ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုစနစ် တည်ဆောက်ရာတွင် အမျိုးသား တန်းတူရေးကို အခြေခံသည့် “ဗမာပြည်နယ်” ထပ်တိုး သတ်မှတ် ပေးရန် နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပသည့် ပထမအကြိမ် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံ အတွင်း ဆွေးနွေးမှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု သတင်းရရှိသည်။
ညီလာခံတွင် နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ၏ ဖက်ဒရယ် ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် နိုင်ငံရေးပါတီအစုအဖွဲ့ ကိုယ်စားလှယ် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (SNLD)၏ ကိုယ်စားလှယ်များက “ဗမာပြည်နယ်” ထပ်တိုး သတ်မှတ်ပေးရန် စာတမ်း တစောင် တင်ပြ၍ ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း SNLD ကိုယ်စားလှယ်တဦး ဖြစ်သူ ဦးစိုင်းကျော်ညွှန့်က ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဦးစိုင်းကျော်ညွှန့်က“အမျိုးသား တန်းတူရေးကို အခြေခံသွားမယ်ဆို ကျန်တဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေက ပြည်နယ် ရှိတယ်။ ဗမာမှာ မရှိ ဘူး။ တိုင်းအသီးသီးကလည်း ဗမာကို ကိုယ်စား မပြုနိုင်ဘူး။ ဒါကြောင့် အမျိုးသားတန်းတူရေးကို ဦးတည်မယ်ဆို ဗမာပြည်နယ် ဖွဲ့ရမယ်”ဟု ပြောသည်။
နိုင်ငံရေးပါတီ အစုအဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ်တချို့ကလည်း ၈ ပြည်နယ်ကို အခြေခံသည့် ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို တည် ဆောက် ရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။
လက်ရှိတွင် ဗဟိုအစိုးရအစုအဖွဲ့သည် ဗမာအများစု ဖြစ်နေသဖြင့် ဗမာတိုင်းရင်းသားကို ကိုယ်စားပြုသည့် ပြည်နယ် ထပ်တိုး မဖွဲ့စည်းပါက ဖက်ဒရယ်စနစ် တည်ဆောက်ရာတွင် ဗဟိုအစိုးရသည် ဗမာတိုင်းရင်းသားများသာ ဖြစ်နေမည် ဖြစ်သဖြင့် တန်းတူ ညီမျှရေး ဖြစ်စေရန် ထိုအချက်ကို ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဦးစိုင်းကျော်ညွှန့်က ပြောသည်။
ဖက်ဒရယ်စနစ် ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အစိုးရအစုအဖွဲ့၊ လွှတ်တော်အစုအဖွဲ့နှင့် တပ်မတော် အစုအဖွဲ့တို့ကမူ လက်ရှိ အ တိုင်း တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် ၁၄ ခု ကိုသာ ဆက်လက်ကျင့်သုံးရန် သဘောထားရှိပြီး ဗဟိုအားကောင်းသော အစိုးရ စနစ်ကို ကျင့်သုံးရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု ညီလာခံ၏ တင်ပြ ဆွေးနွေးချက်များ အနှစ်ချုပ် စာတမ်းတွင် ရေးသားထားသည်။
အစိုးရ၊ လွှတ်တော်၊ တပ်မတော်တို့ အစုအဖွဲ့များမှ ဆွေးနွေးချက်များတွင် ဗဟို အားကောင်းသည့် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ပြောဆိုနေ သဖြင့် ထိုစနစ်အရဆိုလျှင် လုပ်ပိုင်ခွင့်များသည် ဗဟိုတွင်သာ အများစုရှိမည်ဖြစ်ပြီး ဗမာပြည်နယ် ထပ်တိုး ဖွဲ့စည်းခြင်း မရှိပါက ဗမာ တိုင်းရင်းသားများ ဗဟိုအစိုးရတွင် အများစု ရှိနေကြောင်း၊ တန်းတူညီမျှရေးလည်း ရရှိမည် မဟုတ်ကြောင်း ဦးစိုင်းကျော်ညွှန့်က ဆိုသည်။
တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ အစုအဖွဲ့က ဖက်ဒရယ် ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ သဘောထားသည် ဖက်ဒရယ်စနစ် တည်ဆောက်ရာတွင် ပြည်နယ်အသစ်များနှင့် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ အသစ်များကို လိုအပ်သလို ဖွဲ့စည်းရန် ဆန္ဒရှိသည်ဟု ပြောဆိုကြသည်။
နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ၌ ဖက်ဒရယ်ရေးရာကိစ္စများ ဆွေးနွေးရာတွင် တပ်မတော် အစုအဖွဲ့မှ ဖက်ဒရယ်ကို သေချာလေ့လာထားပြီး အချက် အလက်များဖြင့် ချပြဆွေးနွေးသည်ကို မြင်ရသဖြင့် တပ်မတော်၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုသည် လက်တွေ့ကျကျ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု တွေ့မြင်ရကြောင်း၊ သို့သော် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ပတ်သက်၍ တပ်မတော်က ပြင်ဆင်ရန် မလိုအပ်ဟု အခိုင်အမာ ပြောဆိုနေသဖြင့် နိုင်ငံရေးပါတီ အစုအဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များ အစုအဖွဲ့တို့နှင့် သဘောထားကွဲလွဲမှု ရှိနေကြောင်း ဦးစိုင်းကျော်ညွှန့်က ပြောသည်။
လုံခြုံရေးကဏ္ဍတွင်မူ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ လက်ရှိ တပ်မတော်ကို ဖက်ဒရယ် တပ်မတော်နှင့်အညီ ဖြစ်စေရန် ပြန်လည် ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးကိစ္စရပ်များ ဆွေးနွေးရာတွင် တပ်မတော်မှ ချပြဆွေးနွေးသည့် အချက်များနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များ အစုအဖွဲ့မှ ချပြဆွေးနွေးချက်များသည် ကွာဟနေသဖြင့် အချိန်ယူညှိနှိုင်းရမည့် အနေအထားများနှင့် အခက်တွေ့မည့် ဆွေးနွေးချက်များ ရှိနေသေးသည်ဟု သိရသည်။
တိုင်းရင်းသားအစုအဖွဲ့ ကိုယ်စားလှယ် ဦးမျိုးဝင်းက“လုံခြုံရေးကဏ္ဍမှာ တပ်မတော်နဲ့ အချိန်ကြာကြာ ညှိရမယ့် အချက်ကတော့ လက်ရှိ တပ်မတော်ကို ပြန်လည်ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးဆိုတာပါပဲ။ ချက်ချင်းတော့ မပြေလည်နိုင်သေးဘူး။ NCA တောင် ၂နှစ် ကျော် ကြာတယ်။ ဒါလည်း ၃ နှစ်လောက် ကြာရင်ကြာနိုင်မယ်။ အချိန်ယူရပါလိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။
သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍ အသီးသီးမှ ကိုယ်စားလှယ် ၆၇၀ ကျော် တက်ရောက်သည့် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံတွင် နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍ၊ လူမှုရေးကဏ္ဍ၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍ၊ လုံခြုံရေးကဏ္ဍ၊ မြေယာနှင့် သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ မူဝါဒ ကဏ္ဍဟူ၍ ကဏ္ဍကြီး ၅ ရပ် သတ်မှတ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး ဖက်ဒရယ်ကိစ္စကို နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအောက်တွင် ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲ မူဘောင်အရ ဒုတိယအကြိမ် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံကို ၄ လ ကြာမြင့်မှ ထပ်မံ ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ် သဖြင့် ဒုတိယအကြိမ် ညီလာခံသည် အစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သည်။
ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်မှ ၁၆ ရက်အထိ ကျင်းပသော ပထမအကြိမ် ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံတွင် ဆွေးနွေးချက်များသည် အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက်ပေါ်မူတည်၍ လိုချင်သည့် အချက်များကို တင်ပြ ဆွေးနွေးကြခြင်းဖြစ်ပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်များ မဟုတ်သဖြင့် အစိုးရသစ် လက်ထက်တွင် အပြောင်းအလဲများ ရှိမည်ဟု သိရသည်။
