စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်၏ သမ္မတရူးထမှုသည် အတားအဆီးမရှိဘဲ မြန်မာပြည်သူများ ဒေါသထွက်စရာ ကောင်းလောက်အောင် တနေ့ထက်တနေ့ ပိုမိုဆိုးရွားလာသည်။
မကြာသေးမီ ရက်များက နှစ်သစ်ကူးနှင့် ၇၅ နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့ အခမ်းအနားတွင် အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်က သူသဘောတွေ့သူများကို ဆုတံဆိပ်များ ပေးသောအခါ သမ္မတ၏စလွယ် ဝတ်ထားသည်ကို တွေ့ရသောကြောင့် မြန်မာပြည်သူများ စိတ်ကသိကအောက် ဖြစ်ကြရသည်။ ထို့နောက် အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ၏တရားဝင် သမ္မတဟန်ပန် ဖမ်းနေသည်။
ပြည်သူများ၏အမြင်တွင် မင်းအောင်လှိုင်သည် မည်သည့်အခါကမျှ နိုင်ငံခေါင်းဆောင် မဟုတ်ပေ။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြင့် ရွေးကောက်ခံ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရထံမှ အာဏာလုယူပြီးနောက် အရပ်သားများကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ အပါအဝင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ကျူးလွန်ကာ သူ၏အုပ်ချုပ်ရေးကို ဆန့်ကျင်သူ ၂,၆၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်သည့် လူရှုပ်လူလိမ်အဖြစ်သာ မြင်ကြသည်။
စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် သူ့ကိုယ်သူ သမ္မတအဖြစ် တရားဝင်ခေါ်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအရ ထိုရာထူးကို လွှတ်တော်ကသာ ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့တွင် သူသည် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းကာ စစ်အာဏာသိမ်းခြင်းဖြင့် အာဏာရလာသူ ဖြစ်သည်။
သို့သော်သူသည် သမ္မတရာထူးကို ငမ်းငမ်းတက်ဖြစ်နေသည်မှာ ကာလကြာမြင့်ပြီ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ပင် သူသည် NLD ပါတီခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဒုတိယသမ္မတရာထူး သို့မဟုတ် စစ်ကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌရာထူး ပေးသော်လည်း NLD ကို အာဏာသိမ်းခြင်း ဖြစ်သည်။
စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် သူ့ကိုယ်သူ သမ္မတအဖြစ် တရားဝင်ခေါ်နိုင်ခြင်း မရှိပေ။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအရ ထိုရာထူးကို လွှတ်တော်ကသာ ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်သည်။ လက်တွေ့တွင် သူသည် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းကာ စစ်အာဏာသိမ်းခြင်းဖြင့် အာဏာရလာသူ ဖြစ်သည်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မကြာမီသူသည် သမ္မတအိမ်တော်တွင် ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်သည်။
ထို့နောက်သူသည် သူ့ကိုယ်သူ ဝန်ကြီးချုပ်ခန့်ပြီး ကမ္ဘာကိုလိမ်လည်ကာ အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် မဟုတ်ဘဲ စစ်ခေါင်းဆောင်ရာထူးကို ဆက်လက် ရယူထားသည့် အရပ်သားခေါင်းဆောင်အဖြစ် အမြင်ခံလိုသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းကို စစ်ဝတ်စုံဖြင့် တွေ့ရခဲသည်။ စစ်ဝတ်စုံမဝတ်ဘဲ သမ္မတဝတ်စုံဝတ်ကာ ယခင်သမ္မတများကို အတုခိုးပြီး မြန်မာအချုပ်အခြာအာဏာ၏ သင်္ကေတဖြစ်သော သီဟာသနပလ္လင် ရှေ့တွင် သူ့ထံလာရောက်သည့် သံတမန်များကို လက်ခံတွေ့ဆုံသည်။
သူ၏ သမ္မတရူးထမှုသည် ယခင်သမ္မတ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ဦးသိန်းစိန် ခြေရာနင်းပြီး လွန်ခဲ့သောနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလက ဗိုလ်ရှုခံ အခမ်းအနား ကျင်းပသောအခါ ဇာတ်ရှိန်မြင့်လာသည်။ အတိုချုပ်ပြောရပါက မင်းအောင်လှိုင်သည် ဆင်ဖြူရူးထခြင်း၊ ပတ္တမြားရူးထခြင်း၊ ဘုရားတည် အနေကဇာတင်ခြင်းနှင့် ဂုဏ်ထူးဆောင် ဘွဲ့များပေးခြင်း အပါအဝင် မြန်မာသမ္မတနှင့် ဘုရင်များအစဉ်အလာအရ လုပ်ခဲ့သည်များ အားလုံးနီးပါးကို လုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။
ဗိုလ်ရှုခံနှင့် ဘွဲ့တံဆိပ်များပေးသည့် အခမ်းအနားတွင် သူသည် မြန်မာသမ္မတများ၏ အဆောင်အယောင် ဖြစ်သည့် စလွယ်ဝတ်ဆင်ကာ ဦးသိန်းစိန် ၂၀၁၁ ခုနှစ်က သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုသည့် ပုံစံမျိုးကို အတုခိုးသည်။
စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် လာမည့် သြဂုတ်လတွင် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် စီစဉ်ထားပြီး ထိုကိစ္စသည် လွှတ်တော်ခေါ်ကာ မြန်မာ၏ ရွေးကောက်ခံ သမ္မတဖြစ်ရန် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်ရမည့် ကိစ္စဖြစ်သည်။
ထိုကြောင့် နှစ်သစ်ကူးနှင့် ၇၅ နှစ်မြောက် လွတ်လပ်ရေးနေ့များ၌ သူပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းများတွင် မင်းအောင်လှိုင်က စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံတဝန်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ကြိုးစားနေကြောင်းပြောပြီး စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင် နယ်မြေများ ဆုံးရှုံးနေသည့်အချက်ကို လျစ်လျူရှုထားသည်။
သို့သော် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် သူ၏ အစီအစဉ်အတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေပြီး လုံခြုံရေး အကြောင်းပြချက်ဖြင့် အချို့မဲဆန္ဒနယ်များတွင် ရွေးကောက်ပွဲရွှေ့ဆိုင်းရန် သူခန့်ထားသည့် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အမိန့်ပေးထားသည်။
အတိုချုပ်ပြောရပါက မင်းအောင်လှိုင်သည် ဆင်ဖြူရူးထခြင်း၊ ပတ္တမြားရူးထခြင်း၊ ဘုရားတည် အနေကဇာတင်ခြင်းနှင့် ဂုဏ်ထူးဆောင် ဘွဲ့များပေးခြင်း အပါအဝင် မြန်မာသမ္မတနှင့် ဘုရင်များအစဉ်အလာအရ လုပ်ခဲ့သည်များ အားလုံးနီးပါးကို လုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။
မည်သည့်အခွင့်အရေးကိုမျှ လက်လွတ်မခံဘဲ သူသည် NLD ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဖမ်းထားသည့်တိုင် ထိုပါတီကို ဆက်လက် ဖိနှိပ်ပြီး မည်သည့်ပါတီ တခုတည်းမျှ ပြတ်ပြတ်သားသား မနိုင်စေရန် မဲများသူနိုင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ကို အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR) ဖြင့် အစားထိုးရန် လုပ်ဆောင်နေသည်။
ယခင်စစ်အုပ်စုခေတ်က ရဲချုပ်ဖြစ်ပြီး စစ်အုပ်စုကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ နှိမ်နင်းသောကြောင့် ကျော်ကြားသူ ဦးခင်ရီကို စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က စစ်တပ်လက်ဝေခံ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ (USDP) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ခန့်အပ်ထားသည်။ ထိုပါတီသည် စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ၎င်း၏အနေအထား ကျစ်လစ်ခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်နေသည်။
NLD က ရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ်မှောက်သောကြောင့် USDP သည် လွှတ်တော်တွင်နေရာ အများစု ရနိုင်ဖွယ်ရှိသည်။ လွှတ်တော်နေရာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအရ စစ်တပ်က ချုပ်ကိုင်ထားသောကြောင့် USDP ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် စစ်တပ်ကခန့်အပ်သည့် ကိုယ်စားလှယ်များက သူသမ္မတဖြစ်စေရန် မဲပေးမည်ဖြစ်သောကြောင့် မင်းအောင်လှိုင်၏ စိတ်ကူးယဉ်အိပ်မက်သည် လက်တွေ့ဖြစ်လာမည့်သဘော ဖြစ်နေသည်။
သို့သော် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် သူ၏ အစီအစဉ်အတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေပြီး လုံခြုံရေး အကြောင်းပြချက်ဖြင့် အချို့မဲဆန္ဒနယ်များတွင် ရွေးကောက်ပွဲရွှေ့ဆိုင်းရန် သူခန့်ထားသည့် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို အမိန့်ပေးထားသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေအရ စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်သည် ယခုလကုန်တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ (NDSC) သို့ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးရန် လိုအပ်သည်။ ထိုနေ့မှစတင်ပြီး နောက် ၆ လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပရမည်ဖြစ်သည်။ သြဂုတ်လတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုသည့် ကိစ္စမတိုင်မီ စစ်အုပ်စု အာဏာချုပ်ကိုင်မှုကို ခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် သူ၏ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် အသွင်ကူးပြောင်းရေး ကောင်စီတခုကို ဖွဲ့စည်းလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။
ထိုလုပ်ဆောင်မှုများက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးသည် ၆ လအတွင်း မကုန်ဆုံးစေရန် သို့မဟုတ် စီစဉ်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲနောက်ပိုင်းအထိ အာမခံချက် ရှိရေးအတွက်ဖြစ်သည်။ သူ၏ သမ္မတရာထူးကို မည်သည့်နည်းဖြင့်မဆို တရားဝင်စေရေးအတွက် ထိုရွေးကောက်ပွဲကို အသုံးချမည်ဖြစ်သည်။
(ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းမှ Min Aung Hlaing’s Mania for the Presidency Is Alive and Well—and May Soon Bear Fruit ကို ဘာသာပြန် ဖော်ပြသည်။)
စစ်ကိုင်းနှင့် မန္တလေးတိုင်းအတွင်း အတင်းအကျပ် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများရှိနေ
မင်းအောင်လှိုင်ကို ဖယ်ရင် အားလုံးပါတဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး ဖြစ်နိုင်မယ်
စစ်ခေါင်းဆောင် အာဏာမြဲဖို့ ဆွေစဉ်မျိုးဆက် နိုင်ငံရေး အသုံးချ
ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရပါတီကို အာဏာလွှဲပေးမည်ဟု စစ်ခေါင်းဆောင် ထပ်မံပြောဆို
စစ်အာဏာမသိမ်းဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဘာတွေ ကမ်းလှမ်းခဲ့သလဲ
