ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီးတွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ် အတွင်း တောဆင်ရိုင်း သတ်ဖြတ်မှု ၈ မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ယင်းပမာဏမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆင်သတ်မှုများ၏ ထက်ဝက်ခန့် လျော့နည်း ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သတင်း ရရှိသည်။
ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး ရဲတပ်ဖွဲ့မှူးရုံးမှ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ ဒုရဲမှူးကြီး ထွန်းရွှေက“တောဆင်ရိုင်း သတ်ဖြတ်ခံရမှု အနေအထား ကတော့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက တောဆင်ရိုင်း ၁၆ ကောင် သတ်ဖြတ်ခံ ခဲ့ရတယ်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ် အတွင်းမှာ တော့ ဆင်သတ် မုဆိုးတွေ လက်ချက်နဲ့ တောဆင်ရိုင်း ၈ ကောင် သတ်ဖြတ် ခံခဲ့ရတယ်။ အရေအတွက် အားဖြင့် ဆင် သတ်ခံရမှုဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အခြေအနေထက် ထက်ဝက် လျော့နည်း ကျဆင်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
ဧရာဝတီတိုင်းတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ် အတွင်း သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် တောဆင်ရိုင်း ၁၆ ကောင် အနက် ပုသိမ်မြို့နယ်တွင် ၈ ကောင်၊ ငပုတောမြို့နယ်တွင် ၅ ကောင်နှင့် သာပေါင်း မြို့နယ်တွင် ၃ ကောင် အသတ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် တောဆင်ရိုင်း ၈ ကောင် အသတ်ခံခဲ့ရပြီး ဒေသ အလိုက် စာရင်းအရ ပုသိမ်မြို့နယ်တွင် တောဆင် ရိုင်း ၃ ကောင်၊ သာပေါင်းမြို့နယ်တွင် ၃ ကောင်နှင့် ငပုတော မြို့နယ်တွင် ၂ ကောင် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်း ဧရာဝတီ တိုင်း ဒေသကြီး ရဲတပ်ဖွဲ့၏ စာရင်းများအရ သိရသည်။
တောရိုင်း တိရစ္ဆာန်ဈေးကွက် အတွင်း ဝယ်လိုအား ကောင်းနေသည့် အတွက် ဧရာဝတီတိုင်း ပုသိမ်ခရိုင် အတွင်းရှိ ပုသိမ်၊ သာပေါင်းနှင့် ငပုတော မြို့နယ်များရှိ သစ်တော ကြိုးဝိုင်းများ အတွင်း ကျင်လည် ကျက်စားသည့် တောဆင် ရိုင်း များကို မကွေးတိုင်း မင်းဘူး၊ ငဖဲ၊ စေတုတ္တရာနှင့် မင်းတုန်း စသည့် ဒေသများမှ ဆင်သတ်မုဆိုးများက ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ စတင်၍ လာရောက် ပစ်ခတ် သတ်ဖြတ်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။
ဆင်သတ်မှုများ တနှစ်ထက် တနှစ် ပိုမို များပြားလာနေသည့် အတွက် ပြည်ထောင်စု အစိုးရ၊ ကမ္ဘာ့တောရိုင်း တိရစ္ဆာန် ထိမ်းသိမ်းရေး အဖွဲ့ (WWF)၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဆင်ချစ်သူများ အဖွဲ့ (FOW)၊ အရေးပေါ်ကွန်ဂျီဆင်မောင်း အဖွဲ့ (EERU)၊ သစ်တော ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် နယ်မြေခံ ရဲတပ်ဖွဲ့များ ပူးပေါင်း၍ ပုသိမ်၊ ငပုတောနှင့် သာပေါင်းမြို့နယ်တို့တွင် တောဆင်ရိုင်း ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ရေး လုပ်ငန်းများ တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အတွက် ဆင်သတ်မှုများ လျော့ကျခဲ့ခြင်း ဖြစ် ကြောင်း FOW က ပြောပြသည်။
FOW အဖွဲ့၏ ဧရာဝတီတိုင်း တာဝန်ခံ ကိုစိုင်းဇော်ဦးက“လက်ရှိမှာ ပူးပေါင်း အဖွဲ့တွေနဲ့ အတူ ကျနော်တို့တွေ တောထဲ မှာ ကင်းလှည့်တယ်။ ဆင်သတ် မုဆိုးတွေ တွေ့ရင် သတင်း ပေးကြဖို့နဲ့ သတင်းပေးရင် ဆုချီးမြှင့်မယ် ဆိုပြီးတော့ ရွာ က လူတွေရော၊ တောထဲက သစ်ခုတ်၊ မီးသွေးဖုတ်တဲ့ လူတွေကိုပါ စည်းရုံးတယ်။ ဒီလိုတွေ ဆောင်ရွက်တဲ့ အတွက် ဆင်သတ် မုဆိုးတွေ အရင်လို ဆင်ပစ်ဖို့ လှုပ်ရှားခွင့် နည်းသွားတယ်။ ဒါကြောင့် ဆင်သတ်ခံရမှုတွေ သိသိသာသာ လျော့ကျခဲ့တာ ဖြစ်တယ်”ဟု ဧရာဝတီကို ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဧရာဝတီတိုင်းရှိ တောဆင်ရိုင်းများ ကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရန် အတွက် သစ်တော ရဲတပ်ဖွဲ့ အခြေစိုက် စခန်း များကို ပုသိမ်မြို့နယ်တွင် ရှောပြာရွာနှင့် သစ်တိုပင် ကျေးရွာတို့တွင် လည်းကောင်း၊ ငပုတော မြို့နယ်တွင် တင်းချောင်း ကျေးရွာ၊ တောကြီးခွရွာနှင့် ဒီပါကွက်သစ် ကျေးရွာတို့တွင်လည်းကောင်း၊ သာပေါင်းမြို့နယ်၊ လှေကြီး တက် ကျေးရွာတွင် လည်းကောင်း၊ စုစုပေါင်း စခန်း ၆ ခု ဖွင့်လှစ် ထားရှိကြောင်း သိရသည်။
ဆင်သတ်မှုများ လျော့ကျခဲ့သည့်အပေါ် ကြိုဆိုသော်လည်း ဆင်သတ်မှုများ အပြီးတိုင် ပပျောက်စေရန် အတွက် တိုင်း အစိုးရ အနေဖြင့် တောအတွင်း ကင်းလှည့်မှုများ ပုံမှန် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့် ဖမ်းဆီးရမိသည့် ဆင်သတ်ဂိုဏ်း အဖွဲ့ဝင်များကို ထိရောက်သည့် ပြစ်ဒဏ်များ မြန်ဆန်စွာ ချမှတ်နိုင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း ကိုစိုင်းဇော်ဦးက ဆိုသည်။
“ဆင်သတ်မှုတွေ ပပျောက်ဖို့ဆိုရင် အစိုးရ အနေနဲ့ ကင်းလှည့်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ရော၊ ဖမ်းမိ တရားခံတွေကို တရားရုံး တွေမှာ ထိရောက်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်တွေ မြန်ဆန်စွာ ချမှတ်ဖို့ လိုတယ်။ ဆင်သတ်မှု ဆိုရင် ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ်အထိ ချမှတ် လို့ရတဲ့ ပြစ် မှုတွေ ဖြစ်ပေမယ့် တကယ်တမ်း တွေ့နေရတာက ပြစ်ဒဏ် ၁ နှစ်၊ ၂ နှစ်လောက်ပဲ ချမှတ်တာတွေ ရှိနေ တယ်။ အဲဒီတော့ ဆင်သတ်မုဆိုးတွေက ငါတို့ကို ဖမ်းမိလည်း ဒီထောင်ဒဏ် လောက်တော့ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူး ဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးနဲ့ ဥပဒေကို မကြောက်ဘဲ ဆက်ပြီး ကျူးလွန်တာတွေ ဖြစ်နေမှာပဲ”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဆင်သတ် မုဆိုးများမှာ ဒေသခံများကို တောဆင်ရိုင်း ပစ်နည်းများ သင်ကြားပေးကာ ၎င်းတို့ ကိုယ်တိုင် လည်း ဆင်ပစ်သလို ဒေသခံများ ပစ်ခတ် သတ်ဖြတ်ရာမှ ရရှိလာသည့် ဆင် အရေပြား၊ အမြီးနှင့် ဆင်အသားများကို လည်း တဆင့် ပြန်လည် ဝယ်ယူသည့် အနေအထားများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း တောဆင်ရိုင်း ထိမ်းသိမ်းရေး သူရဲကောင်း ဆုရှင် ငပုတောမြို့နယ်၊ တင်းချောင်း ကျေးရွာ အုပ်စု အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးကျော်မြင့်ထွန်း က ပြောသည်။
ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး ရဲတပ်ဖွဲ့ရုံး စာရင်းများအရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလအထိ ၇ နှစ်တာ ကာလ အတွင်း ဆင်သတ် မုဆိုးများ၏ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ဧရာဝတီတိုင်း၌ တောဆင်ရိုင်း ၅၉ ကောင် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
သယံဇာတနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီး ဌာနမှ ပြုစုထားသည့် စာရင်းများ အရ တနိုင်ငံလုံးတွင် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလ အထိ ၄ နှစ်ကျော် ကာလ အတွင်း နိုင်ငံတဝန်းရှိ သစ်တောကြိုးဝိုင်းများ အတွင်း ကျင်လည် ကျက်စားနေသည့် တောဆင်ရိုင်း ၁၁၅ ကောင် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
