ဧရာဝတီ မြစ်ကြောင်း မန္တလေးမှ ဗန်းမော်အထိ ဧရာဝတီ လင်းပိုင်ကောင်ရေ သုတေသန စစ်တမ်းကို ဖေဖော်ဝါရီ လ အတွင်း ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ယခင်ထက် ၇ ကောင် တိုးလာသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး ငါးလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာန လင်းပိုင် ထိန်းသိမ်းရေး တာဝန်ခံ ဦးဟန်ဝင်းက ပြောသည်။
“ဗန်းမော်ဘက်မှာ မနှစ်က ၇ ကောင် တွေ့တယ်။ ဒီနှစ် ၁၃ ကောင် တွေ့ရတော့ မနှစ်ကထက် ၆ကောင် ပိုလာတာ ပေါ့။ မင်းကွန်းနဲ့ ကျောက်မြောင်းကြားမှာ မနှစ်က ၂၅ ကောင်ကနေ ဒီနှစ်ကျတော့ သားပေါက် ၁ ကောင် အပါအဝင် ၂၆ ကောင် တွေ့ရတယ်။ စုစုပေါင်းဆိုရင် မနှစ်ကထက် ၇ကောင် တိုးပြီး တွေ့ခဲ့ရတယ်” ဟု ဦးဟန်ဝင်းက ပြောပြ သည်။
ထို ဗန်းမော်၊ မင်းကွန်းနှင့် ကျောက်မြောင်းကြား ယခင် ရှိနေသည့် ဧရာဝတီ လင်းပိုင် ကောင်ရေမှာ ၃၂ ကောင် ရှိခဲ့ ရာမှ ယခုတွေ့ရှိသည့် ၇ ကောင် နှင့် ဆိုပါလျှင် ၃၉ ကောင် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
ယင်းသို့ ဧရာဝတီလင်းပိုင် ကောင်ရေ သုတေသန စစ်တမ်း ပြုလုပ်ခြင်းကို ဖေဖော်ဝါရီလ ၆ ရက်မှ ၁၇ ရက်အထိ ပြုလုပ် ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
လင်းပိုင် အကောင်ရေ တိုးလာရခြင်း အကြောင်းရင်းများတွင် သားပေါက်ခြင်း၊ ယခင်နှစ်များက ပျောက်ဆုံးနေသော အကောင်ရေများ ပြန်တွေ့ရခြင်းနှင့် ဒေသခံများအား ဧရာဝတီ ထိန်းသိမ်းရေး အသိပညာပေး လုပ်ငန်းများ ကြောင့် လည်း ပါဝင်ကြောင်း သားငှက် ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့ (WCS) မှ ဒု စီမံကိန်း မန်နေဂျာ ဦးကျော်လှသိန်းက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
“ဧရာဝတီ လင်းပိုင် ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ဒေသခံတွေပညာပေးတဲ့အခါမှာ အရင်ကတော့ သူတို့တွေက သူတို့ဘာ သာ သူတို့ နေကြတယ်။ ထိန်းသိမ်းရမှန်း မသိဘူး။ ပညာပေးတဲ့အခါမှာ ဧရာဝတီလင်းပိုင်က ရှားပါး မျိုးသုဉ်းတော့ မယ့်အထဲ မှာ ပါနေကြောင်း ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားတွေက ဒီကို တကူးတက လာကြည့်ရကြောင်းနဲ့ လင်းပိုင်တွေက အဆုတ်နဲ့ အသက်ရူတာကြောင့် ပိုက်တွေမှာ ငြိနေခဲ့ရင် ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ အဲဒါတွေပါ ပြောပါတယ်။ ကလေးတွေကို ပေးတဲ့စာအုပ်တွေ မှာလည်း လင်းပိုင်တွေ အကြောင်း ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းရမယ် ဘာကြောင့်ရှားပါးလာတယ်၊ အဲဒါ လေးတွေ ထည့်ပေးထားတယ်။ အခုတော့ ဒေသခံတွေက ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ပါဝင်လာကြပါပြီ” ဟုလည်း ၎င်းက ပြောဆိုသည်။
မန္တလေးမှ ဗန်းမော်အထိ ဧရာဝတီလင်းပိုင် ကောင်ရေစာရင်း ကောက်ယူမှုကို ငါးလုပ်ငန်း ဦးစီးဌာနနနှင့် သားငှက် ထိန်းသိမ်း ရေးအဖွဲ့ (WCS)တို့ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ရာ၂၀၁၇ ခုနှစ် စစ်တမ်းတွင် ၆၉ ကောင်တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ယခု နှစ် ကောက်ယူရာတွင် ၇၆ ကောင် တွေ့ရှိရကြောင်း သိရသည်။
ထိုသို့ ဧရာဝတီလင်းပိုင် ကောင်ရေ စာရင်း ကောက်ယူမှု ပြုလုပ်ရာတွင် လမ်းခရီးရှိ ကျေးရွာနေ ပြည်သူများအား ဧရာ ဝတီလင်းပိုင် ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ပတ်သက်၍ အသိပညာပေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
“၁ နှစ် ၁ ခါ မန္တလေးကနေ ဗန်းမော်အထိ လင်းပိုင်ကောင်ရေ စာရင်းကောက်တယ်။ ဒီလိုစာရင်း ကောက်ရင်း လမ်းမှာ ရှိတဲ့ ရွာတွေကို ဧရာဝတီလင်းပိုင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသိပညာပေး ဟောပြောတာ ဆိုင်းဘုတ်တွေ ထောင်တာ လက် ကမ်း ကြော်ငြာ ဝေတာတွေ လုပ်ခဲ့တယ်။ ဧရာဝတီမြစ်ထဲ ရှော့တိုက် ငါးမဖမ်းဖို့နဲ့ အဆိပ်ချ ငါးဖမ်းတာမျိုးတွေ မလုပ်ဖို့ အဓိက ဦးစားပေးပြီး အသိပညာ ပေးတာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်”ဟု ဦးဟန်ဝင်းက ပြောသည်။
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလက စစ်တမ်းကောက်ခဲ့ရာတွင် မန္တလေးမှ ဗန်းမော်အထိ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်း တလျှောက်၌ ဧရာဝတီလင်းပိုင် ၆၉ ကောင်ရှိပြီး ထိန်းသိမ်းရေး ဧရိယာအတွင်းမှာ ၂၅ ကောင်ရှိကြောင်း၊ လင်းပိုင်ထိန်းသိမ်းရေး ဧရိယာ အဖြစ် တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက်နေသော ထီးချိုင့်မြို့နယ်နှင့် ရွှေကူမြို့နယ် ကြားတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ၃၇ ကောင် တွေ့ရှိ ခဲ့ပြီး ယခုနှစ်တွင်လည်း ၃၇ ကောင်တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ဗန်းမော်ဘက်တွင် တွေ့ရသော လင်းပိုင်များတွင် မနှစ် က စစ်တမ်းတွင် မတွေ့ခဲ့သော အကောင်များ အပါအဝင် အရွယ်ရောက် သားပေါက် တကောင်ကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရ ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကသာမြို့နယ် ကျောက်ပုံကျေးရွာ အနီးတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ဧရာဝတီ လင်းပိုင် ၁ ကောင် သေဆုံးခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်ကလည်း ကသာမြို့ အောင်ချမ်းသာရပ်ကွက် ဧရာဝတီ မြစ်အတွင်း၌ ဧရာဝတီလင်းပိုင် ၁ ကောင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ ကသာမြို့နယ်သည် လင်းပိုင် ထိန်းသိမ်းရေး ဧရိယာ အဖြစ် တိုးချဲ့ ဆောင်ရွက်နေသော ထီးချိုင့်မြို့နယ်နှင့် ရွှေကူမြို့နယ်ကြား ဧရိယာတွင် ပါဝင်နေခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုနှစ် စစ်တမ်းခရီးစဉ်တွင် သားပေါက် ၂ ကောင် ထပ်တိုး ပေါက်ထားမှုကြောင့် ယခင်နှစ်အတိုင်း ၃၇ ကောင် တွေ့ရှိရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့ပြင် ယင်းခရီးစဉ်တွင် တရားမဝင် ရှော့တိုက် ငါးဖမ်းဆီးသော စက်လှေ ၁၇ စီးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီး သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ် များတွင် ဥပဒေနှင့်အညီ အရေးယူနိုင်ခဲ့ကြောင်းလည်း WSC က ဆိုသည်။
