အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေ မြန်မာ့ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်ကို သမ္မတ အိုဘားမား အစိုးရအဖွဲ့က ခွင့်ပြုတော့မယ်လို့ ဝါရှင်တန်ကလာတဲ့ သတင်းတွေက ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုသဘောတူညီမှုတွေနဲ့ ဘယ်ပုံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမယ်ဆိုတာတွေကို အသေးစိတ် ထုတ်ပြန်ဖို့ လိုမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက လိုင်စင် ၂ မျိုး ထုတ်ပေးမှာဖြစ်ပြီး တမျိုးက မြန်မာပြည်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခွင့်နဲ့ နောက်တမျိုးက ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ ငွေကြေး မြန်မာပြည်ကို စီးဆင်းလည်ပတ်ခွင့်တွေလို့ ရိုက်တာသတင်းတပုဒ်က ဆိုပါတယ်။ ဒီလို သတ်မှတ်ချက် စည်းမျဉ်းတွေဟာ ခြစားမှုတွေ ပိုကြီးထွားလာတာမျိုး မဖြစ်ရအောင်နဲ့ စစ်တပ်နဲ့ အချိတ်အဆက်ရှိတဲ့ အခွင့်ထူးခံ စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းကို ပိုပြီး လက်ဝါးကြီး မအုပ်ရအောင် တားဆီးကာကွယ်ထားတာလို့ သတင်းတွေက ဆိုပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရနဲ့ စီးပွားရေး ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်ကြမယ့် နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတွေကို လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရာမှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေ၊ အစိုးရပိုင် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း အခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဥရောပ ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ သတိပေးခဲ့ပေမယ့် အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ ဖိအားပေးမှုကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။
အမေရိကန်ရဲ့ နိုင်ငံစုံ ကော်ပိုရေးရှင်းတွေအတွက်တော့ အချိန်က အဓိကကျတဲ့အရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥရောပကုမ္ပဏီတွေက မြန်မာပြည်မှာ လုပ်ငန်းလည်ပတ်ဖို့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဆောင်ရွက်နိုင်ကြပြီ ဖြစ်တဲ့အပြင် သူတို့အစိုးရတွေကလည်း ၂ လ ဒါမှမဟုတ် ၃ လအတွင်းမှာ မြန်မာပြည်က ကုန်းတွင်း ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွင်း ၁၈ တွင်းကို လေလံဆွဲကြပါတော့မယ်။ အမေရိကန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေ အနေနဲ့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတွေက လက်ရှိချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ အကျိုးအမြတ်များတဲ့ ကဏ္ဍထဲကို ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နိုင်မယ့် အခွင့်အလမ်းကို ရှာဖွေနေတာပါ။
အမေရိကန်အစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်ထားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု တားမြစ်ရေးဥပဒကို “ပစ်မှတ်ထား” လျှော့ချလိုက်တယ်လို့ ဧပြီလအစောပိုင်းက ကြေညာတဲ့အခါမှာ စိုက်ပျိုးရေး၊ Telecommunications (ရေဒီယို၊ တယ်လီဖုန်း၊ ကြေးနန်း၊ တယ်လီဗေးရှင်း စတာတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ခြင်း) နဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်း ကဏ္ဍမျိုးတွေမှာပဲ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ လုပ်ကြဖို့ အစိုးရအရာရှိတွေက ကနဦး အားပေးကြတာပါ။ သဘာဝသယံဇာတအရင်းခံ လုပ်ငန်းမျိုးတွေမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် နောက် ၆ ပတ်အကြာ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီ ကလင်တန်က ကြေညာချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ပြောတဲ့အခါမှာတော့ ရေနံ၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့နဲ့ သတ္တုတူးဖော်တာ အပါအဝင် ကဏ္ဍအားလုံးမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုလုပ်ကြဖို့ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေကို ဆော်ဩခဲ့ပါတယ်။
ဟီလာရီ ကလင်တန် အနေနဲ့ အာရှဒေသအတွင်း ခရီးလှည့်နေပြီး မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲနဲ့ ပတ်သက်လို့ အဓိကထားပြောမယ့် မိန့်ခွန်းတရပ်ကိုလည်း မွန်ဂိုလီယားနိုင်ငံမှာ မကြာခင် ကျင်းပမယ့် ဒီမိုကရေစီ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပြောဖို့ရှိတဲ့အကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဌာနရဲ့ အကြီးတန်း အရာရှိတဦး အဆိုအရ သိရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန် သံအမတ်ဖြစ်လာသူ မစ္စတာ ဒဲရက် မစ်ချယ်လ်လည်း ဒီနေ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာပြီး နေပြည်တော်မှာ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ထံ သံအမတ် ခန့်အပ်လွှာ သွားပေးဖို့ ရှိနေပါတယ်။
တချိန်တည်းမှာ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့် အရာရှိ နှစ်ဦး မြန်မာနိုင်ငံကို သွားဖို့ ပြင်နေပါတယ်။ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မစ္စတာ ရောဘတ်ဟော်မတ်စ် နဲ့ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ လက်ထောက် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး မစ္စတာ ဖရန်စစ်ကိုစန်ချက်ဇ် တို့နှစ်ဦး လာမယ့် စနေ၊ တနင်္ဂနွေမှာ မြန်မာပြည်ရောက်ဖို့ ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လုပ်ငန်းစဉ်များနဲ့ စီးပွားရေးမြှင့်တင်မှုအတွက် ကူညီ ထောက်ပံ့ဖို့လို့ ဆိုပါတယ်။
