မြန်မာတို့၏ နွေဦးတော်လှန်ရေးက စစ်အာဏာရှင်ကိုသာမက ဘာသာရေးဘက်တွင်လည်း တချိန်က နတ်နေကိုင်း သဖွယ် ကိုးကွယ်ခံရသည့် သံဃာတချို့၏ မျက်နှာဖုံးကိုပါ ခွာချ ကွာကျစေသည် ဟု ဆိုရမည်။
၂၀၂၀ ဇူလိုင်လက မြစ်ရေကြီးမှုကြောင့် မန္တလေး အမရပူရရှိ ရွှေဂဲ ရေဆိုးထုတ်စက်ရုံအနီးရှိ တာပေါင်ကျိုးသွားစဉ် သံဃာတပါး ရောက်လာပြီး ပြည်သူ့အတွက် ဆိုကာ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီ အစိုးရ၏ မန္တလေး မြို့တော်ဝန် ဒေါက်တာ ရဲလွင် အား ကြိမ်းမောင်း ပြောဆိုနေသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်တခုကို အများ မှတ်မိကြဦးမည် ထင်၏။
ထိုသံဃာ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို အထူးပြောရန် လိုမည်မဟုတ်။ ထိုရဟန်းသည် ယနေ့အချိန်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြု တက္ကသိုလ်၏ အဓိပတိပင်ဖြစ်နေသည့် အရှင်ဆေကိန္ဒပင်ဖြစ်ပြီး၊ ယနေ့ သူသည် မည်သည့် ဘက်တွင် ရပ်တည်နေသည်ကို အများအသိပင် ဖြစ်သည်။
တခါက “ငါ့ ပြည်သူတွေ အတွက်” ဟု ကြိမ်းမောင်းဖူးသော အရှင်ဆေကိန္ဒသည် စစ်ကိုင်းနှင့် မကွေးတိုင်းတွင် စစ် ကောင်စီ၏ ရမ်းကားမှုကြောင့် ပြည်သူတို့၏ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ်ပျက်သုဉ်းရသည်ကို မျက်ကွယ်ပြုနေနိုင်သူတဦး ဆိုသည်မှာ မြင်သာလှ၏။
ကလေးငယ်များအား ယဉ်ကျေးလိမ္မာရန်ဆိုကာ သွန်သင် ဆုံးမနေသည့် ရဟန်းက ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သူတို့၏ အပြုအမူ ကို တလုံးတပါဒ ဝေဖန်ပြောဆိုမှု မရှိ နှုတ်ဆိတ်နေသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာပင် ဖြစ်နေသည်။
သို့သော် ဤသည်ကလည်း မဆန်းပေ၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အဆိုပါ အရှင်ဆေကိန္ဒသည် စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်း လွန်စွာ နီးစပ်သူဖြစ်ပြီး၊ တချိန်က သမ္မတဦးသိန်းစိန်၏ ခြေရာကိုပင် “အဖေ့ ခြေရာ” ဟု သတ်မှတ်ကာ စစ်တပ် အရာရှိ များကို ဆောင်ခိုင်းခဲ့သူ ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ စစ်တပ်အရာရှိများအား အဖေခြေရာဆိုကာ ဆောင်ထားခိုင်းသည့် အချိန်က ၂၀၁၅ ခုနှစ်ဇူလိုင်လ ၂၈ ရက် စစ်ကိုင်း မြို့ တည်ခဲ့သည့် အသင်္ခယာ စောယွန်းမင်း၏ ရုပ်တု ဖွင့်ပွဲတွင် ဖြစ်သည်။
“အသင်္ခယာ စောယွန်းရုပ်တု ဖွင့်ပွဲမှာ အရှင်ဆေကိန္ဒက နောက်လိုက် ဗိုလ်ချုပ်တွေကို ဒကာကြီးတို့ အဖေ့ခြေရာ ဆောင် ထားကြတဲ့ ဒီလိုပြောတော့တချို့ ဗိုလ်ချုပ်၊ ဗိုလ်မှူးတွေက အဖေ့ခြေရာ ဆောင်ထားဖို့က အဖေလည်း မရှိတော့ဘူးလို့ ပြော တော့၊ ဒါကို ပြောတာ မဟုတ်ဘူး၊ တပ်မှာ အကြီးအကဲလုပ်ခဲ့တဲ့ သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်က ခင်ဗျားတို့ အဖေ မဟုတ်ဘူး လား။ ဟုတ်ပါတယ် ဘုရား ပြောကြတော့ ခင်ဗျားတို့ သူ့ ခြေရာကို တိုင်းပြီး ယူထားကြလို့ မိန့်တယ်” ဟု အဆိုပါ ရုပ်တု ဖွင့်ပွဲကို တက်ရောက်ခွင့်ရသည့် ဆရာတော် တပါးက ပြန်ပြောပြသည်။
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မြန်မာလူမျိုးများကြားတွင် မိခင်မေတ္တာအား တန်ဖိုးထား လေးစားသည့်အနေဖြင့် အမေ့ခြေရာကိုသာ ဆောင်ထားကြသည့် ဓလေ့တခု ရှိသော်လည်း အဖေ့ခြေရာ ဆောင်ထားသည့် ဓလေ့ မရှိခဲ့ပေ။ ထို့ကြောင့်လည်း အရှင် ဆေကိန္ဒ က အာဏာရ သမ္မတတဦး၏ ခြေရာကို ဆောင်ထားရန် ပြောဆိုမှုသည် ကြားရသည့် ရဟန်း သံဃာများနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များကြား အံ့သြစရာ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။
မြန်မာလူထုကြား ထင်ရှားသော ဘုန်းကြီးတပါး အနေဖြင့် အငြိမ်းစား စစ်ဗိုလ်ချုပ် သမ္မတ တဦး၏ ခြေရာကို ဆောင်ထား ရန် ပြောဆိုရသည်မှာလည်း အကြောင်း ရှိသည်။ ဆရာတော် အရှင်ဆေကိန္ဒသည် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်နှင့် အလွန်ရင်းနှီး သူဖြစ်သည်။ ဦးသိန်းစိန်၏ မြေးဖြစ်သူသည် ဘုန်းကြီး အရှင်ဆေကိန္ဒ နွေရာသီ၌ ဖွင့်လှစ်သည့် ယဉ်ကျေးလိမ္မာကျောင်း တွင် တက်ရောက်ခဲ့သည်။
ထို့ပြင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်သည် မဘသ (အမျိုးဘာသာ သာသနာစောင့်ရှောက်ရေး အသင်းကြီး) တည်ထောင်ရန် ဘုန်းကြီး အရှင်ဆေကိန္ဒ (ဓမ္မဒူတ) ဆရာတော် တပါးတည်းအား နေပြည်တော်သို့ ပင့်ဆောင်ကာ တံခါးပိတ် ဆွေးနွေးခဲ့ရာ မဘသ အစ အရှင်ဆေကိန္ဒက ဟုပင် ဆိုရမည်။
မဘသဖွဲ့စည်းရန် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်နှင့် ဆရာတော် အရှင်ဆေကိန္ဒတို့ တံခါးပိတ် ဆွေးနွေးပြီးနောက် ဆရာတော် အရှင် ဆေကိန္ဒမှ ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့သော ဘုန်ကြီးများနှင့် စာပေကျမ်းဂန်တတ် ဆရာတော်အချို့အား သူ သီတင်းသုံးသည့် မှော်ဘီမြို့ ဝါးနက်ချောင်းကျေးရွာအနီးရှိ ဘုန်းကြီးကျောင်းသို့ ပင့်ဖိတ်ခဲ့သည်။
ထို့နောက် ဆရာတော် အရှင်ဆေကိန္ဒမှ သူနှင့် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်တို့သည် မဘသ အသင်းကြီး ထူထောင်ရန် တံခါးပိတ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်းနှင့် အဆိုပါ အသင်းကြီးတွင် ပါဝင်သော ဘုန်းကြီးကျောင်းများအတွက် လိုအပ်သည်များကို ကူညီမည် ဟု သမ္မတကြီးက ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ပြန်ပြောခဲ့သည်။
မဘသ ထူထောင်ရန် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်က ကျပ်ငွေသိန်းပေါင်း ၆ သောင်း သုံးစွဲမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကျောင်းဆောင်သစ် ဆောက်လိုသူများ ကျောင်းဟောင်း ပြုပြင်ချင်သူများအတွက် အဆိုပါ ငွေကြေးမှ သုံးစွဲမည်ဖြစ်သည် ဟု ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း အဆိုပါ အစည်းအဝေး တက်ခဲ့သည့် ဆရာတော် တပါးက မိန့်သည်။
“သူနဲ့သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် ဘာတွေ ဆွေးနွေးခဲ့လဲဆိုတာ အကုန် မသိရဘူး။ နောက် မဘသ အဖွဲ့ကြီးက နိုင်ငံရေး လုပ်မယ့် အဖွဲ့ကြီးလို ဖြစ်နေတယ်။ ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် မဲဆွယ်ပေးရမယ့် အဖွဲ့ကြီးလို ဖြစ်နေတော့ ဘုန်းဘုန်းတို့က မပါတော့ဘူး” ဟု ယင်းအစည်းအဝေးကို တက်ခဲ့သည့် ရွှေဝါရောင်ကွန်ရက်မှ ဆရာတော် တပါးက မိန့်သည်။
အရှင်ဆေကိန္ဒ အနေဖြင့် ရွှေဝါရောင် သံဃကွန်ရက်မှ သံဃာ အများစုအား စည်းရုံး၍ မရသည့်အခါ တနိုင်ငံလုံးမှ သံဃာ များအား မှော်ဘီမြို့နယ် ဝါးနက်ချောင်းကျေးရွာရှိ သူ၏ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့သည်။
အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် အမျိုးဘာသာ သာသနာ စောင့်ရှောက်ရေး အသင်းကြီး ရှိသင့်သည် ဆိုသည့် စာတမ်းအား ဖတ်ကြားခဲ့ပြီး သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် ဖြစ်စေချင်သော မဘသ အသင်းကြီး ဖြစ်လာစေရန် ဘုန်ကြီး အရှင်ဆေကိန္ဒမှ အကောင်အထည်ဖော် ပေးခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် သာမက ကမ္ဘာမှာပါ နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားခဲ့သော မဘသ အသင်းကြီး၏ အဓိက ခေါင်းကိုင်ဆရာ တော်မှာ အရှင် ဆေကိန္ဒ ဖြစ်သော်လည်း သူသည် ရှေ့မထွက်ဘဲ နောက်ကွယ်ကသာ နေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဘုန်းကြီး အရှင်ဆေကိန္ဒသည် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်နှင့် သာမက တခြားသော စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့်ပါ ရင်းနှီးသူ ဖြစ်သည်။ မှော်ဘီမြို့ ဝါးနက်ချောင်း ကျေးရွာအနီးရှိ သူ၏ ဘုန်းကြီးကျောင်းအား စကခ ၄ မှ စစ်သားများသည် စနေ၊ တနင်္ဂနွေနေ့ များတွင် ကျောင်းသန့်ရှင်းရေး သွားရောက် လုပ်ကိုင်ပေးရသည်။
အထက် ဗိုလ်ချုပ်များ၏ အမိန့်အရ စစ်သားများအနေဖြင့် ကျောင်းသန့်ရှင်းရေး သွားရောက် လုပ်ကိုင်ရသော်လည်း စစ်သား အများစုကမူ ထိုကဲ့သို့ လုပ်ပေးရသည်ကို မကြိုက်ကြောင်း CDM ဗိုလ်ကြီး ထက်မြတ်နှင့် မြဝတီမင်းကြီး ကျောင်းတိုက် ဆရာတော်တို့ ဆွေးနွေးသည် ရုပ်သံ ဗီဒီယိုတွင် ပြောဆိုထားသည်။
ထို့ပြင် စစ်တပ်မှ အကြီးအကဲများသည် အရှင်ဆေကိန္ဒကျောင်းတွင် ဒုလ္လဘ ရဟန်းခံလေ့ရှိပြီး မကြာခဏ အလှူအတန်း များ လာရောက် လှူဒါန်းလေ့လည်း ရှိသည်။
ထိုအခါများတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များအား စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ ဆုံနိုင်ရန် အရှင်ဆေကိန္ဒမှ ဆောင်ရွက်ပေးလေ့ရှိရာ သူ၏ ကျောင်းသည် အာဏာရှိသူ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ဆုံတွေ့ချင်သည့် စီးပွားရေးသမားများအတွက် အချက်အချာ မီတင် ပွိုင့် တခုဟု ဆိုနိုင်သည်။
ယင်းသို့လာရောက်သော စစ်ဗိုလ်ချုပ်နှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ တွေ့ဆုံနိုင်ရန် ဘုန်းကြီး အရှင်ဆေကိန္ဒမှ ဆောင် ရွက်ပေးလေ့ရှိသည့်အတွက် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ချင်သော လုပ်ငန်းရှင်များက အရှင်ဆေကိန္ဒ ကျောင်း အတွက် မော်တော်ကား ငွေကြေးအပါအဝင် ဆွမ်းကွမ်း စသည်များ လှူဒါန်းပေးကြသည်။
တနင်္သာရီတိုင်း၊ မြိတ်မြို့မှ လုပ်ငန်းရှင်တဦးကို လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးလုပ်ငန်း ရရှိရန် အစိုးရတာဝန်ရှိသူကြားတွေ့ဆုံညှိ နှိုင်းပေးရာ ယင်းလုပ်ငန်းရှင်က အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဆရာတော် ပြည်ပခရီးစဉ် သွားသည့်အခါ ခရီးစရိတ် ဒါနပြုကြောင်း သိရသည်။
အရှင်ဆေကိန္ဒသည် စစ်ကိုင်း ဇာတိဖြစ်ပြီး ငယ်ဖြူဘုန်းကြီးတပါးတော့ မဟုတ်။ မန္တလေးစက်မှု လက်မှုသိပ္ပံမှ မြို့ပြအင်ဂျင် နီယာ ဒီပလိုမာဘွဲ့ရထားသူဖြစ်သည်။
စစ်ကိုင်းမြို့ ၊ သောတပန်ရပ်ကွက်ရှိ ဧရာဝတီမြစ်နံဘေးတွင် ဖွင့်လှစ်ထားသည့် တော်ဝင်နန်း အဆင့်မြင့် ဧည့်ရိပ်သာသည် အရှင် ဆေကိန္ဒ ပိုင်ဆိုင်သလို ဆွေမျိုးတော်စပ်သည့် တူ၊ တူမများကို ရွှေဆိုင်နှင့် ယင်းဟိုတယ်လုပ်ငန်း ဦးစီးလုပ်ကိုင်ရန် တာဝန်ပေးထားသည် ဟု စစ်ကိုင်းသားတချို့က ပြောဆိုကြသည်။
NLD ပါတီနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မကောင်းကြောင်း မကြာခဏ ဆိုသလို ဟောပြောလေ့ရှိသည့် အရှင်ဆေကိန္ဒသည် သမ္မတကြီး ဦးထင်ကျော်၏ ဖခင် ဆရာကြီး မင်းသုဝဏ် ရေးစပ်ခဲ့သော “ဆွမ်းအုပ်နီနီ” ကဗျာမှ “ကျောင်းကြီးပေါ်မှာ မောင်ငယ်ဆော့တော့ ဘုန်းကြီး အော်လို့ ရိုက်လိမ့်မယ်” ဆိုသော စာသားကို ကိုးကား၍ ဘုန်းကြီးတွေကို ကလေးလူငယ် တွေ မကြိုက်အောင် စာဆို မင်းသုဝဏ်က ရေးစပ်ခဲ့သည် ဟု ကြံဖန်ကာ ဝေဖန်ပြောဆိုကြောင်း ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ ဖရန်ဖွတ်မြို့ တွင် ဟောပြောစဉ်က ကိုယ်တိုင် တက်ရောက် နားထောင်ခဲ့သည့် လူငယ်တဦးက ပြောပြသည်။
ထို့ပြင် အရှင်ဆေကိန္ဒသည် သူ့ကျောင်းတွင် ယဉ်ကျေးလိမ္မာသင်တန်း တက်ရောက်သူများနှင့် ဒုလ္လဘရဟန်းများအား ဒီမိုကရေစီစနစ်သည် သူတလူ ငါတမင်း စနစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း၊ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်း စစ်မီး တောက်ခဲ့သဖြင့် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့ရကြောင်း မကြာခဏ ပြောလေ့ရှိသည်ဟုလည်း သူ၏ ကျောင်းတွင် နေထိုင်ဖူး သူ အမျိုးသားတဦးက ပြန်ပြောပြသည်။
စစ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် ရင်းနှီးသော အရှင်ဆေကိန္ဒသည် NLD အစိုးရ လက်ထက်တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် NLD ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆက်ဆံရေး မကောင်းခဲ့ပေ။ မန္တလေးမြို့ ရေကြီးသည့် ဖြစ်စဉ်အနီးကပ် ကွပ်ကဲနေသော မြို့တော်ဝန် ဒေါက်တာ ရဲလွင်အား “ငါပြည်သူတွေအတွက် စိုးရိမ်လို့ လာတာ” ဟု ဒေါသတကြီး မာမာထန်ထန် ပြောဆိုမှု ကြောင့် ဝေဖန်စရာ ဖြစ်ခဲ့သည်။
သို့သော် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဘုန်းကြီး အရှင် ဆေကိန္ဒ မွေးဖွားရာ ဇာတိမြေဖြစ်သော စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်က ကျေးရွာများအား မီးရှို့ ခြင်း၊ လူသတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်နေကြသည်။ အဆိုပါ ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍မူ ရေငုံနှုတ်ပိတ် ခပ်မဆိတ်နေခဲ့သည်။
အာဏာသိမ်းပြီး နောက်ပိုင်း တရားပွဲများ မကျင်းပတော့သလို၊ ရပ်တည်ချက် ခံယူချက်ကြောင့်လည်း ဝေဖန်စရာ ဖြစ်ခဲ့၏။
သို့သော် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ကျင်းပသည့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အခမ်းအနားတွင် အရှင်ဆေကိန္ဒ တက်ရောက် လေ့ ရှိသည်။ မကြာသေးခင်က စစ်ခေါင်းဆောင် သွားရောက်ခဲ့သော ရုရှား ခရီးစဉ်တွင်လည်း အရှင် ဆေကိန္ဒ လိုက်ပါ သွားခဲ့သည်။
အာဏာသိမ်းပြီး နောက်ပိုင်း လူရှေ့ သိပ်မထွက်တော့သည့် အရှင်ဆေကိန္ဒသည် စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၏ နောက်ကွယ်တွင် ရှိသော ဘုန်းကြီးတပါး ဖြစ်နေသည်။
ပြည်သူက လှူဒါန်းသည့် ဆွမ်းကွမ်းကို စားကာ စစ်အာဏာရှင်ဘက်မှ ရပ်တည်၍ မရသကဲ့သို့ ဓမ္မနှင့် အဓမ္မကြား လွန်ဆွဲ ပွဲတွင် အလယ်တွင် ခွထိုင်ကာ အလိုက်သင့် နေ၍လည်း ရမည် မဟုတ်၊ တဖက်ဖက်ကတော့ ရပ်တည်ရစမြဲ ဖြစ်သည်။
You may also like these stories:
စစ်ကောင်စီ ဆန့်ကျင်သူများ ကွပ်မျက်ရေး ဆရာတော်များ ဝစီပိတ်နေ
အရှင်ဆေကိန္ဒကို ဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ် ဒုပါမောက္ခချုပ်ခန့်အပ်မည်
ဗန်းမောက်တွင် ဆရာတော်တပါး အသတ်ခံရမှု ရှမ်းနီအရပ်ဘက်အဖွဲ့များ ရှုတ်ချ
စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင် တပတ်အတွင်း နေအိမ် ၃၀၀ ကျော် မီးရှို့ခံရ
စစ်ကောင်စီက ငြိမ်းချမ်းရေး ခေါင်းစဉ်တပ်၍ လှည့်ဖြားနေဟုဆို
တနိုင်ငံလုံး မီးတင်ရှို့သည့် စစ်ကောင်စီက ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်အတွက် ငွေပုံအောသုံးနေ
မဘသ ဆရာတော် ဦးဝါသ၀ ပျူစောထီးအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းနေ