ရှေးနှစ် ၃၀၀၀ခန့် က အီဂျစ် ဖာရိုဘုရင်ငယ် တပါးဖြစ်သည့် တူတန်ခမန် ဘုရင်၏ ဦးခေါင်းပုံ အညိုရောင် သလင်း ကျောက်ဆစ်လက်ရာ တခုကို အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့မှာ အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆သန်းနှင့် ယမန်နေ့က လေလံတင် ရောင်းချခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဘုရင်၏ ဦးခေါင်းပုံ သလင်းကျောက်ဆစ် ရှေးလက်ရာမှာ ခိုးရာပါ ပစ္စည်းဖြစ်သည့်အတွက် လေလံတင် ရောင်းချခြင်း မပြုရန် မူလပိုင်ရှင်ဟု ဆိုရမည့် အီဂျစ်အစိုးရက ခရစ္စတီးလေလံလုပ်ငန်းသို့ ကန့်ကွက်ထားသည်။
၂၈ စင်တီမီတာ( ၁၁ လက်မ) အရှည်ရှိ အဆိုပါအညိုရောင် သလင်းကျောက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် ဦးခေါင်းပုံ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းသည် ပုဂ္ဂလိက ရှာဖွေစုဆောင်းသူတဦးက ခရစ္စတီးလေလံလုပ်ငန်းသို့ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က စတာလင် ပေါင် ၃ သန်းဖြင့် နောက်ဆုံးရောင်းချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
အဆိုပါ တူတန်ခမန်ဘုရင်၏ရုပ်လုံးရုပ်ကြွသည် အီဂျစ်ဘုရားကျောင်းတကျောင်းမှ ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ခိုးယူခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်သည်။
ခရစ္စတီး လေလံလုပ်ငန်းကမူ ရှေးယခင်ကတည်းက အဆိုပါ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းကို လူသိရှင်ကြား ပြသထားသော် လည်း အီဂျစ်အစိုးရထံမှာ တစုံတရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှု ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်း မရှိဟု တုံ့ပြန်ပြီး၊ ၎င်းတို့ ကြေညာ ချက်တွင် ယင်းပစ္စည်းနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းဆေးမှု မရှိခဲ့ဖူးကြောင်း” ဆိုထားသည်။
ယင်းလေလံလုပ်ငန်းက ဥပဒေကြောင်းအရ အရှုပ်အထွေးရှိသည့် ပစ္စည်းမျိုးကို မည်သည့်အခါမှ လေလံတင်ခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်းလည်း ပြန်လည်ရှင်းလင်းထားသည်။
ခရစ္စတီးမှ လွန်ခဲ့သည့် နှစ် ၅၀ က ရှေးဟောင်း အမွေအနှစ် ပိုင်ရှင်များ၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိ စာအုပ် တအုပ်ကို ထုတ်ဝေခဲ့ရာ ယခုအီဂျစ်က ကန့်ကွက်နေသော တူတန်ခမန်ဘုရင်၏ ကိုယ်တပိုင်းပုံ ရုပ်လုံးသည် ၁၉၇၃ ခုနှစ်မှ ၁၉၇၄ ခုနှစ်အတွင်း ဂျာမန်မင်းမျိုးမင်းနွယ်တဦးဖြစ်သည့် Prinz Wilhelm von Thurn လက်ဝယ်တွင် ရှိခဲ့ဖူးကြောင်း သိရသည်။
အဆိုပါ ရုပ်လုံးတည်ရှိမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အချိန်ကာလအပိုင်းအခြားမှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းပြီး နှစ်ပေါင်းများစွာ ပြသထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ခရစ္စတီးလေလံလုပ်ငန်းက ဆိုသည်။
“ကျနော်တို့က ကာနက်ဘုရားကျောင်းကနေ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းတွေ အခိုးခံရဖူးတော့ ဒီပစ္စည်းဟာ ၁၉၇၀ နောက်ပိုင်း မှာ အီဂျစ်က ပျောက်သွားတယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု အီဂျစ်ရှေးဟောင်းဆိုင်ရာဝန်ကြီးဟောင်း ဇဟီဟာဝက်စ်က AFP သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
နိုင်ငံအတွင်းမှ ရှေးဟောင်းလက်ရာများ ယူဆောင်ခြင်းကို တားမြစ်သည့် ဥပဒေကို အီဂျစ်အစိုးရက ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။
အီဂျစ် ဖာရိုဘုရင် တူတန်ခမန်သည် လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၃ ထောင်က အသက် ၁၉ နှစ်တွင် ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက် ခဲ့သည်။ သူ့ခေါင်းတလားကို ၁၉၂၂ ခုနှစ်တွင် တူးဖော်တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။
ယခု လေလံတင်ရာတွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆သန်းနှင့် ဝယ်ယူသွားသူ၏ အမည်ကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။