ကိုရီးယား EXIM ဘဏ်မှ အခြေခံ အဆောက်အဦးဆိုင်ရာ ချေးငွေနှင့် ပတ်သက်၍ သမ္မတမှ ပေးပို့သည့် သဝဏ်လွှာမှ ဟာကွက်များအပေါ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ချေးငွေသည် ရန်ကုန်တိုင်း လှည်းကူးမြို့နယ်တွင် ကိုရီးယားက ကျောထောက်နောက်ခံပေးမည့် စက်မှုဇုန် စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ရာ တွင် အဓိက အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာမည် ဖြစ်သည်။
Korea-Myanmar Industrial Complex (KMIC) အခြေခံ အဆောက်အဦး စီမံကိန်း အတွက် ကိုရီးယား EXIM ဘဏ်မှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၁.၈ သန်း ချေးယူရန် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍ သမ္မတက သဝဏ်လွှာပေးပို့လာခြင်းအပေါ် စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော်တွင် ကိုယ်စားလှယ် ၉ ဦးက ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၏ အဆိုအရ ချေးငွေများကို KMIC စီမံကိန်းကို အထောက်အကူပြုမည့် အခြေခံ အဆောက် အဦး စီမံကိန်း ၃ ခုဖြစ်သည့် အဝေးပြေးလမ်းများ အဆင့် မြှင့်တင်ရေး၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား အတွက် ဓာတ်အားပေး စက်ရုံ အသစ် တခုတည်ဆောက်ရေး နှင့် ရေပိုက်လိုင်းသစ်တခု တည်ဆောက်ရေးတို့ အတွက် အသုံးပြုလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ အခြေခံ အဆောက်အဦး စီမံကိန်းများကို ယခုနှစ်တွင် စတင်မည် ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးရန် မျှော်လင့်ထားသည်။
သမ္မတ၏ သဝဏ်လွှာတွင် စီမံကိန်း၏ ကျယ်ပြန့်သော အစီအစဉ်နှင့် မျှော်လင့်ချက်များကို ဖော်ပြထားသော်လည်း စံနှုန်း သတ်မှတ်ချက်နည်းလမ်းများ သို့မဟုတ် စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်အချက်များပါ ဝင်ခြင်း မရှိကြောင်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တဦးက ထောက်ပြသည်။ ချေးငွေယူရန် သင့်/မသင့်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ခက် ခဲကြောင်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များက ပြောကြသည်။
“အရေးပါတဲ့ အချက်အလက်တွေ အားလုံး မပါဘူး။ လမ်းအဆင့်မြှင့်တင်ရေး စီမံကိန်း သို့မဟုတ် လျှပ်စစ် စီမံကိန်း အ တွက် အချက်အလက်တွေ ကျမ မတွေ့ဘူး။ ငွေကြေး ပမာဏက အရမ်းများပါတယ်။ ရလဒ်က ကျမတို့ ပြည်သူတွေ အကျိုး ရှိသင့်ပါတယ်” ဟု ပြည်သူ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် တဦးဖြစ်သည့် ဒေါ်ယဉ်မင်းလှိုင်က ပြောသည်။
“အရင်ဆွေးနွေးမှုတွေမှာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ ထောက်ပြသလိုပဲ ကျမတို့ ရှင်းရှင်လင်းလင်း မြင်နိုင်ပါတယ်။ (သဝဏ်လွှာမှာ) အားနည်းချက်တွေ အများကြီးပါပဲ” ဟု သူက ပြောသည်။
သမ္မတ၏ သဝဏ်လွှာတွင် စက်မှုဇုန်က အလုပ်အကိုင်နေရာ ၅၀၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀၀ အတွင်း ဖန်တီးပေးလိမ့်မည်ဟု ဖော်ပြ ထားသော်လည်း ဒေါ်ယဉ်မင်းလှိုင်က အရေအတွက် အစစ်အမှန်နှင့် ပတ်သက်၍ အကောင်အထည်ဖော်မည့် ကုမ္ပဏီ ထံမှ အာမခံချက်လိုချင်သည်။
စီမံကိန်းတွင် အဓိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ ဖြစ်သည့် ကိုရီးယားက စက်မှုဇုန်တွင် နှစ်မည်မျှ လုပ်ကိုင်နည် ဆိုသည်ကို လွှတ် တော်ကိုယ်စားလှယ်များ သိရှိရန် လိုအပ်သည်ဟု သူက ထောက်ပြသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယားမှ Land & Housing Corporation (LH) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆောက်လုပ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနတို့က ရန်ကုန်မြို့နှင့် ၁ နာရီ ခရီးခန့်ကွာဝေးသောနေရာ၌ စီမံကိန်းတခု အကောင်အထည်ဖော်ရန် သဘောတူညီချက် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။
စီမံကိန်းကို ၅၅၈ ဧက ကျော်ကျယ် ဝန်းသည့် မြေပေါ်တွင် တည်ဆောက်မည် ဖြစ်ပြီး ပို့ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို အခြေခံသည့် ဇုန်တခု ဖြစ်သည်။ စီမံကိန်း ကုန်ကျစရိတ်မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၁၀ သန်း ကျသင့်မည် ဖြစ်ပြီး အသေးစားနှင့် အလတ် စား လုပ်ငန်းများ၊ အကြီးစားစက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းပညာသင် ကျောင်းတကျောင်းတို့ ပါဝင်မည် ဟု မျှော်လင့်ထားသည်။
ကိုရီးယား ကုမ္ပဏီ ၂၀၀ ဝန်းကျင်က ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြမည်ဟု မျှော် လင့်ရသည်။ စီမံကိန်းက နှစ်စဉ် အခွန် ဒေါ်လာ ၁၀သန်း ရရှိနိုင်မည်ဟုလည်း ခန့်မှန်းထားသည်။
စီမံကိန်းအတွက် ဖြစ်နိုင်ချေစမ်းသပ်မှုကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ပထမဆုံးပြုလုပ်ခဲ့သည်။ LH ၏ စီမံကိန်းအတွက် စီးပွားရေး ရည် ရွယ်ချက် စာကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ အစိုးရက အတည်ပြုလဲ့သည်။
၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် မြန်မာ-တောင်ကိုရီးယား စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပူးတွဲကော်မတီ က ၂ နိုင်ငံကြားတွင် ကုန်သွယ်ရေးတိုးချဲ့ရန် သဘောတူညီခဲ့ပြီးနောက် စီမံကိန်း အတွင် စိတ်ကူး ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
စက်မှုဇုန်ကို ညောင်နှစ်ပင် ကျေးရွာ အနီးတွင် တည်ထောင်မည်ဖြစ်သည်။ ယခင်စစ်အစိုးရက ၂၀၀၈ ခုနှစ် အခြေခံဥ ပဒေ ရေးဆွဲရန် အမျိုးသားညီလာခံ ကျင်းပခဲ့သော နေရာလည်းပါဝင်မည် ဖြစ်သည်။
ယခုအခါ စွန့်ပစ်ထားသည်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သော ညောင်နှစ်ပင်မှ အမျိုးသားညီလာခံ ကျင်းပခဲ့ရာ ဝင်း အတွင်းမှ အဆောက်အဦးများကို KMIC စီမံကိန်းတွင် ဖျက်ဆီးရန် အစီအစဉ် ရှိ/မရှိကို လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များက သိရှိလိုကြသည်။
ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တဦး ဖြစ်သည့် ဦးနေကျော်က “ခြံဝန်းထဲမှာ အစည်းဝေးခန်းမ အပါအဝင် အဆောက် အဦး ၅၄ ခု ရှိပါတယ်။ ညောင်နှစ်ပင်မှာ ရှိတဲ့ အဆောက်အဦးတွေကို ဖျက်ဆီးမှာလား မဖျက်ဆီးဘူးလား ဆိုတာကို ကျနော်တို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိလိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
နောက်ထပ် ပြည်သူ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် တဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်မင်းက ရေသိုလှောင်နိုင်စွမ်း၊ လမ်းများ အဆင့်မြှင့် တင်ခြင်း အတွက် ကုန်ကျစရိတ် အသေးစိတ် သို့မဟုတ် လုပ်ငန်း အတွက် ထောက်ပံ့ရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အ တွက် စဉ်းစားထားသာည့် အချက်များ နှင့် ပတ်သက်၍ KMIC က သတင်းအချက်အလက်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။
“အကြီးဆုံး ကိစ္စက အခွန်ပဲ။ ကျနော်တို့က တနှစ်ကို အခွန် ဒေါ်လာ ၁၀ သန်း ရမယ်လို့ KMIC ကပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေအရ စီမံကိန်းက အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ၅ နှစ်ရဖို့ ရှိနေတယ်။ တကယ်လို့ ကျနော်တို့က တည်ဆောက်ရေးကာလကိုလည်းထည့်တွက်မယ် ဆိုရင် စီမံကိန်းကနေ အခွန်ရဖို့ ကျနော်တို့ အနည်းဆုံး ၈ နှစ် စောင့် ရပါလိမ့်မယ်။” ဟု သူကထောက်ပြသည်။
“ကျနော်တို့ ဘယ်အချိန်မှာ အခွန်ရမှာလဲဆိုတာကို အတည်ပြုဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ကိုရီးယား နဲ့ မြန်မာ အစိုးရတွေ ကြား မှာ အကျိုးအမြတ်ကို ဘယ်လိုခွဲဝေမှာလဲ ဆိုတာကိုလည်း ရှင်းမပြထားပါဘူး” ဟု ဦးအောင်မင်းက ပြောသည်။
“သမ္မတရဲ့ သဝဏ်လွှာပေါ်မှာ အခြေပြုပြီး ချေးငွေကို အတည်မပြုနိုင်ပါဘူး။ ကျနော်တို့ အသေးစိတ် အချက်တွေ ပိုလိုအပ် ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကျနော်တို့ အသေးစိတ်တွေရမယ် ဆိုရင် ကျနော်တို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရမယ်။ အဲဒါဆိုရင် ချေးငွေ ယူသင့် မယူသင့်ကို ကျနော်တို့ မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချနိုင်ပါပြီ” ဟု သူက ထပ်ပြောသည်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ၏ အဆိုအရ ကိုရီးယားနှင့် မြန်မာတို့က ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပြီးစီးမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည့် စီမံကိန်း တခုလုံးအတွက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းစီ အသီးသီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသွားကြမည် ဖြစ်သည်။
သဝဏ်လွှာတွင် မရေရာသည့် သတင်းအချက်အလက် အများအပြား ကို လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များက တွေ့ရှိ ခဲ့သည်ဟု လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးခင်ချိုက ပြောသည်။
အတိုးနှုန်းမှာ ဝ.၁ ရာခိုင်နှုန် ဖြစ်၍ အခြေခံအဆောက်အဦး ချေးငွေ အတွက် ဆိုင်းငံ့ ကာလတခု အပါအဝင် ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမည့် ကာလက နှစ် ၄၀ ဖြစ်ကြောင်း လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ ၏ အဆိုအရသိရသည်။
“ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တွက်ချက်မှုတွေ အပါအဝင် ချေးငွေရဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေက ရှင်းပြ ဖို့လိုပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေမှာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိတဲ့ တာဝန်ယူမှု ရှိရပါမယ်” ဟု ဦးအောင်မင်းက ပြောသည်။
(အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် Lawmakers Complain of Loopholes in Conditions of Korean Loan တွင် ဖတ်ရှုပါ။)
