မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကာလရှည်ကြာစွာ အငြင်းပွားနေသော အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၆ ဘီလီယံ ကုန်ကျမည့် မြစ်ဆုံဆည် စီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်၍ တရုတ်နိုင်ငံဘက်က သဘောထား ပြောင်းလဲသွားပြီ ဟု သတင်းရင်းမြစ် ၇ ခုက ဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြား စီးပွားရေးနှင့် သေနင်္ဂဗျူဟာ အခွင့်အလမ်းများ အတွက် အလဲအလှယ် အဖြစ် ထိုစီမံကိန်းကို စွန့်လွှတ်မည့် သဘောဖြစ်သည် ဟုလည်း ဆိုသည်။
သမ္မတ ဦးထင်ကျော်သည် ကြာသပတေးနေ့တွင် စတင်မည့် တရုတ်ခရီးစဉ် အတွင်း ထိုကြီးမားသော မြစ်ဆုံဆည် အကြောင်း ဆွေးနွေးကောင်း ဆွေးနွေးမည် ဟု ဝါရင့်အစိုးရ အရာရှိ နှစ်ဦးနှင့် ထိုကိစ္စနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသည့် အရာရှိတဦးက Reuters သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။
မြန်မာနိုင် ပြည်သူများက ဆန့်ကျင်သောကြောင့် ၂၀၁၁ ခုနှစ်က ဆိုင်းငံ့ခဲရသည့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အား မဂ္ဂါဝပ် ၆၀၀၀ ထုတ်လုပ်မည့် ထိုစီမံကိန်းကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် တရုတ်နိုင်ငံသည် မကြာသေးမီကာလ အထိ အပြင်းအထန် ဖိအားပေးနေခဲ့သည်။
ယခုအခါ တရုတ်အစိုးရသည် ထိုစီမံကိန်း ရုပ်သိမ်းပေးရမှု အတွက် လျော်ကြေးအနေဖြင့် ရေအားလျှပ်စစ် စီမံကိန်း အသေးစား အများအပြား အကောင်အထည် ဖော်ခြင်းနှင့် သေနင်္ဂဗျူဟာ ကျသော ဆိပ်ကမ်းတခု အထူးအသုံးပြုခွင့် အပါအဝင် အခြား နည်းလမ်းများကို ဆွေးနွေးနေသည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ဆိုသည်။
ထိုသတင်းရင်းမြစ် ၇ ခုတွင် ထိပ်တန်း မြန်မာအရာရှိကြီးများ၊ မူလ သဘောတူညီချက်နှင့် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်သူတဦး၊ တရုတ်နိုင်ငံတော်ပိုင် ထိုဆည်စီမံကိန်းကို လုပ်ငန်းလည်ပတ်မည့် အဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သူ တဦးတို့ ပါဝင်သည်။ ထိုကိစ္စမှာ လွန်စွာ အရေးပါသောကြောင့် ၎င်းတို့ အမည် ထုတ်ဖော်ပြောရန် ငြင်းဆိုကြသည်။
ဆည်ကို တည်ဆောက်သည့် တရုတ်မြန်မာ ဖက်စပ် (Upstream Ayeyawady Confluence Basin Hydropower) လုပ်ငန်း အမှုဆောင်များကမူ စီမံကိန်းရုပ်သိမ်းမည်ကို အထူးစိုးရိမ်နေကြသည် ဟု ထိုလုပ်ငန်းနှင့် နီးစပ်သူတဦးက ပြောသည်။
ထိုစီမံကိန်း၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူမှုဘ၀ ထိခိုက်မှုများကို မြန်မာအစိုးရက ဘက်မလိုက်ဘဲ မျှတစွာ ပြန်လည် သုံးသပ်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ထိုကုမ္ပဏီက ကြေညာချက်တခုတွင် ဖော်ပြသည်။ သင့်တော်သော ဖြေရှင်းချက် တခု ရမည် ဟု မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြသော်လည်း အသေးစိတ် အချက်အလက်များ ပါဝင်ခြင်း မရှိပေ။
သမ္မတ ဦးထင်ကျော်ဦးဆောင်သော ပြန်လည် ဆန်းစစ် စိစစ်မှုမှာ နောက်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်နေပြီဟု အမျိုးသား လုံခြုံရေး အကြံပေး ဦးသောင်းထွန်းက ပြောသည်။
ထိုဆည် လုပ်ငန်းလည်ပတ်မည့် တရုတ်အစိုးရပိုင် (State Power Investment Corp Yunnan International Power Investment – SPICYN) သည် ယခင်က ကြိုတင်ပြင်ဆင် ချင့်ချင့်ချိန်ချိန် လုပ်တတ်သော သဘာဝနှင့် အတူ လွန်ခဲ့သော ၆ လခန့်မှ စ၍ ထိုကိစ္စကို ဖိဖိစီးစီး လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိတော့ဟု မူလ သဘောတူညီချက်နှင့် အကျွမ်းတဝင် ရှိသူက ပြောသည်။ ယင်း အချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး SPICYN က မှတ်ချက်ချပြောကြားရန် ငြင်းဆိုသည်။
ထိုစီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် တွေ့ကြုံရမည့် မည်သည့် အခက်အခဲကို မဆို ကိုင်တွယ်ရန် မြန်မာနှင့် ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်း ဖွင့်ထားမည် ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူ ဟွာချန်ယန်း (Hua Chunying) က ပုံမှန် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတခုတွင် ပြောသည်။
မြစ်ဆုံဆည်မှ ထုတ်လုပ်မည့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အိမ်နီးခြင်း တရုတ်နိုင်ငံ၏ ယူနန်ပြည်နယ်သို့ ပေးပို့ရန် စီစဉ်ထားခဲ့သဖြင့် ဓာတ်အား မလုံလောက်သော မြန်မာပြည်သူများကို ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။
ယူနန်ပြည်နယ်သည် စီးပွားရေး နှေးကွေးသောကြောင့် စွမ်းအင်အသုံးပြုမှု နည်းသော စက်မှုလုပ်ငန်းများကိုသာ အာရုံစိုက် လာပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပိုလျှံလာသဖြင့် မကြာသေးမီ လများက ထိုစီမံကိန်းအပေါ် တရုတ်၏ စိတ်အား ထက်သန်မှုမှာ လျှော့ကျလာသည် ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ ဒေသတခု၊ လမ်းကြောင်းတခုမူဝါဒ One Belt, One Road အရ ဗဟိုအာရှနှင့် ဥရောပသို့ လမ်းကြောင်း ကောင်းမွန်ရေး ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေပြီး မြစ်ဆုံကို စွန့်လွှတ်ရလျှင် အခြားစီးပွားရေး အကျိုးစီးပွားများကို ရှေတန်းတင်၍ မျက်နှာမပျက်ရဘဲ အစားထိုး ရရှိနိုင်မည့် အဖြေကို ရှာနေသည်ဟု ဆွေးနွေးမှုများ နှင့် အကျွမ်းတဝင်ရှိသော ထိပ်တန်းအရာရှိ တဦးက ပြောသည်။
အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့သည် ၎င်းတို့၏ ပြည်တွင်းရေးကို ပိုမို အာရုံစိုက်နေစဉ် နေပြည်တော်သည် တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ရန်ု ကြိုးစားနေသောကြောင့် ယခုကိစ္စသည် မြန်မာနိုင်ငံ အတွက် အနောက်နှင့် လမ်းခွဲသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အရွှေ့အပြောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
ဆယ်စုနှစ် များစွာ ကြာပြီဖြစ်သော ပြည်တွင်းစစ် အဆုံးသတ်ရေးကို ထိပ်တန်း ဦးစားပေးဟု သတ်မှတ်ထားသော မြန်မာခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အတွက် ဘေကျင်းသည် ပို၍ပို၍ အရေးပါလာနေသည်။ လုမျိုးစု လက်နက်ကိုင်များနှင့် တိုက်ပွဲများ ပိုမိုဖြစ်လာနေသော နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ် တည်ငြိမ်အောင် လုပ်ဆောင်ရန် မြန်မာသည် တရုတ်၏ အကူအညီကို လိုအပ်နေသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် စီမံကိန်းအတွက် ကုန်ကျပြီး ဖြစ်သည့် ဒေါ်လာသန်း ရာနှင့် ချီသည့် လျှော်ကြေး ပေးရဖွယ် ရှိသည် ဟု ထိုကိစ္စနှင့် အကျွမ်းတဝင်ရှိပြီး အစိုးရနှင့် နီးစပ်သူတဦးက ပြောသည်။
မြစ်ဆုံဆည် တည်ဆောက်သော လုပ်ငန်းနှင့် လည်ပတ်မည့် လုပ်ငန်းတို့က ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော လျော်ကြေး အတွက် တစုံတရာ ဖြေကြားခြင်း မရှိကြဘဲ ထိုကိစ္စကို မည်သို့ ကိုင်တွယ်မည်မှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိသေးပေ။
“လျော်ကြေးက ငွေဖြစ်စရာတော့ အတိအကျ မလိုပါဘူး” ဟု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ၏ တွေးခေါ်ပုံကို အကျွမ်းတဝင် ရှိသူ တဦးက ပြောသည်။ “တရုတ်က ဆည်အသေးစားတွေ အပါအဝင် အခြား အခြေခံ အဆောက်အအုံ စီမံကိန်း တွေကို စိတ်ဝင်စားနေတယ်” ဟု သူက ဆက်ပြောသည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်းကို အထူး အသုံးပြုခွင့် ရရန် တွန်းအား ပေးနေသည် ဟု အစိုးရနှင့် နီးစပ်သည့် ရင်းမြစ်နှစ်ခုက ပြောသည်။
ကျောက်ဖြူသည် တရုတ်ရေနံနှင့် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း၏ စမှတ် ဖြစ်ပြီး ထိုပိုက်လိုင်းမှ ရေနံစတင်ပို့လွှတ်ရန် နီးကပ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ ထိုပိုက်လိုင်းသည် အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှ ရေနံ တရုတ်သို့ ပို့ရန် လမ်းကြောင်းသစ် တခုလည်း ဖြစ်သည်။
