၈လေးလုံး ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှု အရေးတော်ပုံကို အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းပြီး စစ်တပ် အာဏာသိမ်းခဲ့မှုသည် ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ တွင် ၂၅ နှစ်ပြည့် မြောက်ပြီ ဖြစ်သော်လည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် စစ်တပ်၏ သြဇာ ကြီးမား နေဆဲဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးအာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားဆဲဟု ဆိုနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက သုံးသပ် ပြောဆိုသည်။
စစ်အစိုးရက၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခဲ့ပြီးနောက် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် ဦးဆောင်သော အရပ်သား အမည်ခံ အစိုးရ အဖွဲ့ ထံသို့ အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သော်လည်း လက်ရှိ အချိန်အထိ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအရ နိုင်ငံရေးတွင် စစ်တပ် ၏ အခန်း ကဏ္ဍ အလွန် အရေးကြီးပြီး နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများတွင် စစ်တပ်မပါဘဲ မလုပ်နိုင်သော အခြေအနေ ရှိနေကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေတွင် အမျိုးသားနိုင်ငံရေးကို တပ်မတော်က ဦးဆောင်မည် ဟူသော ပြဋ္ဌာန်းချက်၊ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်သည် တရားဝင်အာဏာသိမ်းနိုင်သည်ဆိုသော ပြဋ္ဌာန်းချက်၊
လွှတ်တော်တွင် တပ်မတော်သား ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းကို တရားဝင် ထည့်သွင်းထားသော ပြဋ္ဌာန်းချက်များကြောင့် စစ်တပ်သည် နိုင်ငံရေး အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားဆဲဟု ဆိုနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးသမားများက ဆိုကြသည်။
တပ်မတော်ကို နိုင်ငံရေးလောကမှ မောင်းထုတ်ပြီး စစ်တန်းလျားသို့ ဥပဒေဖြင့် ပြန်မပို့နိုင်သမျှ ကာလပတ်လုံး စစ်တပ်၏ သြဇာမှာ ကြီးမား အရေးပါနေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိအခြေအနေတွင် တပ်မတော်ကိုယ်တိုင် နိုင်ငံရေးမှ ဆုတ်ခွာ မှသာလျှင် စစ်တပ်၏ အခန်းကဏ္ဍကို လျော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အခြားနည်းလမ်းမရှိကြောင်း ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားတဦးဖြစ်သူ ဟံသာဝတီ ဦးဝင်းတင် က ဧရာဝတီသို့ပြောသည်။
“စစ်တပ်ကို နိုင်ငံရေးထဲက ဆွဲထုတ်ဖို့က ဒီလွှတ်တော်ကလည်း မလုပ်နိုင်ဘူး။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေကလည်း မပြင်နိုင်သေးဘူး ဆိုတော့ စစ်တပ်က သူ့ဘာသာသူ နိုင်ငံရေးက ဆုတ်ချင်မှပဲ ဖြစ်မယ်။ တခြားနည်းနဲ့ မရှိသေးဘူး”ဟု
ဦးဝင်းတင်က ဆိုသည်။
စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်နေသေးသရွေ့ ၈၈ လေးလုံး ဒီမိုကရေစီ အရေးတော်ပုံကြီးမှာ အောင်မြင်သည်ဟု မပြောနိုင်ကြောင်း ၊ လက်နက်ကိုင်များ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်မှာ ပြည်သူလူထုက ရွှေးချယ်တင်မြှောက်သော သမ္မတ သို့မဟုတ်
ဝန်ကြီးချုပ်သာလျှင် ဖြစ်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်မတော်ကို ပြည်သူလူထု၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ မထည့်နိုင်သမျှ ကာလ ပတ်လုံး ဒီမိုကရေစီကို အားကောင်းသောတိုင်းပြည် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီက ပြောသည်။
“အရပ်သားအုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာပဲ စစ်တပ်က ရှိသင့်တယ်။ ကျနော်တို့ ၈၈ လေးလုံး ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲလုပ်ခဲ့တာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေ ဖြစ်အောင်လို့ပါ။ ပြည်သူက မရွေးဘဲ လွှတ်တော်ထဲကို ဝင်လာတဲ့သူတွေ ရှိနေရင် ဒီတိုင်းပြည်က ဒီမိုကရေစီ တိုင်းပြည် ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး”ဟု ကိုဂျင်မီက ပြောသည်။
ရှမ်းအမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်၏ ခေါင်းဆောင် ဦးခွန်ထွန်းဦးက နိုင်ငံတော် အာဏာသိမ်းခဲ့သော စစ်တပ်၏ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် မကျွမ်းကျင်ခဲ့မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာအလယ်တွင် နိမ့်ကျဆင်းရဲသော နိုင်ငံဖြစ်နေရကြောင်း၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွင် စစ်တပ်၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ လွန်စွာ အရေးပါကြောင်း၊ စစ်တပ် ကူညီပါဝင်မှသာလျှင် ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
“စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးမှာ ပါချင်တော့ သမိုင်းပေးတာဝန်လိုလို တိုင်းပြည်ကိုချောက်ထဲကျမှာဆိုးလို့ ကယ်တင်သလိုလို ပြောတယ်။ နိုင်ငံရေးမှာတပ်မတော် မလိုပေမယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စတွေမှာတော့ သူ့ကို လိုတယ်။ သူပါမှ ငြိမ်းချမ်းရေးက ရမှာ။ အခုငြိမ်းချမ်းရေး မရတော့ တိုင်းပြည်က ရှေ့ဆက်သွားလို့မရဘူး ဖြစ်နေတယ်”ဟု ဦးခွန်ထွန်းဦးက ပြောသည်။
အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူးကြီးတဦးဖြစ်သူ ဦးနိုင်ရဲဇော်က စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုသည် တိုင်းပြည်အခြေအနေများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ရခြင်းဖြစ်ပြီး အရည်အချင်းပြည့်ဝသော နိုင်ငံရေးသမားများ ပေါ်ပေါက်လာမှသာ စစ်တပ်သည် နိုင်ငံရေးမှ ဆုတ်ခွာလိမ့်မည်ဟု သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
“နိုင်ငံရေးသမားတွေ စွမ်းဆောင်နိုင်လို့ အသားစီးရသွားရင် တပ်မတော်က နိုင်ငံရေးသမားတွေ နောက်ကို လိုက်သွားလိမ့်မယ်။ နိုင်ငံရေးသမားဆိုတာ စွမ်းဆောင်နိုင်ရမယ်။ စည်းရုံးနိုင်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးသမားတွေ
ခေါင်းဆောင်နိုင်လာရင် တပ်မတော်သမားတွေ ခေါင်းထောင်လာစရာ မရှိတော့ဘူး။ အဲဒီအခါကျရင် တပ်မတော်က နိုင်ငံရေးသမားတွေနောက်ကို လိုက်လာလိမ့်မယ်”ဟု ဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်းဦးနိုင်ရဲဇော်က ဆိုသည်။
အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် မှ မိတ္ထီလာမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် လည်းဖြစ် ဗိုလ်ကြီးဟောင်း တဦး လည်းဖြစ်သူ ဦးဝင်းထိန်က သမ္မတဦးသိန်းစိန်၏အာဏာသည် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိဘဲ လက်ရှိအချိန်အထိ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခံနေရဆဲဟု ဆိုနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုသည်။
“တပ်က သြဇာကြီးတယ် ဆိုတာက ဥပဒေပြုရေးမှာလည်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါတယ်။ သမ္မတက ကချင်စစ်ပွဲမှာ ထိုးစစ်တွေ ရပ်ခိုင်း တာ ပြောပြီးမကြာဘူး တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်က ဂရုမစိုက်ဘူး ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်နေတယ်´´ ဟု ဧရာဝတီသို့ပြောသည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် စစ်အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ဖော်ဆောင်ခဲ့သော မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ စနစ်ကို ပြည်သူလူထုက ၈လေးဒီမိုကရေစီ အရေးတော်ပုံဖြင့် တော်လှန် ဖြုတ်ချနိုင်ခဲ့သော်လည်း စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင်မူ စစ်တပ် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင် ဦးဆောင်သော နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေး အဖွဲ့က မတရားရယူ အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။