ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းများတွင် အခွန်တိမ်းရှောင်မှုများကို စိစစ်မှုများ ပြုလုပ်ကာ အရေးယူမှုများ စတင် လုပ်ဆောင်တော့မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြည်တွင်း အခွန်များ ဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးမင်းထွဋ်က ပြောသည်။
၎င်းက “စစ်ဆေးတွေ့ရှိမှုတွေ အပေါ် မူတည်ပြီး လုပ်သွားမှာပါ။ အခုစစ်ဆေးမှုတွေ တောက်လျှောက် လုပ်နေပါတယ်။ အရေးယူမှုတွေလုပ်မယ့် ရက်တော့ အတိအကျ ပြောလို့မရသေးဘူး၊ ဒါပေမယ့် မကြာခင်မှာစမယ်” ဟု ပြောသည်။
အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် ပြည်ထောင်စု ရှေ့နေချုပ်ရုံး၊ ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန မြန်မာနိုင်ငံ ရဲတပ်ဖွဲ့၊ တရားလွှတ်တော်ချုပ်ရုံး စသည့် သက်ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်အစုံမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ဆွေးနွေးနေကြောင်း သိရသည်။
အခွန်တိမ်းရှောင်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ဝင်ငွေခွန် ဥပဒေ၊ ကုန်သွယ်ခွန် ဥပဒေများတွင် အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း ပြဋ္ဌာန်းထားကာ ယင်းဥပဒေများ အတိုင်း အရေးယူသွားမည်ဟု ဦးမင်းထွဋ်က ပြောသည်။
၎င်းက “အရေးယူရင် ပြစ်ဒဏ်က သူ့ရဲ့ ဖောက်ဖျက်မှု အတိမ်အနက်ကို မူတည်ပြီး တချို့ဟာတွေက ၁၀ နှစ်အထိ ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်လို့ ရပါတယ်။ ဒဏ်ကြေးကလည်း လိုက်နာမှုမှာ အားနည်းတဲ့အတွက် ဒဏ်ရိုက်လို့ရတာတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အခွန်တိမ်းရှောင်မှုများ ရှိနေသော်လည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ယခုကဲ့သို့ စိစစ် အရေးယူမှုမျိုး မလုပ်ဆောင် နိုင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
လက်ရှိ အရေးယူမည်ဟု ဆိုသော အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ စီးပွားရေး ပညာရှင် ဒေါက်တာ အောင်ကိုကိုက “အခွန်ရှောင်တာက အရင်ကလည်း လုပ်တယ်။ အရေးကြီးတာက တစိုက်မတ်မတ်ပေါ့ဗျာ။ အခုလုပ်လိုက်၊ ခဏလေးနေတော့ ပြန်ရပ်သွားလိုက်၊ ခဏနေ ပြန်ပြီး တချိန်ပြန်ပေါ်လာလိုက် မဟုတ်ဘူးပေါ့ဗျာ၊ တစိုက်မတ်မတ် လုပ်ရမယ်။ ပြည်သူတွေ ကိုယ်တိုင်ကလည်း အခွန်ပေးချင်လာအောင် ပညာပေးတွေ လုပ်ရမယ်” ဟု ပြောသည်။
အခွန်ကောက်ယူမှု၊ အခွန်သုံးစွဲမှုများတွင်လည်း ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိရန် လိုအပ်ပြီး ထိထိရောက်ရောက် ကောက်ယူနိုင်ခြင်း၊ ထိထိရောက်ရောက် သုံးစွဲခြင်းက အဓိက အရေးကြီးကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
ဒေါက်တာအောင်ကိုကိုက “အခွန်သီအိုရီမှာ ရေးထားတယ်။ တိုင်းပြည် စီးပွားရေး အခင်းအကျင်းအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ဒီအခွန်ကို ကောက်ယူရတယ်ပေါ့ဗျာ။ နောက်ပြီး အခွန်ကို ဘယ်လိုသုံးလဲ၊ ဘယ်လို ရယူရလဲဆိုတဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုလည်း လိုအပ်တယ်။ နောက်တခုက ထိထိရောက်ရောက် သုံးစွဲခြင်း ကောက်ယူူခြင်းဆိုတဲ့ အထဲမှာ ညီညီမျှမျှ သုံးစွဲဖို့လည်း လိုတယ်” ဟု ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ နာမည်ကြီး ကုမ္ပဏီကြီးများ အကြားတွင်လည်း ဝင်ငွေခွန် ထမ်းဆောင်ကြသည့် ပမာဏတွင် ကွာဟမှုများ ရှိကြသည်။ ဝင်ငွေခွန် ထမ်းဆောင်မှုတွင် ဦးအောင်ကိုဝင်း ပိုင်ဆိုင်သည့် ကမ္ဘောဇဘဏ်သည် နှစ်စဉ် အခွန်ဆောင်မှုတွင် အများဆုံး ဖြစ်လာသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်အတွင်းက ဦးအောင်ကိုဝင်း၏ ကမ္ဘောဇဘဏ်က ဝင်ငွေခွန် ကျပ်သန်း ၁၇၀၀၀ ကျော်ဖြင့် အများဆုံး ထမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည့် အချိန်တွင် ဦးအိုက်ထွန်း၏ ရွှေတောင်ကုမ္ပဏီ၊ ဦးထွန်းမြင့်နိုင်၏ Asia World ကုမ္ပဏီနှင့် ဦးဇော်ဇော်၏ Max (Myanmar) ကုမ္ပဏီတို့က ကျပ်သန်း ၄ ထောင် အထက်သာ ဆောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။
မြန်မာ့ စစ်တပ်ပိုင် ဖွဲ့စည်းထားသော မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးပိုင်လီမိတက် နှင့် Myawaddy Trading ကုမ္ပဏီတို့သည် ထိုနှစ်က ဝင်ငွေခွန် ကျပ်သန်း ၇၀၀ အောက်သာ ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဦးတေဇ၏ ထူးကုမ္ပဏီနှင့် ဦးကျော်ဝင်း၏ ရွှေသံလွင်မီဒီယာ ကုမ္ပဏီတို့သည် ကျပ်သန်း ၈၀၀ အောက် အခွန်ဆောင် ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။