မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ၏ လူ့အခွင့်အရေး အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူး မစ္စတာ သောမတ်စ် အိုဟေး ကင်တာနာ သည် ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်မြို့ရှိ မြန်မာ့အရေး လှုပ်ရှား နေကြသောအဖွဲ့များနှင့် ယမန်နေ့ က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြု လုပ်ကြောင်း သိရသည်။
မစ္စတာ ကင်တာနာသည် မြန်မာ့အရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သူများ (Burma Partnership)၊ ကရင် လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့ (KHRG)၊ ကရင် အမျိုးသမီးအဖွဲ့(KWO)၊ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ် တလျှောက် အကူအညီပေးနေသည့် (TBBC)အဖွဲ့၊ မဲတော် ဆေးခန်း၊ ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး လှုပ်ရှားသူများ၊ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အသင်း (AAPP) စသည်တို့နှင့် မဲဆောက်မြို့တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအရ ဆက်လက်ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေသေးကြောင်း၊ သို့သော်ယခင်က ပုံစံမျိုးနှင့် မတူဘဲ ပုံစံ သစ်ဖြင့် နှိပ်ကွပ်နေမှုများ ရှိနေ၍ အဆိုပါကိစ္စများ ဟန့်တားနိုင်ရေး ဖိနှိပ်သည့် ဥပဒေများ ပြင်ဆင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ကင်တာနာအား အကြံပြု ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု AAPP ရုံးအဖွဲ့မှူး ဦးအောင်ခိုင်မင်းက ဧရာဝတီ ကို ပြောသည်။
“ပုံစံသစ်က ဘာလဲဆိုတော့၊ ဖမ်းတယ် ဒါပေမယ့်အရင်လို တိုက်ရိုက်ထောင်မချဘူး၊ ဖမ်းတယ် စစ်တယ် တရားစွဲတယ် ပြန် လွှတ်တယ် အမှုရင်ဆိုင်ရတာနဲ့ အလုပ်ရှုပ်အောင်လုပ်ထားတယ်၊ ထောင်ထဲမှာတော့ မရှိဘူးပေါ့၊ ဒါပေမယ့် ကြိုက်တဲ့ အချိန် ထောင်ချလို့ရအောင် လုပ်ထားတယ်”ဟု သူက ဆိုသည်။
အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲတွင် မစ္စတာ ကင်တာနာက သူ၏ ပြည်တွင်း ခရီးစဉ် အတွေ့အကြုံများကို ပြန်လည် ရှင်းပြခဲ့ကြောင်း လည်း သူက ဆက်ပြောသည်။
Burma Partnership အဖွဲ့က မစ္စတာ အဲလက်စ်ကလည်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ဒေသများတွင် မြန်မာစစ်တပ် က လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ယနေ့ထိ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ရှမ်း ပြည်နယ်၊ ပလောင်နှင့် ပအို့ဝ် ဒေသများဖြစ်ကြောင်း တိုင်းရင်းသား ဒေသများတွင် စစ်မှန်သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်နိုင်မှ သာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ ကျဆင်း လာနိုင်မည်ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း မစ္စတာ ကင်တာနာအား အကြံ ပြုဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။
“လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေဆိုတာ တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေတာ”ဟု သူက ဆို သည်။
ယခုအခါ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး လက်မှတ်ရေးထိုးမှု များ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရဘက်မှ လုပ်ဆောင်နေသော်လည်း အောက်ခြေတွင် စစ်တပ်က ပစ်ခတ်မှုများနှင့် တိုက် ပွဲများဖြစ်နေသေးကြောင်း၊ ကတိစကားများ ပြောဆိုနေသော်လည်း လက်တွေ့တွင်မှု အဆိုပါ ကတိများ ကျိုးပေါက်နေသည်မှာ ထင်ရှားသည့် သာဓကများစွာရှိနေကြောင်းလည်း မစ္စတာ အဲလက်စ်က ပြောသည်။
“နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုတွေ၊ ဒိုင်ယာလော့တွေ မရှိသေးဘဲနဲ့ စစ်မှန်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး အကောင်အထည် ပေါ်လာဖို့ ဆိုတာ စဉ်းစားစရာပဲ”ဟု သူက ဆိုသည်။
မစ္စတာ ကင်တာနာအနေဖြင့် ၎င်းတို့နှင့်ဆွေးနွေးရာတွင် သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဆွေးနွေးတင်ပြချက်များကို သာ မှတ်ယူသွားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးစဉ်အတွင်း မြန်မာ့လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေ တိုးတက်မှုများမြင်တွေ့ရသကဲ့သို့ ပြုပြင်စရာများ၊ အကြံပြု တိုက်တွန်းစရာများလည်း လိုအပ်နေသေးကြောင်း ပြောဆိုသည်ဟု မစ္စတာ အဲလက်စ်က ဆက်ပြောသည်။
မစ္စတာ ကင်တာနာသည် ၇ ကြိမ်မြောက် မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်ကို သြဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေ့စာတင်ကာ ၁၁ ရက်ကြာ လေ့လာမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် မိတ္တီလာမြို့ ခရီးစဉ်အတွင်း လုံခြုံရေး ရဲများ ရှိနေလျက် လူ ၂၀၀ ခန့်ရှိ လူအုပ်ကြီး က သူ၏ ကားကို ဝိုင်းကာ ကားမှန်နှင့် ကားကို ထုရိုက်အော်ဟစ်ခဲ့ကြောင်း၊ စိုးရိမ်စိတ်ပင် ဝင်ခဲ့ရကြောင်း ၎င်း ကြုံတွေ့ရသည့် အခြေအနေကို ထောက်ပြပြီး သူ၏ လုံခြုံရေးအပေါ် အစိုးရက ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထိုကဲ့သို့ မစ္စတာ ကင်တာနာပြောဆိုသည့်အပေါ် မြန်မာအစိုးရက ပယ်ချခဲ့သည်။
သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်၏ ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ် ဦးရဲထွဋ်က အဆိုပါ လူအုပ်မှာ ၎င်းအား အိတ်ဖွင့်ပေးစာပေးရန် ကြိုးစားခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ပြီး ကင်တာနားအနေဖြင့် နားလည်မှု လွဲမှားသွားခြင်းသာဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုထားသည်။
“ကင်တာနာ ပြောတာ လက်တွေ့အခြေအနေနဲ့ လုံး၀ ကွဲလွဲနေပါတယ်”ဟု သူက ဆိုသည်။
ကုလသမဂ္ဂ၏ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ကင်တားနား၏ ၁၁ ရက်အကြာ မြန်မာပြည် ခရီးစဉ်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ အပါအဝင် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဒေသများသို့လည်း သွားရောက်ခဲ့သည်။
ခရီးစဉ်အတွင်း အစိုးရ ဝန်ကြီးများ၊ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အပါအဝင် လွှတ် တော် တာဝန်ရှိသူများ၊ လူထုအခြေပြု အဖွဲ့များ၊ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး၊ ဘာသာရေး နယ်ပယ်များမှ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံခဲ့ သည်။
