ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၈ ရက်က ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ထိပ်တန်းတာဝန်ရှိသူတဦးနှင့် CPJ မှတာဝန်ရှိသူများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် သတင်းမီဒီယာသမားများအား အသရေဖျက်မှုကို ရာဇဝတ်မှုပုဒ်မဖြင့် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းမှုများရှိနေကြောင်း၊ ယင်းဥပဒေပုဒ်မကို ပြင်ဆင်ရန် အဆိုပြုမှုများကို မကြာမီ စတင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုကြောင်း သိရှိရသည်။
နယူးယောက်အခြေစိုက် ဂျာနယ်လစ်များ အကာအကွယ်ပေးရေး ကော်မတီ (Committee to Protect Journalists – CPJ) သည် ကမ္ဘာ့ သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်အတွက် လှုပ်ရှားနေသော လွတ်လပ်သော ၊ အကျိုးအမြတ်မယူသည့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။
CPJ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်သူ ကော်မတီ၏ ဥက္ကဌ ကက်သလင်းကာရို က “သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်ကို ခြိမ်းခြောက်လာနေတဲ့ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၆၆ (ဃ)ကို ဖျက်သိမ်းဖို့ စိတ်အားထက်သန်မှုကို ကြိုဆိုပါတယ်။ စိတ်အားထက်သန်တဲ့အတိုင်းလည်း အမြန်ဆုံး ဖျက်သိမ်းပြင်ဆင်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ အစိုးရနှင့်တကွ ဥပဒေပြုမဏ္ဍိုင်ကို တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။ သတင်းမီဒီယာသမားတွေ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ်လုပ်လို့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရတယ်ဆိုတာ မဖြစ်သင့်ပါဘူး” ဟု တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွင် ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်သည်။
ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် ဦးမျိုးမြင့်မောင်နှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် ယင်းအားတက်ဖွယ် သတင်းကောင်းကို ကြားသိခဲ့ရခြင်းဟု ဆိုသည်။ ဥပဒေပြင်ဆင်သည့် အဆိုပြုချက်ကို ဆက်သွယ်ရေးနှင့် သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနက တင်သွင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေအရ တရားစွဲဆိုမှုများပြုလုပ်ရာတွင် ဆက်သွယ်ရေးနှင့် သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၏ ခွင့်ပြုချက်ကို ရယူရမည်ဟု ဥပဒေတွင်ပြဌာန်းထားသည်။
ဥပဒေကြမ်းကော်မတီဥက္ကဌ ဦးထွန်းထွန်းဟိန်နှင့် တွေ့ဆုံရာတွင်မူ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေပြင်ဆင်ရန် အဆိုပြု ဥပဒေကြမ်းတစောင်ကို ယနေ့အချိန်ထိ တင်သွင်းထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ သို့သော် ၎င်းတို့အနေဖြင့် သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်၏ အရေးပါပုံကို သိနားလည်သည့်အလျှောက် ယင်းဥပဒေကြမ်းအဆိုပြုလွှာတင်သွင်းလာခဲ့ပါက ဥပဒေကြမ်းကော်မတီအနေဖြင့် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
CPJ နှင့် ပဲန်မြန်မာတို့ ရန်ကုန်မြို့တွင် ပူးတွဲကျင်းပသည့် ပြီးခဲ့သည့်အပတ် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် လွတ်လပ်စွာရေးသားထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ကာကွယ်ရန်၊မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြသည့် သတင်းမီဒီယာအဖွဲ့အစည်းများ ၊ လူ့ရပိုင်ခွင့်အဖွဲ့အစည်းများ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို CPJ က အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်း ၊ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေပြင်ဆင်ရေး နှင့် ပုဒ်မ ၆၆ (ဃ) ကိုအမြန်ဆုံးဖျက်သိမ်းပေးသင့်ကြောင်း အစိုးရတာဝန်ရှိသူများနှင့် ဥပဒေပြုမဏ္ဍိုင်ကို တိုက်တွန်းလိုက်သည်။ ၎င်းဥပဒေအရ ကာယကံရှင်မဟုတ်သော ကြားလူတဦးတယောက်မှ တရားစွဲဆိုနိုင်ခြင်း၊ သတင်းမီဒီယာသမားများကို ချက်ခြင်းဖမ်းဆီးချုပ်နှေင်နိုင်ခြင်း၊ အာမခံရရှိရန် ခက်ခဲခြင်း စသည့်အချက်များကြောင့် လွတ်လပ်စွာရေးသားထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ထိခိုက်သည့်အပြင် သတင်းမီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ချုပ်နှောင်လျှက်ရှိကြောင်း ပြောဆိုသည်။
သတင်းမီဒီယာသမားကို ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၆၆ (ဃ) ကိုအသုံးပြုနေခြင်း၊ ဥပဒေပါ ရာဇဝတ်ကြောင်းအရ အပြစ်ပေးနိုင်ခြင်းများေ ကြာင့် ဤဥပဒေသည် တလွဲအသုံးပြုမှုများဖြစ်စေနိုင်ကြောင်းကို ဦးမျိုးမြင့်မောင်ကလည်း သဘောတူညီသည်။ သို့ရာတွင် ယခုလက်ရှိတရားရင်ဆိုင်နေရသော သတင်းမီဒီယာသမားများအနေဖြင့် မည်သို့ဖြစ်နိုင်ကြောင်းကိုမူ တစုံတရာ မှတ်ချက်မပြုပါ။
CPJ သည် အစိုးရတာဝန်ရှိသူများနှင့်တွေ့ဆုံရာတွင် ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၆၆(ဃ) သာမက အခြားသော သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့် ကို ထိပါးနေသည့် ဥပဒေများ၊ ပြည်တွင်းပြည်ပသတင်းသမားများ သတင်းရေးသားရာတွင် အတားအဆီးဖြစ်စေသော ဥပဒေများအကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။
လွန်ခဲ့သည့် ၁၄ လက နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ ္ဂိုလ် ဒေ ါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်သည့် NLD အစိုးရ အာဏာရရှိလာသည့်အချိန်တွင် သတင်းမီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်ကို တိုးမြှင့်ပေးရန် ၊ သတင်းမီဒီယာသမားများ၏ အခွင့်အရေး နှင့်ရပိုင်ခွင့်များကို အကာအကွယ်ပေးရန် ကတိစကားပြုခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဥပဒေအတားအဆီးများ ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့ပြီး တရားစွဲဆိုမှုများ ပိုမိုများပြားလာသည့်အပြင် သတင်းမီဒီယာသမားများအား တိုက်ခိုက်ရန်ပြုမှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။
The Voice နေ့စဉ်သတင်းစာ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးကျော်မင်းဆွေနှင့် စာရေးဆရာ ကိုကျော်စွာနိုင် ( ဗြိတိလျှကိုကိုမောင်) တို့ကို အွန်လိုင်းအသရေဖျက်မှုပုဒ်မ ၆၆ (ဃ) ဖြင့် တပ်မတော်က တရားစွဲဆို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ CPJ ကော်မတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များက ယခုတရားစွဲဆိုမှုကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပေးရန် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားသည့် သတင်းသမားများအား အမြန်ဆုံးပြန်လွှတ်ပေးရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုထားသည်။
ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေ သုတေသနအဖွဲ့၏ တွေ့ရှိချက်များအရ အစိုးရသစ် အာဏာရရှိလာသည့် ဧပြီလ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ယနေ့အချိန်ထိ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေပုဒ်မဖြင့် တရားစွဲဆိုထားသည့် အမှုပေါင်း ၆၁ မှုရှိပြီး ယင်းတို့အနက် ၉ မှုမှာ သတင်းမီဒီယာသမားများကို စွဲဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။ သတင်းမီဒီယာသမား ၁၄ ဦး တရားရင်ဆိုင်နေရသည်။
ရန်ကုန်နှင့် နေပြည်တော်သို့ လာရောက် ဆွေးနွေးပြီး သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲပြုလုပ်ခဲ့သော CPJ မှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဝင်များမှာ ဥက္ကဌ ကက်သလင်း ကာရို ၊ အကြီးတန်းအကြံပေးပညာရှင် ဆန်ဒရာ မင်းမ်ရို ဝီ (Sandra Mims Rowe ) ၊ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဂျိုးဆိုင်မွန် (Joel Simon ) ၊ အာရှပရိုဂရမ်ပူးတွဲအရာရှိ စတီဗင်ဘတ္တလာ (Steven Butler) နှင့် အရှေ့တောင်အာရှအကြီးတန်းကိုယ်စားလှယ် ရှောန်ခရစ္စပင်း (Shawn Crispin ) တို့ဖြစ်သည်။
