တရားမဝင် အွန်လိုင်း ကာစီနိုများ၊ မြေအောက်ဘဏ်စနစ်များ၊ ခရစ်ပတိုငွေကြေးနှင့် မြန်မာမှ ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် လွန်စွာအားကောင်းလာသည့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှု ပေါက်ကွဲထွက်ခြင်းကို တရုတ်နှင့် အရှေ့တောင်အာရှ ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂရုံး (UNDOC) က ဖော်ပြသည်။
လိုင်စင်ရနှင့် လိုင်စင်မရသော မြေပြင်အခြေစိုက် ကာစီနို ၃၄၀ ကျော်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ အရှေ့တောင်အာရှတွင် လှုပ်ရှားနေပြီး ၎င်းတို့အနက် အများစုသည် ယခုအခါ အွန်လိုင်းသို့ ပြောင်းသွားကာ အလွန်ကြီးမားသော မြေအောက်ဘဏ်လုပ်ငန်းနှင့် ငွေကြေးခဝါချမှု အခြေခံအဆောက်အအုံများကို အရှေ့တောင်အာရှနှင့် အရှေ့အာရှတွင် အသုံးပြုနေကြောင်း ယခုအပတ်အတွင်း UNDOC က ထုတ်ပြန်သည့် သရုပ်ခွဲလေ့လာမှုတွင် ဖော်ပြသည်။
အရှေ့တောင်အာရှမှ ကာစီနိုများသည် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်မှ အထူးစီးပွားရေးဇုန် (SEZs) များ၊ ထိုင်း၊ လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနယ်စပ်များတွင် အုပ်စုလိုက်ရှိနေကြောင်း UNDOC မှ ဒေသဆိုင်ရာအရာရှိ ဂျရမီ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ဇန်နဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့က ဘန်ကောက်တွင် ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောသည်။
အရှေ့တောင်အာရှမှ ကာစီနိုများသည် တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်မှ အထူးစီးပွားရေးဇုန် (SEZs) များ၊ ထိုင်း၊ လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနယ်စပ်များတွင် အုပ်စုလိုက်ရှိနေကြောင်း UNDOC မှ ဒေသဆိုင်ရာအရာရှိ ဂျရမီ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ဇန်နဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့က ဘန်ကောက်တွင် ကျင်းပသည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောသည်။
ကိုဗစ်နိုင်တင်း အကျပ်အတည်းသည် အွန်လိုင်းလောင်းကစား သိသိသာသာ ကျယ်ပြန့်လာစေပြီး အွန်လိုင်းကာစီနိုများက အသုံးပြုနေသည့် နည်းပညာကို တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်အနီးနှင့် ဒေသတွင်း အခြားနိုင်ငံများမှ အထူးစီးပွားရေးဇုန်များတွင် ဆိုက်ဘာ ငွေကြေးလိမ်လည်မှုဂိုဏ်းများ ထူထောင်ထားသည့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများက မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း သုံးလာသည်ဟု မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
တရုတ်လူဆိုးဂိုဏ်းများနှင့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် အွန်လိုင်းကာစီနိုများက ထူထောင်ထားသည့် အခြေခံအဆောက်အအုံကို မြေအောက်ဘဏ်စနစ်အဖြစ် သုံးနေပြီး ထိုအခြေခံ အဆောက်အအုံသည် မူးယစ်ဆေးစီးပွားရေး အပါအဝင် ဒေသတွင်း တရားမဝင် စီးပွားရေးတခုလုံးကို အလွန်ကြီးထွားစေသည်ဟု မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
“အဲဒီစနစ်က ငွေကြေးရွှေ့ပြောင်းမှုကို ပိုမို ကြီးမားပြီး ပိုမို တီထွင်ဆန်းသစ်တဲ့နည်းနဲ့ ခွင့်ပြုသလို အရင်ကထက်လည်း ပိုမိုခြေရာခံရ ခက်ခဲစေတယ်” ဟု ဘန်ကောက်ရှိ နိုင်ငံခြား သတင်းထောက်များအသင်းတွင် မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
“တီထွင်ဆန်းသစ်မှု နယ်ပယ်က အရမ်းကြီးမားတော့ အစိုးရတွေအနေနဲ့ ငွေပေးငွေယူ အားလုံးကို ကိုင်တွယ် နားလည်ဖို့ လိုတဲ့အတွက် ဒီကိစ္စကို ကိုင်တွယ်ဖို့ မယုံကြည်နိုင်လောက်အောင် ခက်ခဲတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
မြန်မာ ပြည်တွင်းစစ်ကြားတွင် ရွှေတြိဂံမှ မူးယစ်ရာဇာများသည် ပိုမို လွတ်လပ်စွာ လုပ်ကိုင်နေသောကြောင့် ပြဿနာများ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာပြီး ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှုသည် စိုးရိမ်စရာ အကောင်းဆုံး ဖြစ်လာသည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံ ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေးရုံး (AMLO) မှ အရာရှိတဦးက ပြောသည်။
နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် ခရစ်ပတိုငွေကြေးများနှင့် ရာဇဝတ်မှု အကျိုးအမြတ်များကို ငွေကြေးခဝါချရန် ပြည်ပဘဏ်စာရင်း ဖွင့်ရေး လွယ်ကူစေသည့် အလျင်အမြန် တိုးတက်နေသော နည်းပညာ အသုံးပြုနေကြောင်း၊ ၎င်းတို့အကျိုးအမြတ်များကို ဖုံးကွယ်ရန် ဘဏ်များ သို့မဟုတ် တရားဝင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသို့ ဆိုက်ဘာငွေပေးချေမှုများ လုပ်နေကြောင်း AMLO အရာရှိ ဆူပရာနီး ဆတစ်ချိုင်ချာရွန်က ပြောသည်။
လိမ်လည်မှု ကူးစက်ခြင်းကို တရုတ်က ပြန်လည်တုံ့ပြန်
ဆိုက်ဘာငွေကြေးလိမ်လည်သည့် အုပ်စုများနှင့် အွန်လိုင်းကာစီနိုများက အာရုံစိုက်သည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့ နိုင်ငံသားများ အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးနစ်နာစေသည့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများကို အများအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသားများကသာ လုပ်ကိုင်နေသောကြောင့် အွန်လိုင်းငွေကြေး လိမ်လည်မှုများနှင့် လိမ်လည်မှုဂိုဏ်းများကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် အတွင်းတွင်သာမက ပြင်ပတွင်လည်း နှိမ်နင်းသည်။
နိုင်ငံသား ၁၃ သန်းက ၎င်းတို့ကို သားကောင်ဖြစ်စေသည့် ထိုလိမ်လည်မှုများကို တားဆီးရန် အကူအညီတောင်းကြောင်း ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်ဟု China Daily သတင်းတွင် မကြာသေးမီက ဖော်ပြသည်။ အာဏာပိုင်များသည် ၂ ဒသမ ၇၅ ဘီလီယံ လိမ်လည်ခေါ်ဆိုမှုများနှင့် လိမ်လည်သော မက်ဆေ့ပေးပို့မှု ၂ ဒသမ ၂၈ ဘီလီယံကို တားဆီးခဲ့သည်ဟုလည်း ထိုသတင်းက ဖော်ပြသည်။
နိုင်ငံသား ၁၃ သန်းက ၎င်းတို့ကို သားကောင်ဖြစ်စေသည့် ထိုလိမ်လည်မှုများကို တားဆီးရန် အကူအညီတောင်းကြောင်း ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်ဟု China Daily သတင်းတွင် မကြာသေးမီက ဖော်ပြသည်။ အာဏာပိုင်များသည် ၂ ဒသမ ၇၅ ဘီလီယံ လိမ်လည်ခေါ်ဆိုမှုများနှင့် လိမ်လည်သော မက်ဆေ့ပေးပို့မှု ၂ ဒသမ ၂၈ ဘီလီယံကို တားဆီးခဲ့သည်ဟုလည်း ထိုသတင်းက ဖော်ပြသည်။
ထိုဝန်ကြီးဌာနသည် လိမ်လည်သော အင်တာနက် ဒိုမိန်းအမည်လိပ်စာ ၈ ဒသမ ၃၆ သန်းကိုလည်း ကိုင်တွယ်ခဲ့ရပြီး လိမ်လည်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ယွမ်ငွေ ၃၂၈ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ (ဒေါ်လာ ၄၆ ဘီလီယံ) ကိုလည်း ကြားဖြတ်ခဲ့ရသည်ဟု ထိုသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။
“နိုင်ငံတကာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် ထိုင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ဗီယက်နမ်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံများသို့ အထူးအဖွဲ့များ စေလွှတ်ခဲ့ပြီး ရေခြားမြေခြား လိမ်လည်မှုဂိုဏ်းများကို ဖြိုခွဲပြီး ရာဇဝတ်မှု သံသယရှိသူ ၃,၀၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးကာ ခိုင်မာသော အတားအဆီး ဖြစ်စေခဲ့သည်” ဟုလည်း ထိုသတင်းတွင် ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။
အဓိက အာရုံစိုက်သည့်နေရာမှာ မြန်မာနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်မှ ကိုးကန့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတွင် လုပ်ကိုင်နေသည့် လိမ်လည်မှုအုပ်စုများဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီ ကျောထောက်နောက်ခံပြု ပြည်သူ့စစ်များက အကာအကွယ်ပေးထားသည့် ထိုရာဇဝတ်အုပ်စုများကို ညီနောင်မဟာမိတ် သုံးဖွဲ့က ဖြုတ်ချလိုက်သည်။
မိသားစုများသည် ငွေကြေးလိမ်လည်သူများထံသို့ အရာရာ ဆုံးရှုံးကုန်သောကြောင့် ဆိုက်ဘာငွေကြေး လိမ်လည်မှုများသည် တရုတ်အစိုးရ၏ အဓိက ပြဿနာဖြစ်လာသည်ဟု UNDOC မှ မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
ဘဏ္ဍာရေး ရာဇဝတ်မှု ကြီးထွားလာခြင်း
ဘဏ္ဍာရေး ရာဇဝတ်မှု အတိုင်းအတာ သိသိသာသာ မြင့်မားလာကြောင်း အမေရိကန် အဆင့်မြင့် ဘဏ္ဍာရေး အရာရှိများ စတင် သတိပေးလာသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေး စနစ်အတွင်းသို့ တရားမဝင်ငွေကြေး ဒေါ်လာ ၃ ထရီလီယံကျော် စီးဝင်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် စတော့ခ်အိတ်ချိန်း Nasdaq မှ သုတေသီများက ပြောသည်။ ထိုငွေတွင် မူးယစ်မှောင်ခိုခြင်းမှ ဒေါ်လာ ၇၈၂ ဒသမ ၉ ဘီလီယံ၊ လူကုန်ကူးမှုမှ ဒေါ်လာ ၃၄၆ ဒသမ ၇ ဘီလီယံနှင့် အကြမ်းဖက်မှု ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်းမှ ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၅ ဘီလီယံ ပါဝင်သည်ဟု ဆိုသည်။
လွန်ခဲ့သောတနှစ်က တရုတ်၏ အဓိက ပစ်မှတ်တခုမှာ ကာစီနိုလုပ်ငန်းရှင် အယ်လ်ဗင် ချော ချီအုပ်ဝါ တည်ထောင်ထားသည့် မက္ကာအိုမှ Sun City အုပ်စုဖြစ်သည်။ သူ့ကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လောင်းကစားမှု အကြီးအကျယ် နှိမ်နင်းရာတွင် ပြစ်ဒဏ်စီရင်ခဲ့သည်။
ချော၏ ကာစီနိုကို ဖြတ်သန်းသည့် ငွေကြေးပမာဏသည် ထိုအဖွဲ့က ဝန်ခံထားသည်ထက် အဆပေါင်းများစွာ ပိုမိုများပြားပြီး လွန်ခဲ့သော ခြောက်နှစ်မှ ရှစ်နှစ်အတွင်း ချော၏ ကာစီနိုများကို ဖြတ်သန်းသွားသည့်ငွေသည် ဒေါ်လာ ၁၀၀ ဘီလီယံရှိကြောင်း အရာရှိများက တွေ့ရှိသည်ဟု မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
“ဒါတွေက အင်မတန်ကြီးမားတဲ့ တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတွေ ဖြစ်တယ်။ ဒီဒေသနဲ့ ကမ္ဘာအတွက် နိုင်ငံရေး ပြဿနာတခု ဖြစ်တယ်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသဟာ ဒီကိစ္စကို နိုင်ငံရေးအရ အဆင့်အမြင့်ဆုံး တုန့်ပြန်ဖို့ လိုတယ်။ ဒါဟာ ရဲတွေရဲ့ ကိစ္စသက်သက် မဟုတ်ဘူး” ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
Sun City ကို တည်ထောင်သည့် ဘီလျံနာ ကာစီနိုသမား အယ်လ်ဗင် ချော ချီအုပ်ဝါသည် ထောင် ၁၈ နှစ် ချခံရသည်။ သူသည် အညံ့ခံပြီး ပြည်မကြီးမှ သူ့ကွန်ရက်၏ အသေးစိတ်များကို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုကာ သူ့ကွန်ပျူတာမှ အချက်အလက်များ ပေးသောကြောင့် သူ့ကို မက္ကာအို ထောင်တွင်သာ ထားကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာ ရဲသတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။
ဆိုက်ဘာလိမ်လည်မှု လုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်စေခိုင်းရန် လူကုန်ကူးခံရသူ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ဖမ်းဆီးထားသည့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် လောက်ကိုင် ကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများမှ မောင်းထုတ်ခံရစေကာမူ UNDOC နှင့် ဒေသတွင်းမှ ရဲများသည် ကိုးကန့်မှ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ မြဝတီအနီး ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်မှ အမည်ဆိုးကျော်ကြားသည့် ဒေသများ သို့မဟုတ် အရှေ့အာဖရိကနှင့် အခြားနေရာများမှ အုပ်ချုပ်မှုအားနည်းသည့် အခြားနိုင်ငံများသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း ရှိ၊ မရှိ စောင့်ကြည့်နေကြောင်း မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
ဆိုက်ဘာလိမ်လည်မှု လုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်စေခိုင်းရန် လူကုန်ကူးခံရသူ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ဖမ်းဆီးထားသည့် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် လောက်ကိုင် ကဲ့သို့သော မြို့ကြီးများမှ မောင်းထုတ်ခံရစေကာမူ UNDOC နှင့် ဒေသတွင်းမှ ရဲများသည် ကိုးကန့်မှ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ မြဝတီအနီး ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်မှ အမည်ဆိုးကျော်ကြားသည့် ဒေသများ သို့မဟုတ် အရှေ့အာဖရိကနှင့် အခြားနေရာများမှ အုပ်ချုပ်မှုအားနည်းသည့် အခြားနိုင်ငံများသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း ရှိ၊ မရှိ စောင့်ကြည့်နေကြောင်း မစ္စတာ ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။
ထိုင်းနိုင်ငံသည် ကာစီနိုများကို ခွင့်ပြုလိုက်ပါက ဂိုဏ်းဖွဲ့ရာဇဝတ်မှုများကို တံခါးဖွင့်ပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်မည်ဆိုသည့် စိုးရိမ်မှုများ ရှိနေသည်။
Financial Action Task Force ကဲ့သို့သော နိုင်ငံတကာ လေ့လာစောင့်ကြည့်သည့် အဖွဲ့များက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ပြဿနာများကို ရှောင်ရန်အတွက် စင်ကာပူတွင် ချမှတ်ထားသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကဲ့သို့ ခိုင်မာသော လုံခြုံရေးနှင့် ငွေကြေးခဝါချမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ချမှတ်ရန် ထိုင်းအစိုးရကို တိုက်တွန်းထားကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာအဆင့်မြင့် ရဲအရာရှိတဦးက ပြောသည်။
(Asia Financial ပါ Jim Pollard ၏ High-Tech Asian Crime Wave: Cyber Scams, Casinos Loot Billions ကို ဘာသာပြန်သည်။ ဂျင်မ် ပူးလာ့ဒ်သည် ဩစတြေးလျ ဂျာနယ်လစ်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းတွင် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှစ၍ အခြေစိုက်သည်။ သူသည် ဆစ်ဒနီ၊ ပါ့သ်၊ လန်ဒန်နှင့် မဲလ်ဘုန်းတို့တွင် သတင်းလုပ်ငန်း လုပ်ခဲ့ပြီး ထိုင်း The Nation သတင်းစာတွင် အကြီးတန်း အယ်ဒီတာအဖြစ် ၁၇ နှစ်ကျော် လုပ်ခဲ့သည်။)
You may also like these stories:
စစ်တပ် ကာကွယ်ထားသော တရုတ်နယ်စပ် ငွေကြေးလိမ်လည်လုပ်ငန်း နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ၁၄ ဘီလီယံ ရ
နယ်စပ်မှ ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများကို ဖြိုခွဲရန် ထိုင်းက မြန်မာကို အကူအညီတောင်း
တရုတ်က လူထောင်ချီ ဖမ်းမိသော်လည်း ဆိုက်ဘာလိမ်လည်မှု ကွန်ရက် အရာမယွင်း
တရုတ်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ကို ထိန်းချုပ်ထား
တရုတ်ခြံစည်းရိုးနှင့် လူကုန်ကူးမှု ဗဟိုချက်ဖြစ်လာသည့် မြန်မာနယ်စပ်
