၅၇ နိုင်ငံဖွဲ့စည်းထားသော အစ္စလာမ်မစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအသင်း Organisation of Islamic Cooperation (OIC) က ရခိုင်ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်၍ အချက်အလက်ရှာဖွေ စိစစ်ရန် ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တဖွဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ စေလွှတ်ရန် ရှိပြီး မြန်မာအစိုးရက လက်ခံခွင့်ပြုရန် တောင်းဆိုလိုက်သည်။
ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံ ဂျဒါ္ဒမြို့တွင် တနဂ်နွေနေ့က ကျင်းပသော အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ ဆွေးနွေးပွဲအပြီး ထုတ်ပြန်ကြေညာရာ OIC အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး မစ္စတာ အက်မီလဒ်ဒင် အီစနိုဂလူးက “ရိုဟင်ဂျာ လူနည်းစုများ၏ ဒုက္ခကို လုံခြုံရေးကောင်စီ အနေဖြင့် အာရုံစိုက်လာရေး တိုက်တွန်းရန် ကုလသမဂ္ဂရှိ မိမိတို့၏ ရုံးများကို ညွန်ကြားထားသည်” ဟု ဆိုသည်။
OIC ၏ ကြေညာချက်သည် ကုလသမဂ္ဂ မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ သောမတ်စ် အိုဟေး ကင်တာနာ က ရခိုင်ပြည်နယ် အရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး လွတ်လပ်သည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ အမြန်ဆုံး လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောဆိုလိုက်အပြီး ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့်အပတ် ရခိုင်အရေးအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေများကို စုံစမ်းရန် ကုလသမဂ္ဂ မြန်မာနိုင်ငံ ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ သောမတ်စ် ကင်တားနားကို ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားရာ ဒေသများသို့ ပြီးခဲ့ရက်ပိုင်းက သွားရောက်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။
သြဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့က ကျင်းပသော မင်္ဂလာဒုံ လေဆိပ် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ကင်တားနားက ရိုဟင်ဂျာများနှင့်ပတ်သက်သည့် ပြောဆိုဝေဖန်နေမှုများကို အတည်ပြုရန် မိမိအနေဖြင့် တာဝန်မရှိကြောင်း၊ အစိုးရ၏ စုံစမ်းရေးကော်မရှင်အနေဖြင့် တာဝန်ယူမှုနှင့် တာဝန်ခံမှုတို့ လိုအပ်ကြောင်း၊ ပုံကြီးချဲ့ခြင်းနှင့် ဖုံးဖိခြင်းများသည် မယုံကြည်မှု၊ တင်းမာမှုတို့ကိုသာဖြစ်စေသဖြင့် ရင်ကြားစေ့ရေးအတွက် မကောင်းကြောင်း ပြောဆိုသည်။
ထို့ပြင် ရိုဟင်ဂျာများအား နိုင်ငံသားဖြစ်ပိုင်ခွင့်အပေါ် ကန့်သတ်ထားသော ၁၉၈၂ နိုင်ငံသား ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်းလည်း အကြံပြုပြောဆိုသည်။
တချိန်တည်းမှာ ကမ္ဘာ့မူဆလင်ဘာသာဝင်အများဆုံးရှိရာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ သမ္မတ ဆူဆီလို ယူဒိုယူနိုက ရခိုင် ပဋိပက္ခများအား မြန်မာအစိုးရက အကောင်းဆုံး ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေကြောင်း ထုတ်ပြန် ပြောဆိုလိုက်သည်။
ရခိုင် ပဋိပက္ခသည် ဘာသာရေးပဋိပက္ခ မဟုတ်ဘဲ ဒေသတွင်း လူုအုပ်စုကြား ဖြစ်ပွားတတ်သည့် ပဋိပက္ခ သာဖြစ်ပြီး အကြောင်းတိုက်ဆိုင်စွာဖြင့် ရိုဟင်ဂျာများက မူဆလင်ဖြစ်ပြီး ရခိုင်များက ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတက ဆိုသည်။
ထို့ပြင် ရိုဟင်ဂျာများသည် ဘဂ်လားဒေ့ရှ် ဇာတိဖြစ်ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် မျိုးဆက်လေးဆက် နေထိုင်လာသော ၎င်းတို့ကို မြန်မာ အစိုးရက တိုင်းရင်းသားစာရင်းတွင် ထည့်သွင်းမှု မရှိသေးကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များကို ကူညီထောက်ပံ့ကြရန် တိုက်တွန်းကြောင်းလည်း ဆိုသည်။
အင်ဒိုနီးရှား သမ္မတ၏ ကြေညာချက်သည် မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူတွင်ကျင်းပခဲ့သည့် OIC ဖော်ရမ်ကို တက်ရောက်ခဲ့သော အင်ဒိုနီးရှား ကြက်ခြေနီဥက္ကဌ ယခင် ဒု-သမ္မတ ယူစွပ်ကယ်လာ၏ ရိုဟင်ဂျာများအား ထောက်ပံ့ကူညီရန် ဆော်ဩမှုအပြီး ပေါ်ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
စနေနေ့က ထုတ်ပြန်သည့် အီဂျစ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကြေညာချက်ကလည်း “မြန်မာပြည်တွင် မူဆလင်များကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှု များကို ရှုတ်ချကြောင်း” ဆိုသည်။ အီဂျစ်သံတမာန်များအနေဖြင့် “နှစ်ဖက် အပျက်အဆီးများအကြား ကွာဟချက်ကြီးပြီး မူဆလင်ရပ်ကွပ်များ ပို၍ အကြမ်းဖက်ခံရ အပျက်အဆီးပိုများသည်မှာ ရှင်းလင်းစွာ တွေ့မြင်ခဲ့သည်” ဟုလည်း ဆိုသည်။
ကင်တားနားနှင့်အတူ ရခိုင်ဒေသသို့ သွားရောက်ခဲ့သည့် သံတမန်အဖွဲ့တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ပါကစ္စတန်၊ ကူဝိတ်၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ အီဂျစ်၊ ဘရာဇီး၊ အိန္ဒိယ၊ သီရိလကင်္ကာ စသည့် နိုင်ငံတကာ သံတမန်များ ပါဝင်သည်။
အီဂျစ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် မြန်မာသံရုံးရှေ့ ဆန္ဒပြသူများ၏ ဒေါသကို စာနာနားလည်ကြောင်း၊ သို့သော် သံတမာန်များ၏ လုံခြုံရေးကို အီဂျစ်အစိုးရက ကာကွယ်ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး သံတမာန်ရေးဖြေရှင်းမှုများကို လေးစားရမည်ဟုလည်း ဆိုသည်။
ယမန်နှစ်က ကိုင်ရိုရှိ အစ္စရေးနှင့် ဆီးရီးယား သံရုံးများကို ဆန္ဒပြသူများက ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ဖူးသည်။
