မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှု တကျော့ပြန် မြင့်တက်လာနေပြီး စတုတ္ထလှိုင်း စနေပြီဖြစ်သော်လည်း စစ်ကောင်စီက ရောဂါကာကွယ်ထိန်း ချုပ်ရေးထက် ၎င်းအာဏာ တည်မြဲရေးအတွက်သာ အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဆရာဝန်များက ပြောသည်။
၂၀၂၂ နှစ်ဆန်းပိုင်းကစပြီး ရန်ကုန်၊ မန္တလေး ကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများ အပါအဝင် ပြည်နယ်နှင့်တိုင်း အသီးသီး၌ ကိုဗစ် ကူးစက်မှုနှုန်း တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာမှုနှင့်အတူ ကိုဗစ်မျိုးခွဲတခုဖြစ်သည့် အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုမှာလည်း ၄၀၀ နီးပါး ရှိလာပြီ ဖြစ်သည်။
သို့သော်လည်း မြန်မာပြည်သူလူထုနှင့် နိုင်ငံတကာ၏ ဖယ်ကျဉ်မှုကို ခံနေရသည့် စစ်ကောင်စီသည် ကိုဗစ် စည်းကမ်း များကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်ကာ နေပြည်တော်တွင် ပြည်ထောင်စုနေ့ စိန်ရတု အခမ်းအနားကို ငွေအင်အား အသုံးပြု၍ လူစုလူဝေးပြုလုပ်ကျင်းပခဲ့သည်။
CDM ဆရာဝန်တဦးက “ပြည်တွင်းမှာ လူတွေ တော်တော်များများ ကူးစက်ခံနေရပြီ။ ရန်ကုန်က ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းတွေမှာ ကိုဗစ်လူနာတွေ တစတစ များလာတယ်။ တဖက်မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရောက်မှုကို ပြည်သူတွေက မယုံ ကြည်တော့ဘူူး။ သူတို့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေကလည်း တခုမှ ယုံကြည်စရာ မရှိဘူး။ ဘာကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုမျိုးမှလည်း ရှိပုံမရ ဘူး။ ပြည်သူကို လက်ဆေး၊ Mask တပ်ဖို့လောက် ခိုင်းထားရင် တာဝန်ကျေပြီဆိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ အာဏာ တည်မြဲဖို့ကိုပဲ အာရုံစိုက်နေတာကို တွေ့ရတယ်” ဟု သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူတဦးကမူ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများအား ပြည်နယ်နှင့် တိုင်း အသီးသီးရှိ လူဦးရေ ၂၂ သန်းကျော် (ပထမအကြိမ်ထိုးနှံပြီး လူဦးရေနှင့် ၂ ကြိမ် ထိုးနှံပြီး လူဦးရေ စုစုပေါင်း) ကို ထိုးနှံပေးထားသလို ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ဒုတိယအပတ်မှ စတင်၍ Booster ဆေးများ ထိုးပေးနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီ သို့ ပြောသည်။
၎င်းက “ကျနော်တို့ ကျန်မာရေးဝန်ကြီးဌာန အနေနဲ့တော့ ကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ် ထိုးပြီးသား လူတွေကို Booster ဆေးတွေ စထိုးနေပါပြီ။ ဦးစားပေး အုပ်စုတွေကတော့ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ ပညာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ လုံခြုံရေးအရ တာဝန်ရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ၊ အသက် ၆၅ နှစ်အထက် မိဘပြည်သူတွေပေါ့။ သက် ဆိုင်ရာ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အလိုက် ဆေးရရှိမှုရယ်၊ ပထမအကြိမ်မှာ ကျန်နေခဲ့တဲ့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်ကို ပထမအကြိမ်ကို ဖိထိုး နေတာပေါ့။ အဲဒီမှာ နည်းနည်း အခြေအနေ ကောင်းလာတဲ့ မွန်တို့၊ ဧရာဝတီတို့မှာဆိုရင် တချို့နေရာတွေမှာ Booster စထိုးနေပြီပေါ့” ဟု ဆိုသည်။
ပြည်သူအများစု ကာကွယ်ဆေး အပြည့်အဝ မထိုးရသေးသည့်အချိန်တွင် စစ်ကောင်စီက Booster ဆေးများ စတင် ထိုးပေးနေပြီဟု ဆိုသော်လည်း ကာကွယ်ဆေး ရရှိမှု အခြေအနေ၊ ဆေးထိုးပေးသူ အရေအတွက် အပါအဝင် Booster ထိုးပေးမည့် သတင်းအချက်အလက်များနှင့် ပတ်သက်၍ သတင်းတစုံတရာ ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မတွေ့ရပေ။
ထို့ကြောင့် နေပြည်တော်ရှိ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်အုပ်စုနှင့် လက်အောက်ခံ ဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းအကြီးအကဲများ ကိုသာ လက်သိပ်ထိုးပြီး Booster ထိုးပေးနေသလားဟူသည့် မေးခွန်းများလည်း ရှိနေသည်။
မွန်ပြည်နယ်၊ ရေးမြို့ဒေသခံ မဟေမာန်က “ကျမတို့ ဒေသမှာတော့ စစ်ကောင်စီက အရင်တုန်း (ဇူလိုင်လပိုင်း) က ဆေး လာထိုးဖို့ ရပ်ကွက်တွေမှာ လိုက်အော်တာလောက်ပဲ ရှိတယ်။ အဲဒီကတည်းက အခုထိတော့ ဆေးထိုးမယ့်ကိစ္စကို ဘာသံမှ မကြားမိဘူး။ Booster ဆိုတာလည်း ကြားတောင် မကြားမိဘူး။ ဒီမှာက ပြည်သူအများစု စစ်ကောင်စီနဲ့ မပတ်သက်ချင် လို့ ဆေးမထိုးဘူး။ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေကနေတဆင့် တချို့ကတော့ ဆေးထိုးတာ ရှိတယ်။ နေမကောင်း ဖြစ်ရင်လည်း လူမှုအဖွဲ့တွေဆီ အကူအညီ သွားတောင်းတယ်။ အောက်ဆီဂျင် လိုရင်လည်း ဒီမှာရှိတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေဆီ သွားတောင်းပြီး မျှသုံးကြတာ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။
အန္ဒိယနယ်စပ် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တမူးမြို့တွင်လည်း ကိုဗစ်အစုလိုက်အပြုံလိုက် ကူးစက်မှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်မှ စတင်ကာ မြို့ကို Lockdown ချထားရသည့် အခြေအနေ ရှိသည်။
တမူးခရိုင်အတွင်း ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ပုံမှန်ထိုးပေးနေသော်လည်း ပြည်သူများ အနေဖြင့် လာရောက် ဆေးထိုးနှံမှု နည်း ပါးကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် ကျန်မာရေးဝန်ထမ်းများကို Booster ထိုးပေးထားပြီဖြစ်ကာ ကျန်သည့် သက်မှတ်ချက်ပါ အုပ်စု များကိုလည်း Booster ဆေးထိုးရန် အစီအစဉ် ရေးဆွဲနေကြောင်း တမူးခရိုင် ပြည်သူ့ဆေးရုံအုပ်ကြီး ဒေါက်တာသူရ က ပြောသည်။
တမူးမြို့ ခရိုင်ဆေးရုံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံသော ကျန်မာရေးဝန်ထမ်းများ၏ CDM လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဝန်ထမ်း အရေအတွက် နည်းပါးကာ လက်ရှိ ဆရာဝန် ၃ ဦး၊ သူနာပြု ဆရာမ ၃ ဦးဖြင့်သာ လည်ပတ်နေရကြောင်း သိရသည်။
ထို့အတူ ရန်ကုန်မြို့တွင်လည်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်းက နေ့စဉ် မြင့်တက်လျက်ရှိပြီး ရန်ကုန်တိုင်းသည် တနိုင်ငံလုံး စုစုပေါင်း ဖြစ်ပွားမှု၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး ရှိနေသည့်အတွက် မလိုအပ်ဘဲ အပြင်မထွက်ကြရန် သတိပေးမှုများလည်း ရှိနေ သည်။
စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရဆိုလျှင် ဇန်နဝါရီ တတိယပတ်အထိ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု ၁၀၀ အောက် ကျဆင်းနေရာမှ တဖြည်းဖြည်း ပြန်လည်မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ယခုရက်ပိုင်းများတွင် တရက်လျှင် ၁၀၀၀ ကျော်ထိ ပိုးတွေ့ရှိမှုနှုန်း ဆက်တိုက် မြင့်တက်လာနေသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရား ပျက်စီးနေမှုနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ၏ CDM လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှု များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မပြုလုပ်နိုင်သည့်အတွက် စစ်ကောင်စီ၏ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်သည့် ကိန်းဂဏန်း များထက် မြေပြင်တွင် ကူးစက်မှု ပိုများနိုင်ကြောင်း လူမှုကူညီရေးအသင်းများနှင့် ဆရာဝန်တချို့က သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
ထို့ပြင် ကိုဗစ်မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး Booster အဖြစ် တတိယ အကြိမ် ထိုးနှံပေးပြီး ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးကို စနစ်တကျ ကိုင်တွယ်နေသော်လည်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ အနေဖြင့် ထိရောက်သည့် ပြင်ဆင်မှုများ ဆောင်ရွက်နေသည်ကို မတွေ့ရပေ။
သို့သော် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်သည် ကိုဗစ်ကူးစက်မှုများ တကျော့ပြန် မြင့်တက်လာချိန်တွင် လူစုလူဝေးဖြင့် ပြု လုပ်ရမည့် အခမ်းအနားများ ကျင်းပရေးကိုသာ အာရုံစိုက်နေကြောင်း တွေ့ရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၈ ရက်ကပင် စိန်ရတု ပြည်ထောင်စုနေ့တွင် အလေးပြုခံမည့် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ အလံကို စစ်ကောင်စီက ရန်ကုန်မြို့မှ နေပြည်တော်သို့ လူစုလူဝေးဖြင့် သယ်ဆောင်မှု အခမ်းအနား ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ကိုဗစ် စတုတ္ထလှိုင်း စနေချိန် စစ်ကောင်စီက ပြည်ထောင်စုနေ့နှင့် ဗိုလ်ရှုသဘင် အခမ်းအနားကို လူစုလူဝေးဖြင့် ကျင်းပရန် စီစဉ်မှုအပေါ် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန အထူးအတိုင်ပင်ခံလည်းဖြစ်၊ မန္တလေး ဆေးတက္ကသိုလ် ပါမောက္ခချုပ်လည်း ဖြစ်သည့် ဒေါက်တာ ခင်မောင်လွင်က ဝေဖန်သည်။
ဒေါက်တာ ခင်မောင်လွင်က “ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးမြို့ကြီးတွေ က ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းနဲ့ ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ကိုဗစ်လူနာ များပြားနေတယ်။ ကိုဗစ် စတုတ္ထလှိုင်းကလည်း ဖြစ် နေပြီ။ ဒီလို အခြေအနေမှာ စစ်ကောင်စီက လူထောင်ချီ လူစုလူဝေးလုပ်ပြီး အရိုသေ ခံချင်သေးတယ်။ ပြည်သူလူထုက လည်း ကာကွယ်ဆေးကို အပြည့်အဝ ထိုးနှံထားတာ မရှိတဲ့အတွက် ဒီလို လူစုလူဝေးနဲ့ ပွဲလမ်းသဘင် ကျင်းပတာကို အမိန့် အာဏာနဲ့ မလွဲမရှောင်သာလို့ လုပ်နေရတဲ့ သူ့ရဲ့ ဝန်ကြီးဌာနက ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း စိုးရိမ်တယ်။ သူတို့ကိုလည်း သတိပေးလိုက်ချင်တယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို လက်ယပ်ခေါ်သလို ဖြစ်နေတယ်” ဟု မှတ်ချက်ပြုသည်။
စစ်ကောင်စီက ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးတိုင်းလိုလိုတွင် စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြည်သူ များ ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်များကို တိတိကျကျ လိုက်နာရန် တိုက်တွန်းပြောဆိုလေ့ရှိပြီး ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး၊ ကာ ကွယ်ရေးနှင့် ကုသရေးပိုင်းဆိုင်ရာ ပြင်ဆင်ထားကြောင်း တဖွဖွ ပြောနေသော်လည်း လက်တွေ့နှင့် ကွာဟနေကြောင်း ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းဒဏ်ကို အလူးအလဲခံခဲ့ရသည့် ပြည်သူများက ပြောဆိုသည်။
ရန်ကုန်မြို့နေ အမျိုးသမီးတဦးက “ကျမ ဇန်နဝါရီလကုန်လောက်မှာ လည်ချောင်းနာတယ်။ ဖျားတယ်ပေါ့။ မသင်္ကာလို့ ဆေးစစ်တဲ့အခါ ကိုဗစ်တွေ့တာ။ ဆေးရုံကတော့ ပုဂ္ဂိလိက ဆေးရုံမှာ တက်တာ။ ပြည်သူတော်တော်များများက တတိယ လှိုင်းကတည်းက စကစ ဆေးရုံတွေကို မသွားတော့ဘူး။ ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ကိုယ် ကုကြတာ။ ကျန်မာရေးဌာနကို မယုံ ကြည်တာလည်း ပါတယ်။ နောက်ပြီး သူတို့ဆေးရုံကိုသွားရင် ဒီအတိုင်း ဘာဝန်ဆောင်မှုမှ မပေးဘဲ ပစ်ထားမှာလည်း စိုးရိမ်မိတယ်။ တကယ်လည်း တတိယလှိုင်းတုန်းက အသက်ကြီးပိုင်းတွေကို ဆေးရုံမှာ ဒီတိုင်း ပစ်ထားလို့ မိသား စုတွေ ဒုက္ခရောက်ကြတာ လက်တွေ့ပဲ ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
စစ်ကောင်စီ ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းကမူ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းအား အကောင်းဆုံး ကိုင်တွယ် ထိန်းချုပ်နိုင်သဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့် INGO များကပင် အံ့သြမင်သက်ခဲ့ရသည်ဟု ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်၊ ဘောလခဲမြို့သို့ ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်တွင် ရောက် ခဲ့စဉ် ဌာနဆိုင်ရာ ဝန်ထမ်းများနှင့် ဒေသခံများအား ကြွားလုံးထုတ်ခဲ့သည်။
ဒေါက်တာခင်မောင်လွင်က “တတိယလှိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ကိုဗစ်ကို လက်နက်သဖွယ် အသုံးချပြီးတော့ တော် လှန်ရေး အရှိန်လျော့ကျအောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေကို တွေ့ရပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကို ကြည့်ခြင်း အားဖြင့် စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးမှာ အာရုံစိုက်တာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ သူတို့ အာဏာတည်မြဲအောင် လုပ်နေ တာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုဗစ်စတုတ္ထလှိုင်းကိုလည်းပဲ ဘယ်တော့မှ ထိန်းချုပ်နိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ သေချာတယ်” ဟု သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရလက်ထက် ကိုဗစ် ပထမလှိုင်း၊ ဒုတိယလှိုင်းများတွင် ပြည်တွင်း ကူးစက်မှု မြင့်မားခဲ့သော်လည်း ကျန်မာရေးဝန်ထမ်းများ၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများ၊ အလှူရှင်များနှင့် ပြည်သူတရပ်လုံးက အင်တိုက် အားတိုက် တက်ညီလက်ညီ ပါဝင်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ နိုင်နင်းစွာ ကိုင်တွယ်နိုင်ပြီး အကောင်းဆုံး ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ သည်။
သို့သော် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းနှင့် ကြုံလာချိန်တွင် စစ်ကောင်စီ လက်အောက် ကျန်းမာရေး ယန္တရား ပြိုပျက်ကာ အောက်ဆီဂျင် မလောက်ငမှု ပြဿနာများနှင့်အတူ ပြည်သူသောင်းချီ သေဆုံးခဲ့သည်။
ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးသွားရသူများ၏ ရုပ်အလောင်းများကိုပင် ကောင်းမွန်စွာ သဂြိုဟ်ပေးနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ သုသာန်များတွင် အလောင်းများ ပုံထပ်နေခဲ့သည့် မြင်ကွင်းက အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါအပေါ် ထိန်းချုပ် ကိုင် တွယ်နိုင်ပုံကို မီးမောင်း ထိုးပြနေသည်။ ။
