သတ်ဖြတ်ခံရသော ဆော်ဒီ သတင်းစာဆရာနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောင်ချခံထားရသော သတင်းသမား နှစ်ဦးအပါအဝင် သတင်းသမားများကို TIME တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်း က ယခုနှစ်အတွက် ဂုဏ်ပြုထိုက်သူများအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ပြီး အမှန်တရားသည် ဒီမိုကရေစီအတွက် အရေးကြီးသည်ဟူသော အယူအဆသည် တိုက်ခိုက်ခံနေရကြောင်း သတိပေးပြောကြားလိုက်သည်။
တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းသည် ဖိလစ်ပိုင်အာဏာပိုင် အစိုးရကို ဝေဖန်သော သတင်းစာမျက်နှာတခုကို တည်ထောင်သူနှင့် မာရီလန်း ပြည်နယ်မှ လူအများအပြား ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရသော သတင်းစာတစောင် တို့ကိုလည်း ဂုဏ်ပြုလိုက်ပြီး မဂ္ဂဇင်း၏ သက်တမ်း ၉၅ နှစ်အတွင်း သတင်းနယ်ပယ်မှသူများကို ဂုဏ်ပြုထိုက်သူများအဖြစ် ပထမဆုံးအကြိမ် ရွေးချယ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
မျက်နှာဖုံးသတင်းသည် နိုင်ငံတော်လှို့ဝှက်ချက်များအက်ဥပဒေ ကိုချိုးဖေါက်မှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထောင်ချခံနေရသော Reuters သတင်းဌာနမှ ကိုဝလုံးနှင့် ကိုကျော်စိုးဦးနှင့် လွန်ခဲ့သော နှစ်လက တူရကီ နိုင်ငံရှိ ဆော်ဒီ အာရေးဗီးယား ကောင်စစ်ဝန်ရုံးအတွင် အသတ်ခံရသော ဂျမဲ ခါရှော့ဂီ အပါအဝင် သတင်းသမားများ၏ အခန်းကဏ္ဍကို မီးမောင်းထိုးပြထားသည်။ ဂျမဲ ခါရှော့ဂီသည် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံ ကို အုပ်ချုပ်နေသည့် အိမ်ရှေ့မင်းသား မိုဟာမက် ဘင် ဆယ်လမန်ကို ဝေဖန်သော စာရေးဆရာဖြစ်သည်။
“လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုခွင့်နဲ့ အမှန်တရားနဲ့ အချက်အလက်မှန်ကို ဖေါ်ထုတ်ခြင်း ကို ကာကွယ်ဖို့ အရေးပါကြောင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာသာမက ကမ ္ဘာ့ ကျန် အစိတ်အပိုင်းတွေကိုပါ သတိပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ပြည်သူတွေက ခံယူမယ်လို့ကျနော်မျှော်လင့်တယ်” ဟု တိုင်းမဂ္ဂဇင်း၏ လက်တောက် မန်နေဂျင်းဒါရိုက်တာ ဘန် ဂိုးလ်ဘာဂါက တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတခုတွင်ပြောသည်။ “ဒါဟာ လွတ်လပ်တဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းအားလုံးမှာ အခြေခံလိုအပ်ချက်ဖြစ်တယ်။ အချက်အလက်မှန်တွေကို အများနားလည်မှုမရှိဘဲနဲ့ ဒီမိုကရေးစီဟာ မရှင်သန်နိုင်တာ သေချာတယ်” ဟုလည်း သူပြောသည်။
ထိုသို့နှစ်စဉ်ဂုဏ်ပြုခြင်းမှာ ထိုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ဖြစ်ရပ်များကို အကြီးမားဆုံး သြဇာလွှမ်းမိုးသည် လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းနှင့် အတွေးအခေါ်ကို အသိအမှတ်ပြုရန် ရည်ရွယ်သည်။ ထိုသို့ဂုဏ်ပြုမှုများကို အမေရိကန် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ မာတင်လူသာကင်း နှင့် အဲလိဇဘတ်ဘုရင်မကြီးမှသည် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီက ဂုဏ်ပြုခံခဲ့ရသော နာဇီခေါင်းဆောင် ဟစ်တလာအထိပ ါဝင်သည့် သြဇာကြီးမားသူ အများအပြားအား ပေးအပ်ခဲ့ဖူးသည်။
ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့သည် Reuters သတင်းသမားများဖြစ်သော အသက် ၃၂ နှစ်အရွယ် ကို ဝလုံးနှင့် အသက် ၂၈ နှစ်အရွယ် ကို ကျော်စိုးဦးတို့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ဖြစ်သည်။ ထို သတင်းသမားနှစ်ဦးတို့သည် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှ မွတ်ဆလင်ရွာသား ၁၀ ဦးကို လုံခြုံရေးတပ်များနှင့် ဒေသခံ လူအုပ်က သတ်ဖြတ်မှုကို စုံစမ်းဖေါ်ထုတ်ခဲ့သော ထောင်ချခံရခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့နှစ်ဦးကို ကိုလိုနီခေတ်က နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်များ အက်ဥပဒေဖြင့် စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ထောင်ချခဲ့ပြီး ထိုအမှုသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီလွတ်လပ်မှုကို စမ်းသပ်လိုက်သော အမှုဟု ယူဆကြသည်။
“အခုလို အသိအမှတ်ပြုခံရတာဟာ သူတို့တွေ မြန်မာနိုင်ငံမှာ မတရားထောင်ချခံရတာကို ဆက်လက် အမှတ်ရနေပြီး ကမ္ဘာတဝန်း လွတ်လပ်သော သတင်းလုပ်ငန်းရဲ့ အခန်းကဏ္ဍရဲ့ အရေးပါမှုကို ထပ်မံ အတည်ပြုပေးလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်တို့မျှော်လင့်တယ်။ ကိုဝလုံးနဲ့ ကိုကျော်စိုးဦးတို့ထောင်ထဲမှာ ကျန်ရှိနေတဲ့ ရက်တိုင်းဟာ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကို တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပါတယ်” ဟု Reuters အယ်ဒီတာ အဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှု အရာရှိချုပ် ရက် ချူအာကပြောသည်။
ခါရှော့ဂီသည် ကျင်းပတော့မည့် သူ၏ မင်္ဂလာဆောင်အတွက် လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများကို အစ္စတန်ဘူးလ်ရှိ ဆော်ဒီကောင်စစ်ဝန်ရုံးတွင် သွားရောက်ယူစဉ် လွန်ခဲ့သော နှစ်လခန့်က သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။ သူသည် ကွယ်လွန်ပြီးမှ တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်း၏ ယခုနှစ်အတွက် ဂုဏ်ပြုထိုက်သူ စာရင်းတွင်ပါဝင်ခဲ့သော ပထမဆုံးသူ ဖြစ်သည်။
ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသားသည် ခါရှော့ဂီ သတ်ဖြတ်ခံရခြင်းတွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၏ တင်ပြချက်ကို နားထောင်ခဲ့သော အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ်များက ယုံကြည်ကြသော်လည်း အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့်ကမူ ထိုအချက်ကို သံသယရှိသည်ဟု ဆိုသည်။ ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသားကလည်း ထို သတ်ဖြတ်မှု စစ်ဆင်ရေးကို သူမသိခဲ့ကြောင်းပြောသည်။
တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းသည် ဖိလစ်ပိုင် သမ္မတ ရော်ဒရီဂို ဒူတာတေးကို မကြာခဏ ဝေဖန်လေ့ရှိသည့် Rappler သတင်းစာမျက်နှာကို တည်ထောင်သူ မာရီယာ ရက်ဆာ နှင့် မာရီလန်းပြဘ်နယ် အယ်နာပိုလစ်မှ Capital Gazette သတင်းစာမှ ဝန်ထမ်းများ ကိုလည်း ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။ ထိုသတင်းစာတိုက်တွင် ဇွန်လက သေနတ်သမားတဦးက လူ ၅ ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။
ရက်ဆာနှင့် သူမ၏ သတင်းစာမျက်နှာသည် နိုဝင်ဘာလက ဖိလစ်ပိုင် တရားရေးဌာန၏ အခွန်တိမ်းရှောင်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။
အုပ်စု ၄ ခုကို မဂ္ဂဇင်း၏ သီးခြားမျက်နှာဖုံး ၄ ခုတွင် ဖေါ်ပြထားပြီး မျက်နှာဖုံးတခုတွင် ထောင်ချခံထားရသော Reuters သတင်းထောက်နှစ်ဦးတို့၏ ဇနီးများသည် ခင်ပွန်းသည်များ၏ ဓါတ်ပုံကို ကိုင်ပြီး တဦးနှင့်တဦးပွေ့ဖက်ထားသော ပုံကို ဖေါ်ပြထားသည်။
ကိုးကား ။ ။ Reuters
