မြန်မာနိုင်ငံရှိ လယ်သမားအများစုသည် စည်းကြပ်ထိုက်သော ဝင်ငွေမရှိသည့်အတွက် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ၂ ရာခိုင်နူန်း ကောက်ခံရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနက ပြောသည်။
ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးမင်းထွဋ်က “ ဝင်ငွေခွန်မှာ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားတာက မည်သူမဆို ကြီးကြပ်ထိုက်တဲ့ ဝင်ငွေရှိလျှင် ဝင်ငွေခွန်ပေးဖို့ တာဝန်ရှိတယ်။ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ၂ ရာခိုင်နူန်းက အကုန်လုံးကို ပြောတာဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လယ်သမားအများစုမှာ စည်းကြပ်ထိုက်တဲ့ဝင်ငွေ မရှိတဲ့အတွက် အခွန်မပေးရခြင်း ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် မကောက်ပါဘူး။ အခုလည်း လယ်ယာနဲ့ပတ်သတ်တဲ့ တဦးချင်းပုဂ္ဂိုလ်တွေမှာ ၂ ရာခိုင်နူန်း ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် မကောက်ဖို့ ညွန်ကြားထားတယ်” ဟု ဆိုသည်။
လယ်ယာထွက်ကုန်များ ရောင်းချမှု ကျပ် ၅ သိန်းနှင့်အထက် ဝင်ငွေရရှိပါက ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ၂ ရာခိုင်နူန်း ကောက်ခံမည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေမှုအပေါ် ၎င်းက ပြန်လည်ရှင်းပြပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။
ဦးမင်းထွဋ်က “ ကြီးကြပ်ထိုက်တဲ့ဝင်ငွေခွန်က ဥပမာ – လယ်ယာထွက်ကုန်တွေ ရောင်းတာ ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ရတယ်ဆိုပါစို့။ အဲဒီထဲက လိုအပ်တဲ့သွင်းအားစု ဓာတ်မြေသြဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေးတို့ မျိုးစပါးတို့ မျိုးစေ့တို့ အလုပ်သမားခတို့ စသဖြင့် စရိတ်တွေ နူတ်လိုက်တယ်။ အခြေခံသက်သာခွင့် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း နုတ်ခွင့်ပြုတယ်။ အဲဒါပြီးတော့ ခင်ပွန်းဆိုရင် ကျပ် ၁၀ သိန်း၊ ဇနီးဆိုရင် ကျပ် ၁၀ သိန်း နုတ်ခွင့်ပေးတယ်။ တချို့တောင်သူလယ်သမားက အိမ်ထောင်ရှိတယ်။ အဖေ၊ အမေလည်း ရှိတယ်။ ယောက္ခမလည်း အတူနေတယ်ဆိုရင် တဦးကို ၁၀ သိန်းနူန်းနဲ့ ကျပ်သိန်း ၄၀ ကို ထပ်နုတ်ခွင့်ပေးတယ်။ ဒါ့အပြင် သားသမီးလည်း ရှိတယ်။ သူတို့တွေက အလုပ်အကိုင်မရှိရင် တယောက်ကို ကျပ် ၅ သိန်း နုတ်ခွင့်ပေးတယ်။ အဲဒါတွေနုတ်ပြီး ကျန်တဲ့ငွေက ၅ သိန်းအထက်ရှိနေမှ အခွန်ပေးရမယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လယ်သမားတော်တော်များများ အဲဒီလောက် ဝင်ငွေမရှိကြလို့ အခွန်မကောက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်’’ ဟု ရှင်းပြသည်။
ထို့အပြင် ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန်အား တဦးချင်းပုဂ္ဂိုလ်ကစ၍ လောလောဆယ် ကြိုတင်၍ မဖြတ်ထားရန် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားထားကြောင်း ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနက သိရသည်။ ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ကောက်ခံခြင်းကို ၁၉၇၄ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ပြဌာန်းထားခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း လုပ်ငန်းများ လုပ်သာကိုင်သာရှိစေရန် ရည်ရွယ်၍ အသုံးအနူန်းများကို ပြုပြင်ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံ၌ အခွန်ကောက်ခံရာတွင် တိုက်ရိုက်ခွန်နှင့် သွယ်ဝိုက်ခွန်ဟူ၍ ၂ မျိုးရှိပြီး လယ်ယာသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေး သမားများကို ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ကောက်ခံခြင်းအမျိုးအစားသည် တိုက်ရိုက်ခွန် (ခေါ်) တဦးချင်းစီ ကောက်ခံသော အခွန်အမျိုးအစားတွင် ပါဝင်ကြောင်း ဦးမင်းထွဋ်က ပြောသည်။
“သွယ်ဝိုက်ခွန်က နိုင်ငံတကာမှာ (commercial tax) လို့ ခေါ်တယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဒါကိုကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်လို့ ခေါ်တယ်။ ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိနှုန်းထားက ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါ။ ကမ္ဘာမှာ တချို့ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေက ၂၀ ရာခိုင်နူန်း၊၂၅ ရာခိုင်နူန်း ကောက်တယ်။ ကမ္ဘာရဲ့ပျမ်းမျှနူန်းကတော့ ၁၅ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နူန်း ဖြစ်တယ်။ တနည်းအားဖြင့်ပြောရင် သွယ်ဝိုက်ခွန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကောက်တဲ့အခွန်က ကမ္ဘာပေါ်မှာ အနည်းဆုံး ဖြစ်ပါတယ်’’ ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၌ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် အမျိုးအစားတွင် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍတခုလုံးကို ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးထားပြီး သတ်မှတ်ဝင်ငွေ ပမာဏရရှိသည့် တောင်သူလယ်သမားများကိုသာ ဝင်ငွေခွန်ကောက်ခံခြင်း ဖြစ်သည်။ ယခုအချိန်အထိ လယ်သမားအများစုမှာ စည်းကြပ်ထိုက်သော ဝင်ငွေခွန် မရှိကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
“တိုက်ရိုက်ခွန်ဖြစ်တဲ့ ဝင်ငွေခွန်မှာ တဦးချင်းစီမှာ ကောက်တဲ့အခွန်နဲ့ ကုမ္ပဏီတို့ စီးပွားရေးအဖွဲ့အစည်းတို့မှာ ကောက်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ကုမ္ပဏီမှာကောက်တဲ့ ရာခိုင်နူန်းက အသားတင်အမြတ်ရဲ့ ၂၅ ရာခိုင်နူန်း ဖြစ်တယ်။ တဦးချင်းပေါ်မှာ ကောက်တာက အခြေခံသက်သာခွင့်တွေ ဇနီး၊ သားသမီး၊ မိဘ သက်သာခွင့်တွေကို နုတ်ပြီး၊ တချို့စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေဆိုရင် သူတို့ရဲ့ကုန်ကျစရိတ်တွေ နုတ်ပြီးတော့ ၁ ကျပ်ကနေ ကျပ်သိန်း ၂၀ အထိ နုတ် ပြီးတော့မှ အဲဒီအပေါ်မှာ ကောက်တယ်” ဟု ဦးမင်းထွဋ်က ရှှင်းပြသည်။
တဦးချင်း ဝင်ငွေခွန်တွင် ကျပ် ၅ သိန်းနှင့်အထက် ကျော်လွန်ပါက အခွန် ၂ ရာခိုင်နှုန်း ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ဆန်၊ ပဲ ကဲ့သို့ လယ်ယာထွက်ကုန် တခုချင်းအပေါ် ကောက်ခံမည့်ပုံစံနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ ချမှတ်နိုင်ရန် ပြည်တွင်းအခွန်များ ဦးစီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ရာတို့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်နေသော်လည်း ကောက်ခံရန် ညွှန်ကြားထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ၂ ရာခိုင်နူန်း ကောက်ခံမည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ စပါးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူများအသင်း ဥက္ကဌဦးစိန်ဝင်းလိူင်က “လယ်သမားတွေကို ကြိုတင်ဝင်ငွေခွန် ကောက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကောက်လည်း မကောက်သင့်ဘူး။ ကျနော်တို့အသင်းလည်း ဒါကိုလက်မခံနိုင်ဘူး’’ဟု ပြောသည်။