ဒေါ်လာဈေးနှင့်အတူ စားကုန် ဆေးဝါးဈေးမြင့်လာ၍ ပြည်သူတို့ အခက်ကြုံ

ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ဆက်တိုက်ကျဆင်းလာရာ ယခုအခါ အမေရိကန် တဒေါ်လာ ၅၀၀၀ နီးပါးထိ ဖြစ်လာသဖြင့် အခြေခံ စားသောက်ကုန်များမှ ဆေးဝါးအထိ ဈေးနှုန်းများ လိုက်ပါမြင့်တက်လာရာ ပြည်သူများ အခက်ကြုံနေကြောင်း သိရ သည်။

အာဏာမသိမ်းမီက ၁၃၀၀ ကျပ်ကျော်သာရှိသည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် ယနေ့ ၅၀၀၀ကျပ် နီးပါး ဖြစ်လာသလို ထိုင်း ဘတ်ဈေးမှာလည်း တဘတ်လျှင် ၁၃၀ ကျပ်၊ တရုတ်ယွမ်က တယွမ် ၆၃၀ ကျပ်ကျော်ထိ စံချိန်တင် ဈေးများမြင့် လာခဲ့သည်။

ရန်ကုန်၊ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်နေ အိမ်ရှင်မတဦးက “ဈေးတွေကတော့ အကုန်တက်နေတာ။ အခု ဆန်ကြမ်း တပြည်ဆို ဒီမှာ ၄၈၀၀ လောက်ရှိတယ်။ ပေါ်ဆန်း၊ ဧရာဝတီ၊ ကျားပျံပေါ့။ အဲဒါဆို တပြည်ကို ၅၆၀၀ ရှိတယ်။ ပရီမီယာကော်ဖီမစ် တထုပ်ကို ၄၀၀ ဖြစ်နေပြီ။ ကျန်တာတော့ မပြောနဲ့တော့ ကိုယ်တွေက ချွေတာစားလို့ ရသေးတယ်။ တချို့တွေဆို ထမင်းငတ်တာတို့ လျှော့စားရတာတို့ ဖြစ်နေပြီ” ဟု လက်ရှိကုန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေအား ဧရာဝတီကို ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်အာဏာမသိမ်းခင်က ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ဆန်တပြည်လျှင် ၂၄၀၀ ကျပ်သာရှိခဲ့ရာမှ ယခုအာဏာ သိမ်းပြီး ၃ နှစ်ကျော်အကြာတွင် တပြည်လျှင် ၈၀၀၀ ကျော်၊ ဆန်ကြမ်း မနောသုခ တပြည်လျှင် ၉၀၀ ကျပ်မှ ယခု ၄၀၀၀ ကျော်အထိ မြင့်တက်လာပြီး စားဆီ ၁ ပိဿာလျှင် ၂၃၀၀ ကျပ်ရှိရာမှ ယခုအခါ ၈၀၀၀ ကျပ် ကျော်အထိ မြင့် တက်လာခဲ့သည်။

လက်ကားဆန်ဈေးနှုန်းမှာ ပြီးခဲ့သော ဧပြီလကုန် ပိုင်းက ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ၁ အိတ်လျှင် ငွေကျပ် ၁၆၀၀၀၀ ကျော်ရှိရာမှ ယခု ၁၇၀၀၀၀ ကျော်အထိ မြင့်တက်ခဲ့သလို ဆန် ကြမ်း ၁ အိတ်လျှင် ၈၈၀၀၀ မှ ယခု ၉၀၀၀၀ ကျော်ရှိလာပြီး၊ လက်လီဈေးကွက်တွင် မြို့နယ် အကွာအဝေးအပေါ် မူ တည်၍ ဆန်တအိတ် ငွေကျပ် ၄၀၀၀ မှ ၁၀၀၀၀ ဝန်းကျင်အထိ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာကြောင်း ကုန်သည်များထံက သိရသည်။

ဝါးတန်းလမ်း ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်ရှိ ကုန်သည်တဦးက “ဆန်ဈေးက ရှေ့လတွေကတော့ တက်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ လ ကုန်ရက် နီးတာရယ်။ မုန်တိုင်းရယ်ကြောင့် ကုန်စည်ဒိုင်ကို အဝင်နည်းပြီး အရောင်းအဝယ်ပါးလို့ ဖြစ်တယ်။ လက်လီ ဈေးကွက်မှာတော့ ရှေ့က တက်ထားတဲ့ အတက်ဈေးက ရှိနေတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

အလားတူ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်မှ တင်သွင်းသည့် စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများမှာလည်း မြဝတီ နယ်စပ်လမ်း ဆက်သွယ်ရေး ပြတ်တောက်မှုများရှိနေသဖြင့် သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ်များမြင့်တက်ပြီး ဈေးတက်မှုများလည်း ရှိနေ သည်။

အင်းစိန်မြို့နယ်ရှိ အိမ်ရှင်မတဦးက “ဆီက ပုဇွန် ၂ ကောင် ယိုးဒယားစားဆီ သုံးတာ။ မြဝတီမှာ စစ်ဖြစ်တော့ ၅ လီတာ ဗူးက ၃ သောင်း ၂ ထောင်ကျော်ဖြစ်သွားပြီ။ အရင်က ၂၇၅၀၀ ကျပ်ပဲရှိတာ။ နောက်ပြီးတော့ အခု တယောက်ကို တဗူး ပဲ ရောင်းပေးတော့တယ်။ အဲဒီဆီတွေကို ဈေးကွက်ထဲ ရောင်းရင် သိမ်းမယ်ဘာညာလည်း ကြားတယ်။ အဲဒီလို ဖြစ် လိုက်သေးတယ်။ ဈေးတက်တာ အဲဒါကြောင့်လည်းပါတာပေါ့။ ထိုင်းကော်ဖီ တထုပ် ၅၀၀ ကျပ်၊ အခုက လက်ဖက်ရည် တခွက် ၂၀၀၀ ကျပ်၊ နံပြားတချပ် ၅၀၀၊ အီကြာကွေးတချောင်း ၅၀၀” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

အခြေခံစားသောက် စားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်းအပြင် ကုန်စိမ်း၊ သစ်သီးဝလံဈေးမှာလည်း နယ်မြေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့်နှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်များမြင့်တက်သောကြောင့် ဈေးတက်လာကြောင်း သစ်သီးဝလံ ကုန်စည်ဒိုင်များမှ သိရသည်။

အလားတူ ဆေးဝါးဈေးကွက်တွင်လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်မှုကြောင့် ဆေးဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေ သလို အိမ်သုံးဆေးဝါးတချို့၊ နာတာရှည်ရောဂါအတွက် သုံးစွဲရသည့်ဆေးဝါးများနှင့် ကလေးအားဆေးများမှာ ပြတ် လပ်မှုများရှိပြီး၊ ဆီးချို၊ သွေးတိုး၊ နှလုံးရောဂါနှင့် ပတ်သက်သော ဆေးများမှာ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့် ဆေးအမျိုး အစား ဝယ်မရသဖြင့် အာနိသင်တူ၊ ကုမ္ပဏီမတူသည့် ဆေးများကို သုံးစွဲနေရကြောင်း သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင် နေထိုင်သူတဦးက “တနေ့က Air-X ကို ရပ်ကွက်ဆိုင်မှာ သွားဝယ်တာ တကတ် ၃၅၀၀ တဲ့၊ အရင်က တကတ် ၃၀၀ ပဲ ရှိတာလေ။ ဝယ်နေကျ ဒိုင်မှာ သွားမေးတော့ ပစ္စည်းပြတ်နေတယ်တဲ့။ အစားက လျှော့စားရသေး တယ်။ ဆေးက လျှော့သောက်လို့ မရဘူး။ အရှင်လတ်လတ် ငရဲကျသလိုပါပဲ” ဟု လက်ရှိ ကုန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေကို ပြောပြသည်။

ဆန်၊ ဆီ၊ ဆေးဝါးသာမက သားငါးဈေးမှာလည်း ယခင်က ကြက်သား (စီပီ) ၁ ပိဿာ ၈ ထောင်ခန့်ရှိရာမှ ယခု ၁ သောင်းခွဲ၊ ဝက်သား ၁၀ သား ၁၀၀၀ ကျပ်ပေးရပါက ယခုအချိန်တွင် ၂၀၀၀ ကျပ်အထိ ထက်ဝက်ခန့် ဈေးတက်လာ ကြောင်း၊ ကြက်ဥတလုံးမှာ ယခင်လတွင် ၃၀၀ ရှိရာမှ လက်ရှိတွင် ၄၀၀၊ ဘဲဥမှာ ၄၀၀ ကျပ်မှ ၅၀၀ အထိ ဈေးတက် လာခဲ့ပြီး ကျပ်ထိတက်လာကြောင်း သိရသည်။

ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ် (UNDP) မှ မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်သည့်အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အခြေ အနေမှာ လွန်စွာဆိုးရွားနေပြီး ဖြေဆိုသူများ၏ ၄၉ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းသည် တနေ့လျှင် ၇၆ ဆင့် (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၀ ဒသမ ၇၆) အောက် ဝင်ငွေဖြင့် နေထိုင်လျက်ရှိသလို၊ ထိုအရေအတွက်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်ကထက် နှစ်ဆ မြင့်လာ ကြောင်းနှင့် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြို့နေလူလတ်တန်းစား ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ပြိုလဲသွားကြောင်း ဖော်ပြသည်။

ထို့ပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် နှစ်လယ်တွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်ဟု ကမာ္ဘ့ဘဏ်က ဖော်ပြထားသလို စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အစားအသောက် ဈေးနှုန်းများ သုံးဆတိုးလာပြီး ဆန်ဈေးသည် နှစ်ဆ တက်သွားဟု ဖော်ပြ ထားသည်။

You may also like these stories:

နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ကော့သောင်း-ရနောင်းမှ ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာ