ရခိုင်ပြည်နယ် တဝန်း၌ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ကို ထောက်ခံသည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် နိုင်ငံတော်အလံကို ဂုဏ်ပြု လွှင့်ထူ ကြိုဆို နေကြကြောင်း သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတော်အလံကို စစ်တွေ၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ မောင်တော၊ ဘူးသီးတောင်၊ ပေါက်တော စသည့် မြို့နယ်များတွင် ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့မှ စတင် လွှင့်ထူခဲ့ပြီး တောင်ကုတ်မြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ရက် ခန့်က စတင် လွှင့်ထူထားကြောင်း၊ ကျောက်ဖြူ၊ ရမ်းဗြဲ၊ မာန်အောင် စသည့် မြို့နယ်များ တွင်လည်း လွှင့်ထူရန် ပြင်ဆင်နေကြကြောင်း ရခိုင်ဒေသခံများက ပြောသည်။
သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်သည် ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည် များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး Mr. Antonio Guterres နှင့် ဇူလိုင်လ ၁၁ ရက်နေ့ က တွေ့ဆုံစဉ် ရိုဟင်ဂျာ အမည်ခံ ဘင်္ဂါလီလူမျိုးများသည် မြန်မာတိုင်းရင်းသားများ မဟုတ်ဘဲ ခိုးဝင်လာသူများ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့အား လက်ခံရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ UNHCR သို့ အပ်နှံ၍ ဒုက္ခသည် စခန်းများ ဆောက်ပေးပြီး တတိယ နိုင်ငံ က လက်ခံလျင် ပို့ဆောင်ပေး မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။
မြန်မာအစိုးရ အနေဖြင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများကို တာဝန်ယူမည်ဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းသား မဟုတ်ဘဲ ခိုးဝင်လာသည့် ဘင်္ဂါလီရိုဟင်ဂျာများကို လက်ခံရန် မည်သို့မျှ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း သမ္မတက ပြောခဲ့သော်လည်း UNHCR အကြီး အကဲက ရန်ကုန်မြို့၌ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်စဉ် သမ္မတ၏ ပြောဆိုချက်ကို ပယ်ချခဲ့သည်။
နိုင်ငံတော်အလံကို မော်တော်ကား၊ ဆိုင်ကယ်၊ ဆိုက်ကား၊ စက်ဘီး စသည့် ယာဉ်များနှင့် နေအိမ်များ၌ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်နေ့က စတင် လွှင့်ထူ ထားကြကြောင်း၊ အလံလွှင့်ထူခြင်း ကိစ္စကို မည်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီ၊ အဖွဲ့အစည်း များကမှ စည်းရုံးခြင်း မဟုတ်ဘဲ ရပ်မိ၊ ရပ်ဘ များ၏ တိုက်တွန်းမှုနှင့် ပြည်သူတို့က မိမိတို့ အသိစိတ်ဓာတ်ဖြင့် လွှင့်ထူခြင်း ဖြစ်ကြောင်း မြောက်ဦး မြို့ခံ ဦးထွန်းလှှိုင်က ပြောသည်။
“သမ္မတကြီးက ကိုယ့်တိုင်းရင်းသားတွေ ဘက်က ရပ်တည်ပေးတဲ့ အတွက် ကျေးဇူးတင် ဂုဏ်ပြုတဲ့ အထိန်း အမှတ်ရယ်၊ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်သူတွေ ကလည်းပဲ သမ္မတကြီးနဲ့ တထပ်တည်း ရှိတယ်ဆိုတာရယ် ပြသတဲ့ အနေနဲ့ နိုင်ငံတော် အလံကို ၉ ရက် တိတိ လွှင့်ထူ ကြတာပါ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
စစ်တွေမြို့၌ နိုင်ငံတော်အလံကို ဇူလိုင်လ၂၁ ရက်နေ့တွင် စတင်လွှင့်ထူထားကြောင်း၊ ပြည်သူ တရပ်လုံးက ပူးပေါင်းပါဝင်မှု ရှိသည် ကိုတွေ့ရကြောင်း၊ သမ္မတ၏ ပြောဆိုချက်ကို အစိုးရ အနေဖြင့်လည်း တရားဝင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပေး သင့်သည်ဟု ရခိုင်ပြည်သူများနှင့် နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းက လိုလားနေကြကြောင်း သိရသည်။
“သမ္မတ ပြောသလိုပဲ နိုင်ငံတော်အနေနဲ့လည်း ကြေညာချက် တခု အနေနဲ့ ထုတ်ပြန်ရင် ပိုပြီးတော့ ကောင်းမယ် ဆိုတဲ့ အသံတွေကို နိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူမှုရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ ဆီက ကြားနေရပါတယ်” ဟု ဝံလက် ကျေးလက် ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေး ဖောင်ဒေးရှင်း အဖွဲ့ တာဝန်ခံ ဦးခိုင်ကောင်းစံက ပြောသည်။
ရသေ့တောင် မြို့နယ်တွင် အလံလွှင့်ထူမှု မရှိသေးကြောင်း၊ သို့သော် သမ္မတ၏ ပြောဆိုချက်ကို ထောက်ခံသည့် စာများ ရေးသားထားသည့် စာရွက်၊ စာတမ်းများကို ရပ်မိ၊ ရပ်ဘများ၊ လူငယ်များက ပြည်သူများထံ ဖြန့်ဝေ နေသည်ကို တွေ့ရကြောင်း ရခိုင်တိုင်း ရင်းသားများ တိုးတက်ရေးပါတီ (RNDP) ၏ ရသေ့တောင်မြို့နယ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှမြင့်က ရှင်းပြသည်။
ရခိုင်ဒေသ အကြမ်းဖက်မှု စတင်ခဲ့သည့် မောင်တောမြို့နှင့် ဘူးသီးတောင် မြို့တို့တွင်လည်း နိုင်ငံတော် အလံလွှင့်ထူခြင်းကို ဇူလိုင် ၂၁ ရက်နေ့က စတင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဒေသများ၌ ယခုအခါ တည်ငြိမ်စ ပြုနေပြီ ဖြစ်သည့်တိုင် စာသင်ကျောင်းများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း ဘူးသီတောင် မြို့ခံ ဦးထွန်းအောင်သိန်းက ပြောသည်။
“ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားတာ ၂ လ ပြည့်တော့မယ် ဆိုတော့ သြဂုတ်လ ထဲမှာ ပြန်ဖွင့်နိုင်အောင် အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ညှိနှှိုင်း နေပါတယ်၊ ဆရာ ဆရာမတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေ လုံခြုံရေး အပြည့်အ၀ ရရှိရေး အတွက်ပါ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
မောင်တောနှင့် ဘူးသီးတောင် မြို့တို့ရှိ စာသင်ကျောင်းများ အားလုံးကို ဇွန်လဆန်းမှ စတင်ပိတ်ထားခြင်း ဖြစ်ပြီး ဆရာ၊ ဆရာမ များသည် လုံခြုံရေး စိတ်မချရသည့် အတွက် ထိုဒေသ၌ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် စိုးရိမ်နေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
စစ်တွေမြို့ရှိ စာသင်ကျောင်း အများစုမှာ ပြန်လည် ဖွင့်လှစ် သင်ကြားနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ နည်းပညာ တက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပျူတာ
တက္ကသိုလ်တို့လည်း ပြန်လည် ဖွင့်လှစ်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ကျောင်းကားများတွင် လုံခြုံရေးများ လိုက်ပါပေးနေကြောင်း၊ စစ်တွေတက္ကသိုလ်ကို သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်နိုင် စီစဉ်နေကြောင်း ရခိုင်ဒေသ ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်၍ ဖွဲ့ စည်း ထားသော ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ တာဝန်ခံ ဦးဝင်းမြိုင်က ပြောသည်။
ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခများကြောင့် ဒုက္ခသည် စုစုပေါင်း ၆ သောင်းကျော် ရှိနေရာ အရေးပေါ် အကူအညီနှင့် ပြန်လည် ထူထောင်ရေး အကူအညီများ လိုအပ်လျှက်ရှိကြောင်း နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနနှင့် မြန်မာ့စက်မှု ဖွံ့ဖြိုးရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးသိန်းဌေးက ယနေ့ နေ့လယ်တွင် ကျင်းပခဲ့သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။
အဆိုပါ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲကို ရန်ကုန် ပြည်လမ်းရှိ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးရုံအဆောက်အအုံတွင် ကျင်းပပြီး ကုလသမဂ္ဂ ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ကင်တာနား၊ ရန်ကုန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာ သံရုံးများ၊ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်း များနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများမှ အကြီးအကဲများ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးသိန်းဌေးက ပဋိပက္ခများသည် ဘာသာရေး အစွန်းရောက်များ၏ လှုံ့ဆော်မှုများကြောင့် ဖြစ်ပြီး ရခိုင်နှင့် ဘင်္ဂါလီ လူ့အဖွဲ့အစည်း နှစ်ခုစလုံးသည် ငြိမ်းချမ်းစွာ နေလိုကြကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု သိရသည်။
မောင်တောဒေသ ပဋိပက္ခများကြောင့် နေအိမ်များ မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့ရသည့် ဒေသခံ တိုင်းရင်းသားများသည် မြို့ပေါ်ရှိ ဘုန်း ကြီးကျောင်းများနှင့် အလယ်သံကျော် ဘုန်းကြီးကျောင်း တို့တွင် ကူညီစောင့်ရှောက် ပေးထားကြောင်း၊ ၎င်းတို့အတွက် စားနပ် ရိက္ခာ လိုအပ်နေကြောင်း ဒုက္ခသည်အရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသူ ဦးခိုင်ကောင်းစံက ဆိုသည်။
အဝတ်အထည်၊ စောင်၊ ခြင်ထောင်၊ ဆန် စသည့် ပစ္စည်းများ အတိုင်းအတာတခုအထိ လုံလောက်မှု ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ အသီးအရွက်၊ ငါးခြောက် စသည့် စားသောက်ကုန်များနှင့် အိပ်စရာ အခင်းများ လိုအပ်နေသေးကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
ရခိုင်ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများကြောင့် လူ ၈၀ ဝန်းကျင် သေဆုံးခဲ့ပြီး ရာဂဏန်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာရကာ သောင်းချီ၍ အိုးမဲ့ အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ထိုပဋိပက္ခများ၊ အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် စစ်တွေ၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ကျောက်ဖြူ၊ ရမ်းဗြဲ၊ သံတွဲ စသည့် မြို့နယ်များတွင် ညမထွက်ရ အမိန့် ပုဒ်မ ၁၄၄ ကို သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် က ဇွန်လ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ကြေညာ ခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ထိုနေ့မှ စ၍ အရေးပေါ် အခြေအနေလည်း ထပ်ဆင့် ကြေညာခဲ့သည်။
ရခိုင်ဒေသ ပဋိပက္ခ တလ ပြည့်မြောက်သည့် ဇူလိုင် ၈ ရက်နေ့တွင် စစ်တွေမြို့အပါအဝင် ရခိုင်ဒေသ တဝန်းလုံး၌ သေဆုံးခဲ့ ရသူ များအတွက် ဝမ်းနည်းခြင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး အထိမ်းအမှတ် အဖြစ် သာသနာ့ အလံများလွှင့်တင်၍ ဂုဏ်ပြု ခဲ့ကြ သေးသည်။
