မြန်မာစစ်အစိုးရ၏ ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ အာဏာရှင်စနစ်လက်အောက်တွင် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်အတွက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်များ၊ နိုင်ငံရေးသမားများ၊ သံယာတော်များ၊ အနုပညာရှင်များနှင့် အခြားသူများအပါအဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာ အကျဉ်းချခံခဲ့ရသည်။
သံတိုင်များနောက်ကွယ်တွင် အချိန် ကုန်ဆုံးခဲ့ရသော လူအများစု၏ ဇာတ်လမ်းအကြောင်းအရာများကို မသိရှိခဲ့ကြရပေ။
“The Lizard Cage” ဝထ္တုစာအုပ်ကို မြန်မာဘာသာပြန်ဆိုထားသော အိမ်မြှောင်လှောင်အိမ် စာအုပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ၏ အကြောင်းကို ဖွင့်ဟပြနိုင်ခဲ့သည်။
နိုင်ငံတကာစာပေဆုရ ကနေဒီယန် စာရေးဆရာမ Karen Connelly သည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းများတွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့ပြီးနိုင်ငံတွင်းနှင့် ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်တလျှောက်ရှိ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကို အင်တာဗျူးခဲ့သည်။ ထိုကြောင့်ပင် စစ်အစိုးရမှ သူမအား ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ခဲ့ပြီး သူမ၏ ပွဲဦးထွက် ဝထ္တုစာအုပ် “The Lizard Cage,” ကို ၂၀၀၅ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။
ထိုစာအုပ်တွင် ဒီမိုကရေစီ လုပ်ရှားမှုများ၌ ဆန့်ကျင်သည့် သီချင်းများရေးစပ်ခဲ့သည့်အတွက် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသော အင်းစိန်ထောင်တွင် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် တိုက်ပိတ်ခံခဲ့ရပြီး အကျဉ်းကျခဲ့သော မြန်မာကျောင်းသား ခေါင်းဆောင်တဦး အကြောင်းကို ရေးသားထားပါသည်။ အဆိုပါ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်မှာ ၁၉၈၈ ခုနှစ် တနိုင်ငံလုံး ဒီမိုကရေစီ ဆန္ဒပြမှုပြီးနောက် ထိုင်းနယ်စပ်သို့ ထွက်ပြေးသွားသော အကိုဖြစ်သူနှင့်လည်း အဆက်အသွယ် ပြတ်တောက်ခဲ့သည်။
“The Lizard Cage” စာအုပ်သည် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် UK’s Orange Broadband Prize for New Writers ဆုကို ရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် US Kiriyama Prize for Fiction နှင့် Impac Dublin Award တွင်လည်း ဆန်ခါတင် စာရင်းဝင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် အခြား ဘာသာအချို့သို့လည်း ပြန်ဆို ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။
“ကျမရဲ့ မူရင်းစာအုပ်ကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရပါတယ်။ တနေ့ကျရင်ဒီနိုင်ငံမှာ ကျမစာအုပ်ကို ဘာသာပြန်ပြီး ထုတ်ဝေမယ်လို့ ကျမစိတ်ကူးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တရားဝင်ထုတ်ခွင့် ရမလားဆိုတာကိုတော့ မပြောနိုင်ခဲ့ပါဘူး။” ဟု စာရေးဆရာမ Connelly ကပြောသည်။
ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ ပန်းဆိုးတန်းဆင်း ဂယ်လာရီ၌ ပြုလုပ်သည့် အိမ်မြှောင်လှောင်အိမ် စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲတွင် မူရင်းစာရေးဆရာမ Connelly ၊ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်းများဖြစ်ကြသော ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းမှ အယ်ဒီတာ ကိုကျော်စွာမိုး၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)ပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ် ကိုနေဘုန်းလတ်နှင့် PEN Myanmar မှ ဥက္ကဌ မသီတာ(စမ်းချောင်း) တို့ တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။
စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲတွင် စာရေးဆရာမ Connellyက “The Lizard Cage,”စာအုပ်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည့်အတွက် ဝမ်းသာကြောင်းနှင့် ဘာသာပြန်စာအုပ်သည် အတိတ်မှ သမိုင်းကို ပြန်လည်အသက်ဝင်စေသည်ဟု တက်ရောက်လာသူများကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“ထောင်ဆိုတာ တကယ်တော့ ဘဝတက္ကသိုလ်ပါပဲ။ ထောင်ဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သမိုင်း၊ နိုင်ငံရေးမှာ ဘယ်လိုမှဖယ်ထုတ်လို့မရတဲ့ အခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်ပါတယ်။ တနည်းအားဖြင့်တော့ စိတ်မကောင်းစရာပါပဲ” ဟု ဆန္ဒပြရာတွင် ကျောင်းသားများကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့်အတွက် ၁၉နှစ်အရွယ်တွင် ထောင် ၁၀နှစ် ချခံခဲ့ရသော ကိုကျော်စွာမိုးကပြောသည်။
“ကျနော်တို့ ထောင်ထဲမှာစာဖတ်လို့မရဘူး။ စာရေးလို့မရဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ လေ့လာဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ထောင်ထဲမှာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှိပ်စက်မှုတွေ ဒုက္ခတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပေမယ့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို မသေသွားအောင် သေတယ်ဆိုတာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရော မသေအောင် အရှုံးမပေးတဲ့စိတ် ခိုင်မာတဲ့စိတ်နဲ့ အခက်အခဲတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ရင် အဲ့လူက စာမေးပွဲအောင်တာပါပဲ။”
ငါတို့စာပေမှ ကိုဆန်းမွန်အောင်က ယခင်စစ်အာဏာရှင်လက်ထက်တွင် အကျဉ်းထောင်များတွင် လူသားမဆန်စွာညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုများနှင့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများအကြောင်းကို စာဖတ်သူများ သိရှိနားလည်နိုင်ရန်အတွက် မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆို ထုတ်ဝေဖြစ်ကြောင်းဧရာဝတီ သို့ ပြောသည်။
ယခုအပတ်တွင် အိမ်မြှောင်လှောင်အိမ် “The Lizard Cage” စာအုပ်ကို ဖြန့်ချီခဲ့ပြီး တန်ဖိုးမှာ ၄၀၀၀ကျပ် ဖြစ်ပါသည်။