စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန့်ဘလူမြို့နယ် မြေမွန်ကျေးရွာအနီးရှိ စစ်တပ်က သိမ်းယူထားသည့် လယ်မြေ ဧက ၃၀၀ ကျော် ပြန်လည်ရရှိရေး အတွက် တလ နီးပါး ထွန်တုံးတိုက်ပွဲဝင်နေကြသော မူလပိုင်ရှင် လယ်သမားများနှင့် စစ်တပ်အကြား တင်းမာမှု ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။
ထိုလယ်မြေ ဧက ၃၀၀ ကျော် သိမ်းယူထားသော စစ်ကိုင်း ရွာထောင် အခြေစိုက် တပ်မ ၃၃ က ဇွန်လ ၃၀ ရက် နံနက် ၆ နာရီခွဲ ခန့်က စပြီး ထွန်တုံးတိုက်ပွဲဝင် လယ်မြေများပေါ် သေနတ်ပစ်ကွင်း သတ်မှတ်၍ သေနတ်ပစ် လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်း၊ လယ်သမားများကိုလည်း ထွန် တုံး တိုက်ပွဲဝင် လယ်မြေများအတွင်း အဝင်အထွက်ပြုလုပ်၍ မရရန် စိစစ်တားမြစ်မှုများ ပြုလုပ်နေကြောင်း ဒေသခံရွာသားများက ပြောပြသည်။
စစ်သည် အင်အား ၁၀၀ ခန့်သည် သိမ်းဆည်းထားသော လယ်မြေများပေါ်တွင် သေနတ်ပစ်ကွင်းပြုလုပ် ပစ်ခတ်နေကြပြီး ထွန်တုံး တိုက်ပွဲဝင်နေကြသူများအား ပြန်ထွက်သွားပြီးက ပြန်မလာရန်နှင့် လယ်ကွင်းအတွင်း ရှိနေသူများအတွက် အစာရေစာပေးပို့မှုများကိုလည်း စိစစ်မှုများ ပြုလုပ်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
“ကိုယ့်လယ်ကို ပြန်ထွန်တဲ့ တောင်သူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီးတချို့နဲ့ ကလေးတွေလည်း ပါတယ်။ သူတို့ထဲက တချို့ရွာပြန်သွားကြ တယ်။ ပြန်ဝင်တာ လက်မခံဘူး။ ကျန်တောင်သူတွေကတော့ ကိုယ့်လယ်ကို ပြန်မရမချင်း မထွက်ပေးဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားကြ တယ်”ဟု မြေမွန်ရွာသား ကိုဝင်းကြည် က ပြောသည်။
ပြီးခဲ့သည့် ဇွန် ၈ ရက်မှ စတင်ပြီး အသိမ်းခံ လယ်မြေများ ပြန်ရရေးအတွက် မြေမွန်ရွာခံများက ထွန်တုံးတိုက်ပွဲပြုလုပ် နေခြင်း ဖြစ် သည်။
မြေမွန်ရွာအနီးမှ လယ်မြေဧက ၅၀၀ ခန့်ကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှ စတင်ပြီး တပ်မ ၃၃ ၊ မုံရွာ အခြေစိုက် ခြေမြန် တပ်ရင်း(ခမရ) ၁၆ ၊ ခမရ ၁၃ တို့က သိမ်းယူ၍ တပ်မြေအဖြစ်လည်း အသုံးမပြုဘဲ သီးစားချ အငှားပေးထားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ခမရ ၁၆ နှင့် ခမရ ၁၃ တို့က ၎င်းတို့ သိမ်းယူထားသော လယ်မြေဧက ၁၈၆ ဧကကို မူလပိုင်ရှင်များထံ ပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သော် လည်း တပ်မ ၃၃ က လယ်မြေ ဧက ၃၀၀ ကျော်ကို ပြန်လည်မပေးဘဲ ယခုကဲ့သို့ သေနတ်ပစ် လေ့ကျင့်နေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆို သည်။
တောင်သူ လယ်သမား သမဂ္ဂဖြစ်မြောက်ရေး ဆောင်ရွက်နေသော ခင်ဦးမြို့နယ်မှ ဦးတင်အုန်းကျော် ဆိုသူကလည်း“မနေ့က ကျနော်တို့ ဖြစ်စဉ် သိရဖို့ မြေမွန်ရွာဘက်ကို သွားကြည့်တယ်။ ထွန်တုံး တိုက်ပွဲဝင်နေကြတဲ့ မူလပိုင်ရှင်တွေ လက်ထဲကို ပြန်မထည့်ဘဲ သေနတ်ပစ်နေကြတဲ့အပြင် သူတို့ သီးစားချပေးထားတဲ့ လူတွေကိုပဲ ထွန်ခိုင်းထားတာ မြင်ရတော့ အင်မတန် ရင်နာရပါတယ်”ဟု ပြောသည်။
စစ်တပ်က သိမ်းဆည်းထားသော လယ်မြေများအား ရွှေဘိုနယ် ဝက်လက် ၊ ထနောင်းကိုင်း ၊ အောင်ချမ်းသာ စသည့် ကျေးရွာများသို့ သီးစားချထားပေးခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ခန့် ရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
“သီးစားချထားမှုကို အဓိက ခြယ်လှယ်နေတာက တပ်မ ၃၃ က ဒုတပ်ကြပ် ဇော်မြင့်၊ သူက အဓိကပဲ၊ ဒုတပ်ကြပ်သာပြောတာ ရွှေဘိုမှာလည်း တိုက်ကြီးက ဟီးလို့ ၊ ဒီလယ်မြေတွေကို သူက ထင်သလိုလုပ်နေတယ်”ဟု မြေမွန်ရွာသား တဦးက ပြောသည်။
လယ်မြေများအတွင်း သေနတ်ပစ်လေ့ကျင့်နေသော တပ်မှ အရာရှိတဦးထံ ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းရန် ဖုန်းခေါ်ဆိုခဲ့သော် လည်း ခေါ်ဆို၍ မရခဲ့ပေ။