ဂျေရုဆလင်ကို အစ္စရေးမြို့တော်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည့် အမေရိကန်ကို တန်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အရှေ့ဂျေရုဆလင် ကို ပါလက်စတိုင်းမြို့တော်အဖြစ် တူရကီနိုင်ငံတွင် ကျင်းပနေသည့် အစ္စလာမ်မစ် နိုင်ငံများ(OIC) ထိပ်သီးအစည်းအဝေး က အသိအမှတ်ပြုကြောင်း မနေ့က ကြေညာလိုက်သည်။
အလားတူ ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိ နိုင်ငံများအားလုံးကိုလည်း ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံတော်နှင့် အရှေ့ဂျေရုဆလင် ကို ပါလက်စတိုင်း မြို့တော် အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် ဖိတ်ခေါ်လိုက်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြထား သည်။
ထို့အပြင် အမေရိကန်၏ တဖက်သတ်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို OIC ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက် လာသည့် နိုင်ငံ အကြီးအကဲများက ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချလိုက်ပြီး တရားမဝင်ကြောင်း ပြောကြားသည်။
အမေရိကန်အရွေ့သည် ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများ၏အခွင့်အရေးကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး အားလုံး၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေမှုကို တမင်တကာ အောက်ခြေမှတူးဖြိုလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အစွန်းရောက်ဝါဒနှင့် အကြမ်းဖက် ဝါဒခေါင်းထောင်စေရန် တွန်းအားတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှု လည်း ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါခေါင်းဆောင်များက ထုတ်ဖော်ပြသသည်။
အမေရိကန်၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ပါလက်စတိုင်း ပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးကို တိုက်ခိုက်ခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိ စေရန် အများ၏ ကြိုးပမ်းချက်ကို တမင်တကာ အောက်ခြေမှ တူးဖြို လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အစွန်းရောက်ဝါဒနှင့် အကြမ်း ဖက်ဝါဒ ခေါင်းထောင်စေရန် တွန်းအား တရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုလည်း ဖြစ်ကြောင်း အစ္စလာမ်မစ် နိုင်ငံများက ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။
ထို့အပြင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မရုတ်သိမ်းပါက ဖြစ်ပေါ်လာမည့် အကျိုးဆက် သည် ဝါရှင်တန်၏ တာဝန်သာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက် သတိပေးလိုက်သလို အမေရိကန် အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်အပေါ် အကျိုးဆောင်သူအဖြစ် ကျောမခိုင်းရန် OIC ခေါင်းဆောင် များက ဆိုကြောင်းလည်း ပါရှိသည်။
OIC သည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၅၇ နိုင်ငံပါဝင်ပြီး ကုလသမဂ္ဂပြီးလျှင် ဒုတိယအင်အားအကောင်းဆုံး အဖြစ် နိုင်ငံတကာအစိုးရများဖွဲ့စည်းထားသည့်အဖွဲ့ဖြစ်သည်။
ထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့် စပ်လျဉ်း၍ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင်လည်း ပါလက်စတိုင်း သမ္မတ မာမွတ် အဘတ်စ်က အမရိကန်သည် ရိုးသားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အကျိုးဆောင်မဟုတ်တော့ကြောင်း ပြောသည်။
“အမေရိကန်ကို ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင် အနေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့လက်မခံတော့ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်တစ်ယောက်ဟာ ရိုးရိုးသားသားနဲ့ ရည်ရွယ်ချက် ရှိရှိဖြစ်ရမယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက် ကြောင့် ပါပဲ” ဟု ၎င်းက ထုတ်ဖော်ပြောကြားသည်။
ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်က ဂျေရုဆလင်ကို အစ္စရေးမြို့တော်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း နှင့်အမေရိကန် သံရုံးကို တဲလ်ဗစ်မှ မြင့်မြင်သည့်မြို့တော် ဂျေရုဆလင်သို့ပြောင်းရွှေ့မည်ဟု သမ္မတထရမ့်က ဆုံးဖြတ် သည်ဟုကြေညာချက်လိုက်သဖြင့် ဂါဇာ ကမ်းမြောင်နှင့်အနောက်ဘက်ကမ်းတွင် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားကာ အခြားအာရပ်တိုင်းပြည်များတွင်လည်း ဆန္ဒပြမှုများပေါ်ပေါက်စေခြင်း အားဖြင့် အမေရိကန်၏ကာလရှည်ကြာလက်တွေ့ငြိမ်းချမ်းရေးဆောင်ရွက်နေမှုကို ထရမ့်က ချိုးဖောက်လိုက်ကြောင်း ဆိုသည်။
အစ္စရေး – ပါလက်စတိုင်း အရေး အမေရိကန် စေ့စပ်ဆွေးနွေးပေးနေမှု အဆုံးသတ်လိုက်သည့် အချက်ပြမှုဖြစ်ကြောင်း၊ အကြောင်းရင်းမှာ ရည်ရွယ်ကောင်းမွန်သည့်စေ့စပ်ဆွေးနွေး သူတစ်ဦးပါဝင် မှသာ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ် အောင်မြင်မည့် အတွက်ဖြစ်ကြောင်း တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်ကလည်း ပြောကြားသည့်အပြင် အမေရိကန် သမ္မတအနေဖြင့် ၎င်း၏ မှားယွင်း သောဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြင်ဆင်ရန် တိုက်တွန်းလိုက်ပြီး အမှားတစ်ခုကြောင့် မည်သူ့ကိုမှ မထိခိုက်စေရေး စိုးရိမ်ပူပန်မှုရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
အီရန်သမ္မတ ဟက်ဆန်ရိုနီကလည်း အစ္စလာမ်မစ် တိုင်းပြည်အားလုံးက ဂျေရုဆလင်ကိုကာကွယ်ရန် ချွင်းချက်မရှိ ပူးပေါင်းကြရေး ဆော်သြလိုက်သကဲ့သို့ ဂျော်ဒန်ဘုရင်ဒုတိယအဗ္ဗဒူလာကလည်း ပါလက်စတိုင်းကို လွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံအဖြစ် ကြေညာနိုင်ရေး ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးကြရန်နှင့် ဂျေရုဆလင်ကို ၎င်းနိုင်ငံ၏မြို့တော်သတ်မှတ်နိုင်ရေး စုစည်း အားထုတ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
အစ္စရေးက ဂျေရုဆလင်အရှေ့ပိုင်းကို ၁၉၆၇ ခုနှစ်က အပြီးသတ် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဂျေရုဆလင်သည် ပိုင်းခြားထားခြင်း မရှိသည့် မြို့တော်ဟု ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။ သို့သော် နိုင်ငံအားလုံး က ၎င်းတို့သံရုံးများကို တဲလ်ဗစ်၌ပင် ဆက်လက်ထားရှိသည်မှာ ကာလကြာမြင့်ပြီဖြစ် သည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှု့ရန် – အစ္စရေး အပေါ် တော်လှန်ရေး ဆင်နွဲဖို့ ဟားမတ်စ် ခေါင်းဆောင် ပြော
အစ္စရေးကို တိုက်ခိုက်ဖို့ လက်ဘနွန် ဟဇ်ဘိုလာ ခေါင်းဆောင် လှုံ့ဆော်ပြန်
အစ္စရေး – ပါလက်စတိုင်း ပဋိပက္ခ ၂ဦးသေ ၇၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရ
ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ဂျေရုစလင် တွက်ကိန်းအကြောင်း သိကောင်းစရာ
စစ်သွေးကြွတွေ ပစ်ခတ်တဲ့ ဒုံးကျည် အစ္စရေး ကြားဖြတ်ဟန့်တား
