မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်အများစုကို လက်ခံနေသည့် ကုန်သွယ်ဘက် နိုင်ငံတခုဖြစ်သော တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ကျဆင်းနေချိန်တွင် ဒေသတွင်း ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကုန်သွယ်မှုပြုရာတွင် သတိထားရမည့် အခြေအနေတရပ် ဖြစ်လာကြောင်း အာရှဖွံဖြိုးရေးဘဏ် (Asia Development Bank – ADB) က သတိပေး ပြောဆိုသည်။
“မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့က တရုတ်နိုင်ငံမှာ အများကြီး မှီခိုထားတယ်။ ကဏ္ဍတွေ အများကြီးလုပ်နေတော့ ဘယ်လောက်အထိ ဆိုတာ တိတိကျကျ ပြောလို့မရဘူး။ တခြားနိုင်ငံနဲ့ယှဉ်ရင် မြန်မာနိုင်ငံက တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ နီးစပ်တဲ့အတွက် နည်းနည်း သတိထားမယ့် အခြေအနေမှာ ရှိလာတယ်” ဟု ADB ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဒုတိယ ဌာနေကိုယ်စားလှယ် ပီတာ ဘရင်းဘယ်လ်က ပြောသည်။
ADB က ထုတ်ပြန်သည့် “အာရှ၏ အလားအလာ အစီရင်ခံစာ ၂၀၁၆” နှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲကို မတ်လ ၃၀ ရက်က ရန်ကုန်မြို့ Park Royal ဟိုတယ်တွင် ပြုလုပ်ရာ၌ ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိအချိန်၌ တရုတ်နိုင်ငံသည် ပြည်ပပို့ကုန်လုပ်ငန်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ ရင်နှီးမြုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းများ စသည့် ကဏ္ဍများတွင် စီးပွားရေး ကျဆင်းနေပြီး အဆိုပါကဏ္ဍများတွင် အစားထိုး လုပ်ကိုင်မည့် ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းအတွက် အချိန်ယူ ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်နေချိန် ဖြစ်သည်ဟု ပီတာ ဘရင်းဘယ်လ်က ဆက်ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံ စီးပွားရေး ကျဆင်းနေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ဆန်စပါးအသင်းချုပ် ဒု ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ စိုးထွန်းက “လက်ရှိမှာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ပို့နေတဲ့ ဆန်၊ ပြောင်း၊ သကြား ဖမ်းဆီးမှု များနေတယ်။ မူဆယ်မှာ စုပုံနေတယ်။ မြန်မာဘက်က ကုန်သည်တွေ ကျပ်တည်းနေတယ်။ တခြားနိုင်ငံကို တင်ဖို့ကလည်း မလွယ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့ရာတွင် တရုတ်သည် ကြီးမားသည့် ဈေးကွက်တခု ဖြစ်နေသည်။ တရုတ်စီးပွားရေး ကျဆင်းနေသော်လည်း မြန်မာဘက်မှ ကုန်သည်များအနေဖြင့် မိမိထုတ်ကုန်၏ အရည်အသွေးပိုင်းကို မြင့်တင်နိုင်မှု မရှိခြင်း၊ ပြည်တွင်းဈေးကွက်တွင် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်ပြောင်းလဲ တင်ပို့ရန် ခက်ခဲနေဖြင်းများ ရှိနေသည်ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်ပသို့တင်ပို့ရာတွင် ကုန်ချောထုတ်လုပ် တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိသေးဘဲ ကုန်ကြမ်းများကိုသာ တင်ပို့နေသည်ကို အများဆုံး တွေ့နေရသည်ဟု ပီတာ ဘရင်းဘယ်လ်က ဆိုသည်။
တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား ကျောက်စိမ်းကဏ္ဍ၊ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ကဏ္ဍများတွင် အခြားသော နိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ပိုမိုကုန်သွယ်မှုများပြီး လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းအများစုသည်လည်း တရုတ်ဈေးကွက်ကိုသာ မှီခိုမှုတင်ပို့နေရကြောင်း ပို့ကုန်တင်ပို့မှုများ မှတ်တမ်းအရ သိသည်။
မြန်မာ့စီးပွားရေး ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတွင် အဓိကကျသည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ကျဆင်းနေသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး တိုးတက်မှုနှုန်းသည် လာမည့် ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်၌ တိုင်းပြည်၏ ဂျီဒီပီ စီးပွားတိုးတက်မှုနှုန်းသည် ၈ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ရှိမည်ဟု ADB က ခန့်မှန်းထားသည်။
