“ဟျောင့် ဂျင်းကောင်.. မင်းကိုဂျင်းထည့်ဖို့ The SQUARE ကကောင်တွေ စောင့်နေတယ် ”
ထိုစာသားကို ရုတ်တရက် ဖတ်မိလျှင် ဖေ့စ်ဘွတ်ပေါ်တွင်ရေးသားထားခြင်းဟု ထင်မြင်မိပါလိမ့်မည်။ အမှန်တကယ် တော့ မန္တလေးမြို့တွင် မကြာမီက ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် ရတနာပုံညဈေး(Yadanarbon Night Market)ရှိ ဈေးဆိုင်တဆိုင်၏ ဆိုင်းဘုတ်တွင် အဆိုပါစာတန်းကို မြင်တွေ့ရခြင်းဖြစ်သည်။
ရတနာပုံညဈေးဆိုသည်မှာ ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လအတွင်းက ဈေးပွဲတော်အဖြစ် သုံးရက်တာ စမ်းသပ်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာ ပထမဆုံး နေ့တွင်ပင် ရောင်းချသည့်ပစ္စည်းများ ဈေးကြီးသည်ဟု ဆိုကာ ဂျင်းဈေးဟု နာမည်ကျော်ခဲ့သော ဈေးဖြစ်သည်။
ရတနာပုံညဈေးကို မန္တလေးတောင်ခြေ ယခင် ရတနာပုံရေကူးကန်ဝင်းအတွင်း ဖွင့်လှစ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၄ ဒသမ ၁၃ ဧက ကျယ်ဝန်းသည်။ ဈေးကြီးအတွင်း ဆိုင်ခန်းပေါင်း ၁၆၀ ခန့်ကို ဇုန် ၃ ဇုန် ခွဲခြား ဖွင့်လှစ်ထားသည်။
ထိုကဲ့သို့ ဖေ့စ်ဘုတ်နှင့် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများတွင် “အကြီးကြီး ဂျင်းထည့်ခံလိုက်ရတဲ့ တကယ့်ဂျင်း” ဟု နာမည်ကြီး ခဲ့သော်လည်း ဈေးပွဲတော်ကာလအတွင်း ဈေးသို့သွားရာ လမ်း တလျှောက် ဈေးနှင့်အတော်ဝေးသည့်နေရာအထိ ယာဉ် ရပ်နားစရာမရှိအောင်ပင် မန္တလေး တမြို့လုံးမှ လာရောက်ကြသူများဖြင့် အုန်းအုန်းကျွက်ကျွက် အံ့မခန်း စည်ကားခဲ့သည်။
ဈေးကြီး၏ ပင်မဝင်ပေါက်မှ ဝင်လျှင်ဝင်ချင်း ချစ်စရာကွန်တိန်နာနှစ်ထပ် Bar ဆိုင်ကလေးကို ဦးစွာ တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အရှေ့တူရူတွင် ချင်းမိုင်မှ လာရောက်ရောင်းချနေသည့် ဖက်ရှင် ဆန်းဆန်းနှင့် ဈေးသည်များ၏ ၈ ပေပတ်လည် ရွက်ဖျင်တဲ အစားအသောက်ဆိုင်ခန်းလေးများ ဖြစ်သည်။ ယိုးဒယားသင်္ဘောသီးထောင်း၊ ကဏန်းချဉ်စပ်ကြော်၊ ကြက်ကြော်၊ ပင်လယ်စာ အကင်မျိုး စုံတို့ကို အကန့်လိုက် အစီအရီချထားသည်။
မဆလာရနံ့ သင်းနေသော စားဖွယ်ရာများ၊ သွားရည်ကျစရာ အကင်များအကြား ဖြတ်လျှောက်ပြီး ရှေ့နားသို့ရောက်လျှင် အမောပြေ ရင်အေးစရာ ဖျော်ရည်ဆိုင်ကလေးများကို တွေ့မြင်ရမည် ဖြစ်သည်။ ချစ်စဖွယ် ဒီဇိုင်းဆန်းဆန်း အအေး ခွက်ကလေးများနှင့် အရောင်အသွေးစုံ ဖျော်ရည်ပုလင်း ကလေးများ စီတန်း၍ ရောင်းချနေသည်မှာ မျက်စိပသာဒဖြစ်လှ သည်။
ဈေးတန်းအတွင်းသို့ ဆက်၍ တိုးဝင်သွားလျှင်တော့ အထည်၊ ဖိနပ်၊ အိတ်နှင့် အလှအပပစ္စည်းများ ရောင်းချသည့် ဆိုင်ခန်းများကို တွေ့ရသည်။
ဈေးတန်း နောက်ဘက်အစွန်တွင်တော့ မြန်မာမလေး၊ တောသူမ၊ အရီးတောင်း စသည့် မြန်မာ့ရိုးရာ အစားအစာ ရောင်းချ သည့် ဆိုင်ခန်းများရှိသည်။ ဘေးပတ်ပတ်လည်တွင် ဈေးဝယ်သူများ ဝယ်ယူ လာသည့် အစားအသောက်များကို တင်၍ စားသောက်နိုင်ရန် စားပွဲဝိုင်းသဖွယ် စည်ပိုင်းငယ်ကလေးများ ထားရှိကာ ဓာတ်ပုံရိုက်ရန် အလှဆင်ပေးထားသော နေရာများ၊ ရေပန်းများ၊ ရေကူးကန်၊ အားကစား ခန်းမနှင့် ယာဉ်ရပ်နားရန် နေရာတို့ကိုပါ တွေ့နိုင်သည်။
ရတနာပုံညဈေးကို မန္တလေးမြို့၏ အထင်ကရ နေရာတခုဖြစ်လာစေရန်၊ နိုင်ငံခြား ခရီးသွား ဧည့်သည်များ လာရောက် လည်ပတ်နိုင်ရန်၊ ဒေသအစားအစာများ မြည်းစမ်းကြည့်နိုင်ရန်၊ လာရောက် ရောင်းချသူများ အလုပ်အကိုင်နှင့် ဝင်ငွေ များနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ဖွင့်လှစ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း Myanmar Da Yi Co.; Ltd မှအထွေအထွေမန်နေဂျာ ဦးတည်ကြည်အောင်က ပြောသည်။
ဂျင်းဈေးဟု နာမည်ကြီးရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မန္တလေးမှရောင်းချသည့် ဆိုင်များအပြင် နယ်မှ လာရောက် ရောင်းချ သည့်ဆိုင်များ ပါရှိနေ၍ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကုန်ကျစရိတ်များကြောင့် ဈေးမြင့်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။
“ မြို့နေလူတန်းစား အလွှာစုံအတွက် ဦးတည်ပြီး ဖွင့်တာပါ၊ ဒီတခေါက် ဖွင့်တဲ့အခါမှာ သွားလာရေး အဆင်ပြေအောင် လမ်းတွေချဲ့ထားတယ် ၊ ဈေးနှုန်းတွေလည်း လျှော့ချထားပါတယ် ” ဟု ဦးတည်ကြည်အောင်က ပြောသည်။
ညဈေးသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သူ မယဉ်မျိုးသွယ်က ပစ္စည်းဈေးနှုန်းများမှာ ပုံမှန်ထက် ပိုများနေပြီး ဖန်စီ လက်ဝတ်လက်စားနှင့် အဝတ်အထည်များ ဈေးနှုန်း နှစ်ဆကျော် ပိုများနေကြောင်း ပြောသည်။
“ ယမ်ယမ်ချဉ်စပ်တစ်ပွဲမှာ ပုဇွန်နှစ်ကောင်ပါတယ်၊ ကြက်အူချောင်းပါတယ်၊ ၁ထောင်၊ ၁ထောင့်ငါးရာ ရှိသင့်တာကို ၂ထောင့်ငါးရာပေးရတယ်၊ မဖြစ်မနေမို့စားတာ၊ နောက်တစ်ခေါက်ထပ်မစားတော့ဘူး၊ ချဉ်စပ်တစ်ပွဲ ၂ထောင့်ငါးရာဆိုတာ အဲကွန်းနဲ့ သက်သောင့်သက်သာကော်ဖီဆိုင်တွေမှာ သွားစား ရတာ တန်တယ်၊ နေပူကျဲတဲ ရွက်ဖျင်တဲ မှာကမတန်ဘူး၊ အခြေခံမပြောနဲ့ လူလတ်တန်းစား အတွက် တောင် အဆင်မပြေဘူး၊ နောက်မသွားတော့ဘူး ” ဟု ၎င်းကဆိုသည်။
ထို့အပြင် ညဈေးကို မန္တလေးမြို့၏ မြောက်ဘက်ပိုင်း ချောင်ကျသောနေရာတွင် ဖွင့်လှစ်ထား၍ ညဘက်သွားလာရန် အဆင်မပြေဘဲ မိသားစုလိုက်ကားဖြင့် သွားမှသာ အဆင်ပြေနိုင်ကြောင်း မယဉ်မျိုးသွယ်က ဆိုသည်။
ရတနာပုံညဈေးအကြိုဖွင့်ပွဲ ဈေးပွဲတော်ကို ဇူလိုင် ၂၁ရက်မှ ၂၅ရက်အထိကျင်းပခဲ့ပြီး မြို့ခံ ဈေး သည်များ၊ ချင်းမိုင်မှ လာရောက်ရောင်းချသည့် ဈေးသည်များအပါအဝင် ဆိုင်ခန်းစုစုပေါင်း ၁၀၀ကျော် ကို ဖွင့်လှစ် ရောင်းချခဲ့သည်။
“ စာမေးပွဲပြီးရင် ဂျင်းဈေးကို သွားမှာ၊ ဘာမှတော့ ဝယ်စားဖြစ်မယ်မထင်ဘူး၊ ဈေးကြီးတယ်လေ၊ ဖေ့စ်ဘုတ်မှာ ပုံတွေ ရိုက်ပြီး တင်ကြလို့ အသစ်အဆန်းတစ်ခုအနေနဲ့ ဘာတွေရှိမလဲ သွားကြည့်ချင်တာ၊ သူငယ်ချင်း တော်တော်များများ ကတော့ ဈေးကြီးတယ်၊ နှပ်ခံရတယ်၊ နောက်မသွားတော့ ဘူးလို့ ပြောတယ် ” ဟု ရတနာပုံညဈေးသို့ တကြိမ်မှ မရောက်ဖူးသေးသည့် နိုင်ငံခြားဘာသာ တက္ကသိုလ်မှ ဂျာမန်ဘာသာကျောင်းသူ မဇင်ဇင်အောင်က ပြောသည်။
ဈေးပွဲတော်အပြီး ယခုတခေါက် ညဈေး ဖွင့်လှစ်ရာတွင် ရောင်းဈေးကို ၂၀ရာခိုင်နှုန်းလျှော့၍ ရောင်းချသော်လည်း လာရောက်လည်ပတ်သူ နည်းပါးသွားကြောင်း ဈေးသည်များက ပြောသည်။
“ ဒီတစ်ခေါက် အဆင်မပြေဘူး၊ ရာသီဥတုကြောင့်လည်း ပါမယ်၊ အရင်တစ်ခေါက် ဆိုင်တိုင်းလိုလို အရမ်းရောင်းရတယ်၊ ဈေးကွက်ထဲမှာ အသစ်အဆန်းလေးဖြစ်ပြီး မရင်းနှီးသေးတဲ့ပုံစံမျိုး ဖြစ်မှာပါ၊ ဆိုင်ခန်းခ၊ စရိတ်တွေနဲ့ဆို ဈေးများတယ် ပြောလို့မရပါဘူး ” ဟု ရန်ကုန်မြို့မှ ရှမ်းရိုးရာ အစား အစာများ လာရောက်ရောင်းချသူ ကိုအာကာက ပြောသည်။
ညဈေးအတွင်း ဆိုင်ခန်းများကို ဇုန် အေ၊ ဘီ၊ စီ ဟူ၍ ခွဲထားပြီး စတီးအဆောက်အအုံနှင့် ရွက်ဖျင်တဲ ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိသည်။ ဆိုင်ခန်းငှားရမ်းခများမှာ တလလျှင် ဇုန်အေအတွင်း (ပေ၂၀ x ပေ၄၀) စတီး ဆိုင်ခန်းတခန်းကို ကျပ်၈သိန်း၊ ဇုန်ဘီ အတွင်း (ပေ ၁၀ x ပေ ၂၀) စတီးဆိုင်ခန်းတခန်း ကျပ် ၄သိန်း၊ ဇုန်စီ အတွင်း ( ၈ ပေ x ၈ ပေ) ရွက်ဖျင်တဲဆိုင်ခန်းကို အသုံးအဆောင်နှင့် အဝတ်အထည်ဆိုင် ကျပ် ၁၂၀၀၀၀ ၊ အစားအသောက်ဆိုင် ကျပ်၁၅၀၀၀၀ ဟူ၍ သတ်မှတ်ထား သည်။
ဇွန်လအတွင်းက ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည့် Yadanarbon BKK Night Market သို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သူ မယဉ်ယဉ်ခန့်က ထိုင်းနိုင်ငံမှ ညဈေးများနှင့်ယှဉ်၍ “ နိုင်ငံတကာက BKK Night Market တွေမှာ တော့ ပစ္စည်းအရည်အသွေး ကောင်း တယ်၊ ဈေးချိုတယ်၊ နိုင်ငံခြားသားဧည့်သည်တွေ အနေနဲ့လည်း ဒေသ အမှတ်တရ လက်ဆောင်လေးတွေ ဝယ်သွား နိုင်တယ်၊ ဒီမှာ ဈေးများတယ်၊ အချိုရည်ပုံး သေးသေးလေးကို ၄ ထောင်ဖြစ်နေတယ်”
“ဈေးအနည်းဆုံးက ၂ ထောင်၊ ၁ ထောင်ပဲ၊ အစားအသောက်တွေလည်း အရမ်းဈေးများတယ်၊ ပိုက်ဆံရှိတဲ့ လူတွေလောက်ပဲ သွားနိုင်တဲ့ဈေးမျိုး ဖြစ်နေတယ်၊ ရတနာပုံ ညဈေးကိုသွားပြီး ဘာမှမဝယ်နိုင်၊ မစားနိုင်ဘဲ ပြန်လာရတဲ့သူတွေ အများကြီး တွေ့ရတယ်၊ ပထမတခေါက် ဖွင့်ပြီးကတည်းက သိပ်မသွားကြတော့ဘူး ” ဟု ၎င်း၏အမြင်ကို ပြောသည်။
ညဈေးကို မိသားစု သိုက်သိုက်ဝန်းဝန်း သွားရောက်စား သောက်ကာ ပျော်ပျော်ပါးပါး ဈေးဝယ် ပြန်လာနိုင်သည့် လူ အများစု လက်လှမ်းမီသော ဈေးမျိုး ဖြစ်စေလိုကြောင်း မယဉ်ယဉ်ခန့်က ပြောသည်။
ရတနာပုံညဈေးကို မန္တလေးမြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီက Myanmar Da Yi Co.; Ltd အား တည် ဆောက်လုပ်ဆောင် လွှဲပြောင်းစနစ်ဖြင့် ၇နှစ်ငှားရမ်းခြင်းဖြစ်ပြီး တနှစ်လျှင် ကျပ်သိန်း၃ထောင်ဖြင့် နှစ်စဉ် ၁၀ရာခိုင်နှုန်း တိုးကာ တနှစ်ချင်း စာချုပ်ချုပ်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
“ ပထမ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက် ရည်ရွယ်တယ်၊ စွန့်ဦးလုပ်တာဖြစ်တယ်၊ မန္တလေးရဲ့ပြယုဂ်တ ခုပေါ်လာတဲ့အတွက် သဘောကျပါတယ်” ဟု မန္တလေးမြို့တော် စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီ၊ တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးသက်နိုင်ထွန်းက ဆိုသည်။ နောင်လာမည့် ညဈေးများကို ခွင့်ပြုရာတွင် ထိုက်သင့်သည့် နေရာအနေအထား၊ ယာဉ်ရပ်နားရာနေရာနှင့် အုပ်ချုပ်မှုများ ရှိမှသာ ခွင့်ပြုပေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လက်ရှိတွင် ညဈေးဖွင့်ရန် ခွင့်ပြုမိန့်တောင်းခံထားသူ မရှိ သေးကြောင်း ၎င်းကဆိုသည်။
တချိန်က မင်းနေပြည်တော်ဖြစ်ခဲ့ရာ မန္တလေးရွှေမြို့တော်ကြီးတွင် လွန်ခဲ့သောနှစ် ၆၀ အတွင်း အထင်ကရရှိခဲ့ပြီး ယခု တိမ်ကောစပြုနေသော ဈေးချိုညဈေးနှင့် ပြီးခဲ့သည့် လေး၊ ငါးနှစ်ကစ၍ စည်ကားလာခဲ့သော ၃၄လမ်း ဒိုင်းမွန်း ပလာဇာအနီးမှ တရုတ်တန်း ညဈေးတို့ ရှင်သန်ဖွံ့ဖြိုး နိုင်မှု ရှိ ၊ မရှိ။
ထပ်မံဖွင့်လှစ်လိုက်သည့် ရတနာပုံညဈေးက ဈေးဝယ်သူများကို မည်မျှ ဆွဲဆောင်နိုင်မည်မှု ရှိ၊ မရှိ ဆိုသည်ကိုတော့ ဆက်လက် စောင့်ကြည့်ရဦးမည်ဖြစ်သည်။
