အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က “ကမာ္ဘ့ နံပါတ် ၁ အကြမ်းဖက် ခေါင်းဆောင်” သေဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ကြောင်း အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းတွင် အိမ်ဖြူတော်မှ ပြောကြားသည့် ရုပ်မြင်သံကြားမိန့်ခွန်းတွင် ကြေညာသွားခဲ့ သည်။
ISIS အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ Abu Bakr al-Baghdadi သည် ဆီးရီးယားမြောက်ပိုင်းရှိ သူ၏ နေအိမ်ခြံဝင်း အတွင်းသို့ ၂ နာရီ ကြာ ညဘက်စီးနင်းဝင်ရောက်မှုကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ပြုလုပ်ခဲ့သော အမေရိ ကန်တပ်ဖွဲ့များ၏ ချောင်ပိတ်ဖမ်းခြင်းခံရသည့် အချိန်တွင်”ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဖောက်ခွဲ”ပြီး အဆုံး စီရင်သွားသည်ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က စစ်ဆင်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ်ကို ပေးရင်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။
“အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ကမာ္ဘအတွက် ကြီးကျယ်တဲ့ ညတညဖြစ်ပါတယ်။ ဆင်းရဲဒုက္ခတွေနဲ့ သေဆုံးမှု မြောက်များစွာကို ဖြစ်စေခဲ့တဲ့ ရက်စက်ကြမ်းတမ်းတဲ့ လူသတ်သမားတယောက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှင်းလင်းခံခဲ့ရပါတယ်” ဟု သူက ထပ်ပြောသည်။
အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ သေဆုံးသွားခြင်းက ကမာ္ဘပေါ်တွင် အလိုအရှိဆုံးသော အကြမ်းဖက်သမားများထဲမှ တဦး နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အီရတ်နှင့် ဆီးရီးယား၌ အစ္စလမ်မစ် ကာလီဖိတ် (အစ္စလမ်မစ်နိုင်ငံ) တခု ကြေညာခဲ့သူကို နှစ် ပေါင်းများစွာ ရှာဖွေအမဲလိုက်မှုတခု ပြီးဆုံးသွားခြင်းဖြစ်သည်။
၎င်းမှာ၂၀၁၁ ခုနှစ်မေလ တွင် al-Qaeda ခေါင်းဆောင် အိုစမာဘင်လာဒင် Osama bin Laden ကို အမေရိကန်ရေတပ် အထူးတပ်ဖွဲ့က စိတ်လှုပ်ရှား ဖွယ်ရာ ညဖက်စစ်ဆင်ရေးတခုဖြင့် ဝင်ရောက်ရှင်းလင်းသုတ်သင်ခဲ့ကြောင်း ထိုစဉ်က အမေရိကန် သမ္မတ ဘားရက်အိုဘားမားက ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်တဦး၏ သေဆုံးမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အထူးခြားဆုံး ကြေညာချက် တခု ဖြစ်သည်။
“အဲဒါက ကြီးမားတဲ့ ထိုးနှက်ဖျက်ဆီးမှုတခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါက သူတို့ရဲ့ခေါင်းဆောင်သက်သက် မဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ရဲ့ တည်ထောင်သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သူက နည်းလမ်းပေါင်းများစွာနဲ့ လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တယောက် ဖြစ်ပါ တယ်။ သူက ISIS ကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေသတခုလုံးမှာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကာလီဖိတ်တခုကို တည် ထောင်ရေးမှာ သူက ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒါက သူတို့အတွက် အဓိက ထိုးနှက်မှု တခု ဖြစ်ပါတယ်” ဟု အမေ ရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာ့က်အက်စ်ပါ Mark Esper က CNN မှ Jake Tapper ၏ တနင်္ဂနွေနေ့ “State of the Union” အစီအစဉ် တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းမှ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ကျေညာချက်က သူ့နည်းသူ့ဟန်ဖြင့် မှတ်သားလောက် စရာ ဖြစ်သည်။ ကျေညာချက်မထုတ်မီညက Twitter တွင် သူက ကျီစယ်သလို သတင်းပေးခဲ့သည်။ “အလွန်ကြီးမားတဲ့ တစုံတရာက ဖြစ်သွားခဲ့ပြီ”ဟု သူကပြောသည်။ အိုစမာဘင်လာဒင်နှင့် ပတ်သက်၍ အိုဘားမား၏ နိုင်ငံသို့ အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်းနှင့် ကွဲလွဲစွာပင် ကင်မရာများ၏ ရှေ့တွင် သို့သော်လည်း စစ်ဆင်ရေး၏ အသေးစိတ် သို့မဟုတ် မည်သူ့ကို ပစ် မှတ်ထားသည်ဆိုခြင်းကို မပြောပြထားခဲ့ကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ သက်တောင့်သက်သာရှိသော ဟန်ပန်ဖြင့် စက်ဆုပ်ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ ပုံရိပ်ကို သရုပ်ဖော်ပြသွားခဲ့သည်။ “ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သူ့ကိုယ်ခန္ဓာက အပိုင်း ပိုင်းပြတ်သွားခဲ့ပါတယ်” ဟု သူကပြောသည်။ အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်ကိုလည်း သူက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပင် ပျက်ရယ် ပြုခဲ့သည်။ အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီက “နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ညည်းညူရင်း ငိုယိုအော်ဟစ်ရင်း” သေဆုံးသွားခဲ့သည်ဟု သူက ဆိုသည်။
စစ်ဆေးရေး ဘယ်လိုဖြစ်ခဲ့သလဲ
လျှို့ဝှက်စစ်ဆင်ရေးက အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းတွင် စတင်ခဲ့ပြီး Delta တပ်ဖွဲ့ အော်ပရေတာများ အပါ အဝင် အမေရိကန် လက်ရွေးစင် တပ်ဖွဲ့များကို တင်ဆောင်လာသော ရဟတ်ယာဉ် ၈ စီးက အကြမ်းဖက်ခေါင်းဆောင်၏ ခြံ ဝင်းဆီသို့ “အလွန့်အလွန် အန္တရယ်များလှသော နယ်မြေ” ပေါ်တွင် တနာရီနှင့် ၁၀ မိနစ်ကြာ ဖြတ်ကျော်ပျံသန်းခဲ့ရသည်ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဆိုသည်။ အခြား အမေရိကန် သင်္ဘောနှင့် လေယာဉ်အများအပြားလည်း စစ်ဆင်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြ သည်။
အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူတဦး၏ အဆိုအရ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ အချို့သည် အီရတ်နိုင်ငံတွင်းရှိ နေရာအမျိုးမျိုးမှ လာကြ သူများဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
“ကျနော်တို့ အလွန်ကိုနိမ့်တဲ့ အမြင့်ကနေ အလွန်လျှင်မြန်စွာ ပျံသန်းခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါက စစ်ဆင်ရေးရဲ့ အရမ်းအန္တရယ်များ တဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဝင်အထွက်ကလည်း တူတူပါပဲ။ ကျနော်တို့က ထပ်တူဖြစ်ချင်ခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့က တထပ် တည်းတူတဲ့ လမ်းကြောင်းတခုကိုယူခဲ့တယ် “ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က လျှိ့ဝှက် စစ်ဆင်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်ပြောပြရာတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။
ခရီးစဉ် အကူးအပြောင်းတခုတွင် ရဟတ်ယာဉ်များကို ဒေသခံများက သေနတ်နှင့် ပစ်ခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ အမေရိ ကန် လေယာဉ်က ပြန်လည်ပစ်ခတ်၍ ခြိမ်းခြောက်မှုကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောသည်။
ခြံဝန်းသို့ ရောက်ပြီးနောက်တွင် ထောင်ချောက်ဆင်ထားသည့် ဝင်ပေါက်ကို ရှောင်ရှားရန် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ က နံရံတခုကို ဖြိုချခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်က ဝရုန်းသုန်းကား စတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်ဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန် သမ္မတက ဆိုသည်။
ခြံဝင်းကို ရှင်းလင်းနေချိန်တွင် သေနတ်ဖြင့် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ကြသည့် တိုက်ပွဲတခု အတွင်း၌ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့များ က ထိခိုက်ကျဆုံးမှု မရှိဘဲ ISIS တိုက်ခိုက်ရေးသမား အရေအတွက် အမြောက်အများကို သုတ်သင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ အဆိုအရ သိရသည်။
ISIS တိုက်ခိုက်ရေးသမား အနည်းဆုံး ၂ ဦးဖမ်းမိခဲ့ပြီး ကလေး ၁၁ ဦးကိုလည်း ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ၏ ဇနီး ၂ ဦးမှာ စစ်ဆင်ရေးအတွင်းတွင် အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ သူတို့၏ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေရန် ဝတ်ဆင်ထားသည့် ကိုယ်ကျပ်အင်္ကျီမှ ဗုံးများ မပေါက်ကွဲဘဲ ကျန်နေခဲ့သည်။
စစ်ခွေးတကောင် ပါဝင်သော တပ်ဖွဲ့က လိုက်လံရှာဖွေနေစဉ် နောက်ဆုံးတွင် သူကိုယ်တိုင်လည်း ဗုံးဆင်ထားသည့် ကိုယ်ကျပ်အင်္ကျီကို ဝတ်ဆင်ထားသော အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီက တဖက်ပိတ် လိုဏ်ခေါင်းတခု အတွင်းတွင် ကလေး ၃ ယောက်နှင့် အတူ ပုန်းအောင်းနေခဲ့သည်။
“ကျနော်တို့ရဲ့ ခွေးတွေက နောက်ကနေလိုက်တဲ့ အချိန်မှာသူက လိုဏ်ခေါင်းရဲ့ အဆုံးကို ရောက်သွားပါတယ်။ သူက သူ့ရဲ့ ကိုယ်ကျပ် အင်္ကျီကိုဖောက်ခွဲပြီးတော့ သူကိုယ်တိုင်နဲ့ ကလေး ၃ ယောက်ကို အဆုံးစီရင်လိုက်ပါတယ်။ သူ့ကိုယ်ခန္ဓာက ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ပျက်စီးသွားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါအပြင် လိုဏ်ခေါင်းက အတွင်းကို ပြိုကျသွားခဲ့ပါတယ် ” ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောသည်။
အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ ဟုတ်မှန်ကြောင်း အတည်ပြုပေးခဲ့သည့် DNA စစ်ဆေးခြင်းကို သေဆုံးပြီး ၁၅ မိနစ်ခန့် အကြာတွင် စတင်ခဲ့ပြီး မြေပြင်မှ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များက ကိုယ်ခန္ဓာအစိတ်အပိုင်းများကို ပြန်လည် ယူဆောင်လာခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များက CNN ကိုပြောသည်။
အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ ပြန်လည်ထွက်ခွာအပြီး ခြံဝင်းကို ဝေဟင်မှ ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ကာ ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့သည်။
အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များက “စီးနင်းမှုကနေ လွန်အကဲဆတ်တဲ့ ပစ္စည်းနဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ကျနော် တို့ အရမ်းလိုချင်တဲ့ အရာတွေ” ဟု သမ္မတကလည်း ပြောသည်။
“စီးနင်းမှုက အောင်မြင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ တပ်တွေ ကိုပြန်ခေါ်ခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ တပ်သားတွေဘက်က အသေးစား မတော်တဆမှု ၂ ခု၊ အသေးစား ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှု ၂ ခု ရှိခဲ့ပေမယ့် အလွန်အောင်မြင်ပြီး အားနည်းချက်မရှိတဲ့ စီးနင်း ဝင်ရောက်မှုတခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ် ” ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာ့က်အက်စ်ပါက CNN မှ Jake Tapper Sunday အစီအစဉ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဘာဒါဒီကို ဘယ်လိုရှာတွေ့လဲ
အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ညတွင် စစ်ဆင်ရေးက ၂ နာရီမျှသာ ကြာမြင့်ခဲ့သော်လည်း အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီက စောင့်ကြည့်မှုအောက်တွင် ရောက်ရှိနေခဲ့သည်မှာ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်ရှိခဲ့ပြီဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။ အောင်မြင်သည့် စစ်ဆင်ရေးတခုကို မဆောင်ရွက်မီ စီစဉ်ထားသည့် စစ်ဆင်ရေး ၂ ခု သို့ မဟုတ် ၃ ခုကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ရသည်ဟု ထပ်ပြောသည်။
ဆီးရီးယားရှိ ကာဒစ်တပ်များ၏ ဦးစီးချုပ် မတ်ဇ်လုံအက်ဘ်ဒီ Mazloum Abdi က အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီကို သုတ်သင်ခဲ့သည့် အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့များ၏ စီးနင်းဝင်ရောက်မှုကို ဦးတည်စေခဲ့သော ထောက်လှမ်းရေး စစ်ဆင်ရေးများက လွန်ခဲ့သော ၅ လ ကတည်းက စတင်ခဲ့သည်ဟု Twitter တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
နောက်ဆုံးတွင် CIA က အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ ရှိသောနေရာကို သိရှိခဲ့ပြီး ထိုထောက်လှမ်းရေးသတင်းကို ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသို့ ဝေမျှခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက CNN သို့ပြောသည်။
ဒေါ်နယ်ထရမ့်နှင့် ဒုတိယ သမ္မတ မိုက်ပန့်စ် Mike Pence ကို အဘူဘာကာ အယ်လ်ဘာဒါဒီ၏ ဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသော တည်နေရာနှင့် ပတ်သက်၍ ယခင်အပတ် အစောပိုင်းတွင် အကြောင်းကြားခဲ့ပြီး သူက ခြံဝင်းအတွင်းတွင် ရှိနိုင်ချေ အလွန်မြင့်မားကြောင်း အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ထို့နောက် သမ္မတက တိကျသေချာသော ရွေးချယ်စရာများ စတင်ရေးဆွဲရန် တပ်မှူးများကို အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ကို အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် တင်ပြလာခဲ့ကြောင်း မိုက်ပန့်စ်၏ အဆိုအရ သိရသည်။
“သူဘယ်ကိုသွားနေသလဲ၊ ဘယ်ကို ဦးတည်နေသလဲ ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျနော်တို့ နည်းနည်းသိခဲ့ရတယ်။ သူက တခြားနေရာတခုကို သွားနေတယ်ဆိုတဲ့ အလွန်ကောင်းတဲ့ သတင်းကျနော်တို့ ရခဲ့တယ်။ သူမသွားခဲ့ဘူး။ အားထုတ်မှု ၂ ကြိမ်၊ ၃ ကြိမ်လောက်ကို ကျနော်တို့ ပယ်ဖျက်ခဲ့ရတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူက စိတ်ပြောင်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ သူ့ စိတ်ကို ပုံမှန်ပြောင်းနေတယ်။ နောက်ဆုံးမှာ သူက ဒီမှာရှိတယ်၊ ဆက်ရှိနေတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ တွေ့ခဲ့ရတယ်” ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောသည်။
“သူအဲဒီမှာ ရှိတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သိထားတာတခု ရှိပါတယ်။ ခင်ဗျားတို့ ဘယ်တော့မှ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း မသေချာပါဘူး ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ခင်ဗျားတို့က အဲဒါကို နည်းပညာအပေါ်မှာ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အခြေခံနေလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူက အဲဒီမှာလို့ ကျနော်တို့ ယူဆခဲ့တယ်။ နောက်တော့ ကျနော်တို့ အတည်ပြုချက်တခု ရခဲ့ပါတယ် “ဟု သူက ထပ်ပြော သည်။
အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ABC သတင်းဌာနနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတခုတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာ့က်အက်စ်ပါကလည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့သည့် အချိန်ကာလနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်များကို ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။
“အခြေအနေက ပြီးခဲ့တဲ့ အချိန်အနည်းငယ်လောက်က ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်၊ တပတ်နီးပါးလောက် မှာ စ ပြီးတော့ ကောင်းလာခဲ့ပါတယ်။ သမ္မတအတွက် ဖြစ်နိုင်ချေရှိတဲ့ ရွေးချယ်စရာတွေထဲက တခုဖြစ်တဲ့ စစ်ဆင်ရေး တပ်ဖွဲ့ တွေက ဇာတ်တိုက်ခြင်း၊ လေ့ကျင့်ခြင်းတွေ၊ ဦးတည်ချက်ကိုရောက်တဲ့ အချိန်မှာ သူတို့ ဘာတွေလုပ်ရမယ် ဆိုတာတွေ ကို စတင်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်” ဟု သူကပြောသည်။
“အဲဒါက ကြာသပတေးနေ့ အထိမဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ နောက်တော့ သောကြာနေ့မှာ သမ္မတက သူ့ရဲ့ ရွေးချယ်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တော့ ကျနော်တို့ မနေ့က လုပ်ခဲ့တဲ့အတိုင်း ဆက်လုပ်ဖို့ ကျနော်တို့ကို မီးစိမ်းပြခဲ့ပါတယ်” ဟု မာ့က်အက်စ်ပါက ပြော သည်။
သို့သော်လည်း အိမ်ဖြူတော်က အရေးယူဆောင်ရွက် နိုင်လောက်သည့် ထောက်လှမ်းရေးသတင်း ရရှိခဲ့သည့် အောက်တို ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းအထိ စစ်ဆင်ရေးကို ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်ရန် ဆုံံးဖြတ်ချက် မချခဲ့ကြောင်း ဒုတိယ သမ္မတ မိုက်ပန့်စ်က ပြောသည်။
အမေရိကန်စစ်ဆင်ရေးကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ISIS ၏ ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသော အမေရိကန် နိုင်ငံသူ ကေလမူလာ Kayla Mueller ၏ အမည်ပေးခဲ့သည်ဟု အိမ်ဖြူတော်၏ အမျိုးသား လုံခြုံရေး ပုဂ္ဂိုလ် ရောဘတ်အိုဘရိုင်ယန် Robert O’Brien က အောက်တို ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြောသည်။
သမ္မတ မီးစိမ်းပြခြင်း
စီးနင်းဝင်ရောက်မှုမပြုလုပ်မီ နာရီအနည်းငယ်က သမ္မတ၊ မိုက်ပန့်စ်၊ မာ့က်အက်စ်ပါ၊ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များအဖွဲ့ ဥက္ကဌ မာ့က်မေလေး Mark Milley နှင့် အခြားသော စစ်ဖက်အရာရှိများ အိမ်ဖြူတော်၏ ကွပ်ကဲရေးခန်းအတွင်းတွင် အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ညနေ ၅ နာရီ ဝန်းကျင်က စုရုံးနေသည့် နောက်ကွယ်မှ မြင်ကွင်းများပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ရဟတ်ယာဉ်များ ပျံတက်မသွားမီ အချိန်တွင် ဖြစ်သည်။
ထိုအချိန်မှစ၍ စီးနင်းဝင်ရောက်မှု ဆောင်ရွက်သည်ကို အချိန်နှင့် တပြေးညီစောင့်ကြည့် နေခဲ့သည်ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောသည်။ ထိုအခိုက်အတန့်ကို အိမ်ဖြူတော်က အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ထိပ်တန်းစစ်ဘက်အရာရှိများက ဝိုင်းရံထားသည့် ဓာတ်ပုံတခုက မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။
စစ်ဆင်ရေးကို ပင်တဂွန် (အမေရိကန် စစ်ဌာနချုပ်) က ဦးဆောင်သည့် အသွင်ရှိသော်လည်း CIA ညွှန်ကြားရေးမှူး ဂီနာဟတ်စပဲ Gina Haspel နှင့် အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေး ယာယီညွှန်ကြားရေးမှူး ဂျိုးမက်ဂွိုင်ယာ Joe Maguire တို့ကလည်း လုပ်ငန်းစဉ်တခု လုံးတွင် ကြီးမားစွာ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြပြီး အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့က စီးနင်းဝင်ရောက်သည့် အချိန်တွင် ကွပ်ကဲရေးခန်းအတွင်း၌ မရှိခဲ့ကြသည့်တိုင် သူတို့က အဖြစ်အပျက်များကို ကောင်းစွာသိထားခဲ့ကြသည်ဟု CNN ကို ပြောသည်။
ODNI (အမျိုးသား ထောက်လှမ်းရေး ညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး) ၏ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူတဦးက ထိုကိစ္စများကို အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က သတင်းထောက်များ၏ မေးခွန်းများကို ဖြေကြားစဉ် အတွင်းတွင် သမ္မတက “ဂျိုးမက်ဂွိုင်ယာက ကောင်းကောင်း သိရှိထားခဲ့ပြီး အစီအစဉ်ရေးဆွဲရေးမှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ စစ်ဆင်ရေး အတွက် ကြိုတင်စီစဉ်ထား တဲ့ တွေ့ဆုံမှုတခုကြောင့် မြို့ပြင်ကိုရောက်နေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗဟိုကွပ်ကဲရေးတပ်မှူး နဲ့အတူ စောင့်ကြည့်နေခဲ့ပါတယ်။” ဟု ပြောသည်။
ဂီနာဟတ်စပဲကလည်း ကွပ်ကဲရေးခန်းနှင့် ဆက်သွယ်ရင်း CIA ရုံးချုပ်မှ နေ၍ စောင့်ကြည့်နေနိုင်ပါသည်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်က အိုစမာဘင်လာဒင်ကို လုပ်ကြံခဲ့သည့် စီးနင်းဝင်ရောက်မှုတွင် ထိုစဉ်က CIA ညွှန်ကြားရေးမှူး လီယွန်ပနက်တာ Leon Panetta လုပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း အလားတူပင် ဖြစ်သည်။
အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က သတင်းထောက်များ၏ မေးခွန်းများကို ဖြေကြားစဉ် အတွင်းတွင် သမ္မတက ဂျိုးမက်ဂွိုင်ယာ နှင့် ဂီနာဟတ်စပဲ တို့ ၂ယောက်လုံးကို အမည်တပ်၍ ကျေးဇူးတင်စကားပြောသွားခဲ့သည်။
အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူများက စစ်ဆင်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများကို စီးနင်းဝင်ရောက်မှု မပြုလုပ်မီ အထိ လျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။ ထိုသို့ ပြုလုပ်နေခဲ့ကြောင်းကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှာ အရေးပါသည့် ဒီမိုကရက်များကို အကြောင်းကြားခြင်း မပြုခဲ့ပါ။
တစုံတရာ ဖြစ်လာနိုင်သည်ကို ကြိုတင်ပေးသည့် သဲလွန်စက အိမ်ဖြူတော်နှင့် မိုင် အနည်းငယ်မျှသာ ဝေးသည့် နေရာတွင် ပြုလုပ်နေသည့် ဘေ့စ် ဘော World Series ပွဲအပေါ် ဝါရှင်တန်ရှိ လူအများစုက အာရုံစိုက်နေသည့် အချိန်ဖြစ်သော အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ည ၉ နာရီ ၂၃ မိနစ် တွင် သို့သော်လည်း စစ်ဆင်ရေး၏ အသေးစိတ် သို့မဟုတ် မည်သူ့ကို ပစ် မှတ်ထားသည်ဆိုခြင်းကို မပြောပြထားခဲ့ကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က Twitter ပေါ်တွင် တင်ခဲ့သော “အလွန်ကြီး မားတဲ့ တစုံတရာက ဖြစ်သွားခဲ့ပြီ” ဆိုသည့် နားလည်ရခက်သည့် ပို့စ် အနေဖြင့်သာ ပေါ်ထွက်ခဲ့သည်။
ရုရှားနှင့် တူရကီအပါအဝင် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည် အချို့ကို အမေရိကန်နိုင်ငံက စစ်ဆင်ရေးတခုကို ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ထို အချိန်မတိုင်မီတွင် ကြိုတင်အသိပေးခဲ့ကြောင်း သို့သော်လည်း စစ်ဆင်ရေး၏ အသေးစိတ် သို့မဟုတ် မည်သူ့ကို ပစ် မှတ်ထားသည်ဆိုခြင်းကို မပြောပြထားခဲ့ကြောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
“ရုရှားက ကျနော်တို့ကိုကောင်းကောင်း ဆက်ဆံပါတယ်။ သူတို့က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောတယ်။ ကျနော်တို့ ရုရှား ဧရိယာ အချို့၊ ရုရှား ထိန်းချုပ်တဲ့ ဧရိယာ အချို့အပေါ်မှာ ဖြတ်ပျံခဲ့ရတယ်။ အီရတ်က အရမ်းထူးခြားပါတယ်။ ကျနော်တို့ တကယ် ကို ကောင်းတဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရခဲ့တယ်” ဟုသမ္မတက အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် သတင်းထောက်များ ကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“တူရကီ။ ကျနော်တို့ သူတို့နဲ့ ညှိနှိုင်းလို့ရခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ ဝင်နေတယ်ဆိုတာ သူတို့ သိခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့ တချို့နယ် မြေတွေပေါ်မှာ ဖြတ်ပျံခဲ့တယ်။ သူတို့က ချီးကျူးစရာကောင်းပါတယ်။ ပြဿနာမရှိဘူး “ဟု သူက ထပ်ပြောသည်။
ကိုးကား ။ ။ CNN, Washington Post, New York Times
