မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားမဝင် မှောင်ခိုစီးပွားရေးသည် ဂျီဒီပီခေါ် နိုင်ငံ စုစုပေါင်းကုန်ထုတ်လုပ်မှု တန်ဖိုး၏ ၅၅.၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနေကြောင်း အမေရိကန် ဝါရှင်တန် အခြေစိုက် သုသေတနနှင့် အကြံပေး အဖွဲ့အစည်း (Global Financial Integrity – GFI) က ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။
GFI အဖွဲ့အစည်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန် အခြေစိုက်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာနှင့် ဆိုင်သော နောက်ခံကြောင်းအချက်အလက်များကို သုသေတနပြု၍ တရား မဝင် ငွေကြေးစီးဝင်မှုများကို လျော့နည်းစေရန် ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ အဖြေရှာမှုများ တွင် ကူညီအားပေးခြင်းနှင့် အစိုးရများသို့ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နေသည့် အဖွဲ့လည်းဖြစ်သည်။
GFI က ယခုကဲ့သို့ ထုတ်ပြန်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သည့် နောက်ခံအချက်အလက်များ၊ တရားမဝင် စီးပွားရေး လုပ်ဆောင်မှုများကို ၁၉၆၀ မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်း ကာလတလျှောက် စိစစ်သုသေတနပြု လုပ်ဆောင်ထားကြောင်း အချက်အလက်များဖြင့် ဖော်ပြထားသည်။
သုသေတနလုပ်ဆောင်ခဲ့မှုများအရ မြန်မာနိုင်ငံ ပြင်ပသို့ တရားမဝင် စီးထွက်သွားသည့် ငွေကြေးပမာဏမှာ ၁၉၆၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံနီးပါးရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားပြီး တိုင်းပြည်၏ ငွေကြေးအရင်းအမြစ်များ ပျက်ဆီးစေကာ မှောင်ခိုစီးပွားရေးကို ဖြစ်ပေါ်လာစေပြီး လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုများက ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟု ဆိုထားသည်။
တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဝင်လာမှုတွင်လည်း ၎င်းတို့ သုသေတနပြု ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်များအရ ထွက်သွားသည့် ငွေပမာဏထက် ၄ ဆ ပိုများသည့် ဒေါ်လာတန်ဖိုး ၇၇.၇ ဘီလီယံ ရှိကြောင်း သိရသည်။ ယင်းသည် ဂျီဒီပီ၏ ၁၄.၄ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သည်။
ယင်းသို့ စာရင်းတွက်ချက်စိစစ်မှုသည် မှောင်ခိုသွင်းကုန်များပေါ်တွင်သာ အခြေပြုထားပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှု၊ သစ်နှင့် ကျောက်မျက် မှောင်ခိုလုပ်ငန်း၊ ဟွန်ဒီမှ ငွေလွှဲပြောင်းမှု၊ အကောက်ခွန်မဲ့ ပစ္စည်းများ တင်သွင်းခြင်းနှင့် ရောင်းထုတ်လာခြင်းတို့မှ ငွေကြေးတန်ဖိုးဖလှယ်မှုတို့မှ ငွေကြေးပမာဏများကို ထည့်သွင်း မတွက်ချက်ကြောင်း သိရသည်။ ထိုပမာဏကို တွက်ချက်ရန် ခိုင်မာသည့် အချက်အလက် အထောက်အထားများ ရရန် မလွယ်ကူသောကြောင့်ဟု ဆိုသည်။
ထို တရားမဝင်ငွေကြေး စီးဆင်းနေမှု စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်ခန့်မှာ ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သောကြောင့် အထူးစိုးရိမ်လာရသည့် အနေအထားဟု GFI က ဆိုသည်။ “၁၉၆၀ နှစ်များအတွင်း ပျမ်းမျှ တနှစ်လျှင် သန်း ၄၀၀ အောက်သာ ရှိရာမှ ယခုအခါ တနှစ် ဒေါ်လာ ၈ ဘီလီယံ ရှိလာပြီဖြစ်သည်” ဟု GFI က အစီရင်ခံသည်။
GFI ၏ ဥက္ကဌ Raymond Baker က “တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဆင်းမှုတွေဟာ မြန်မာ့ စီးပွားရေးထဲက ဒေါ်လာဘီလီယံချီပြီး စစ်ထုတ် ယူသွားပါတယ်။ ဒီငွေတွေဟာ အမျိုးသား စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အကူအညီအဖြစ် အခြားသောနေရာတွေမှာ အသုံးပြုရမယ့်ဟာတွေပါ။ အစိုးရရဲ့ ရစရာ အခွန်တွေကိုလည်း ဖြုန်းတီးခဲ့သလိုပါပဲ” ဟု အစီရင်ခံစာတွင် ပြောဆိုထားသည်။
ယခုကဲ့သို့ တရားမဝင်ငွေကြေး အဝင်အထွက်များက အစိုးရ၏ အခွန်ဝင်ငွေကို လျော့ကျစေခဲ့ပြီး ဂျီဒီပီ၏ ၇ ရာခိုင်နှုန်းသာ အခွန်ကောက်ယူရရှိမှုမှ ဝင်ငွေဖြစ်စေသည်။ ၅၄ နှစ်အတွင်း ဒေါ်လာ၂.၉ ဘီလီယံမှ ၃.၆ ဘီလီယံထိ အခွန်ငွေ ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ရပြီး ပြည်သူများအတွက် မဖြစ်မနေ သုံးရန်လိုသော ရန်ပုံငွေများကို ခွဲယူသွားရာ ရောက်ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။ အထူးသဖြင့် ပညာရေးနှင့် ကျန်းမားရေး အသုံးစရိတ်များတွင် များစွာ နစ်နာမှုရှိခဲ့ကြောင်း နှိုင်းယှဉ်ပြထားပြီး ထိုနှစ်များအတွင်း အခွန်ရရှိမှု ဆုံးရှုံးခဲ့သည့် ပမာဏသည် ပညာရေးအသုံးစရိတ်၏ ၁၂၂ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၂၇ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်း ပျမ်းမျှ ရှိခဲ့ပြီး ကျန်းမာရေးအသုံးစရိတ်၏ ၄၈ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇၃ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်းရှိကြောင်း ပြောဆိုထားသည်။
“ပိုဆိုးသည်မှာ လေ့လာချက်၏ နောက်ဆုံး ၄ နှစ် (၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်) အတွင်း အခွန်ဆုံးရှုံးမှု စုစုပေါင်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းပင်။ ယင်းမှာ ပုဂ္ဂိုလ်အချို့သည် တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေးတံခါးဖွင့်ပေးလာမှုကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် အခွန်ရှောင် စီးပွားရှာခဲ့ကြကြောင်း သက်သေပြခြင်းဖြစ်သည်”ဟု အစီရင်ခံစာကို တွဲဖက်ရေးသားသူ Joseph Spanjers က ရေးသားထားသည်။
အစီရင်ခံစာအရ ယင်းသို့ ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အတွင်း တိုင်းပြည်ဝင်ငွေဆုံးရှုံးမှုသည် ကျန်းမာရေးအသုံးစရိတ်၏ ၁၂၉ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ပညာရေးအသုံးစရိတ်၏ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ညီမျှကြောင်း သိရသည်။
ယခုကဲ့သို့ တရားမဝင် စီးပွားရေး လုပ်ဆောင်မှုများ၊ တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဆင်းမှုများနှင့် ပတ်သတ်၍ GFI က မြန်မာ့ငွေကြေးစနစ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အကြံပြုချက် ၂ ခု ထည့်သွင်း ရေးသားထားသည်။ မြန်မာအစိုးရအနေဖြင့် ပြည်တွင်း ပြည်ပ ငွေကြေးလွှဲပြောင်းရာတွင် ပိုမို ပွင့်လင်းမြင်သာလာစေရေးနှင့် တရားမဝင် ငွေကြေးစီးဆင်းမှု လမ်းကြောင်းများကို ပိတ်နိုင်ရန် အစိုးရများကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်တို့ ဖြစ်သည်။
