မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၅ နှစ်အောက် ကလေး ထက်ဝက်ကျော်သည် သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုနှင့် သွေးအားနည်း ရောဂါများ ကြုံတွေ့နေသည်ဟု ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှု သုတေသန ပြုချက်များအရ တွေ့ရှိကြောင်း ကျန်းမာရေး ဦးစီးဌာန ဒုတိယ ညွှန်ကြားရေးမှူး (ငြိမ်း) ဒေါက်တာ လှကြည် ကပြောသည်။
ကလေးငယ်များ ဉာဏ်ရည်အတွက် အဓိကကျသော သံဓာတ်ချို့ယွင်းမှု မဖြစ်စေရန် ကုလသမဂ္ဂ ကလေးများ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNICEF)၏ နည်းပညာဖြစ်သည့် သံဓာတ်အာဟာရမှုန့် တမျိုးကို ဖြည့်စွက် ကျွေးမွေးသင့်ကြောင်း ယနေ့ ရန်ကုန်မြို့ရှိ မြန်မာ ဂျာနယ်လစ် ကွန်ရက်(MJN) ရုံးခန်း၌ ရှင်းလင်းသည့် အခမ်းအနားတွင် ဒေါက်တာလှကြည်က သတင်းမီဒီယာများသို့ ပြောကြားခြင်း ဖြစ် သည်။
၂၀၁၃ ခု နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)က ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကမ္ဘာတဝန်းရှိ ကလေး ၁ ထောင်တွင် တယောက်နှုန်း သံဓာတ်ချို့တဲ့မှု ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပြီး ၁ ရာလျှင် ၄၀ခန့်၊ ဆယ်ယောက်တွင် ၄ ယောက်သည် သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုကြောင့် သွေးအားနည်း ရောဂါများ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။
ဒေါက်တာ လှကြည်က“အာဟာရ ပညာပေးတာတွေ သံဓာတ် ဆေးပြား ဆေးရည် တိုက်ကျွေးတာတွေက သေချာ မထိရောက်တဲ့ အခါ ခန္ဓာကိုယ်က သွေးထဲရောက်အောင် မစုပ်ယူနိုင်တဲ့ ပြဿနာကြောင့် သွေးအားနည်းရောဂါက ဒီအတိုင်းပဲမလျော့သွားဘူး” ဟုလည်း ပြောသည်။
WHO ၏ သုတေသန ပြုချက်များအရ လူဦးရေ သန်းပေါင်း ခြောက်ထောင်တွင် ၂ ထောင်ခန့်သည် သံဓာတ် အလုံအလောက် မရရှိဘဲ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုကဲ့သို့ နိုင်ငံမျိုး၌ပင် သံဓာတ် ချို့တဲ့မှုသည် အာဟာရပြဿနာ ဖြစ်နေခဲ့ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံဖြစ် သည့် မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင် ၅၂ ရာခိုင်နှုန်းသည် သံဓာတ်ချို့တဲ့သည့် သွေးအားနည်း ရောဂါများ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိကြောင်း သိရသည်။
“အသက် ၆ လပြည့်ပြီးတဲ့ ကလေးတွေက မိခင်နို့ပြတ်တာနဲ့သံဓာတ်ချို့တဲ့မှု စပြီး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အခုအချိန်မှာ ရင်သွေးငယ်တွေ အတွက် သံဓာတ် အာဟာရမှုန့်နဲ့ ကိုယ့်အိမ်မှာကိုယ် အာဟာရဖြည့်ပြီး အစာကျွေးလို့ရတဲ့ နည်းလမ်းတွေ ရှိနေပါပြီ”ဟု ဒေါက်တာ လှကြည်က တိုက်တွန်း ပြောကြားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အိမ်တွင်း သံဓာတ်အာဟာရ ဖြည့်ခြင်းနည်း(Sprinkles)ကို ၂၀၀၈ နောက်ပိုင်း စတင် အသုံးပြု နိုင်ခဲ့ပြီး ၆ နှစ် သက်တမ်းရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း သူက ပြောသည်။
သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကို သံဓာတ်အားဖြည့် ဆေးပြားဆေးရည်များ တိုက်ကျွေးနေရုံနှင့် မထိန်းသိမ်းနိုင်သဖြင့် တကမ္ဘာလုံး လွှမ်းခြုံနိုင် သည့် အာဟာရဖြည့်စွက်အဖြစ် ကနေဒါ နိုင်ငံရှိ ကလေးအထူးကု ဆရာဝန်ကြီး Dr.Stanley Zlotkin ခေါင်းဆောင်သည့် သုတေသန အဖွဲ့က သွေးထဲတွင် ပျော်ဝင်လွယ်သော Sprinkles ကိုစတင် တီထွင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ယခုအခါတွင် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ ဗီယက်နမ်၊ ဂါနာ၊ ဟေတီ စသည့် နိုင်ငံများတွင်လည်း သုတေသန ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံ အများအပြား၏ အာဟာရဖွံ့ဖြိုးရေး လုပ်ငန်းများ၌ အသုံးပြုနေပြီ ဖြစ်သည်။
သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုကြောင့် ကလေးများသည် ဖြတ်လတ်သွက်လက်မှု မရှိခြင်း၊ ကိုယ်ခံစွမ်းအားနည်းပြီး မကြာခဏ ဖျားခြင်း၊ အာရုံ စူးစိုက်နိုင်စွမ်း မရှိဘဲ မှတ်ဉာဏ်နည်းပါးခြင်း၊ ကိုယ်ခန္ဓာ ထွားသင့်သလောက် မထွားကျိုင်းခြင်း၊ ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှု နှေးကွေးခြင်းတို့ကို ကြုံရမည် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ဦးနှောက်ဆဲလ်များ အရွယ်အစား ကြီးထွားဖ့ွံဖြိုးလာရန် သံဓာတ်အလုံအလောက် လိုအပ်ပြီး အသက် ၅ နှစ်မတိုင်မီ အရွယ်တွင် အလုံအလောက် မရရှိပါက ဉာဏ်ရည် နိမ့်ကျနိုင်သည်ဟု UNICEF မှ စေတနာ့ဝန်ထမ်း တဦးဖြစ်သည့် အာဟာရ စီမံကိန်း တာဝန်ခံ ဦးဝဏ္ဏအောင်က ပြောသည်။
၎င်းက ဆက်လက်ပြီး “အထိရောက်ဆုံး နည်းကတော့ ဆားထဲကို အိုင်အိုဒင်း ထည့်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ချလိုက်သလိုမျိုး လုပ်ဖို့လိုအပ်တယ်။ မြန်မာလူမျိုးတွေက စီးပွားရေးကောင်းမှ လူထုကျန်းမာမယ်ဆိုရင် အကြာကြီး စောင့်ရမယ်၊ ဒီ Sprinkles စနစ် တခု ကပဲ ဖြတ်လမ်းနည်းနဲ့ သွားလို့ရမယ်။ ဒီနေ့မွေးတဲ့ကလေး ၆ လပြည့်ရင် စစား။ ၂ နှစ်အထိ။ ကြီးလာရင် ဦးနှောက်အရည်အချင်း ပြည့်မီမယ်”ဟု ရှင်းပြသည်။
တချို့နိုင်ငံများနှင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံများတွင် မဖြည့်မနေရ ဥပဒေ ပြဌာန်းထားခြင်းကြောင့် စားသုံးမှုများတွင် အလွန်ထိရောက်မှု ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် သံဓာတ်ချို့တဲ့မှု ကာကွယ် ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းအဖြစ် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တိုင်းကို သံဓာတ် အားဖြည့် ဆေးပြားများနှင့်အတူ ဖောလစ်အက်ဆစ်များ အခမဲ့ဖြန့်ဝေမှုများ ရှိကြောင်း သိရသည်။
