ခရီးလမ်းကိစ္စက ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်းကို လှန်မှောက်နိုင်သလား
ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကောင်စီ (RCSS) ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ နေပြည်တော်၌ ကျင်းပသည့် တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) လက်မှတ်ရေးထိုးသည့် ၄ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနား မတက်ရောက်ခြင်းက မြန်မာ့တပ်မတော် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်၏ အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့၌ တားမြစ်မှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ ထိုသို့ အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့ရသည့်အတွက် စေ့စပ်ဆွေးနွေးမှုများ ပိုမို ခက်ခဲလာမည့် အရိပ်လက္ခဏာဖြစ်သည်ဟု RCSS ဥက္ကဌ က ဆိုသည်။
NCA နှစ်ပတ်လည် အခမ်းအနားကို ယခင်က အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တိုင်း နှစ်စဉ် ကျင်းပခဲ့သည်။ RCSS အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ ၈ ဖွဲ့က ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် အစိုးရနှင့် တပ်မတော်တို့နှင့် NCA သဘောတူညီချက် လက်မှတ်ထိုးခဲ့သည့် နေ့ကို အထိမ်းအမှတ်ပြုကျင်းပခြင်း ဖြစ်သည်။
ယခုနှစ် နှစ်ပတ်လည်အခမ်းအနားကို အောက်တိုဘာ လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ NCA လက်မှတ်ထိုးထားသည့် အဖွဲ့ ၁၀ ဖွဲ့ အနက်မှ RCSS မပါဝင်ခဲ့ပေ။
ထိုနေ့မတိုင်ခင် တရက်အလို အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် RCSS ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က ၎င်းသည် နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်၊ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်တို့နှင့် တွေ့ဆုံရန် ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်ကို ညှိနှိုင်းထားပြီး ဖြစ်ကာမှ ယခုမူ တပ်မတော်ကြောင့် ပျက်ရသည်ဟု ဆိုသည်။
ထို့အပြင် ၎င်းက “ဒီ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကလည်း ဒီကိစ္စကို ကြိုတင်ပြီး သိထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့တွေ့ဆုံနိုင်မယ်ဆိုရင် တပ်မတော်ဘက်က ဖြစ်လိုတဲ့ အကြောင်းအရာ၊ ကျနော်တို့ ဘက်က လိုလားတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ကျနော်တို့ ဒူးတိုက်ဆွေးနွေးပြီးတော့ ဖြေရှင်းနိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ အရှေ့အလယ်ပိုင်းတိုင်း တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ် သန်းလှိုင် ရဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ခရီးစဉ်ကို ပိတ်ပင် တားဆီးတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရေး လှေကြီးက မှောက်သွားသလောက်ကို ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောဆိုသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ် ဦးဆောင်၍ အဖွဲ့ဝင် ၁၁ ဦးပါဝင်သော RCSS ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ထိုင်းနိုင်ငံ မယ်ဟောင်ဆောင်မှနေ၍ ရှမ်းပြည်နယ် နယ်စပ် ဟိုမိန်းမြို့နယ်ရှိ နားမွန်း ဂိတ်ကို ဖြတ်ကာ ထိုမှ လင်းခေး-နမ်စန်-တောင်ကြီး လမ်းကြောင်း အတိုင်းသွားရန် စီစဉ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
တပ်မတော်၏ အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ တပ်မတော် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် တပ်မတော်ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူတဦးက RCSS ၏ လမ်းကြောင်းတွင် လုံခြုံရေး အရ စိုးရိမ်ရသည့်အတွက် ၎င်းတို့ကို တာချီလိတ်မှ နေပြည်တော် သို့ လေကြောင်းမှ သွားရန် အကြံပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
လမ်းကြောင်း တလျှောက်တွင် မည်သည့်ပြဿနာ မရှိသည့် အတွက် တပ်မတော်၏ပြောဆိုချက်မှာ ဆင်ခြေသာ ဖြစ်သည် ဟု RCSS က ပယ်ချခဲ့သည်။ တပ်မတော်က RCSS ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို အဆိုပြုထားသည့် လမ်းကြောင်းတလျှောက်တွင် ပြည်သူများနှင့် မတွေ့ဆုံစေလိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုသည်။
ခရီးလမ်းကိစ္စက သဘောတူခဲ့ပြီးသားလား
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က စကားပြန်မှတဆင့် ဧရာဝတီသို့ ပြောကြားရာတွင် ခရီးစဉ်လမ်းကြောင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ယခုလအတွင်း ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်စဉ် တပ်မတော်ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်တို့နှင့် သဘောတူညီချက် ရရှိပြီး ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ခရီးစဉ် အတွက် အဆင်မပြေနိုင်ပါက အစိုးရ၊ တပ်မတော်ဘက်မှ ချက်ချင်း အဖြေပေးခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ဟု RCSS က ဆိုသည်။ ၎င်းတို့ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်သို့ရောက်သည့် အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်နေ့အထိ ဟိုမိန်းဘက် လမ်းခရီးက အဆင်ပြေ ချောမွေ့သည်ဟု အကြောင်းကြားလာကြောင်း ဆိုသည်။
“ဟိုမိန်းဘက်လမ်းက သွားဖို့ခွင့်မပြုဘူးဆိုတာ (၂၄ ရက်နေ့) ည ၁၀ နာရီလောက်မှ ပြန် အကြောင်းကြားလာတာ ဖြစ်တယ်။ သူတို့ချက်ချင်း လက်ငင်းကြီးကို ပြောင်းလဲသွားတာ။” ဟု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က ပြောသည်။
RCSS အနေဖြင့် အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး ဗဟိုဌာန (NRPC)၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ကော်မရှင် (PC) နှင့် တပ်မတော် တို့နှင့် လမ်းကြောင်း အတွက် ကြိုတင် ညှိနှိုင်းထားသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ အဆင်မပြေရခြင်းသည် NRPC၊ PC နှင့် တပ်မတော်တို့အကြား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မရှိခြင်းကို ဖော်ပြနေသည် ဟု ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က စွပ်စွဲသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေး ကော်မရှင် ဥက္ကဌ ဒေါက်တာ တင်မျိုးဝင်းက အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင်ပင် RCSS ဥက္ကဌကို အခမ်းအ နားသို့ တက်ရောက်ရန် မေတ္တာရပ်ခံစာ ပေးပို့ခဲ့ပြီး RCSS ၏ ပါဝင်မှုက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် အတွက် အရေးပါသည်ဟု ဆိုထားသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က ဒေါက်တာတင်မျိုးဝင်း၏ စာကို လက်ခံသော်လည်း “ကျနော်တို့ ခရီးစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ပြဿနာ ဖြေရှင်းဖို့ကိစ္စတွေ မပါပါဘူး။ ဒေါက်တာ တင်မျိုးဝင်းတို့ ပေးပို့လာတဲ့ စာထဲမှာ သူတို့ကလည်း တာချီလိတ်ကနေ လေယာဉ်ပျံနဲ့သွားဖို့ ပေးပို့လာတာ။ ကျနော်တို့ဘက်က အခက်အခဲကိုတော့ သူတို့ မမြင်ဘူး ပေါ့” ဟုပြောသည်။
ထိုင်းနယ်စပ်အနီးတွင် အခြေစိုက်လှုပ်ရှားသည့် RCSS က ထိုင်းဘက်ခြမ်း လမ်းကိုပါ အသုံးပြုရသည့်အတွက် လမ်းကြောင်းအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ အာဏာပိုင်များထံမှ ခွင့်ပြုချက် ရရှိရန် ၅ ရက်ခန့် ကြာသည့်အတွက် ခရီးစဉ်ပြောင်းရန် သူတို့တွင် အချိန်မလုံလောက်တော့ဟု ဆိုသည်။
RCSS၊ အစိုးရ နှင့် တပ်မတော်တို့ကြားမှ ဆက်ဆံရေးက ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုရှိခဲ့သော်လည်း၊ ထိုကဲ့သို့ ခရီးစဉ် အပြောင်းအလဲအတွက် အချိန်မလုံလောက်မှုက ယခုပြဿနာ ဖြစ်စေသည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင်၏ အကြံပေးတဦး ဖြစ်သော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ မြန်မာ အင်စတီကျု(MIPS) ၏ ဒါရိုက်တာ ဒေါက်တာ မင်းဇော်ဦး က ဆိုသည်။
စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို ထိခိုက်စေ
ယခုအပတ်အတွင်းတွင် ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောမူတူးစေးဖိုးက နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ တပ်မတော် အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့ နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ သည်။ ထိုသို့ တွေ့ဆုံမှုများက (NCA) အကောင်အထည်ဖော်မှု ဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းအစည်အဝေး (JICM) ၏ ၈ ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာစေရေးအတွက် တွန်းအားပေးနိုင်သော နည်းလမ်းတခုအဖြစ် မြင်ကြသည်။ RCSS နေပြည်တော် လာရောက်နိုင်ပါက JICM အစည်းအဝေး ကျင်းပကောင်း ကျင်းပနိုင်မည်ဟုလည်း ယူဆထားကြသည်။
RCSS က နေပြည်တော်သို့ မလာဖြစ်ခဲ့သည့်အတွက် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံနှင့် တပ်ချုပ်တို့နှင့် တွေ့ဆုံမည့် အစီအစဉ်နှင့် နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်က RCSS ဥက္ကဌကို ညစာဖြင့် ဧည့်ခံမည်ဟု သိထားရသည့် အစီအစဉ်တို့ ပျက်သွားခဲ့သည်။
JICM ဆွေးနွေးမှုများကို ပြီးခဲ့သည့် နှစ်မှ စတင်၍ မှန်မှန်ကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိတော့ပါ။ သို့သော်လည်း JICM တွင် ဆွေးနွေးမည့် အချက်များကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများက ပြင်ဆင်ထားခဲ့ကြသည်။ အောက်တိုဘာ ၂၅ ရက်က နောက်ဆုံး ကျင်းပခဲ့သော JICM အကြို ဆွေးနွေးမှုများတွင် RCSS ကိုယ်စားလှယ်များလည်း တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့ပြီး JICMတွင် သဘောတူညီချက်ရယူရန် ရှိနေသည့် အချက် အနည်းဆုံး ၈ ချက်ကို ချမှတ် နိုင်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။
JICM အစည်းအဝေးသည် အရေးကြီးကြောင်း RCSS ဥက္ကဌက လက်ခံသော်လည်း လမ်းကြောင်း အဆင်မပြေသည့်အတွက် မတက်ရောက်နိုင်ရခြင်းမှာ တပ်မတော်ကြောင့်ဟု ဆိုသည်။
“ဒီလမ်းကြောင်း ကနေ ကျနော်တို့ကို သွားခွင့်မပေးတာ ကျနော်တို့ကို ဟန့်တားတာ ဆိုတာက သူတို့က ဒီအစည်းအဝေးကို မဖြစ် စေချင်လို့လို့ ကျနော်တို့မြင်ပါတယ်။ တပ်မတော်အနေနဲ့ NCA သဘောတူညီချက် စာချုပ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုတယ်ဆိုတဲ့ သူ့ရဲ့လက္ခဏာ တခု ပြနေတယ်လို့ ကျနော်တို့ မြင်ရတယ်။” ဟု RCSS ဥက္ကဌက ပြောသည်။
တပ်မတော်က NCA လက်မှတ်ထိုးထားသော အဖွဲ့များ၏ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်နှင့် ဒေသခံ ပြည်သူလူထု သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် တွေ့ဆုံခွင့်တို့ကို ကန့်သတ် ပိတ်ပင်ရန် ကြိုးစားခြင်းအားဖြင့် NCA ကို ချိုးဖောက်နေခဲ့သည်ဟု RCSS က ပြောသည်။
၈ ကြိမ်မြောက် ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် JICM အစည်းအဝေးသည် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုများ ရှေ့ဆက်နိုင်မည့် လမ်းကြောင်းတခု ဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ (UPDJC) အစည်းဝေး နှင့် ၂၁ ရာစု ပင်လုံ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ စတုတ္တ အစည်းအဝေး သို့ ဦးတည်စေလိမ့်မည်ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးသူများ၊ လေ့လာသုံးသပ်သူများအဆိုအရ သိရသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးရယူရေးနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများတွင် ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ခြင်းက သော့ချက်ဖြစ်သည်ဟု ခေါင်းဆောင်များ၏ ပြောစကားကို အမြဲကြားရသကဲ့သို့ RCSS ဥက္ကဌ ကလည်း ထပ်လောင်း ပြောဆိုသည်။
“သို့သော် တပ်မတော်က ယုံကြည်မှုကို မပြောနဲ့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မပြောနဲ့ ပိုမိုပြီး သွေးကွဲမှုကိုပဲ ဆောင်ရွက်နေတာ တွေ့ရတယ်” ဟု ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အလှမ်းဝေးနေကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်က ဆိုသည်။
တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကမူ အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် ကျင်းပသည့် NCA ၄ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားသို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် အဖွဲ့ (PPST) တွင် ယာယီ ဥက္ကဋ္ဌ တာ ဝန်ယူထားသည့် ရှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူ ထောင်ရေး ကောင်စီ(RCSS) ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ် နှင့် ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့များ တက်ရောက်ခြင်း မရှိသည့်ကိစ္စကို “အကြောင်း အမျိုးမျိုးပြပြီး မတက်ရောက်နိုင်တဲ့ အဖွဲ့များဟာလည်း ၎င်းတို့ အကြောင်းနဲ့ ၎င်းတို့သာ ဖြစ်လိမ့်မယ်” ဟု အခမ်းအနားမိန့်ခွန်း အစပိုင်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
( Nyein Nyein ၏ Could a Logistical Issue Overturn Myanmar’s Peace Talks? ကို ဘာသာပြန်သည်။)
You may also like these stories:
အစိုးရ၏ ရှေ့ဆက်မည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အသိပေး
ခြေ/ဥ ပြင်ဆင်ရေး တိုင်းရင်းသားများ၏ တောင်းဆိုမှုကို ဦးစားပေးရမည်ဟု တပ်ချုပ် ပြော
