တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၁၂ ဖွဲ့နဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ ဖက်ဒရယ်ကောင်စီ (UNFC) ကြောင့် တိုင်းပြည်ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှု လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ ဝေဖန်ပြောဆိုလိုက်တာမို့ အဲဒီပြောဆိုချက်ကြောင့် လက်ရှိဆောင်ရွက်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် ထိခိုက်နိုင်မယ့် အခြေအနေတွေ ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။
စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တက္ကသိုလ်အရာရှိကြီးတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပွဲမှာ ကာချုပ် မင်းအောင် လှိုင်က ငြိမ်းချမ်းရေး အကြောင်းပြုပြီး ပြည်ပနဲ့ နယ်စပ်ဒေသတွေမှာရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တချို့ ပြည်တွင်းကို ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာပြီး ပြည်တွင်းပြည်ပ အထောက်အပံ့ အကူအညီနဲ့ နိုင်ငံရေးနဲ့ အခြား အင်အား တည်ဆောက် မှုတွေ၊ တောင်းဆိုမှုတွေ လုပ်လာကြောင်း၊ ညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖက်ဒရယ် ကောင်စီ(UNFC) ရဲ့ မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန် ကြေညာချက်ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေး အခက်အခဲ ဖြစ် လာနိုင်တာမို့ သတိထားဖို့လိုကြောင်း ပြောဆိုသွား ပါတယ်။
ကာချုပ်မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ UNFC ရဲ့ မကြာသေးမီက ထုတ်ပြန်ချက်ဆိုတာက ဘယ်ထုတ်ပြန်ချက်ကို ရည်ရွယ် သလဲ ဆိုတာ သေချာမရှင်းလင်း ပေမယ့် စစ်တပ်နဲ့ အပစ်ရပ်စဲပြီးနောက် အစိုးရနဲ့ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ UNFC က ဦးဆောင် ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ဆိုလိုပုံရပါတယ်။ UNFC ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို မကြိုက်လို့ ဆိုတဲ့ အကြောင်း ပြချက်နဲ့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) က UNFC အဖွဲ့ကနေ ထွက်ခွာချိန်မှာ ကာချုပ်ရဲ့ UNFC အပေါ် ဝေဖန် ချက်က တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့တွေအကြား ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ သွေးကွဲမှုကို ပိုပြီး ပြိုကွဲအောင်လုပ်ဆောင်လိုက်သလိုပဲလို့ ဝေဖန် လာနေကြပါတယ်။
အစိုးရ စစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တွေကြားမှာ အပစ်ရပ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေး နေစဉ်မှာ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်အနေနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေ သွေးကွဲအောင်၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိခိုက်အောင် မပြောသင့်ဘူးလို့ နိုင်ငံရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းက သုံးသပ်ပြောဆိုပါတယ်။
“ UNFC မှာ KNUက ပြဿနာ ဖြစ်ပြီးတော့ လတ်တလောထွက်သွားတဲ့ ပဋိပက္ခရှိတယ်။ UNFC အဖွဲ့တွင်းမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စ တွေဟာလည်း သူ့ အတွင်းရေးသာလျှင် ဖြစ်တယ်။ သူ့ရဲ့ Internal Issue ဖြစ်နေတဲ့ ကိစ္စပေါ် မှာ သုံးသပ်တဲ့ ပုံစံမျိုး ကတော့ ကြောင်းကျိုးဆီလျော်မှု မရှိတဲ့ ကိစ္စပဲ” လို့ ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းက သုံးသပ်ပါ တယ်။
KNU ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မူတူးစေးဖောနဲ့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ဟာ မကြာခဏဆိုသလို တွေ့ဆုံမှုရှိပြီး အလွန်ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိနေတာကြောင့် KNU အပေါ် တိုင်းရင်း သား အဖွဲ့အစည်းတွေက “ကိုယ့်လူ သူ့ဘက်သား” လေလားဆိုပြီး သံသယတွေနဲ့ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်နဲ့ ကာချုပ်မင်းအောင်လှိုင်တို့ကလည်း KNU လောက် ဘယ်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းကိုမှ မကြာခဏဆိုသလို လက်ခံတွေ့ဆုံတာမျိုး မရှိခဲ့တာကြောင့် တိုင်းရင်းသားတွေကြားမှာရှိတဲ့ သံသယကို ပိုမိုကြီးထွားစေခဲ့ပြီး သံသယကြီးကြီးနဲ့ စောင့်ကြည့်မှုတွေကို ပိုမိုဖြစ်ထွန်းစေခဲ့ပါတယ်။
KNU နဲ့ UNFC ကွဲပြဲချိန်မှာတော့ ကာချုပ် မင်းအောင်လှိုင်က UNFC ကို သတိထားဖို့ ပြောဆိုမှုက KNU ဘက် မှာ တပ်မတော်က တသားတည်း ရပ်တည်နေတဲ့ သဘောထားကို ထုတ်ဖော်ပြသလိုက်တာဆိုရင်လည်း မမှား နိုင်ပါဘူး။ ကာချုပ်မင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ သတိပေးပြောဆိုမှုက တိုင်းရင်းသားတွေကြားမှာရှိနေတဲ့ မညီညွတ်မှုကို “မီးလောင်ရာလေပင့်” ဆိုသလို ဖြစ်စေတာတော့ အမှန်ပါပဲ။
ဒါ့အပြင် UNFC ရဲ့ မူဝါဒ ဖြစ်တဲ့ “ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု” ပေါ်ထွန်းရေးနဲ့ “ပြည်ထောင်စု တပ်မတော်” ဖွဲ့စည်းရေးတွေကို တပ်မတော်ကာကွယ် ရေးဦးစီးချုပ်အနေနဲ့ သဘောတွေ့ပုံမရပါဘူး။ UNFC က ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုစနစ်နဲ့ ပြည် ထောင်စုတပ်မတော် ပေါ်ထွန်းရေးအတွက် ၂၀ဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်နေမယ့်အစား အားလုံးလက်ခံနိုင်မယ့် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေတခု အသစ်ပြန်ရေးဆွဲဖို့ တလျှောက်လုံး တိုက်တွန်း တောင်းဆိုခဲ့တာပါ။
၂၀ဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မယ်လို့ မကြာခဏ ပြောဆိုနေတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် အနေနဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ အသစ်ပြန်ရေးဆွဲဖို့ မူဝါဒရှိနေတဲ့ UNFC ကို လက်မခံနိုင် တာက သိပ်တော့ မဆန်းလှပါဘူး။ KNU နဲ့ UNFC အကွဲအပြဲမှာ UNFC ကို ဝေဖန်ပြီး KNU ဘက်က ဝင်ရပ် တည်လိုက်တာ ကတော့ တပ်မတော် ကာကွယ်ဦးစီးချုပ်အနေနဲ့ ဘက်လိုက်မှုဖြစ်ပြီး တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။
KNU အနေနဲ့ လတ်တလော UNFC ကို ကျောခိုင်းထားပြီးပြီဖြစ်ပေမယ့် UNFC က ခွဲထွက်ဖို့တော့ မဆုံးဖြတ် ရသေးပါဘူး။ တကယ်လို့ KNU သာ UNFC ထဲကနေ လုံးဝထွက်ခွာသွား ပြီဆိုရင်တော့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေ စုပေါင်း ဖွဲ့စည်း ထားတဲ့ တနိုင်ငံလုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဖွဲ့ (NCCT) အဖွဲ့ အတွင်းမှာ လည်း အကြီးအကျယ် ပြောင်းလဲမှု တွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
UNFC ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ဟံသာက “အခုလို ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်နေတဲ့ ကာလမှာ သူ (ကာချုပ်) တယောက်အနေနဲ့ အခုလို ထုတ်ပြောတာ နည်းနည်း ထူးဆန်းနေတယ်။ သူ့အနေနဲ့ ဘာကို ဆိုတာလဲ မရှင်းလင်းပေမယ့် သံသယဖြစ်မိ တာက အခုလုပ်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဆက်ပြီး မလိုချင်တဲ့ သဘောလားလို့ မေးချင်တယ်။ နောက်တချက်က အစိုးရနဲ့ NCCT တို့ သဘောတူ ထားတဲ့ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုနဲ့ တပ်မတော်ကိစ္စကိုလည်း စစ်တပ်က သိပ်သဘောမကျဘူး။ အဲဒါကြောင့်ဖြစ်မယ်” လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
ရှမ်းအမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခွန်ထွန်းဦးကတော့ ကာချုပ်မင်းအောင်လှိုင်အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အပစ်ရပ်ရေး လုပ်နေစဉ်အတွင်းမှာ စိုးရိမ်လွန်ကဲမှုတွေများနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“သူတို့ဘက်က စဉ်းစားတာက UNFC က ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တပ်မတော် ဖွဲ့စည်းရေးကို အားသန်နေ တာရယ်၊ ပြည်တွင်း ပြည်ပ အဖွဲ့အစည်း တွေဖြစ်တဲ့ NLD၊ UNA၊ UNFC အဖွဲ့တွေ ပေါင်းပြီးတော့ သူပြော သလိုဆိုရင် အတွင်း အပြင် ပေါင်းပြီးတော့ အင်အားကောင်းလာမှာကိုလည်း စိုးရိမ်ပုံရတယ်” လို့ ဦးခွန်ထွန်းဦး က ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းက တပ်မတော်အနေနဲ့ UNFC ရဲ့ လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်မှု တွေကို အမြင်မရှင်းတာ ၊ သံသယ ဖြစ်တယ်ဆိုတာမျိုးဖြစ်တယ်ဆိုရင် အခုလုပ်ဆောင်နေတဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ပွဲတွေမှာ ပွင့်ပွင့် လင်းလင်းပြောဖို့ လိုအပ်ပြီး ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးပြောဆိုလို့ရနေတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ တဖက်သတ်အမြင်နဲ့ ပြောဆိုတာမျိုးတွေ၊ စွပ်စွဲတာမျိုးတွေ လုပ်နေမယ်ဆိုရင် လက်ရှိသွားနေတဲ့ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသား ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကတိမ်းကပါး ဖြစ်စေနိုင်တယ်လို့ သတိပေး ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်နေတဲ့ ကာလမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အဟန့်အတားဖြစ်စေမယ့် ကိစ္စမျိုးကိုဘယ်အဖွဲ့ အစည်းကပဲ လုပ်လုပ်ဒါဟာ နိုင်ငံရေး ရာဇဝတ်မှု၊ နိုင်ငံရေး လူသတ်မှု ကျူးလွန်တာနဲ့ အတူတူပဲလို့ တိုင်းရင်း သား နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၉ ခုနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားသည့် တိုင်းရင်းသားညီနောင်များ ဖက်ဒရေးရှင်း (NBE) အဖွဲ့ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးခင်မောင်ဆွေက ဧရာဝတီကို ပြောပါတယ်။