ပြည်တွင်းစစ် လက်ကျန် မြေမြှုပ်မိုင်းများကြောင့် ခြေထောက် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၃လအတွင်း ခြေတု လာရောက် တပ်ဆင် သူ လူနာဦးရေ ၁၂၀ နီးပါး ရှိခဲ့ကြောင်း ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့ရှိ ကရင်နီ လူမျိုးများ လွတ်မြောက်ရေး တပ်ဦး (KNPLF)၏ ခြေတုလက်တု စက်ရုံမှ သိရသည်။
မြေမြှုပ်မိုင်း ထိသဖြင့် ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ဆုံးရှုံးသူများတွင် အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးငယ်များလည်း ပါဝင်ပြီး၊ အစိုးရ စစ်သားများနှင့် အရပ်သားဦးရေ ထက်ဝက်စီ ရှိကြောင်း KNPLF ၏ ခြေတု လက်တု စက်ရုံ တာဝန်ခံက ပြောသည်။
“ဒီဒေသတွေမှာ စစ်ရေးအရ သေနတ်သံ မကြားရတော့တဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းတယ်လို့ ပြောလို့ရမယ်။ ဒါပေမယ့် မြေမြှုပ်မိုင်း ကတော့ ဘယ်တော့မှ မငြိမ်းချမ်းသေးဘူး”ဟု KNPLF ၏ ခြေတုလက်တုစက်ရုံ တာဝန်ခံ ဦးလွိစီက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
လွိုင်ကော်မြို့နယ် ဒီမော့ဆိုမြို့နယ်နှင့် ဖရူဆို မြို့နယ်များတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် လူထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု လျော့နည်းလာကြောင်း ပြည်နယ်အတွင်း ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုများ ပေးနေသည့် အဖွဲ့အစည်း၊ ဒေသခံများနှင့် KNPLF ခြေတုလက်တု စက်ရုံတို့မှ သိရသည်။
သို့သော် လူများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိမှု လျော့နည်းလာသော်လည်း မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ကျွဲ၊ နွား တိရစ္ဆာန် သေကြေပျက်စီးခြင်းများ ဆက်လက်ရှိနေဆဲဖြစ်ရာ မြေမြှုပ်မိုင်းများ ကင်းရှင်း၍ စိတ်ချရသော နယ်မြေဟု မသတ်မှတ်နိုင်သေးကြောင်း ကယားပြည်နယ်၊ ဒီမော့ဆို မြို့နယ် ဆောင်ဒူကျေးရွာမှ ဒေသခံ တောင်သူတဦးက ပြောသည်။
ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားသဖြင့် အစိုးရ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု လက်လှမ်းမမီသည့် ဒေသများတွင် ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုများ ပေးနေသည့် နယ်လှည့် ကျန်းမာရေး ကျောပိုးအိတ် လုပ်သားအဖွဲ့မှ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ဦးအေးလွင်က “စစ်ဖြစ်နေတဲ့ ကာလ ထက် စာရင် မြေမြှုပ်မိုင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ရတဲ့ ဒဏ်ရာတွေတော့ နည်းသွားတယ်။ မရှိတော့ဘူးလား ဆိုတော့လည်း မဟုတ်ဘူး။ ရံဖန်ရံခါ ရှိနေတတ်သေးတယ်။ လူတွေ ဖားရှာ၊ ငါးရှာ၊ ဟင်းသီး ဟင်းရွက်ရှာ၊ ဒါမှမဟုတ် အခြေအနေ ကောင်းလာပြီး ဆိုပြီး သူ့ရွာသူ ပြန်ပြီး အိမ်ဆောက်ချင်တဲ့ သူတွေရှိတယ်။ သူတို့တွေမှာတော့ တချို့အန္တရာယ်တွေ တွေ့နေရသေးတယ်”ဟု ပြောသည်။
KNPLF ၏ ခြေတုလက်တု စက်ရုံတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည့် ခြေထောက်များကို တာဝန်ယူ အစားထိုး တပ်ဆင်ပေးပြီး လက်တု၊ မျက်လုံးတုနှင့် နားတုများကိုမူ စက်ပစ္စည်း မစုံလင်သည့် အခက်အခဲကြောင့် ရန်ကုန်ရှိ IRC ၊ ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ရှိ မယ်တော် ဆေးခန်းနှင့် မြဝတီမြို့ရှိ CPI စသည့် ခြေတုလက်တု စင်တာများသို့ ညွှန်းပို့ပေးကြောင်း ဦးလွိစီက ပြောပြသည်။
KNPLF ခြေတုလက်တု စက်ရုံတွင် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ခြေတုများ လာရောက်တပ်ဆင်သူများအနက် ထက်ဝက်ခန့်က စစ်မှုထမ်း ဟောင်းများနှင့် ကချင်ပြည်နယ်စစ်ပွဲများတွင် ခြေထောက်ဆုံးရှုံးခဲ့သည့် အစိုးရ တပ်မတော်သားများဖြစ်ပြီး ကျန်ထက်ဝက်မှာ အရပ် သားများဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
လွိုင်ကော်မြို့နှင့် အနီးဝန်းကျင်ရှိ တချို့ကျေးရွာများတွင်ပင်လျှင် မဟာဓာတ်အားလိုင်း တာဝါတိုင်အောက်ရှိ မြေမြှုပ်မိုင်းများ၊ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် စွန့်ပစ်မိုင်းများနှင့် ဗုံးသီးလက်ကျန်များ ရှိနေဆဲဖြစ်ရာ မြေမြှုပ်မိုင်း ရှင်းလင်းရေး လုပ်ငန်းများနှင့် မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တရာယ် အသိပညာပေး လုပ်ငန်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း ဦးလွိစီက ပြောဆိုသည်။
ဦးလွိစီက“မြေမြှုပ်မိုင်းတွေက သံလွှင်မြစ် အရှေ့ဘက်အခြမ်းတွေနဲ့ ရှားတောမြို့နယ်ဘက်မှာ အများကြီးရှိသေးတယ်။ မြေမြှုပ် မိုင်း တွေ ရှင်းလင်းဖို့ အချိန်တန်ပြီ။ ကျနော်တို့ မျှော်နေတယ်။ အခုထိ မိုင်းရှင်းလင်းရေး လုပ်ဖို့ ဘယ်အဖွဲ့မှ မရောက်သေးဘူး။ အသိပညာပေး လုပ်ဖို့ စီစဉ်ခဲ့တာလည်း ဝန်ကြီးချုပ် ခွင့်မပြုလို့ မလုပ်လိုက်ရဘူး”ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
KNPLF ၏ ခြေတုလက်တု စက်ရုံကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ကယားပြည်နယ် မယ်စဲ့၊ ဘော်လခဲ၊ ရှားတောမြို့များမှ လည်းကောင်း၊ လွိုင်ကော်မြို့နယ်၊ လွယ်လင်လေး ကျေးရွာ၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ဖယ်ခုံမြို့နယ်ရှိ ဆီးဘူး ကျေးရွာမှ လည်းကောင်း လာရောက်၍ ခြေတုတပ်ဆင်သူများကို ဝန်ဆောင်မှုပေးခဲ့ကြောင်း စက်ရုံတာဝန်ခံထံမှ သိရသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၂ ခုနှစ်အထိ မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ထိခိုက်သေကြေ ဒဏ်ရာရသူ စုစုပေါင်း ၃၂၄၂ ဦး ရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာ မြေမြှုပ်မိုင်း တားဆီး ကာကွယ်ရေး အဖွဲ့(ICBL) ၏ ၂၀၁၂ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
ထို့အပြင် လွန်ခဲ့သည့် ၇ နှစ်တာအတွင်း ကောက်ယူထားသည့် စာရင်းများအရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် သေကြေပျက်စီး မှု အများဆုံး နိုင်ငံများမှာ အာဖကန်နစ္စတန်၊ ကိုလံဘီယာ၊ မြန်မာ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ကမ္ဘောဒီယား နိုင်ငံများဖြစ်ကြောင်း ယင်း အစီရင်ခံစာ က ဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များက မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှု ကျဆင်းလျက် ရှိသော်လည်း အစိုးရ စစ်တပ်၏ မြေမြှုပ်မိုင်း အသုံးပြုမှုမှာမူ မြင့်တက်လာကြောင်း ICBL ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားသည်။
