၂၀၁၈ တွင် ဆိုလာစနစ်ဖြင့် ကျေးရွာပေါင်း ၁၃၀၀ ကျော် လျှပ်စစ်မီး ရရှိရေး စီစဉ်နေ
လာမည့် ဘဏ္ဍာနှစ် ၂၀၁၇-၂၀၁၈ အတွင်း တအိမ်သုံး ဆိုလာ စနစ် အသုံးပြု အသေးစား လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေး စနစ်ဖြင့် ကျေးရွာပေါင်း ၁၃၀၀ ကျော်ကို လျှပ်စစ်မီး ရရှိရန် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု သိရသည်။
ယင်း ဆောင်ရွက်ချက်ကို အမျိုးသား လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ရရှိရေး စီမံကိန်း က စီစဉ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ကျေးလက် ဒေသ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး ဦးစီးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချူပ် ဦးခန့်ဇော်က ပြောသည်။
ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့က နေပြည်တော်ရှိ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး နှင့် ဆည်မြောင်း ဝန်ကြီးဌာနတွင် ပြုလုပ်သော အမျိုးသား လျှပ်စစ် ဓာတ်အားရရှိရေး စီမံကိန်းအကြောင်း မိတ်ဆက်ခြင်း နှင့် မီဒီယာများ တွေ့ဆုံပွဲတွင် ပြောကြား ခြင်း ဖြစ်သည်။
အိမ်သုံး ဆိုလာတပ်ဆင်မည့် ကျေးရွာများတွင် ပြည်သူများက ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေး ဦးစီးဌာန က ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အကောင်အထည် ဖော်မည့် ပုဂ္ဂလိက ကုမ္ပဏီက ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းစီ ထည့်ဝင်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း သိရ သည်။
ဦးခန့်ဇော်က “လာမယ့် နှစ်မှာ လျာထားတာက မကွေး၊ တနင်္သာရီ၊ ဧရာဝတီ၊ ပဲခူး နဲ့ မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီးပါ။ ဓာတ်အားလိုင်းကနေ ၁၀ မိုင်ကျော် ဝေးပြီးတော့ နောက် ၁၀ နှစ်အထိ လျှပ်စစ်မီး မရနိုင်တဲ့ ကျေးလက်ဒေသတွေကို အဓိက ထားပြီး လျှပ်စစ်မီးရအောင် စီစဉ်တဲ့ စီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
အဆိုပါ စီမံကိန်းကို ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မကွေးတိုင်း၊ မြိုင်မြို့နယ်၊ ရေစကြိုမြို့နယ် နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် စတင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ကျေးရွာပေါင်း ၂၇၀၀ ကျော်ရှိ အိမ်ခြေပေါင်း တသိန်းလေးသောင်းကျော် လျှပ်စစ်မီး ရရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ စွမ်းအင် ပညာရှင် ဦးမျိုးမြင့်က “ကျေးရွာတွေ မီးလင်းဖို့အတွက် နည်းပညာ အကူအညီတွေ ပေးတယ်။ National Eletrification Plan ကို အစိုးရနဲ့ ဦးဆောင်ပြီးတော့ တူတူဆွဲတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်တွေ့ အကောင်အထည် ဖော်တဲ့ နေရာဖြစ်တဲ့ ဆိုလာစနစ် ရွေးတဲ့အခါ ဘယ်လို ရွေးမလဲ၊ Grid Extension လုပ်တဲ့ အခါမှာ ဘယ်လိုု သွယ်တန်း မလဲပေါ့၊ ဒါမျိုးတွေကို အကူအညီပေးပါတယ်” ဟု ဧရာဝတီ သို့ပြောသည်။
၂၀၃၀ ခုနှစ်မှာ မြန်မာ တနိုင်ငံလုံး လျှပ်စစ်မီး ရရှိရေးအတွက် အမျိုးသားလျှပ်စစ် ဓာတ်အားရရှိရေး စီမံကိန်း ( National Eletrification Project – NEP) ကို ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် စတင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ယင်း NEP စီမံကိန်းအရ လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာနက မဟာဓာတ်အားလိုင်း တိုးချဲ့ သွယ်တန်းခြင်း (Grid Extension) အပိုင်းကို တာဝန်ယူပြီး ကျေးလက်ဒေသ ဖွဲ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဦးစီးဌာနက မဟာဓာတ်အားလိုင်း ( National Grid) မရောက်ရှိ နိုင်သေးသော ဒေသများအတွက် မဟာ ဓာတ်အားလိုင်း ပြင်ပ မီးလင်းရေး (Off-Grid Eletrification ) တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
အမျိုးသား လျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေး စီမံကိန်းကို ကမ္ဘာ့ဘဏ် ချေးငွေ အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၀ နှင့် ၂၀၁၆ မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အထိ ၅ နှစ်တာ ကာလ ကနဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။
စီမံကိန်း ၅ နှစ် ကာလအတွင်း ကျေးရွာပေါင်း ၈၀၀၀ ကျော် နှင့် အိမ်ခြေပေါင်း ၇ သိန်း နီးပါး မီးရရှိရေး ဆောင်ရွက် သွားမည်ဟု သိရသည်။
ထိုသို့ ဆောင်ရွက်ရာတွင် လျှပ်စစ်နှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီးဌာန (Grid Extension) အပိုင်းအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၃၁၀ အသုံးပြုပြီး ကျေးလက် ဦးစီးရေးဌာန မဟာဓာတ်လိုင်း ပြင်ပ မီးလင်းရေး အတွက် သန်း ၉၀ နှင့် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
လက်ရှိ အနေအထားမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေအားလျှပ်စစ် ဓာတ်အားပေး စက်ရုံ ၂၇ ရုံ၊ သဘာ၀ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ ၂၂ ရုံ နှင့် ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတရုံ တို့မှ မဂ္ဂဝပ် ၃၀၀၀ ကျော်ကို ထုတ်လုပ်ပေးလျက် ရှိပြီး နိုင်ငံ ၏ အိမ်ထောင်စု ဦးရေ ၃၇ ဒသမ ၈၇ ရာခိုင်နှုန်းကိုသာ လျှပ်စစ်မီး ဖြန့်ဖြူး နိုင်သေးကြောင်း လျှပ်စစ် နှင့် စွမ်းအင် ဝန်ကြီး ဌာန မှ သိရသည်။
