ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံရောက် မွတ်စလင် ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည် လက်ခံရာတွင် ပါဝင်ရေး မြန်မာ အစိုးရနှင့် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်း များနှင့် မကြာမီ သဘောတူလက်မှတ် ရေးထိုးမည် ဖြစ်ကြောင်း သတင်း ရရှိသည်။
ယနေ့ နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပသည့် အစိုးရ၏ ဒုတိယ (၁) နှစ်တာကာလ ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ တွင် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတန်း အတွင်းဝန် ဦးမြင့်သူက အထက်ပါအတိုင်း ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။
အစိုးရမှ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များ ဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး(UNHCR) နှင့် ကုလသမဂ္ဂဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ် (UNDP) ရုံးများသို့ ဖိတ်ခေါ် ခဲ့ပြီးနောက် ၂ ဖက်ကြား ဖြေလျှော့မှုများ ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သဖြင့် မကြာမီ သဘောတူညီမှု လက်မှတ်ရေးထိုးမည် ဖြစ်ကြောင်း သတင်း ရရှိသည်။
ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည် လက်ခံရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စတင် ဆွေးနွေး ခဲ့ပြီး မတ်လတွင် First Concept Paper ကို ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း ယင်းနောက် Concept Paper တွင် ဝန်ကြီးအဆင့် လက်မှတ်ရေးထိုး ချက်များကို အခြေခံပြီး MOU အဆိုပြုချက် မူကြမ်းတခုကို မြန်မာ အစိုးရက အဆိုပြုထားကြောင်း သိရသည်။
အမြဲတန်း အတွင်းဝန် ဦးမြင့်သူက “ဒီကြားထဲမှာ Joint Working Group တွေ ဆွေးနွေးမှု ရှိပါတယ်။ ဝန်ကြီးအဆင့် ဆွေးနွေးမှုတွေ ရှိပါတယ်။ ဒီဟာ အခက်အခဲ ရှိသလား ဆိုတော့ UNDP နဲ့ UNHCR နဲ့ အစိုးရနဲ့ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းနေတဲ့အခါမှာ တဖက်နဲ့တဖက် ဖြေလျှော့မှုတွေ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ မကြာခင် လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ဖို့ ရှိပါမယ်”ဟု ပြောသည်။
ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် မြန်မာ အစိုးရကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ပထမဦးဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ဘဲ ၁၉၉၃၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်က ပထမ အကြိမ် ပြန်လည်လက်ခံရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်စဉ်ကလည်း UNHCR နှင့် MOU ထိုးခဲ့ဖူးကြောင့် ထို့ကြောင်း ယခုအကြိမ် တွင်လည်း အပြီးသတ် ညှိနှိုင်းသည့်အဆင့်သို့ ရောက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက အတည်ပြုသည်။
ဒုက္ခသည်များ ပြန်လည် လက်ခံရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ မအောင်မြင်သေးဘဲ တဖက်နှင့် တဖက် အပြန်အလှန် စွပ်စွဲချက်များနှင့် ခရီးမရောက်ဖြစ်နေသလို မြန်မာဘက်ကမူ ပြန်လည် လက်ခံရေး အဆင့်သင့်ဖြစ်နေပြီ ဖြစ် ကြောင်း မီဒီယာများသို့ အကြိမ်ကြိမ် ပြောဆိုထားသည်။
ကုလသမဂ္ဂကမူ “နိုင်ငံတကာ စည်းမျဉ်းများနှင့် အညီ ဒုက္ခသည်များ လုံခြုံဘေးကင်းစွာ၊ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာနှင့် မိမိသဘောဆန္ဒ အ လျှောက် ပြန်သွားရေးအတွက်” အခြေအနေများကို မြန်မာနိုင်ငံက ကူညီဖန်တီးပေးနိုင်မည့် နည်းလမ်းများကို အကြံပြုထားကြောင်း အဆိုပြုထားသည်ဟု သိရသည်။
၂ နိုင်ငံ သဘောတူညီချက်အရ ငါးခူရ၊ တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့များတွင် မြန်မာဘက်က ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်မှ စ၍ လက်ခံရေးစခန်းများ စတင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး လှဖိုးခေါင်တွင် ကြားစခန်း ဖွင့်ထားပြီးသော်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက စခန်း ၅ ခု ဖွင့်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း ယနေ့ အချိန်အထိ စခန်း မဖွင့်နိုင်ဘဲ ဆောက်လက်စ အခြေအနေသာ ရှိသေးကြောင်း သိရသည်။
ထို့ပြင် မတ်လအတွင်းက ၂ နိုင်ငံ နယ်စပ်မျဉ်းအနီးတွင် စခန်းချနေသူများထဲသို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက်မှ လူ ၁ ထောင်ကျော်ကို တရား မဝင် လာရောက် ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အတွက် ယာယီတဲများ ဆောက်ပေးခြင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာတွေ ပို့ပေးခြင်းများ ရှိနေ၍ အားလုံးကို မသိကျိုးကျွန်ပြုနေသလားဟု မေးခွန်းထုတ်မိကြောင်း နိုင်ငံခြားရေး အတွင်းဝန်က ပြောသည်။
“အဲဒီကိစ္စ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သံအမတ်ကို ကျနေ်ာတို့ ဝန်ကြီးရော၊ NSA (ဦးသောင်းထွန်း) ကိုယ်တိုင်ရော ခေါ်ပြောပြီးပါပြီ။ ဘန်ကာတွေ ဆောက်တဲ့ ကိစ္စလည်း ပြောပါတယ်။ သူတို့စခန်းတွေမှာ ARSA အကြမ်းဖက်သမားတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ကျနော်တို့ ပေးတဲ့ Narrative သည် ပြည်တွင်း မီဒီယာတွေကနေ တဆင့် အင်တာနေရှင်နယ် မီဒီယာကို ပေါက်ဖို့ လိုပါတယ်။ ကျနော်တို့ ချည်းပဲ လုပ်လို့ မရပါဘူး” ၎င်းက ပြောသည်။
လာမည့် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ဂျနီဗာ၌ ကျင်းပမည့် ၃၈ ကြိမ်မြောက် လူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီ အစည်းအဝေးသို့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တခု စေလွှတ်ပြီး ပံ့ပိုးကူညီမည် ဖြစ်ကြောင်း ဦးမြင့်သူက ဆိုသည်။
ပြီးခဲ့သည့်လ၌ ဘရစ်ဆဲလ်နှင့် ပဲရစ်မြို့တို့တွင် ရခိုင်ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး Understanding Myanmar ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ဒေါက်တာ အောင်ထွန်းသက် ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့တခုက သွားရောက်ရှင်းပြပြီး ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ရခိုင်အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ တရုတ်၊ ရုရှား အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံကို နားလည်မှုရှိသည့် နိုင်ငံများနှင့် ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် သွားမည် ဖြစ်ပြီး ရခိုင်အရေးကြောင်း ဆက်ဆံရေး အေးစက်သွားခဲ့ရသည့် အမေရိကန်၊ အီးယူနိုင်ငံများနှင့်လည်း ပုံမှန်ဆက်ဆံရေး ရရှိရန် ပြန်လည် ကြိုးစားလျှက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ သိရှိရသည်။
