အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များအတွက် ဗလီဝတ်ကျောင်းသည် သန့်စင်မွန်မြတ်သည့် နေရာဖြစ်သည့်အတွက် ယုံမှတ်မှားနေသကဲ့သို့ အက်ဆစ်များ လက်နက်များ သိုလှောင်ထားခြင်းမရှိဘဲ မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို ဘာသာကွဲများအနေဖြင့် လာရောက် လေ့လာနိုင်ကြောင်း မြန်မာမွတ်စလင် ကွန်ယက်ပေါင်းစုက ပြောဆိုလိုက်သည်။
“ဗလီကျောင်းထဲမှာ ဓါး အတိုလေး တချောင်းတောင် မရှိဘူး။ ဗလီမှာ အဖိုးအတန်ဆုံးက နာရီပဲရှိတယ်။ နောက် ကိုယ် လက် သန့်စင်ရတဲ့ ရေကန်ရှိတယ်။ အပြင်လူတွေပြောနေသလို ဗလီမှာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေက အခုလည်း မရှိဘူး နောင်လဲရှိလာမှာမဟုတ်ဘူး။ ဒါကို စဉ်းစားတွေးခေါ်တတ်တဲ့သူတွေကတော့ သိမှာပါ”ဟု မြန်မာမွတ်စ်လင် ကွန်ယက်မှ သဘာပတိဖြစ်သူ ဒေါက်တာမြင့်သိန်းက အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် မွတ်စ်လင်မ်များကို အထင်လွဲမှုများနှင့် ပတ်သက်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောသည်။
ထိုသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲသည် အစ္စလာမ်ဘာသာနှင့် မွတ်စ်လင်မ်များအပေါ် အထင်အမြင် နားလည်မှုလွဲမှားမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ မွတ်စ်လင်မ် ပညာရှင်ကြီးများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသား အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်ကွန်ယက်ပေါင်းစု ( Unity For Peace Network )က ယနေ့ နံနက် ၁၀ နာရီခန့်တွင် ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်ရှိ YMCA ခန်းမ၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ထိုပွဲကို အစ္စလာမ်ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဘာသာပေါင်းစုံ ငြိမ်းချမ်းရေး အဖွဲ့မှ နာယကဖြစ်သူ ဦးကိုလေး၊ မြန်မာမွတ်စ်လင်မ် အဖွဲ့ချုပ်မှ ဓမ္မသတ်မှူး ဦးတင်မြင့်၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ရှိအာဟ် သာသနာ့ ဝန်ဆောင်မှုှု အဖွဲ့ချုပ်မှ ဦးခင်မောင်ဦး၊ ဘာသာပေါင်းစုံငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့မှ ဦးအေးလွင်၊ မြန်မာ မွတ်စ်လင်မ် ကွန်ယက်မှ သဘာပတိ ဖြစ်သူ ဒေါက်တာမြင့်သိန်းနှင့် အထူးဧည့်သည်ဖြစ်သူ အလင်းတန်းဂျာနယ်မှ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးဝင်းငြိမ်းတို့က ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။
ဗလီကျောင်းထဲသို့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်ဖြစ်သော်လည်း သန့်ရှင်းမှုမရှိသူများကို ဝင်ခွင့်မပေးထားကြောင်း၊ ယခင်က ဗလီသို့ မည်သည့်ဘာသာခြားမှ မလာကြောင်း၊ မိမိတို့ ဘာသာဝင်များထဲတွင် သန့်ရှင်းသူများသာ လာရောက်ရသည့် နေရာဖြစ်သည့်အတွက် အခြားဘာသာခြားများ ဗလီသို့လာလျှင် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်များ၏ စိတ်တွင် တမျိုးတမည် ဖြစ်ကြကြောင်း၊ ထို့ပြင် ဗလီအချိန်ပြည့်ဖွင့်ထားပါက အချို့သူများက အပေါ့အလေးသွားရန်အတွက် လာခြင်းတို့ကြောင့် ဗလီအား အချိန်ပြည့် ဖွင့်ထားခြင်းမရှိကြောင်း သိရသည်။
“အခုလို စွပ်စွဲချက်တွေ၊ သံသယတွေ ဖြစ်လာတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ တံခါးဖွင့်လိုက်ပါပြီ။ လာလေ့လာပါ ကြည့်ပါ။ ဒါပေမယ့် သန့်သန့်ရှင်းရှင်းဖြစ်အောင် ခြေလက်ဆေးတာတွေ လုပ်စေချင်တယ်။ တချို့ဆို ဗလီထဲက ပစ္စည်းတွေကို ဖြုတ်ယူသွားတာတွေရှိတယ်။ ဒါကြောင့် ဗလီတာဝန်ရှိသူတွေက ဗလီကို ပိတ်ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗလီဖွင့်ချိန်မှာ ဝင်လေ့လာနိုင်တယ်”ဟု မြန်မာမွတ်စ်လင်မ်အဖွဲ့ချုပ်မှ သဘာပတိဖြစ်သူ ဦးတင်မြင့်က ပြောသည်။
အဆိုပါပွဲတွင် ၇၈၆ သည် အစ္စလာမ်ဘာသာက ကမ္ဘာကို လွှမ်းရမည် ဆိုသော ဖွင့်ဆိုချက်မှာ မဟုတ်ကြောင်း၊ အနှိုင်းမဲ့ ကိုးကွယ်ရာ အရှင်ထံမှ ကောင်းချီးမင်္ဂလာရယူရန်၊ အခြားသူများကို ကရုဏာထားဆက်ဆံရန် အစားအသောက်များကို စည်းကမ်းနဲ့အညီ စီရင်ထားခြင်းကို ရည်ညွှန်းထားခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း၊ နောက် တရားတော်အရ ယုံကြည်ချက် တူသူခြင်းသာ လက်ထက်နိုင်ပြီး အိမ်ထောင်ပြုရန်သက်သက် ဘာသာကူးပြောင်းမှုအား လက်မခံကြောင်း၊ ယောကျာ်တွေကို ခြွင်းချက်အနေဖြင့် မိန်းမ ၄ ယောက် ယူခွင့်ပေးထားကြောင်း၊ သို့သော် တလင်တမယားစနစ်ကိုသာ အားပေးကြောင်း အစ္စလာမ် ဘာသာရေးပညာရှင်များက ရှင်းပြသည်။
ဗလီဝတ်ကျောင်းသည် တရားမဝင် ကာမမှုတို့ ကျူးလွန်ရန် အားပေးသည့် နေရာမဟုတ်သကဲ့သို့ ဘာသာမတူသူ မိန်းမများအား လက်ထပ်နိုင်သူတို့ကို ထိုဇနီး၏ အဆင့်အလိုက် ထောက်ပံ့ကြေးပေးနေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်သည် အခြေအမြစ်မရှိသော လိမ်ညာမှုသာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုကြသည်။
“ဂျီဟာဒ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်က အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်တယ်။ သာနာပြုဖို့ သာသနာ့စစ်ပွဲ ဆင်နွှဲဖို့ လမ်းညွှန်ချက် မဟုတ်ဘူး။ အစ္စလာမ်ဘာသာမှာ ကျူးကျော်စစ်ကို လုံးဝ ခွင့်မပြုထားဘူး။ ခုခံစစ်ကိုတော့ ခွင့်ပြုထားတယ်။ ဘာသာခြားတို့ အစ္စလာမ် သာသနာထဲကို ဝင်ရောက်ဖို့ အတင်းလုပ်တာကို ခွင့်မပြုထားဘူး”ဟု Unity For Peace Network မှာ တာဝန်ရှိသူ တဦး ဖြစ်သူ ဦးကျော်ဝင်းက ပြောသည်။
အစ္စလာမ်သာသနာ၏ မှတ်ကျောက်ဖြစ်သော ကုရ်အာန်ကျမ်းကို မွတ်စလင်တို့က ယုံကြည်ကြပြီး ၎င်းကို စနစ်တကျ ရွတ်ဆိုနည်း၊ ဘာသာပြန်နည်း၊ ဖွင့်ဆိုနည်းများ ရှိသော်လည်း ဘာသာကွဲတို့က မိမိတို့ လိုသလို အချိန်အဆက် လွဲမှားစွာ စစ်မက်ဆိုင်ရာ စစ်စည်းကမ်း၊ စစ်ဗျူဟာဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များကို စစ်မက်ကင်းစင်သည့် ကာလဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များအဖြစ် ဖော်ပြကာ မွတ်စလင်တို့သည် ၎င်းဘာသာတူမဟုတ်သူများကို သတ်ပစ်ကြရန်၊ ထိုသို့ ဘာသာခြားကို သတ်လျှင် ကုသိုလ်ရသည်ဟု လွဲမှားစွာ ဘာသာပြန်နေကြပြီး ထိုသို့ ကုရ်အာန်ကျမ်းတွင် လမ်းညွှန်ထားသည်မှာ မဟုတ်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။
ပထမ၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင် လူသန်းပေါင်းများစွာ သေခဲ့ခြင်းမှာ မွတ်စလင်တို့ကြောင့် မဟုတ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယတွင် မဟတ္ထမ ဂန္ဒီအား ဟိန္ဒူအစွန်းရောက်က သတ်ခြင်း၊ ရာဂျစ်ဂန္ဒီကို တမိလ်တိုက်ဂါးအမျိုးသမီး အသေခံဗုံးခွဲခြင်း၊ အင်ဒီရာ ဂန္ဒီကို ဆစ်ခ်(ပန်ချာပီ) သက်တော်စောင့် သတ်ခြင်း၊ အစ္စရေးနိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်ရာဘင်ကို ဂျုးအစွန်းရောက်က သတ်ခြင်း၊ အမေရိကန်သမ္မတ အေဗရာဟမ်လင်ကွန်းအား အမေရိကန်လူမျိုးက သတ်ခြင်း၊ ဗြိတိန်မှ IRA အကြမ်းဖက်သမားများ၊ ယနေ့ထိ ဥရောပနှင့် ဂျပန်ဒုစရိုက်မှောင်ခို မူးယစ်ဂိုဏ်းတို့ အကြမ်းဖက်နေခြင်း၊ သေနတ်ကိုင်ခွင့်ကို တရားဝင် ဥပဒေက ခွင့်ပြုထားသော အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ကျောင်းသား လူငယ်များပါ လူမမယ်များပါ မကျန် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်နေခြင်းတို့မှာ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်များပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်သမားများသည် ဘာသာတိုင်း လူမျိုးတိုင်းတွင် ရှိနေသောကြောင့် မွတ်စလင်တိုင်းသည် အကြမ်းဖက်သမားမဟုတ်၊ သို့သော် အကြမ်းဖက်သမားတိုင်းသည် မွတ်စ်လင်မ်ဖြစ်သည်ဟု မစွပ်စွဲသင့်ကြောင်း အစ္စလာမ်ဘာသာရေးပညာရှင်များက ပြောသည်။
ထို့ပြင် အစိုးရအသိအမှတ်ပြု အစ္စလာမ် ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းများက လတ်တလော ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော ပဋိပက္ခများနှင့် ပတ်သက်၍ ထိရောက်အောင် မလုပ်နိုင်ခြင်းမှာ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ အထက်တွင် သာသနာရေး ဝန်ကြီးဌာနရှိနေသောကြောင့်ဖြစ်ပြီး မိမိတို့အနေဖြင့် ပြုလုပ်ရမည်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အကောင်မထည်ပေါ်ခြင်းမရှိသည်မှာ ထိုသို့ဖြစ်ရန် ဖန်တီးသူများကြောင့်ဟု ဒေါက်တာမြင့်သိန်းက ပြောသွားခဲ့သော်လည်း အတိအကျ ရှင်းလင်းခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
