ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်းဒေသရှိ ဗုဒ္ဗဘာသာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ၏ လူနေအိမ်များအား မီးရှှို့ဖျက်ဆီးခြင်း၊ အကြမ်းဖက်ခံရခြင်း တို့ကို ကန့်ကွက် ရှှုချသည့်အနေဖြင့် ဆရာတော်၊ သံဃာတော်များက ရန်ကုန်မြို့နှင့် ဒေသတွင်း နိုင်ငံတချို့၌ ဆန္ဒပြမှုများ ဆက်တိုက် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း သိရသည်။
ရန်ကုန်မြို့ အင်းယားလမ်းရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ သံရုံးရှေ့တွင် သံဃာတော် ၁၀၀ ကျော်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအား အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုများ ရပ်တန့်ရန်နှင့်ဗုဒ္ဓဘာသာအား စော်ကားခြင်းမှ ရပ်တန့်ရန် ဟူသောပိုစတာများ ကိုင်ဆောင်၍ ယနေ့တွင် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်းရှိ ဘုန်းတော်ကြီးကျေုာင်းများ မီးရှှို့ဖျက်ဆီးခံရခြင်း တို့အတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်းနှင့် ထိုအကြမ်းဖက်မှု ကိုကန့်ကွက်ကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်း နေထိုင်ကြသည့် လူနည်းစု ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ လုံခြုံဘေးကင်းရေးကို အစိုးရမှ အပြည့်အ၀ ကာကွယ်ပေးရန် စသည့် အချက်များ ပါဝင်သည့်စာတစောင်ကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံ သံအမတ်ကြီး ထံ ပေးအပ် ခဲ့ ကြောင်း ဦးဆောင်ပါဝင်သူ သံဃာတော် တပါး က ဧရာဝတီ ကိုမိန့်ကြားသည်။
ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိ အကြမ်းဖက်နေသူများအား တားဆီးနိုင်ရေးနှင့် တရားဥပဒေ အတိုင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဒေသ အကြမ်းဖက်မှုကို ကမ္ဘာမှသိအောင် ဆန္ဒဖော် ထုတ်ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဆန္ဒဖော်ထုတ်ရာတွင်ပါဝင်သူ အောင်မြေဇောတိ ကျောင်း တိုက် ဆရာတော် ဦးဝီသာရ က မိန့်ကြားသည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ ပန်းဝါဒေသတဝိုက်မှ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန်းတော်ကြီး ကျောင်းများ၊ လူနေအိမ်များကို စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့က မီးရှှို့မှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုမီးရှှို့မှုကြောင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းနှင့် သိမ်တော် စသည့် သာသနိက အဆောက် အအုံ စုစုပေါင်း ၂၂ ဆောင်နှင့် ပဋိကတ် တော်များ မီးလောင်ကျွမ်းသွားကြောင်း သိရသည်။
ထို့အတူ တန်ဖိုးကြီးသည့် ဗုဒ္ဓ ရွှေဆင်းထုတော်များကို အကြမ်းဖက်သူများက ဝင်ရောက်ယူဆောင် သွားကြောင်း သိရပြီး မီးရှို့ခံရသည့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း တချို့သည် နှစ်ပေါင်း၂၅၀၊ ၃၀၀ ဝန်းကျင်အထိရှိကြောင်း သိရသည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓသာဘာဝင်များအား တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းသည် အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တို့၏ အထွဋ်အမြတ်ထားသည့် ကိုရမ်ကျမ်းအား စော်ကားသည့် အပြုအမူ လုပ်ထားသော ဓာတ်ပုံကို ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် မရမာလူငယ်တဦး၏ ဖေ့စ်ဘုတ် စာမျက်နှာတွင် တင်ထားသည်ကို တွေ့ရာမှ ပြဿနာကြီးထွားခဲ့သည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ထုတ် သတင်းစာများက ဖော်ပြခဲ့သည်။
မီးရှှို့ခြင်း၊ အကြမ်းဖက် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူများအား ထိရောက်စွာ အရေးယူပေးရန်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအား ကာကွယ်ပေးရန် စသည်တို့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့မှ သံဃာ တော်များကလည်း မိမိတို့ နိုင်ငံရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသံရုံးများ သို့သွားရောက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။
ရန်ကုန်မြို့၊ ဒဂုံမြို့သစ်အရှေ့ပိုင်း မကွေးပရိယတ္တိစာသင်တိုက်မှ ဆရာတော်၊ သံဃာတော် အပါး ၂၀၀ ဝန်းကျင်သည် လည်း အကြမ်း ဖက်မှုများရပ်တန့်ရေး၊ ပျက်စီးသွားသည့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ပေးရေး စသည့် ပိုစတာ များကို ကိုင်ဆောင်၍ ကျောင်းတိုက်ဝင်းတွင် ယမန်နေ့က ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်၊ မေတ္တာ ပို့ခဲ့ကြသည်။
အညတရဆုရှင်နှင့် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်း တဦးဖြစ်သူ သာဓုကျောင်းတိုက်မှ အရှင် ဦးခေမာစာရ က လည်း ဆန္ဒပြ ရခြင်းသည် လူမျိုးရေး ဘာသာရေး ခွဲခြားလို၍ မဟုတ်ဘဲ အကြမ်းဖက်မှုကို လုံး၀ လက်မခံသည့်အတွက် ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီကို မိန့်ကြားသည်။ “အကြမ်းဖက်မှုကို ရှှုံ့ချကန့်ကွက်တဲ့ အနေနဲ့ ဆန္ဒပြရတာပါ၊ တခြား ရည်ရွယ်ချက် မရှိပါဘူး”ဟု မိန့်ကြားသည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်လည်း လူနည်းစု ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအား ကာကွယ်ရေးတို့အတွက် နိုင်ငံအဝှမ်း ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပြီး၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ပြန်ကြား ရေး ဝန်ကြီး ကိုယ်တိုင် ဆန္ဒပြပြည်သူများ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး အဖွဲ့ဝင်များနှင့်အတူ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှ တရားရုံးချုပ်ကလည်း ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အစီရင်ခံစာ အမြန်ဆုံးဖော်ထုတ်ပေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရကို တောင်းဆိုထားသည်။
ယခုအကြမ်းဖက်မှုသည် ကြိုတင်ကြံစည်မှုတခုဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းကြား ဝေဖန်မှုများလည်း ထွက်ပေါ်၍ အစိုးရနှင့် အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေး အင်အားစုတို့အကြား အပြန်အလှန် စွပ်စွဲမှုများလည်း ရှိနေသည်။
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအား ယခုကဲ့သို့ တိုက်ခိုက် အကြမ်းဖက်မှုသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ သမိုင်းတွင် ဆိုးဝါးသည့် လုပ်ရပ်တခုဖြစ် ကြောင်း ကြေညာချက်တစောင်ကို ငြိမ်းချမ်းရေး နိုဘယ်ဆုရှင်တဦးနှင့် စီးပွားရေးပညာရှင် ဒေါက်တာ မိုဟာမက် ယူနွတ် က ထုတ်ပြန်ခဲ့ ကြောင်း နိရဉ္စရာ သတင်းက ရေးသားထားသည်။
လူမျိုးရေး၊ ဘာဘာရေး အစွန်းရောက်သူများ အားလုံးကို ဆန့်ကျင်ကြရာတွင် အားလုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ကြရန်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုတွင် ပါဝင်သူများအား ထိရောက်စွာ အရေးယူပေးရန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်း နေထိုင်သူများ အားလုံး တန်းတူညီမျှမှု၊ သဟဇာတ ဖြစ်မှုမြှင့်ကြရန်အတွက်လည်း မစ္စတာ ယူနွတ်က မေတ္တာရပ်ခံကြောင်း သိရသည်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအား တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်တခုသာ ဖြစ်၍ ၎င်းတို့ အနေဖြင့် ကန့်ကွက်ရှှုံ့ချကြောင်း အစ္စလမ် သာသနာရေးရာ ကောင်စီဌာနချုပ်၏ ပြောခွင့်ရသူ ဦးဝဏ္ဏရွှေ ကလည်း ဧရာဝတီ ကိုပြောသည်။
“အကြမ်းဖက်မှုကို ကျနော်တို့အဖွဲ့ကလည်း လက်မခံပါဘူး၊ ဒါပေမယ့် ကြေညာချက် ထုတ်ဖို့တော့ အစီအစဉ်တော့ မရှိသေး ပါဘူး”ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။