မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ရာမညဒေသဟု ခေါ်သော မွန်ပြည်နယ်တွင် မွန်အမျိုးသားရေးနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံရေး အယူအဆ ကွဲပြားမှုများဖြစ်နေပြီး စစ်ရေးအတွက် စုဖွဲ့ထားသည့် မွန်လက်နက်ကိုင် အုပ်စုသစ်များလည်း ပေါ်ပေါက်လာသည်။
မွန်ပြည်နယ်တွင် အာဏာသိမ်းစစ်တပ်နှင့် ပူးပေါင်းကြသူများရှိသလို အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ကို လက်နက်ကိုင်ဆန့်ကျင်ကြသူများလည်း ရှိသည်။ လက်ရှိ နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို ဗမာအချင်းချင်း အာဏာလုသည့်ပွဲဟု မွန်နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းတွင် မြင်ကြသူလည်း ရှိသည်။
အဓိကအားဖြင့် မွန်ပြည်နယ်တွင် နိုင်ငံရေးအရ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းကြသည့် အစုအဖွဲ့၊ တနိုင်ငံလုံး အပစ်ရပ်စာချုပ် NCA လမ်းကြောင်းကို အခြေခံကာ စစ်ကောင်စီနှင့် ဆွေးနွေးမည့် အစုအဖွဲ့နှင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကို စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအရ ဆန့်ကျင်တိုက်သည့် အစုအဖွဲ့ဆိုသည့် အဓိက အစုအဖွဲ့ကြီး ၃ စုကွဲနေသည်။
အဓိကအားဖြင့် မွန်ပြည်နယ်တွင် နိုင်ငံရေးအရ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းကြသည့် အစုအဖွဲ့၊ တနိုင်ငံလုံး အပစ်ရပ်စာချုပ် NCA လမ်းကြောင်းကို အခြေခံကာ စစ်ကောင်စီနှင့် ဆွေးနွေးမည့် အစုအဖွဲ့နှင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကို စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးအရ ဆန့်ကျင်တိုက်သည့် အစုအဖွဲ့ဆိုသည့် အဓိက အစုအဖွဲ့ကြီး ၃ စုကွဲနေခြင်းဖြစ်သည်။
စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းသူများ
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြသူများထဲတွင် မွန်နိုင်ငံရေးပါတီ တခုဖြစ်သည့် မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (MUP) လည်း ပါဝင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပြီးနောက် MUP ဗဟိုကော်မတီသည် အစည်းအဝေးတရပ်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
MUP သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု မဖြစ်ခင် တလအလို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလဆန်းတွင် ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲ အနိုင်ရ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီနှင့် နေရာညှိနှိုင်းသည့် ကိစ္စအဆင်မပြေသဖြင့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရေး ပျက်ပြယ်ခဲ့သော်လည်း စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းလိုက်သည်။
နိုင်ငံတော် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီဝင်အဖြစ် စစ်ကောင်စီတွင် MUP ဗဟိုကော်မတီဝင် ဒေါက်တာ ဗညားအောင်မိုးအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ MUP ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်လယိတမ ထိုစဉ်က ဧရာဝတီသို့ ယခုကဲ့သို့ ဆိုဖူးသည်။
“ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအတွက် ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်ရေးလမ်းလည်း ဖြတ်သန်းခဲ့ဖူးတယ်။ တိုင်းရင်းသား ပြည်သူ၊ ရဟန်း ရှင်လူတွေ သွေးမြေကျခဲ့တယ်၊ အသက်ပေးခဲ့ရတယ်။ သို့သော် ကျနော်တို့ လိုချင်တဲ့ နိုင်ငံရေးရလဒ်က မရခဲ့ဘူး။ အဲဒါကြောင့် ရှေ့ဆက်ရမယ့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု ပန်းတိုင်ရောက်ဖို့ဆိုတာ သွေးချောင်းစီးစေမယ့် ထိပ်တိုက် ရင်ဆိုင်ရေး လမ်းကြောင်းကို ကျနော်တို့ မရွေးချယ်လိုဘူး”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
MUP ဗဟိုကော်မတီက စစ်ကောင်စီနှင့်ပူးပေါင်းရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်သည့်အပေါ်တွင် မကျေနပ်သဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လတွင် နုတ်ထွက်ကြသည့် MUP ပါတီဝင် ၆၀ ခန့်ရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။
နိုင်လယိတမ ကိုယ်တိုင်သည်လည်း မွန်ပြည်နယ်စစ်ကောင်စီတွင် အဖွဲ့ဝင် အဖြစ်ပါဝင်ခဲ့သည်။ MUP ဗဟိုကော်မတီက စစ်ကောင်စီနှင့်ပူးပေါင်းရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်သည့်အပေါ်တွင် မကျေနပ်သဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လတွင် နုတ်ထွက်ကြသည့် MUP ပါတီဝင် ၆၀ ခန့်ရှိကြောင်း မွန်ပြည်နယ်နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းမှ သိရသည်။
နုတ်ထွက်ကြသူများထဲတွင် မွန်ပြည်နယ်လွှတ်တော် ဒုတိယ ဥက္ကဌအဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့သည့် ထင်ရှားသည့် မွန်နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်သူ ဒေါက်တာ အောင်နိုင်ဦးလည်း ပါဝင်သည်။
စစ်ကောင်စီနှင့် စစ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည့် မွန်ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့အချို့လည်း အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီး ၁ နှစ်ကျော်အကြာတွင် ပေါ်ပေါက်လာသည်။
မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP) မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ခွဲထွက်ကာ လက်နက်ချထား သည့် မွန်ငြိမ်းချမ်း ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (MPDF) သည် ဌာနေပြည်သူ့စစ်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်ကြောင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။
ကြေညာချက်ထဲတွင် အကြမ်းဖက်အန္တရာယ် ကာကွယ်ရေးအတွက် ဌာနေပြည်သူ့စစ်အဖြစ် စစ်ကောင်စီစစ်တပ်နှင့် ပူးပေါင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်မှန်သမျှကိုလည်း ကန့်ကွက်ရှုတ်ချကြောင်းရေးသားထားသည်။
ယင်းအပြင် ယခင် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်နိုင်ရှောင်၏ တာဝန်ကို ဗိုလ်မှူးချုပ်နိုင်အောင်ထွန်းထံ ပြောင်းလဲခန့်အပ်ကြောင်း ကြေညာချက်တွင် ပါရှိသည်။
မွန်ပြည်သူ့စစ်များသည် ယခင်ကတည်းက စစ်တပ်နှင့် ပေါင်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ပြီး မွန်ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှု မရှိကြ
အမည်မဖော်လိုသည့် မွန်လူမျိုး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတဦးကလည်း မွန်ပြည်သူ့စစ်များသည် ယခင်ကတည်းက စစ်တပ်နှင့် ပေါင်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်ပြီး မွန်ပြည်သူလူထု၏ ထောက်ခံမှု မရှိကြကြောင်းဆိုသည်။
“စစ်တပ်နဲ့ပေါင်းမယ်ဆိုတဲ့ ပြည်သူ့စစ်တွေက အရင်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်အောက်မှာ မွန်ပြည်သစ်ပါတီက ခွဲထွက်ပြီး စစ်တပ်နဲ့ ပေါင်းလုပ်ခဲ့တာရှိတယ်။ စစ်ကောင်စီနဲ့ လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့အဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်။ တချို့အဖွဲ့တွေဆိုရင် မရှိတော့ဘူး။ အခုကျတော့ စကစက ဒီအဖွဲ့တွေကို ပြန်ဖော်ထုတ်ပြီး သူတို့ကို ထောက်ခံတဲ့ လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ဖြစ်အောင် ဖန်တီးလာတဲ့အနေအထားပါ။ အရင်ကလည်း သူတို့ဖန်တီးတယ်။ အခုကတော့ ဒေသတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခ ဖြစ်အောင်လုပ်လာတဲ့ အနေအထား ဖော်ဆောင်လာတာပေါ့”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
NCA အခြေခံ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအစုအဖွဲ့
သမ္ဘာရင့် မွန်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)က အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ ဥက္ကဌဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ၂ ကြိမ်တိုင်တိုင်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။
မွန်ပြည်သစ်ပါတီ NMSP သည် ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် စတင်ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည့် မွန်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ၌ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ NMSP ဌာနချုပ်သည် ရေးမြို့အရှေ့ဘက် ရေးချောင်းဖျားဒေသတွင်ရှိပြီး စစ်အင်အား ၁၅၀၀ ခန့်ရှိကြောင်း လေ့လာသူများက ဆိုသည်။
နေပြည်တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် ပထမအကြိမ်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်မေလတွင် ပြုလုပ်ပြီး ဒုတိယအကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို အောက်တိုဘာလ ၁၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဆွေးနွေးပွဲတွင် NMSP ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို NMSP ဒုတိယဥက္ကဌ နိုင်အောင်မင်း က ဦးဆောင်ပြီး တွဲဖက်အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး နိုင်ဝင်းလှနှင့် ဗဟို အလုပ်မှုဆောင် ကော်မတီဝင် နိုင်ဗညားလယ်တို့လည်း ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ပါဝင်သည်။
ပထမအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ရေးချောင်းဖျားဒေသ မွန်အမျိုးသားညီလာခံက အတည်ပြုထားသည့် ရာမည မွန်ပြည်နယ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲရေးကိစ္စတင်ပြခဲ့သော်လည်း စစ်ကောင်စီဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်သည့် အခါတွင် တစုံတရာ ထည့်သွင်းဖော်ပြခြင်း မရှိပေ။
ပညာရေးကိစ္စ အပါအဝင် ပြည်သူလူထုဆန္ဒနှင့် ကိုက်ညီသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံး ဆောင်ရွက်ရေး၊ ဒီမိုကရေစီ၊ ဖက်ဒရယ်ကို အခြေခံသည့် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ကိစ္စများအား အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌက ရှင်းပြခဲ့ကြောင်းသာ ဖော်ပြထားသည်။
စစ်ကောင်စီဥက္ကဌက တိုင်းရင်းသားများ၏ လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်လမ်းကြောင်းမှ ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး လက်နက်ကိုင်လိုပါက စစ်တပ်နှင့် နယ်ခြားစောင့်တပ်ထဲ ဝင်ခွင့်ပြုမည်ဟု ပြောလာသည်။
ယင်းနောက်တွင် စစ်ကောင်စီဥက္ကဌက တိုင်းရင်းသားများ၏ လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်လမ်းကြောင်းမှ ဆောင်ရွက်နိုင်ပြီး လက်နက်ကိုင်လိုပါက စစ်တပ်နှင့် နယ်ခြားစောင့်တပ်ထဲ ဝင်ခွင့်ပြုမည်ဟု ပြောလာသည်။
EAO များကို စော်ကား ပြောဆိုသည့် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် မဆွေးနွေးရန် NMSP ကို မွန်ပြည်နယ်အခြေစိုက် နိုင်ငံရေး တက်ကြွ လှုပ်ရှားသည့် အဖွဲ့အစည်း ၁၀ ဖွဲ့က ကြေညာချက်ထုတ် တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် NMSP သည် နေပြည်တော်သို့ ထပ်မသွားတော့ရန် အစပိုင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ထားခဲ့သည်။
သို့သော် နေပြည်တော်သို့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့တချို့ရောက်ရှိလာပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးသည့် သတင်းကြောင့် NMSP ခေါင်းဆောင်တချို့ စိတ်ပြန်လည်လာပြီး ဗဟိုကော်မတီအတွင်း မဲခွဲကြသည့်အခါ တွေ့ဆုံရေးအဖွဲ့က မဲသာသွားသဖြင့် NMSP က စစ်ကောင်စီနှင့် ဒုတိယအကြိမ် ဆက်လက်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။
ဒုတိယအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲတွင် NMSP ဘက်က မြန်မာနိုင်ငံ အကျပ်အတည်းဖြေရှင်းရန် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါဝင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် သက်ဆိုင်သူအားလုံးပါဝင်သည့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ ကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်သည်။
စစ်ကောင်စီဘက်ကမူ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံပါ ဇယား (၁) ပြည်ထောင်စု ဥပဒေပြုစာရင်း၊ ဇယား (၂) တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ် ဥပဒေပြုစာရင်းနှင့် ၉ ကြိမ်မြောက် JICM (တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ပူးတွဲ အကောင် အထည်ဖော်ရေးဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးအစည်းအဝေး) က အတည်ပြုထားသည့် ၂၀၂၀ အလွန် အဆင့်လိုက်လုပ်ငန်းစဉ်များကိုသာ ဆွေးနွေးရှင်းပြခဲ့ကြောင်း ဆိုသည်။
NMSP ကိုယ်စားလှယ်များက စစ်ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်များ တင်ပြသည့် ဆွေးနွေးချက်များ မရှင်းလင်းသဖြင့် နောက်တကြိမ် ဆွေးနွေးရန်သာ သဘောတူခဲ့ရကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်မအခြေစိုက် တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူတဦးကလည်း မွန်ပြည်သစ်ပါတီ၏ ကြေညာချက်ကို လေ့လာကြည့်ပါက စစ်ကောင်စီနှင့် မည်သည့် သဘောတူညီချက်မှ မရခဲ့သည်ကို မြင်နိုင်ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
“မင်းအောင်လှိုင်ထပ်ပြောတာက တိုင်းရင်းသားတွေ လက်နက်ကိုင်ချင်ရင် စစ်တပ်ထဲဝင်ချင်ဝင်၊ မဝင်ရင် BGF ဖွဲ့ဆိုပြီး ပြောတာပေါ့။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီနဲ့ ဆွေးနွေးနေလို့ မွန်ပြည်သစ်က ဘာမှ ရမှာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်မှာပါ။ အခုကတော့ ဘာမှ သဘောတူညီချက် မရပါဘူး။ အဲဒါကြောင့်လည်း ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန် သဘောတူတယ် ဆိုတာမျိုး ထုတ်ပြန်တာပေါ့။ သဘောတူညီချက် တစုံတရာ အသစ်ကတော့ မွန်ပြည်သစ်နဲ့မှ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်အဖွဲ့နဲ့မှ မရသေးဘူး”
“မင်းအောင်လှိုင်ထပ်ပြောတာက တိုင်းရင်းသားတွေ လက်နက်ကိုင်ချင်ရင် စစ်တပ်ထဲဝင်ချင်ဝင်၊ မဝင်ရင် BGF ဖွဲ့ဆိုပြီး ပြောတာပေါ့။ အဲဒီတော့ စစ်ကောင်စီနဲ့ ဆွေးနွေးနေလို့ မွန်ပြည်သစ်က ဘာမှ ရမှာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်မှာပါ။ အခုကတော့ ဘာမှ သဘောတူညီချက် မရပါဘူး။ အဲဒါကြောင့်လည်း ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန် သဘောတူတယ် ဆိုတာမျိုး ထုတ်ပြန်တာပေါ့။ သဘောတူညီချက် တစုံတရာ အသစ်ကတော့ မွန်ပြည်သစ်နဲ့မှ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်အဖွဲ့နဲ့မှ မရသေးဘူး”ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ပေးသည်။
အမည်မဖော်လိုသည့် မွန်လူမျိုး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတဦးကလည်း NMSP အတွက် စစ်ရေးဖိအားများ ကြုံလာရနိုင်သဖြင့် ယခုကဲ့သို့ စစ်ကောင်စီဥက္ကဌနှင့် ဒုတိယအကြိမ် သွားရောက်တွေ့ဆုံခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပြောသည်။
“မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ဌာနချုပ်ဝန်းကျင်မှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ မရှိပါဘူး။ ရေးမြို့နယ်ဧရိယာမှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အများကြီးပဲ။ အဲဒါက ဌာနချုပ် ဧရိယာထဲမှာတော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့။ ဒါက တပိုင်းပေါ့။ ဒါပေမယ့် စစ်ရေးဖိအားပဲ ပြောရမလား။ ကျနော်ထင်တာကတော့ မွန်ပြည်သစ်ပါတီခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေက စစ်ရေးဖိအား ရှိလာနိုင်တဲ့ အနေအထားကြောင့်ပဲလားပေါ့” ဟု ဆိုသည်။
စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်သည့် အင်အားစုများ
မွန်ပြည်နယ်တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီတပ်ကို လက်မခံဘဲ နိုင်ငံရေးအရ ဆန့်ကျင်ကြသည့် အုပ်စုများရှိသလို လက်နက်ကိုင်ဆန့်ကျင်တော်လှန်သည့် အစုအဖွဲ့များလည်း ရှိသည်။
အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သည့် အတိုက်အခံများ၏ နိုင်ငံရေးအရ အမြင့်ဆုံး စုဖွဲ့မှုဖြစ်သော အမျိုးသား ညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC) တွင် ကြားကာလ မွန်ပြည်နယ်ဖက်ဒရယ်ယူနစ်ကို ကိုယ်စားပြုသည့် အဖွဲ့အစည်းကြီးတခု ပါဝင်နေသည်။
အဆိုပါအဖွဲ့မှာ မွန်ပြည်နယ် ကြားကာလပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကော်မတီ (Mon State Interim Coordination Committee- MSICC) ဖြစ်ပြီး NUCC နှင့် ချိတ်ဆက်ကာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပဋိဉာဏ် ရေးဆွဲရေးစသည့် ကိစ္စများတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ရှိသည်။
MSICC ကို မွန်ပြည်နယ် အနာဂတ်ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုအတွက်ရည်ရွယ်ကာ မွန်နိုင်ငံရေးပါတီ၊ ရွေးကောက်ခံလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်၊ တိုင်းရင်းသားလူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဥက္ကဌမှာ အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဖြစ်သူ နိုင်သုဝဏ္ဏဖြစ်သည်။
MSICC ကို ကိုယ်စားပြုကာ NUG တွင် ကာကွယ်ရေးဒုဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူထားသည့် (NMSP) ဗဟိုကော်မတီဝင်ဟောင်းတဦးမှာ NMSP မှ ဗိုလ်မှူးကြီးရာထူးဖြင့် အနားယူထားသည့် နိုင်ကောင်းရွက်ဖြစ်သည်။
NUG ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ မွန်လက်နက်ကိုင်တပ်အနေနှင့် မွန်ပြည်နယ်တွင် မွန်ပြည်ကာကွယ်ရေးတပ် (MSDF) ကိုဖွဲ့ထားသည်။ MSDF မြောက်ပိုင်းသည် သထုံမြို့နယ်ထဲတွင် လှုပ်ရှားပြီး တောင်ပိုင်းအဖွဲ့သည် ရေးမြို့နယ်ထဲတွင် စစ်ရေး လှုပ်ရှားကြောင်း သိရသည်။
NUG ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ မွန်လက်နက်ကိုင်တပ်အနေနှင့် မွန်ပြည်နယ်တွင် မွန်ပြည်ကာကွယ်ရေးတပ် (MSDF) ကိုဖွဲ့ထားသည်။ MSDF မြောက်ပိုင်းသည် သထုံမြို့နယ်ထဲတွင် လှုပ်ရှားပြီး တောင်ပိုင်းအဖွဲ့သည် ရေးမြို့နယ်ထဲတွင် စစ်ရေး လှုပ်ရှားကြောင်း သိရသည်။
MSDF သည် ရေးမြို့နယ်ဝန်းကျင်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ထိတွေ့တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားထားသည်။ ယင်းအပြင် MSDF နှင့် မဟာမိတ်များဖြစ်သည့် ရေးဘီလူးအဖွဲ့၊ မွန်ပြည်နယ်အခြေပြုတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်း (MSRO) စသည့် Local PDF အဖွဲ့များလည်း ရှိသည်။
အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက် ညနေ ၄ နာရီအချိန်ခန့်ကလည်း MSRO ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်သူ ကိုအဂ္ဂ (ခ) ကိုသီဟနေစိုးသည် ရေးမြို့ အနောက်ဘက် ဇီးဖြူသောင်ရွာရှိ ရဲစခန်းကို သွားရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အပြန်၌ စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် ရင်ဆိုင်တွေ့ကာ တိုက်ပွဲကျဆုံးသွားခဲ့သည်။
ကိုအဂ္ဂကျဆုံးမှုနှင့် ပတ်သက်၍ MSDF နှင့် ရေးဘီလူးအဖွဲ့တို့က ဝမ်းနည်းကြောင်း အသီးသီးကြေညာထားကြသည်။
စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်တိုက်နေသည့် မွန်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အများစုသည် ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) နှင့် မဟာမိတ် ဆက်ဆံရေးရှိကြပြီး မွန်တော်လှန်ရေးတပ်များကို KNU ကပင် အဓိက စစ်ရေးလေ့ကျင့်ပေးနေကြောင်း တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူများက ဆိုသည်။
ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် KNU သထုံခရိုင်က ၎င်းတို့နယ်မြေအတွင်းရှိ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) ၂၄ ဖွဲ့ကို မိတ်ဖက်တပ်ပေါင်းစုအဖြစ် စုဖွဲ့လိုက်ပြီး KNU တပ်မဟာ (၁) လက်အောက်တွင် ထားလိုက်သည်။ အဆိုပါတပ်ပေါင်းစုတွင် မွန်ပြည်နယ် ပေါင်၊ ဘီးလင်း၊ သထုံနှင့် သိမ်ဇရပ်မြို့တို့မှ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ (ပ.က.ဖ) များပါဝင်ကြောင်း KNU သထုံခရိုင် မိတ်ဖက်ကြီးကြပ်မှု ကော်မတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရသည်။
ယင်းအပြင် မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းအခြေစိုက် ညီနောင်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ၃ ဖွဲ့ထံ၌ စစ်ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီး မွန်ပြည်နယ် မုဒုံနှင့် သံဖြူဇရပ်တို့တွင် အခြေချနိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည့် အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သော မွန်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ တဖွဲ့လည်း ရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံပြည်မ အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူတဦး ဆိုသည်။
မွန်နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့များ မစုစည်းမိကြသေး
မွန်လူမျိုး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူနှင့် မွန်နိုင်ငံရေးတက်ကြွသည့် အဖွဲ့အစည်းများကမူ လက်ရှိမွန်ပြည်နယ်တွင် မွန်အမျိုးသား နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့များသည် ညီညွတ်မှုမရသေးဘဲ ကွဲပြားနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။
မွန်ပြည်နယ်အခြေစိုက် အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သည့် ရာမည ဖက်ဒရယ်အင်အားစုမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ တဦးကလည်း မွန်လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးအဖွဲ့ဖြစ်သည့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီသည် စစ်ကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေသည့် အပေါ် သဘောမကျဘဲ အားမလိုအားမရဖြစ်ရကြောင်း ဆိုသည်။
“NMSP ကတော့ သူတို့ပြောနေတဲ့အတိုင်းပဲ။ NCA လမ်းကြောင်းမှာ ဆက်ရှိနေတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ကြားနေပြီး စောင့်ကြည့်လေ့လာနေတယ်လို့ မြင်တယ်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီအနေနဲ့လည်း လက်ရှိမွန်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို သူတို့ရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက် စုစည်းသင့်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်ကလည်း မွန်ပြည်သစ်ပါတီသာ ဦးဆောင်မှု ပေးရင် လက်ခံကြပါလိမ့်မယ်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီဘက်မှာ ဒီလိုကိစ္စအတွက် မူဝါဒ အသေအချာချမှတ်ပြီး ပြင်ဆင်သင့်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတခုဟာ တော်လှန်ရေးအတွက် အမြဲအသင့်ရှိနေရပါမယ်”
“NMSP ကတော့ သူတို့ပြောနေတဲ့အတိုင်းပဲ။ NCA လမ်းကြောင်းမှာ ဆက်ရှိနေတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ကြားနေပြီး စောင့်ကြည့်လေ့လာနေတယ်လို့ မြင်တယ်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီအနေနဲ့လည်း လက်ရှိမွန်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို သူတို့ရဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက် စုစည်းသင့်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်ကလည်း မွန်ပြည်သစ်ပါတီသာ ဦးဆောင်မှု ပေးရင် လက်ခံကြပါလိမ့်မယ်။ မွန်ပြည်သစ်ပါတီဘက်မှာ ဒီလိုကိစ္စအတွက် မူဝါဒ အသေအချာချမှတ်ပြီး ပြင်ဆင်သင့်တယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတခုဟာ တော်လှန်ရေးအတွက် အမြဲအသင့်ရှိနေရပါမယ်”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
ယခုအချိန်သည် နယ်ခြားစောင့်တပ် (BGF) ဖွဲ့ခိုင်းနေသည့် စစ်ကောင်စီနှင့် မဆွေးနွေးသင့်တော့ဘဲ မွန်တိုင်းရင်းသားများ၏ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရမည့် အချိန်အခါပင်ဖြစ်ကြောင်း ရာမည ဖက်ဒရယ်အင်အားစုမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတဦးက ဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်မဒေသအခြေစိုက် တိုင်းရင်းသားအရေး လေ့လာသူတဦးကလည်း မွန်ပြည်နယ်တွင် မွန်နိုင်ငံရေး အင်အားစုများသည် စစ်ကောင်စီတပ်ကို လက်နက်ကိုင်တိုက်ရေးနှင့် မတိုက်ရေးဆိုသည့် အယူအဆအပေါ် အခြေခံကာ အုပ်စု ကွဲပြားနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆိုသည်။
“မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (MUP) ကတော့ စစ်တပ်နဲ့ပေါင်းလုပ်နေတယ်။ တကယ်က သူက မွန်ပြည်သစ်ပါတီနဲ့ ညှိပြီး ပေါင်းတာ ဖြစ်တယ်။ နောက်တခုက မွန်နိုင်ငံရေးမှာ အရေးပါတဲ့ မွန် ဘုန်းကြီးတွေရဲ့ သဘောထားလည်း ပါတယ်။ အဲဒါက လောလောဆယ် စကစနဲ့ ပေါင်းပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးယူထားမယ်လို့ ရပ်တည် ဆုံံးဖြတ်ထားတာ။ သူတို့ ဆုံးဖြတ်ချက်အခြေခံက မွန်ပြည်သစ်ပါတီမှာ လက်နက်ကိုင်အင်အား နည်းတာရယ်။ မွန်ညီညွတ်ရေး တည်ဆောက်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံပေါ်မှာ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ ပြောရပါမယ်။ နောက်တခု သူတို့မျှော်တာက စကစ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း တွေ့နေ ချိန်မှာ သူတို့လိုချင်တဲ့ အခွင့်အရေးကို စားပွဲဝိုင်းကနေ ရနိုင်မလားဆိုတဲ့ မျှော်လင့်ချက်ရှိပုံလည်း ရတယ်” ဟု ဆိုသည်။
မွန်လူမျိုး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတဦးကမူ မွန်နိုင်ငံရေးအစုအဖွဲ့များတွင်သာမက မွန်လူထုတွင်လည်း လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းမှုမရှိဘဲ အမြင်ဝေဝါးမှုများ ဖြစ်နေကြောင်း ဆိုသည်။
၎င်းက အဓိကအားဖြင့် မွန်လူထုသည် မွန်အမျိုးသားအခွင့်အရေးကို စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်း၍ ယူရမည်ဆိုသည့် အယူအဆအပါအဝင် NCA လမ်းကြောင်းမှ တဆင့် ရယူမည်ဆိုသည့် အယူအဆနှင့် အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သည့် အတိုက်အခံများနှင့် ပေါင်းကာ ရယူမည်ဆိုသည့် အယူအဆတို့ကြား အမြင်ဝေဝါးမှုများ ဖြစ်နေကြောင်း ရှင်းပြသည်။
“နွေဦးတော်လှန်ရေးပေါ်ပေါက်လာပြီးနောက် ဖက်ဒရယ်ချာတာအခြေခံကနေ ဖက်ဒရယ်မွန်ပြည်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ရှိတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း မွန်ပြည်သူလူထုအကြားမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သိအောင် လုပ်မှုတွေ နည်းသေးတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ မွန်ပြည်သူလူထုက ဒီအပေါ်မှာ ကောင်းကောင်းမသိသေးဘူး”
“နွေဦးတော်လှန်ရေးပေါ်ပေါက်လာပြီးနောက် ဖက်ဒရယ်ချာတာအခြေခံကနေ ဖက်ဒရယ်မွန်ပြည်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ရှိတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာလည်း မွန်ပြည်သူလူထုအကြားမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သိအောင် လုပ်မှုတွေ နည်းသေးတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ မွန်ပြည်သူလူထုက ဒီအပေါ်မှာ ကောင်းကောင်းမသိသေးဘူး။ ချုပ်ပြောရရင် မွန်ပြည်သူလူထုရဲ့ အမြင်က ၃ နေရာမှာ ကွဲနေတာပေါ့” ဟု မွန်လူမျိုး နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတဦးက မှတ်ချက်ပေးသည်။
သို့သော် နွေဦးတော်လှန်ရေး ၁ နှစ်ကျော်ကြာလာပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်ရေးပဋိပက္ခသည် တနေ့ထက်တနေ့ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာနေသဖြင့် မွန်ပြည်နယ်တွင်လည်း ပဋိပက္ခ၏ ရိုက်ခတ်မှုများ ကျယ်ပြန့်လာနိုင်ချေရှိနေကြောင်းလည်း ပြောသည်။
၎င်းက “Conflict က တနိုင်ငံလုံးမှာ ဖြစ်နေတာကိုး။ ဒါက မွန်ပြည်နယ်အပေါ်လည်း သက်ရောက်မှာပဲ။ လက်ရှိရှိနေတဲ့ အနေအထားထက် ပဋိပက္ခက ပိုများလာမယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။ မွန်တယောက်အနေနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် စကစ ခေါ်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲက နိုင်ငံရေးအတွက် အဖြေမဟုတ်ပါဘူး။ ကျနော်တို့ မွန်တွေလိုလားတဲ့ အခွင့်အရေးလည်း ဖော်ဆောင်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီတွေ့ဆုံမှုက ဘယ်လောက်ပဲ သဘောတူညီမှုရသည်ဖြစ်စေ စစ်ကောင်စီ အသက်ဆက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းက သူလွတ်ဖို့ ထွက်ပေါက်အနေနဲ့သုံးတဲ့ နည်းဗျူဟာတခုသာ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့ မွန်တွေအတွက်တော့ ဘာမှ ထူးလာမှာမဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဆိုသည်။
You may also like these stories:
စစ်အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်နှင့် ရှမ်းစစ်ဘုရင်တို့၏ မုန်တိုင်းထန်သော ဆက်ဆံရေး
SSPP ၏ မူဝါဒနှင့် အနာဂတ်ခြေလှမ်း ဘာလဲ
စစ်ကောင်စီကို ရခိုင်တန်ပြန်စစ်ဆင်မှုနှင့် လားရာ
မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့တောင်းဆိုချက် စစ်ကောင်စီ လိုက်လျောမလား
တကျော့ပြန် ရခိုင်စစ်ပွဲကြားက မွတ်ဆလင်တွေ
