ကိုလက်စထရောကို လေ့လာခြင်း (၂)

This article has been converted from Zawgyi One to Unicode

ပြီးခဲ့တဲ့ တပတ်က ကိုလက်စထရောနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိကောင်းစရာ အတိုအထွာလေးတွေ တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ အခုလည်း ကျန်ရှိနေသေးတဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ဗဟုသုတလေးတွေ ဆက်ပြောချင်ပါသေးတယ်။

အရက်နဲ့ ကိုလက်စထရော

အရက်ဆိုတာက အယ်လ်ကိုဟောကို ဆိုလိုတာပါ။ အယ်လ်ကိုဟော အသင့်အတင့် သောက်သုံးတာက ကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရော ပမာဏ တက်စေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆေးပညာရှင်တွေကတော့ ဒီအချက်ကို သိပ်ပြီး အားပေးချင်ပုံ မရပါဘူး။ အဓိကအားဖြင့်တော့ လူတွေက အမှန်တကယ် သောက်သင့်တဲ့ ပမာဏထက် ကျော်လွန်ကြတာ များလို့ပါ။ အမျိုးသားတယောက် တနေ့ကို နှစ်ပက်၊ အမျိုးသမီးက တပက် ပုံမှန် သောက်နိုင်ရင်တော့ အဆင်ပြေပါတယ်။ ဝိုင်နီမှ မဟုတ်ပါဘူး၊ အယ်လ်ကိုဟော အားလုံးက ကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရော HDL တက်စေပါတယ်။ အထူး သတိပြုရမှာကတော့ အရက်အများကြီး သောက်တာက သွေးတိုးသမားအတွက် မကောင်းသလို ကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေ သယ်ဆောင်လာတတ်လို့ပါ။

ဘယ်အစာမျိုးရွေးမလဲ

အများအားဖြင့် ကိုလက်စထရော များနေသူတွေက စားစရာရွေးတဲ့ အခါ No cholesterol ဆိုတာမျိုးကို အဓိကထား ကြပါတယ်။ တကယ်တမ်း ကြောက်စရာ ပိုကောင်းတာက အသွင်ပြောင်းဆီလို့ ခေါ်ကြတဲ့ Trans Fat တွေပါ။ ဒါကြောင့် Zero Trans Fat ဆိုတာတွေ ရွေးချယ်သင့်ပါတယ်။ အဲဒီ အဆီတွေက မကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရောတွေ တက်ပြီး ကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရောတွေ ကျစေပါတယ်။ အဲဒီအဆီတွေကို သရေစာ အများစု၊ ဖုတ်ထားတဲ့ မုန့်တွေ၊ မာဂျရင်းနဲ့ ဆီကြော်မုန့်တွေမှာ တွေ့ရတာပါ။ တချို့ အစားအသောက်တွေမှာ Partially hydrogenated oil ဆိုတာမျိုး ပါရင် ရှောင်ကျဉ်သင့်ပါတယ်။ အဲဒါက Trans Fat ကို တဖက်လှည့်နဲ့ သုံးတဲ့ ဝေါဟာရပါ။

ထရိုင်ဂလစ်စ်ရိုက် (Triglyceride) ဆိုတာ

ဒါက အဆီတမျိုးပါပဲ။ အစားအသောက်တွေနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အတွေ့ရ အများဆုံး အဆီပါ။ အဲဒီအဆီတွေကို စွမ်းအင်အဖြစ် သုံးကြတာပါ။ ကယ်လိုရီ ပမာဏကို လိုတာထက် ပိုစားသူတွေမှာ Triglyceride တွေ စုလာပြီး ဗိုက်တွေ ရွှဲလာတာပေါ့။ ကယ်လိုရီ အသုံးနည်းတဲ့ အထိုင်များသူတွေဆို ပိုစုဆောင်းမိတာပေါ့။

ကိုလက်စထရော စမ်းသပ်တဲ့အခါ Triglyceride ကိုလည်း စမ်းရပါတယ်။ 150 mg/dl ထက် နည်းနေမှ ကျန်းမာရေး အတွက် အဆင်ပြေပါတယ်။ Triglyceride များနေတာကလည်း နှလုံးရောဂါတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက် နေတတ်တာကို သတိထားရမှာပါ။
ဘယ်လို ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားမှုတွေက အဆင်ပြေသလဲ

ကိုလက်စထရော လျော့ကျအောင်  ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လုပ်မယ် ဆိုရင်တော့ သာမန်လမ်းလျှောက်ပြီး အပန်းဖြေတာ လောက်နဲ့ မရနိုင်ပါဘူး။ နည်းနည်းပင်ပန်းတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကသာ ပိုပြီး ထိရောက်ပါတယ်။ အဲသလို လုပ်မှသာ နှလုံးအတွက် ညှစ်အား ကောင်းသလို ကြွက်သားတွေလည်း သန်မာစေတာပါ။ အထူးသဖြင့် ကောင်းတဲ့ ကိုလက်စထရော HDL တက်ဖို့ ဆိုရင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုက ဆေးတပါးလို့တောင် ပြောရမှာပါ။ လမ်းကြမ်းကြမ်း အမြန်လျှောက်တာ၊ ဒါမှမဟုတ် ခပ်ဖြေးဖြေး ပြေးတာမျိုးပေါ့။ ချွေးတွေ ထွက်ပြီး နှလုံးခုန်နှုန်း မြန်လာတဲ့ အထိ လုပ်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေက အကျိုးများပါတယ်။ ယောဂလုပ်ရင်တောင်မှ သက်တောင့်သက်သာ မဟုတ်ဘဲ အားစိုက်ရတဲ့ နည်းတွေကို ရွေးသင့်ပါတယ်။

ကိုလက်စထရော ပမာဏ မြင့့်မားနေရင်

ကိုလက်စထရော သိပ်များနေတဲ့အခါ အရေပြားမှာ Xanthoma ခေါ်တဲ့ အဖုလေးတွေ ထွက်လာတတ်ပါတယ်။ ဒါက မြင်သာတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ပေမယ့် ရှားတော့ ရှားပါတယ်။ မမြင်ရတာတွေက ပိုအရေးကြီးတာပါ။ သွေးကြောတွေထဲမှာ တဖြည်းဖြည်း သွေးခဲလာတာမျိုးကသာ လေဖြတ်တာတွေ ဖြစ်တတ်တာပါ။ Xanthoma ကတော့ ကိုလက်စထရော လျှော့ချလိုက်ရင် ပြန်ပျောက်သွားတတ်ပါတယ်။

ကိုလက်စထရောနဲ့ မှတ်ဉာဏ်

ကိုလက်စထရောကို ရှိသင့်တဲ့ ပမာဏအတိုင်း ထိန်းထားနိုင်တာက နှလုံးအတွက်ရော၊ ဦးနှောက်အတွက်ပါ ကောင်းပါ တယ်။ ကိုလက်စထရောတွေ သိပ်များရင် လေဖြတ်တတ်ပါတယ်။ ရံဖန်ရံခါ ကိုယ့်ဘာသာ သတိမထားမိတဲ့ အသေးစား လေဖြတ်မှုလေးတွေ (Mini-stokes) ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ အဲဒါက အချိန်ကြာလာရင် သတိမေ့တာ၊ တွေးခေါ် စဉ်းစားမှု ထိခိုက်တာတွေ ဖြစ်လာပြီး နေ့စဉ်ဘဝကို ထိခိုက်စေတတ်ပါတယ်။

အခုဆိုရင်တော့ ကိုလက်စထရောဆိုင်ရာ သိသင့်တာလေးတွေ၊ မသိသေးတာလေးတွေ အတော်သိပြီ ထင်ပါတယ်။ ကိုလက်စထရောက ရှိသင့်တဲ့ ပမာဏလည်း လိုအပ်တယ် ဆိုတာ သတိရကြမယ် ထင်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကိုလက်စထရော သိပ်များတဲ့ အစားအသောက်တွေကို ဆင်ခြင်လျှော့ချ စားသုံးသင့်ကြသလို ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားမှုလည်း လုပ်ကြရမှာပါ။

ကိုလက်စထရော ကြွယ်ဝလွန်းတဲ့ အစားအသောက် စာရင်းမှာ ကြက်ဥ အနှစ်၊ ကြက်အသည်း၊ တိရစ္ဆာန် အဆီတွေနဲ့ ထောပတ်တွေ၊ အနီရောင်အသား (သိုး၊ အမဲ) တွေ၊ ပင်လယ်စာ (ပုဇွန်၊ ကမာ) တွေ၊ အသင့်စားရအောင် စီမံ ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ စည်သွပ် အစားအစာတွေ၊ ချိစ်၊ ကိတ်မုန့်နဲ့ နှစ်ပြန်ကြော်လို အစားအစာတွေ ပါဝင်တာမို့ သတိထားပြီး စားသုံးကြရမှာပါ။ အာသာပြေ စားလို့ ရပါတယ်။ မလွန်ကျွံဖို့သာ အရေးကြီးတာပါ။ ချွေးထွက်မယ့် လှုပ်ရှားမှုလေးတွေပါ တွဲလိုက်ရင်တော့ ကိုလက်စထရောကို သိပ်ကြောက်စရာ မလိုတော့ဘူးပေါ့။

ကိုလက်စထရောကို လေ့လာခြင်း (၁) ကို ဖတ်ရှုရန်