အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့ အခြေစိုက် သတင်းသမားများ အကာအကွယ်ပေးရေး ကော်မတီ (CPJ)က ဧရာဝတီ သတင်းဌာန တည်ထောင်သူ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးအောင်ဇော်အား ယခုနှစ်အတွက် နိုင်ငံတကာ သတင်းလွတ် လပ်ခွင့်ဆုကို ပေးအပ်ကြောင်း ယမန်နေ့က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်သည်။
ကြေညာချက်တွင် ကမ္ဘာတဝန်း သတင်းလွတ်လပ်မှုအတွက် အကာအကွယ်ပေး ရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်နေ သည့် လွတ်လပ်၍ ငွေကြေးအကျိုးအမြတ် အတွက် ဖွဲ့စည်းထားခြင်း မဟုတ်သော CPJ က နိုင်ငံတကာ သတင်းလွတ် လပ်ခွင့် ဆုကို နှစ်စဉ် ချီးမြင့်လာရာ ၂၄ ကြိမ်မြောက် ပြီဖြစ်ပြီး၊ ယခုနှစ် ၂၀၁၄ ခုနှစ်အတွက် သတင်း လွတ်လပ်ခွင့်ဆု များ“ 2014 International Press Freedom Award” ဆုများကို ဧရာဝတီ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးအောင်ဇော် အပါအဝင် သတင်းသမား ၄ ဦးအား ချီးမြှင့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
ဆုရရှိသူများမှာ ဧရာဝတီ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးအောင်ဇော်၊ အီရန်နိုင်ငံမှ အလွတ် သတင်းထောက် ( ယခင် အီရန် အစ္စလမ်မစ် သတင်း အေဂျင်စီ IRNA အယ်ဒီတာဟောင်း) ဆီယမ်မတ်ခ် ဂါဒီရီ ( Siamak Ghaderi)၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက စီးတီး ပရက်စ် အယ်ဒီတာချုပ် မစ္စတာ ဖာရီယယ် ဟာဖာဂျီး(Ferial Haffajee) နှင့် ရုရှား နိုင်ငံက Russian independent TV channel Dozhd အယ်ဒီတာချုပ် မီခေးလ် ဇိုင်ဂါ ( Mikhail Zygar ) တို့ဖြစ်သည်။
နိုင်ငံတကာသတင်းလွတ်လပ်ခွင့် ဆုရရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဧရာဝတီ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးအောင်ဇော်က “ဒီဆုက ကျနော့်အတွက် မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ်တော့ ဒီဆုဟာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ကာကွယ်ဖို့ ယုံကြည်ကြတဲ့ သတင်းသမားတွေနဲ့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို ကာကွယ်နေသူတွေအတွက် ဖြစ်တယ်လို့ ခံယူတယ်” ဟု ဆိုသည်။
ဦးအောင်ဇော်သည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်နှင့် ဒီမိုကရေစီရေးအတွက် တက်ကြွစွာ ဆောင်ရွက် လှုပ်ရှားသူအဖြစ် နယ်သာလန်အခြေစိုက် Prince Claus Fund ၏ Prince Claus Award ကို ချီးမြှင့်ခံရပြီး၊
၂၀၁၃ ခုနှစ်ကလည်း Stanford University ၏ Walter H. Shorenstein Asia-Pacific Research Center (Shorenstein APARC) မှ ချီးမြှင့်သည့် Shorenstein Journalism Award ဆုကို ရရှိခဲ့သေးသည်။
စစ်အစိုးရလက်ထက်က နိုင်ငံတော်ရန်သူအဖြစ်သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည့် ဧရာဝတီသတင်းဌာနသည် အစိုးရသစ် လက်ထက်မှာလည်း ဖိအား ပေးမှုများ ခံနေရဆဲဖြစ်ပြီး၊ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် ကိစ္စတွင် အရေးပါသည့် သတင်းဌာန တခု အဖြစ် CPJ ကြေညာချက်က ပြောဆိုထားသည်။
ဧရာဝတီသတင်းဌာန၏ ဝေဖန်ရေးသား တင်ပြမှုများကြောင့် ဧရာဝတီ အင်တာနက် ဝက်ဆိုက်စာမျက်နှာများသည် ပစ် မှတ် တခု အဖြစ်လည်း ဆိုက်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုများ မကြာ ခဏခံခဲ့ရသည်။
ဦးအောင်ဇော်အား ယခုကဲ့သို့ CPJ ရဲ့ နိုင်ငံတကာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် ဆုရှင်အဖြစ် ရွေးချယ်ရခြင်းသည် စစ် အစိုးရ လက်ထက်ကတည်းက ဧရာဝတီသတင်းဌာနက နှစ်ပေါင်းများစွာ သတင်းမီဒီယာတာဝန်ကျေပွန်စွာ ဝေဖန် ပြောဆို ရေး သားနေခဲ့၍ ဖြစ်ကြောင်း CPJ တာဝန်ရှိသူ တဦးက ပြောထားသည်။
CPJ အမှုဆောင် ဒါရိုင်တာ Joel Simon က စိုးရိမ်ဖွယ် မှတ်တမ်းများရှိသည့် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ဖိနှိပ်မှုများအပေါ် သတင်းသမားများသည့် ကြံ့ကြံ့ခံရင်ဆိုင်နေရကြရကြောင်း ဆိုသည်။
“အခက်အခဲ၊ အန္တရာယ်တွေကို မမှုပဲ ကြံ့ကြံ့ခံပြီး မလျှော့သော ဇွဲလုံ့လဖြင့် ကျနော်တို့ဆီ သတင်းတွေသယ်ဆောင်ပေး ဖို့ စွန့်လွှတ်စွန့်စားကြတဲ့ သတင်းသမားတွေကို CPJ နိုင်ငံတကာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့် ဆုဖြင့် ဂုဏ်ပြုသွား မှာ ဖြစ်တယ်” ဟု CPJ အမှုဆောင် ဒါရိုက်တာ ဂျိုးဆိုင်မွန် က ကြေညာချက်တွင် ပြောဆိုထားသည်။
ယခုနှစ်အတွက် 2014 CPJ International Press Freedom Award ဆုရကြသူများအား ဂုဏ်ပြုမည့် အခမ်းအနားကို လာမည့် နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက် နေ့တွင် နယူးယောက်မြို့ The Grand Ballroom ခန်းမ၌ ညစာစားပွဲနှင့် အတူ ကျင်းပ မည် ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
CPJ သတင်းသမားများ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ကို ၁၉၈၁ ခုနှစ်က အမေရိကန်အခြေစိုက် သတင်းထောက်များ အဖွဲ့တခု စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဖိနှိပ်ခံ၊ အန္တရာယ်များအောက်တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသော ကမ္ဘာတလွှားမှ သတင်းထောက်များအား အကာအကွယ်ပေးရေးအတွက် ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး မစ်ရှင်တခုကို စတင်ခဲ့သည်။
လွတ်လပ်သည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပေါ်စေရေး ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်အတွက် ကြိုး စားလုပ်ဆောင်ကြသည့် သတင်းသမားများအား နှစ်စဉ် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ဆုကို ချီးမြှင့်လျှက် ရှိသည်။
