစ် ဆမ်ဆစ်ရွာကနေ ဟင်းကျိုင်း ကျေးရွာကို သွားတဲ့ လမ်းမကြီးနားက ယာခင်း အနီးတဝိုက်မှာ ကျွဲကျောင်းရင်း မိုင်းထိတာပါ။

တပ်မတော်ဘက်ကတော့ ဦးခေါန်ဒိုင်ကို ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရအောင် ပေါက်ကွဲတဲ့ မိုင်းဟာ တိုက်မိုင်း အမျိုးအစား ဖြစ် တယ် လို့ သတင်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်ဟာ ကံကောင်းထောက်မစွာနဲ့ ဒဏ်ရာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် မရလိုက်ဘဲ ခြေထောက်နဲ့ လက်ချောင်း တွေမှာ သာ မိုင်းစတွေ ထိတာကြောင့် ကျောက်မဲဆေးရုံမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူပြီး အခုဆိုရင် လူကောင်းအတိုင်း တောင်ယာ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ပြန်ဝင်နေပါပြီ။

ကံဆိုးတာကတော့ ဦးခေါန်ဒိုင်ရဲ့ အစ်ကိုအကြီးဆုံး ဦးကျော်သန်းနဲ့၊ တူတော်စပ်သူ ဒေါင်ဟောင်းပါ။ ဦးခေါန်ဒိုင် ဆေးရုံ တက်နေတုန်း ကျွဲကူကျောင်းပေးတဲ့ ဦးကျော်သန်းနဲ့ ဒေါင်ဟောင်းတို့ မိုင်း ထပ်နင်းမိကြပြန်ပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင် မိုင်းထိတာက စက်တင်ဘာ ၈ ရက်၊ ဦးကျော်သန်းနဲ့ ဒေါင်ဟောင်းတို့ မိုင်းထပ်နင်းမိကြတာကတော့ စက် တင်ဘာ ၁၆ ရက်ပါ။

မိုင်းထိဒဏ်ရာကြောင့် နေရာမှာပဲ ဦးကျော်သန်းကတော့ ပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသွားပါတယ်။ ဒေါင်ဟောင်းကတော့ TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ရောက်လာပြီးနောက်မှ သေဆုံးသွားတာပါ။

ဦးခေါန်ဒိုင်က“သူတို့ပလောင်စစ်သား ကိုယ်တိုင်ပဲ ပြောတာ။ ကျနော့် တူလေးကို ပတ်တီးစည်းပေးနေတုန်း မင်း ကချင် လူမျိုး အစစ်လား။ နောက်တယောက်က ဘာတော်လဲ မေးတာ အကုန်ဖြေနိုင်တယ်တဲ့။ ပတ်တီး စည်းပေးပြီး ဆေးထိုး လိုက်မှ ဆေးထိုးအပ်လည်း နုတ်ရော အသက်ဆုံးသွားတာလို့ ပြောတယ်”လို့ ပြောဆိုပါတယ်။

ဦးကျော်သန်းနဲ့ ဒေါင်ဟောင်းတို့ အလောင်းတွေကို TNLA တပ်ဖွဲ့တွေ ကိုယ်တိုင်ပဲ တောလမ်းကနေ ထမ်းချလာပြီး ချက်ချင်း မြေမြှုပ်သဂြိုဟ်ဖို့ ဓာတ်ပုံတွေ မရိုက်ကြဖို့ သတိပေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သေနတ်တွေ လွယ်ထားပြီး စစ်သားတွေလည်း ဖြစ်တာကြောင့် ရွာသားတွေဟာ ကြောက်လန့်နေခဲ့ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အလောင်းတွေ ဆမ်ဆစ်ရွာနားထိ သယ်လာတဲ့ မြင်ကွင်းကို မြင်ခဲ့ရတဲ့ အမျိုးသမီးတဦးက“သူတို့က မိုင်းထိသေတယ် ဆိုတာ အပြင်ကို သိစေချင်ပုံမရဘူး။ အဲဒီတုန်းက မိသားစုကိုတောင် ကြည့်ခွင့်၊ အလောင်းပြင်ခွင့် မပေးဘူး။ သူတို့ မျက်စိရှေ့တင် ချက်ချင်း မြေမြှုပ်ခိုင်းတာ”လို့ ပြောပြပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်တို့ကတော့ သူတို့ရဲ့ မိသားစုဝင် နှစ်ဦးရဲ့ ဈာပနကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဖြစ်စေချင်တာကြောင့် ခေါင်း တလားတွေ သေချာစီစဉ်ပြီး မြေမြှုပ်သဂြိုဟ်ဖို့ အလောင်းတွေကို အင်္ကျီတွေ လဲပေးခွင့်၊ ပြင်ဆင်ခွင့်ပေးဖို့ TNLA တပ် ဖွဲ့ဝင်တွေထံ တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“ကျနော်တို့ အစ်ကိုကြီး ဖြစ်တော့ သေသေချာချာ အခေါင်းတွေလည်း ကောင်းကောင်းလေးနဲ့ ကျနော်တို့က လုပ်ချင် တာ။ သူတို့က အင်္ကျီလဲခွင့်တောင် မပေးဘူး။ ချက်ချင်းကို မြေမြှုပ်ခိုင်းတာ”လို့ ပြောရင်း ဦးခေါန်ဒိုင်က ခေါင်းကို ခါ ရမ်း နေပါတယ်။

ဖြစ်ပျက်ပြီးခဲ့တဲ့ အကြောင်းတွေကို ပြန်ပြောပြနေရင်း မျက်ရည်တွေလည်း ဝဲလာပါတယ်။

မိသားစုဝင် နှစ်ဦး မိုင်းထိ သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အဖြစ်အပျက်ကို ပြန်ပြောပြနေရတာ သူ့အတွက်တော့ စိတ်ထိခိုက်စရာတွေ ချည်းပဲလို့ ပြောပါတယ်။

အသက်ကို ပြင်းပြင်းရှူရင်း ခေါင်းကို တချက်ပြန်မော့လိုက်ပြီး ဦးခေါန်ဒိုင်က“ကံကောင်းချင်တော့ တပ်မတော် စစ်ကြောင်း တွေ ဝင်လာပြီဆိုတဲ့ သတင်း ရောက်လာတယ်။ အဲဒီမှာ ပလောင်စစ်သားတွေ အကုန် ထွက်ပြေးသွား တယ်”လို့လည်း ပြောဆိုပါတယ်။

စစ်သားတွေ ထွက်သွားတော့မှ ဦးကျော်သန်းနဲ့ ဒေါင်ဟောင်းတို့ အလောင်းကို အခေါင်းတွေထဲ သေချာထည့်ပြီး မြန် မြန်ဆန်ဆန် သဂြိုဟ်လိုက်ကြရပါတယ်။

TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ သတိပေး တားမြစ်ထားတာကြောင့် ဆမ်ဆစ်ရွာ ဒေသခံတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေရဲ့ မိသားစုဝင် တွေဟာ အလောင်းတွေကို ဓာတ်ပုံ ရိုက်မယူရဲကြပေမယ့် ရွာကို အလည်အပတ် ရောက်နေသူ တဦးကတော့ ဓာတ်ပုံ တွေ ရိုက်ယူထားလိုက်ပါတယ်။

ဧရာဝတီကတော့ အဲဒီဓာတ်ပုံတွေကို ကြည့်ရှုခွင့် ရလိုက်ပါတယ်။

ဓာတ်ပုံထဲမှာ ဦးကျော်သန်းကတော့ ကျောဘက် ပွင့်ထွက်သွားတဲ့ ဒဏ်ရာအပြင် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့မှာလည်း မိုင်းစတွေ ကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာတွေ ရထားတာ တွေ့ရပါတယ်။

မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲမှာတော့ ဒေါင်ဟောင်း သေဆုံးရတာ ခြေနှစ်ဖက်လုံး ပြတ်ထွက်သွားလို့ ဆိုပြီး သတင်းတွေ ပျံ့နေ ပေမယ့် ဓာတ်ပုံထဲမှာ အသေးစိတ်ဒဏ်ရာ အနေအထားတွေကို ရိုက်ယူထားချက် အရတော့ ဒေါင်ဟောင်းရဲ့ ဒဏ်ရာ တွေဟာ ခြေထောက်ပြတ်ထွက်တာ မရှိပါဘူး။ ညာဘက် ခြေသလုံးမှာ နှစ်လက်မခန့် အသားစတွေ ပွင့်ထွက်သွားတဲ့ ဒဏ်ရာနဲ့ ညာဘက် ခြေသလုံးမှာ ပွန်းပဲ့ဒဏ်ရာ တချို့ပဲ တွေ့ရပါတယ်။

ဆမ်ဆစ်ရွာဒေသခံ တဦး ပြောတာကတော့“ဒီဓာတ်ပုံတွေသာ လိုင်းပေါ် ပျံ့သွားရင် ကျနော်တို့ ရွာသူကြီး ဒုက္ခ ရောက် မှာ။ ကျနော်တို့ရွာ ဒုက္ခရောက်မှာ။ ဘယ်သူ့ကိုမှ မပြဘူး။ ဒါတွေကို အခု ပြပြီးရင်လည်း ကျနော် ဖျက်လိုက် တော့မယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်တို့ မိသားစုတွေကတော့ ဒေါင်ဟောင်းဟာ မသေသင့်ဘဲ သေသွားရတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

TNLA တပ်ဖွဲ့က ဘာဆေးမှန်းမသိဘဲ ထိုးပေးလိုက်တဲ့ ဆေးကြောင့် သေဆုံးတာ ဖြစ်နိုင်သလို ဆေးရုံကို အချိန်မီ ပို့ နိုင်ရင် ဒီနေ့အထိ အသက်ရှင်နေဦးမှာလို့ သူတို့ မိသားစုတွေက ပြောပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်ကတော့“ခြေထောက်နှစ်ဖက်လုံး ဖြတ်ထုတ်ရတဲ့ သူတောင် အသက်ရှင်တာပဲလေ။ ဒေါင်ဟောင်းရဲ့ ဒဏ်ရာ က အဲဒီလိုမှ မများတာ”လို့လည်း ပြောဆိုပါတယ်။

ဦးကျော်သန်းနဲ့ ဒေါင်ဟောင်းတို့ သေဆုံးမှုအတွက် TNLA ဘက်က တဦးကို ကျပ် ၂ သိန်းစီ လာပေးသွားတယ်လို့ လည်း မိသားစုဝင်တွေထံက သိရပါတယ်။

ဦးခေါန်ဒိုင်ကတော့ မိုင်းထိပြီး ဒဏ်ရာတွေ ရထားပေမယ့် ဆေးကုသစရိတ် တစုံတရာ မရပါဘူး။ မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေမှာ မိုင်းကြောင့် ဒုက္ခရောက်နေရတာ ဦးခေါန်ဒိုင်တို့ မိသားစု တစုတည်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

ကျွဲနွား မိုင်းထိပြီး သေဆုံးတာကလည်း ၇ ကောင်ထက်မနည်း ရှိနေပါပြီ။ မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတရွာမှာ နေထိုင်တဲ့ ဦးစိုင်းစံဆိုရင် သူ့ကျွဲတွေ မိုင်းထိပြီး သေတာ ၃ ကောင် ရှိပါပြီ။

“ကျွဲပဲထိထိ လူပဲ ထိထိ လျော်ကြေးပေးရမယ်ဆိုတာကလည်း သူတို့က ပြောထားတယ်။ ကျနော်တို့မှာလည်း လုပ်စား ကိုင်စား ဒါပဲ ရှိတာ။ ထိတော့ ကျနော်တို့ သွားတောင် မကြည့်ဘူး။ တိတ်တိတ်ပဲ နေလိုက်တာ”လို့ ဦးစိုင်းစံက ဆိုပါ တယ်။

မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲမှာ ကျေးရွာတရွာနဲ့ တရွာ တောင်ကုန်းတောင်တန်းတွေ ဖြတ်ပြီး သွားရတဲ့ လမ်းတွေကလည်း မလုံ ခြုံ ပါဘူး။

မိုင်းတွေ ထောင်ထားတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းစကားတွေကြောင့် တောင်ပတ်လမ်း ကားလမ်းမကြီး အတိုင်းတောင် သတိနဲ့ သွားလာနေရတာလို့ ဦးစိုင်းစံက ပြောပါတယ်။

ဦးစိုင်းစံ ပြောသလိုပါပဲ။ မိုင်းငေါ့မြို့နယ် ကွင်းစလင်းကျေးရွာအုပ်စုထဲမှာ နေထိုင်တဲ့ ဦးကာလိန္ဒ ဆိုသူ ရွာသားတဦး သူ့လက်ဖက်ခြံမှာ လက်ဖက်ခူးပြီး လက်ဖက်အိတ်ကို ဆိုင်ကယ်နဲ့ တင်လို့ လမ်းမကြီးအတိုင်း ပြန်လာတာ စက်တင် ဘာ၂၅ ရက် မနက်ခင်းမှာ မိုင်းထိပါတယ်။

မိုင်းစတွေကြောင့် ဦးကာလိန္ဒရဲ့ ညာဘက်ခြေထောက် တခုလုံး ဒဏ်ရာတွေရပြီး အရိုးထိအောင် အသားစတွေ ပေါက် ထွက်သွားပါတယ်။ အသားစတွေ ပေါက်ထွက်တဲ့ နေရာက ၁ လက်မခွဲခန့်သာ ရှိလို့ ကိုယ်လက် အင်္ဂါ ဆုံးရှုံးမှုတော့ မရှိပါဘူး။ ညာဘက်ပေါင်ရင်းနားမှာလည်း မိုင်းစတစ ဝင်ပြီး လက်မ လက်သည်းခွံလောက် အပေါက် တပေါက် ဖြစ် သွားပါတယ်။ ဦးကာလိန္ဒက လက်ရှိမှာတော့ ကျောက်မဲမြို့ဆေးရုံရဲ့ အရိုးကုသဆောင်မှာ ဆေးကုသ နေရပါတယ်။

သူ့ဒဏ်ရာတွေကို ပြရင်း ဦးကာလိန္ဒက“အဲဒီနေ့က ဆိုင်ကယ်သာ မပါရင် ကျနော်တော့ တစစီဖြစ်မှာ။ မိုင်းထိ တော့ ဆိုင်ကယ်က တစစီ အကုန်ပြုတ်ထွက်သွားတယ်”လို့ ဆိုပါတယ်။

ဦးကာလိန္ဒရဲ့ နောက်မှာ ခြေလျင်လျှောက်ပြီး လက်ဖက်ခြံက ပြန်လာတဲ့ သူငယ်ချင်းနဲ့ တွေ့တော့မှ ရွာကို ဆက်သွယ် ပြီး ရွာက အသိတွေ လာထမ်းသယ်ပြီးမှ ဆေးရုံကို ရောက်လာခဲ့တာပါ။

ဦးကာလိန္ဒဆိုရင် ရွာမှာ လက်ဖက်ခြံကိုပဲ အားထားပြီး သူတို့ လင်မယား စားဝတ်နေရေး အတွက် ဝင်ငွေရှာနေရတာ ဖြစ်လို့ မိုင်းထိတဲ့နေ့မှာ ဆိုင်ကယ်လည်းဆုံး၊ လက်ဖက်တွေလည်း ဆုံးသွားတာကြောင့် ဆေးကုသစရိတ်၊ လူနာ စောင့် စရိတ်တောင် ခက်ခက်ခဲခဲ သုံးစွဲနေရပါတယ်။

ဦးကာလိန္ဒရဲ့ ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်အေးခမ်းကတော့“ကျမတို့ ဆင်းရဲတယ်။ ဆင်းရဲသားမို့ သိပ်မတတ်နိုင်ဘူး။ အခု ဆေးရုံ တက်နေတာဆို ငွေ ၁ သိန်းလောက်တော့ ကုန်နေပြီ။ ပိုက်ဆံမရှိတော့ သားသမီးတွေကို ထိုင်းမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ လွှတ် ထားတာ သူတို့ဆီက နည်းနည်းစီ ပြန်တောင်းနေရတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ဦးကာလိန္ဒရဲ့ ဆေးရုံခုတင်ဘေးက စားပွဲမှာ ကျွတ်ကျွတ်အိတ် အကြည်နဲ့ ထုပ်ထားတဲ့ ထမင်းဖြူ ၁ ထုပ်၊ ကြက်သား ကြော် ၁ ထုပ်က လွဲရင် လူနာအားရှိအောင် စားနိုင်ဖို့ အစားအစာတွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေ၊ အာဟာရတွေ တခုမှ မတွေ့ရ ပါဘူး။

တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရုံးကတော့ ဦးကာလိန္ဒ မိုင်းထိတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက် ကြေညာ ချက်မှာ TNLA က ထောင်တဲ့ တိုက်မိုင်း အမျိုးအစား ဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

တိုက်မိုင်း ဆိုတာကတော့ လမ်းတဖက်မှာ မိုင်းကို မြေကြီးထဲ ခိုင်အောင် စိုက်၊ အဓိက စနက်တံ (Pin) ကို ကြိုးနဲ့ ချည် ပြီး လမ်းမမှာ ကန့်လန့်ဖြတ် အနေအထား ထောင်ထားတာပါ။ လမ်းသွားတဲ့သူက ကြိုးစကို ဖြတ်လျှောက်မိရင် ကြိုးကို ဆောင့်ဆွဲသလို ဖြစ်ပြီး စနက်တံ ပြုတ်ထွက် ပေါက်ကွဲတာ မျိုးပါ။

သတိနဲ့ သွားလာတဲ့ ရွာသူရွာသား တချို့ဆိုရင် တိုက်မိုင်း ထောင်ထားတဲ့ ကြိုးစကို တွေ့တာမျိုးတွေလည်း မိုင်းငေါ့ မြို့ နယ်ထဲမှာ ရှိပါတယ်။

ဆိုင်ကယ်စီးလာတာ၊ ကားမောင်းလာတာမျိုး ဆိုရင်တော့ ကြိုးလုံးသေးသေးလေးကို အလွယ်တကူ မတွေ့နိုင်တာ ကြောင့် ထိခိုက်ကြတာ ရှိသလို တောထဲတောင်ထဲ ခြုံနွယ်များတဲ့နေရာ ထောင်ထားရင်လည်း အလွယ်တကူ မတွေ့ နိုင်ပါဘူး။

တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေကြား စစ်ရေး တင်းမာမှုတွေကြောင့် တဖက်နဲ့တဖက် ရန်သူ အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့အခါ ရန်သူတပ်ဖွဲ့ လာရာလမ်းမှာ ထိခိုက်မှု ဖြစ်ဖို့၊ နှောင့်နှေးစေဖို့နဲ့ ရန်သူ့စစ်ကြောင်း လာနေ ပြီဆိုတာကို အသိပေးချက်အနေနဲ့ စတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် အမျိုးမျိုးနဲ့ မိုင်းထောင်ကြတာပါ။

ရံဖန်ရံခါ ရွာတရွာနဲ့ သွားတဲ့ လမ်းမကြီးတွေပေါ်မှာလည်း တိုက်မိုင်းတွေ ထောင်ထားတတ်ပြီး TNLA က ရွာသားတွေ ကို မသွားလာဖို့ ညမထွက်ဖို့ သတိပေးတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အရပ်သားတွေ မိုင်းနင်းမိလို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ အခါမျိုးမှာ နှစ်ဖက်လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေက သူ့လက်နက် ကိုယ့် လက်နက်ဆိုပြီး အပြန်အလှန် ငြင်းဆိုကြတာတွေကလည်း ရှိပါတယ်။

မိုင်း ဆိုတာကတော့ ပေါက်ကွဲပြီးရင် အစအနလည်း ရှာမရတော့သလို ဘယ်သူ့ပစ္စည်း ဆိုတာလည်း အရပ်သားတွေ မသိနိုင်တာကြောင့် ဘယ်တပ်ဖွဲ့က ထောင်တဲ့ မိုင်းဆိုတာကတော့ အတိအကျ ဘယ်သူမှ မပြောနိုင်ကြပါဘူး။

တပ်ဖွဲ့ တဖွဲ့နဲ့ တဖွဲ့ကြား စစ်ရေးအရ ရန်သူကို ရည်ရွယ်ပြီး မိုင်းထောင်ကြပေမယ့် မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲမှာ ဆိုရင် ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေတဲ့ နေရာတွေဟာ ဒေသခံတွေ သွားလာ လုပ်ကိုင် စားသောက်နေတဲ့ နေရာတွေပဲ ဖြစ်လို့ အရပ်သားတွေပဲ အထိနာကြရပါတယ်။

ဦးကာလိန္ဒ ဆေးကုသမှု ခံယူနေတဲ့ ခုတင်ရဲ့ ဘေးကပ်လျက် ခုတင်မှာတော့ နမ့်တွေ ကျေးရွာက မိုင်းထိလူနာ ဦးထွန်းဦး လည်း ရှိနေပါတယ်။

ဦးထွန်းဦးကလည်း သူ့ သူငယ်ချင်း ဦးစံလှ၊ သူတို့ မွေးထားတဲ့ ခွေးတကောင်နဲ့ အတူ ကျွဲလိုက် ရှာရင်း မိုင်းပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်လို့ ဆေးရုံကို ရောက်နေတာပါ။ ဦးထွန်းဦး နေထိုင်တဲ့ နမ့်တွေကျေးရွာဟာ နမ့်ဆန်မြို့နယ်ထဲမှာ ရှိပါတယ်။ နမ့်တွေ ကျေးရွာဟာ မိုင်းငေါ့မြို့နယ် အဆုံး၊ နမ့်ဆန်မြို့နယ် အစမှာ တည်ရှိပြီး မိုင်းအန္တရာယ် စိုးရိမ်နေရတဲ့ ရွာတရွာပါ။

နမ့်တွေကျေးရွာကနေ ဆက်သွားရင် ခြုံသစ်၊ ခြုံဟောင်းရွာတွေကို ရောက်ပါတယ်။ အဲဒီရွာတွေဟာ စက်တင်ဘာလ မတိုင်ခင် အထိကတော့ TNLA ဝင်ထွက် သွားလာနေတဲ့ ရွာတွေဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာလ အတွင်းမှာတော့ TNLA နဲ့ စစ်ရေး ပြေလည်ခြင်း မရှိတဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS) တပ်ဖွဲ့တွေက နေရာယူထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေထံက သိရပါတယ်။

ဦးထွန်းဦးတို့  မိုင်းထိတုန်းက ရွာနဲ့ မလှမ်းမကမ်း တောစပ်ထဲက ချောင်းအနားမှာ ထိကြတာပါ။

ဦးထွန်းဦးက“ချောင်းနားမှာဆိုတော့ မိုင်းထောင်ထားမယ် မထင်မိဘူးလေ။ တကယ်တမ်း မိုင်းထိတာက ကျနော့်ခွေး၊ ခွေးက နင်းမိလို့ မိုင်းက ပေါက်ပြီး ကျနော်တို့ နှစ်ယောက်ကို လာထိတာ”လို့ ပြောပါတယ်။

မိုင်းပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ခွေးက ပွဲချင်းပြီး သေဆုံးသွားပြီး ဦးစံလှကတော့ ညာဘက်ခြေထောက် ခြေဖဝါးတခုလုံး ပြုတ် ထွက်သွားပါတယ်။ ဦးထွန်းဦးဆိုရင်လည်း ညာဘက်ခြေဖနောင့်ကလည်း ပြတ်ထွက်သွားတာ အစတောင် ပြန်ရှာမရ တော့ပါဘူး။

ရွာက လူတွေကို ဖုန်းဆက်တော့မှ ထမ်းစင်နဲ့လာသယ်ပြီး ရွာထဲကို ခေါ်လာကြပါတယ်။ နမ့်တွေကျေးရွာဟာ မြေလမ်း အတိုင်း လမ်းလျှောက်သွားရင် မိုင်းငေါ့မြို့ကို ရောက်ဖို့ ၅ နာရီလောက် ခရီးနှင်ရမှာပါ။

ကားကလည်း မရှိ၊ ညမှောင်ရင်လည်း သွားလာရ ခက်ခဲတာကြောင့် မိုင်းထိတဲ့ ည တညလုံး ရွာမှာပဲ ဆေးဆရာမက ပတ်တီးစည်းပေးပြီး မနက်မိုးလင်းမှ မိုင်းငေါ့ဆေးရုံကို သွားပို့ ကြရပါတယ်။

မိုင်းငေါ့က တဆင့် ပရဟိတအဖွဲ့တွေ ကားအကူအညီရမှ ကျောက်မဲမြို့ ဆေးရုံကို ရောက်လာကြတာပါ။ ဦးထွန်းဦးက တော့ ပြတ်ထွက်သွားတဲ့ ခြေဖနောင့်နေရာမှာ ပေါင်က အသားကို အစားထိုးပြီး ကုသထားရပါတယ်။

ဦးစံလှကတော့ ခြေဖဝါးပြတ်ထွက်သွားတာကြောင့် စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေနဲ့ လားရှိုး ဆေးရုံကို လွှဲလိုက်ရပါတယ်။

မိုင်းအတူ ထိတဲ့ သူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်မှာ ဦးထွန်းဦးကတော့ ပေါင်ကအသား ခြေဖနောင့်မှာ အစားထိုးလို့ ရခဲ့ပေ မယ့် ဦးစံလှကတော့ ညာဘက် ဒူးအောက်ဘက်က ခြေထောက်ကို အပြီး ဖြတ်တောက် ပစ်လိုက်ရပါတယ်။

ဦးစံလှတို့ကလည်း ကျန်းမာရေးစရိတ် အတွက် ငွေကြေး တတ်နိုင်ကြသူတွေ မဟုတ်ကြပါဘူး။ ၇ နှစ်အရွယ် ကလေးကို ကျောက်မဲက ဆွေမျိုးတွေဆီ ပို့ထားခဲ့ပြီး လားရှိုးဆေးရုံမှာ ဆေးရုံ လာတက်နေရတာပါ။

ဇနီးဖြစ်သူ ဒေါ်နွမ်ခမ်းတယောက်တည်းသာ လူနာစောင့်အဖြစ် ရှိပြီး ဦးစံလှကို လားရှိုး ဆေးရုံရောက်အောင် သယ် လာရတဲ့ ကားခ၊ ဆေးကုသစရိတ်၊ လူနာစောင့် စရိတ်တွေနဲ့  ငွေ ၁၀ သိန်းလောက် ကုန်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။

ဒေါ်နွမ်ခမ်းက“၁၀ သိန်းဆိုတာကလည်း အကုန် ကျမတို့ ပိုက်ဆံ မဟုတ်ဘူး။ ချေးရ ငှားရ တာတွေနဲ့ပါ။ လာကူတဲ့ သူတွေ ရှိပေမယ့် များများ မရှိပါဘူး။ ကားခတွေကလည်း အရမ်းဈေးကြီးတယ်”လို့ ပြောပြပါတယ်။

ဦးစံလှကို တပတ်အတွင်း ဆေးရုံဆင်းလို့ ရပြီလို့ ဆရာဝန်တွေက ပြောထားပေမယ့် ခြေတု အလှူရှင်ကလည်း မရ သေးပါဘူး။ ရှိတဲ့ငွေနဲ့ ချိုင်းထောက်တခု ဝယ်ပြီး အိမ်ပြန်ဖို့ စဉ်းစားထားတယ်လို့လည်း ဒေါ်နွမ်ခမ်းက ပြောပါတယ်။

ဆရာဝန်တွေရဲ့ ပြောဆိုချက် အရတော့ ဦးစံလှက ခြေထောက်ဖြတ်ထုတ်ထားတဲ့ အနာကျက်အောင် အသားကျ အောင် အချိန်ယူရဦးမှာ ဖြစ်လို့ ချက်ချင်းတော့ လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်နဲ့ လက်ဖက်ခြံတွေမှာ ပြန်အလုပ်လုပ်နိုင်ဦးမှာ မဟုတ်ပါ ဘူး။

ဒေါ်နွမ်ခမ်းကတော့“ဖြစ်လာသမျှ ကံပဲလေ။ ဘယ်သူ့ကိုမှ ကျမတို့ အပြစ်မတင်ချင်ပါဘူး။ သူမလုပ်နိုင်ရင် ကျမပဲ လက်ဖက်ခြံကို သွားရမှာပေါ့။ ဒီလို အဖြစ်ကြုံထားတော့ ကြောက်စိတ်တော့ ရှိတယ်”လို့ ပြောဆိုပါတယ်။

မိုင်းငေါ့မြို့နယ်ထဲမှာ မိုင်းပေါက်ကွဲမှုတွေဟာ ရပ်တန့်ခြင်း မရှိဘဲ ထပ်ပြီးထိခိုက်သူတွေ ရှိလာပါတယ်။ အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်မှာ မိုင်းငေါ့မြို့နယ် လွယ်ပျက်ကျေးရွာ အနီးမှာ သံဃာတော် ၃ ပါး မိုင်းထပ် နင်းမိကြ ပြန်ပါတယ်။

သံဃာတော် ၃ ပါးမှာ တပါးကတော့ နံရိုးထဲထိ မိုင်းစတွေ ဖောက်ဝင်သွားတာကြောင့် ဒဏ်ရာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရရှိထားပါတယ်။ ကျန်သံဃာ၂ ပါးမှာ တပါးက ခြေထောက်ရိုး ကျိုးသွားပြီး တပါးကတော့ မိုင်းစတချို့ ထိမှန်တဲ့ ဒဏ်ရာတွေပဲ ရရှိပါ တယ်။

မိုင်းငေါ့မြို့နယ်တွင်း TNLA အပြင် RCSS ၊ ရှမ်းပြည် တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP) အပြင် တပ်မတော် တို့လည်း လှုပ်ရှား သွားလာနေကြပေမယ့် ဒေသခံတွေကတော့ မိုင်းထောင်သူတွေဟာ TNLA တပ်ဖွဲ့တွေပဲ ဖြစ်ပြီး မိုင်းနင်းမိရင် လျော် ကြေးပေးရမယ်လို့လည်း TNLA တွေပဲ ပြောတာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီ့အပြင် တနေရာရာမှာ မိုင်းကွဲလို့ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပြီဆိုလည်း TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ရွာထဲ လိုက်လာပြီး အခြေ အနေ စုံစမ်းတာတွေ ရှိတာကြောင့် အရပ်သားတွေ လတ်တလော ထိခိုက်နေတဲ့ မိုင်းတွေဟာ TNLA က ထောင်နေ တာလို့လည်း ပြောဆိုနေကြပါတယ်။

TNLA တပ်ဖွဲ့တွေ လှုပ်ရှားတဲ့ နယ်မြေ ဝန်းကျင်နားမှာ မိုင်းပေါက်ကွဲမှုတွေကြောင့် ထိခိုက်တာ သေဆုံးတာတွေ ရှိ နေပေမယ့် TNLA ဘက်ကတော့ သူတို့ တပ်ဖွဲ့တွေဟာ မြေမြှုပ်မိုင်း မသုံးဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

ဧရာဝတီက TNLA  ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော်ကို မိုင်းအသုံးပြုမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သုံးကြိမ်ခန့် မေးမြန်းထားပါတယ်။

ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက်ကျော်က သူတို့တပ်ဖွဲ့တွေ အနေနဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်း လုံးဝ အသုံးမပြုဘူးလို့ ငြင်းဆိုပါတယ်။ TNLA အနေ နဲ့ တက်နင်းရင်တောင် မကွဲတဲ့ ရီမုကွန်ထရိုး (အဝေးထိန်း) မိုင်းတွေကိုသာ အသုံးပြုတာလို့လည်း ဗိုလ်မှူး မိုင်းအိုက် ကျော်က ဆိုပါတယ်။

ရီမုကွန်ထရိုးမိုင်း ဟာလည်း လက်ကိုင်ဖုန်းတွေက ဖုန်းလာတဲ့အခါ ကြိမ်နှုန်း (Frequency Number) တူရင် ပေါက် ကွဲတတ်ပါတယ်။

မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှု စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့က ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှာ အိုတာဝါ သဘောတူစာချုပ်လို့ ခေါ်တဲ့ မိုင်း အသုံးပြုမှု ပိတ်ပင်တားမြစ်ခြင်း သဘောတူစာချုပ် တစောင်ကို စတင် ရေးဆွဲပြီး နိုင်ငံ တနိုင်ငံချင်းစီ အလိုက်လည်း သဘောတူ လက်မှတ်ထိုးကြဖို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။

စတင် ဆောင်ရွက်တဲ့ နှစ်ကနေ ၂၀၁၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ ဆိုရင် ကမ္ဘာမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၂ နိုင်ငံက မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှု တားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်း သဘောတူစာချုပ်ကို လက်ခံထားကြပါပြီ။ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၀ ကတော့ ထပ်ဆင့် ပေါက် ကွဲစေတဲ့ လက်နက်ပစ္စည်းတွေ အသုံးပြုမှုကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ခြင်း ဆိုင်ရာ သဘောစာချုပ်မှာ လက်မှတ် ထိုးထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့ စာချုပ်စာတမ်း နှစ်ခုလုံးမှာ ပါဝင်လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှု စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံကို စာချုပ်နှစ်ခု လက်မှတ်ရေးထိုးဖို့ တိုက်တွန်း ပေမယ့်၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန်လမှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနဲ့ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့က လတ်တလော လက်မှတ်ရေး ထိုးဖို့ မရှိသေးကြောင်းနဲ့ လက်မှတ်ရေးထိုး လာနိုင်မယ့် အချိန်ကိုလည်း မပြောဆိုနိုင်သေးကြောင်း အကြောင်း ပြန် ထား ပါတယ်။

မြန်မာ့ တပ်မတော်ဟာ မြေမြှုပ်မိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ရင် တိုင်းရင်းသား ဒေသ စစ်ဖြစ်ပွားရာ ဒေသတွေမှာ ဆက်လက် အသုံးပြုနေဆဲ ဖြစ်ပြီး ပဲခူးတိုင်း အနောက်ဘက်ခြမ်းမှာ တည်ရှိတဲ့ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနပိုင် စစ်ပစ္စည်း ထုတ်လုပ် ရေး စက်ရုံ (ကပစ) က ဆိုရင် မိုင်းရှာစက်နဲ့တောင် ရှာဖွေမရနိုင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ ထည့်သွင်းထားတဲ့ မိုင်းအမျိုး အစားတွေကို ထုတ်လုပ်နေတယ်လို့ မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှု စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့ရဲ့၂၀၁၈ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာ မှာ ထောက်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က မိုင်းအမျိုးအစား ပေါင်းစုံကို ပြည်တွင်း စက်ရုံတွေမှာ ထုတ်လုပ်ရုံသာမက တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အီတ လီ၊ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု၊ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု အပြင် အခြားနိုင်ငံတွေကနေပါ မိုင်းတွေ ဝယ်ယူ အသုံးပြုတာ ရှိတယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာမှာ ပါရှိပါတယ်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေထဲမှာလည်း TNLA ရဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ ဝ ပြည် သွေးစည်း ညီညွတ်ရေး တပ် မတော် (UWSA) ၊ TNLA ပြန်လည် ထူထောင်နိုင်ဖို့ စစ်သင်တန်းနဲ့ အကူအညီတွေ ပေးခဲ့တဲ့ ကချင် လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA) တို့က နင်းမိုင်း အပါအဝင် ကားမိုင်း၊ ရီမုကွန်ထရိုးမိုင်း၊ ရှေ့ထွက်မိုင်းစတဲ့ မိုင်းပေါင်းစုံကို ကိုယ်ပိုင် စက်ရုံတွေမှာ ထုတ်လုပ်နေကြတာပါ။

စက်ရုံထုတ် မဟုတ်ဘဲ အရေးကြုံလာရင် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေ သုံးပြီး ဖောက်ခွဲရေး အတွက် မိုင်းတပ်ဆင်ပြီး ထောင် နိုင်တဲ့ လက်လုပ်မိုင်း အမျိုးအစားတွေကိုလည်း စစ်သင်တန်းတွေမှာ သင်ကြားပို့ချနေတာပါ။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တိုင်းရဲ့ ရှေ့တန်း တပ်ဖွဲ့တွေမှာ မိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်သင်တန်းဆင်းထားတဲ့ ဖောက်ခွဲရေး တာဝန်ယူရသူတွေ  ရှိပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်း အတွင်း လူ့အခွင့်အရေး၊ အမျိုးသမီးအခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့ တအန်း အမျိုးသမီးအဖွဲ့ (TWO)က သြဂုတ်ကနေ စက်တင်ဘာ အတွင်း ၎င်းတို့ ကောက်ယူထားတဲ့ စာရင်းအရ ကျောက်မဲမြို့နယ် အပါအဝင် ကွတ်ခိုင်၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံမြို့နယ်တွေထဲမှာ မိုင်းနဲ့ စစ်လက်နက် အကြွင်းအကျန်တွေ ပေါက်ကွဲလို့ ထိခိုက်သေဆုံးသူ ၁၀ ဦးကျော်၊ ဒဏ်ရာရသူ ၂၀ အထက်မှာ ရှိပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

ကျောက်မဲမြို့နယ် ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက“ဘယ်လက်နက်ကိုင်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် မိုင်းထောင် ရင် ပြည်သူတွေကို အသိမပေးဘူး။ အသိမပေးလို့သာ ဖြစ်ပြီးမှ သိကြရတာ။ ကျနော် နားလည်တာကတော့ သူတို့ ပြည်သူတွေကို အသိမပေးပါဘူး။ တချို့ဒေသတွေမှာသာ ရွာရဲ့ ဘယ်ဘက်အခြမ်းကို မသွားပါနဲ့ ဆိုတာမျိုး ပြောတာ ရှိတာပါ။ ဒါတောင် တချို့ပါ”လို့ ပြောပါတယ်။

မိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ရင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေဘက်က အရပ်သားတွေကို အသိမပေးသလို တချို့ စစ်ဆင်ရေး တင်းမာနေတဲ့ အချိန်တွေမှာဆိုရင် လမ်းပြအဖြစ် ခေါ်ဆောင်သွားတာမျိုးတွေက မလုပ်သင့်တဲ့ လုပ်ရပ် တွေလို့ ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက ဆိုပါတယ်။

တပ်မတော်က ဆိုရင်လည်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်းက စစ်ရေး တင်းမာနေချိန်မှာ ၎င်းရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ထဲက  အရပ်သား ၁၀ ဦး ကျော်ကို လမ်းပြအဖြစ် ဖမ်းခေါ်သွားပြီး စစ်လက်နက်ပစ္စည်းနဲ့ ရိက္ခာတွေလည်း ထမ်းခိုင်းတဲ့ အပြင် စစ်ကြောင်းရဲ့ ရှေ့ကနေလည်း သွားခိုင်းခဲ့တယ်လို့ ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။

“အဲဒါမျိုးကျတော့ လူသားဒိုင်း လုပ်တာလို့ ကျနော်က ပြောချင်တယ်”လို့လည်း ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက ပြောဆိုပါတယ်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေအနေနဲ့လည်း စစ်ဆင်ရေးအရ မိုင်းထောင်ရာမှာ အရပ်သားတွေ အန္တရာယ် ကင်းမကင်းကို မကြည့်ဘဲ ရွာနီးဝန်းကျင်တွေမှာလည်း မိုင်းတွေ ထောင်ကြတယ်လို့ ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက ဆိုပါတယ်။

၎င်းရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်ထဲက ကျေးရွာတရွာမှာဆိုရင် တပ်မတော်နဲ့ SSPP စစ်ရေး တင်းမာမှုတွေဖြစ်တုန်းက SSPP စစ်သား တွေဟာ ရွာထိပ်ဝန်းကျင်မှာပဲ မိုင်းတွေထောင်သွားတာကို ရွာသားတွေက တွေ့ခဲ့တယ်လို့ ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းကပြော ပါ တယ်။

“အဲဒီတုန်းက ရွာသားတွေ ကျနော့်ကို လိုက်ပြတာ ရွာနဲ့ ဘာမှမဝေးဘူး။ အိမ်ဝင်းအနေနဲ့ဆိုရင် ၅ အိမ် အကွာ လောက်မှာပဲ ရွာအစပ်မှာ မိုင်းထောင်ထားတာ”လို့ ၎င်းက ဆိုပါတယ်။

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့အနေနဲ့လည်း မိုင်းတွေကို ထောင်ပြီးရင် စစ်ဆင်ရေးပြီးသွားတဲ့ အခါ တိုက်ပွဲတွေ ငြိမ်နေတဲ့အချိန်မှာ ပြန်ဖြုတ်တာမျိုး မရှိတာကြောင့် အရပ်သားတွေက လုပ်ငန်းခွင်သွားရင်း ဒုက္ခရောက်နေကြရတာ လို့လည်း ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက ပြောဆိုပါတယ်။

လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေ အနေနဲ့လည်း အရပ်သားတွေ အရေးကြုံလာရင် လာရောက် တိုင်တန်းတာ၊ အကူ အညီတောင်းတဲ့ အခါမျိုးမှာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးတာမျိုးတွေ လုပ်ပေးနိုင်ပေမယ့် နှစ်ဖက် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ စစ်ရေးစစ်ရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ရင်တော့ အရပ်သားတွေ အပေါ် အလုံးစုံ မကူညီနိုင်ကြပါဘူး။

လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ကိုယ်တိုင် ပဋိပက္ခဖြစ်တဲ့ ဒေသတွေမှာ နေထိုင်နေရတာကြောင့် အပြောအဆို၊ အနေ အထိုင် ဆင်ခြင်ရတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

အစိုးရနဲ့ မြောက်ပိုင်း မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့တွေကြား ညှိနှိုင်းနေတဲ့ ပဏာမ အပစ်ရပ်စာချုပ် (Bilateral) ပြေလည်ဖို့ိကို လည်း မျှော်လင့်သလို အပစ်ရပ် စာချုပ် ချုပ်နိုင်ရင်တော့ အရပ်သားတွေ ကြုံနေရတဲ့ မိုင်းအန္တရာယ်က အနည်းအ ကျဉ်းတော့ လျော့နည်းလာမှာလို့လည်း ဦးစိုင်းထွန်းဝင်းက သုံးသပ်ပါတယ်။

လတ်တလော မိုင်းထိထားလို့ ဆေးရုံမှာ ဆေးကုသမှု ခံယူနေရဆဲ ဦးကာလိန္ဒ၊ ဦးထွန်းဦးနဲ့ ဦးစံလှတို့ကတော့ ရှုပ် ထွေး လွန်းတဲ့ နိုင်ငံရေးတွေကို သူတို့ နားမလည်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။

အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေကြားက နိုင်ငံရေးအကြောင်းတွေကိုပြောရင် စကားမှားမှာ စိုးတာကြောင့် ဘာမှ မပြောချင်ဘူးလို့လည်း ဆိုကြပါတယ်။

သူတို့ သိတာက သူတို့ရပ်ရွာနား အေးအေးချမ်းချမ်း ဖြစ်ဖို့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လုပ်ကိုင် စားသောက်နိုင်ဖို့ကိုပဲ အလို ရှိ တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

ဦးကာလိန္ဒနဲ့ ဦးထွန်းဦးကတော့ ခြေထောက်က မိုင်းထိထားတဲ့ ဒဏ်ရာတွေ သက်သာရင် အကောင်းပကတိ အတိုင်း ပြန်ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ချက် ရှိနေကြပေမယ့် ခြေတဖက် ဖြတ်ထားရတဲ့ ဦးစံလှကတော့ ဆုံးရှုံးသွားတဲ့ ခြေတဖက်ကို ဘယ်တော့မှ အစားပြန် မရနိုင်တော့ပါဘူး။

ဦးစံလှကတော့ နာလန်ပြန်ထနိုင်ရင်တောင် ပြည်တွင်းစစ်ထဲ ပါသွားတဲ့ သူ့ခြေတဖက် အတွက် ဝမ်းနည်း ပူဆွေးနေရ မယ့် အချိန်ရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ဆေးရုံတက်နေစဉ် ချေးငှားထားတဲ့ အကြွေးတွေ ကျေအောင် ဆပ်ဖို့ သူ့ဇနီးသည်နဲ့ အတူ လက်ဖက်ခြံတွေဆီ ပြန် သွားပြီး ဝင်ငွေရှာရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ။