ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ရှေးဟောင်းမြို့တော် မြောက်ဦးမြို့နယ်ရှိ ရန်အောင်ပြင်ကျေးရွာအနီး မြန်မာအစိုးရတပ်များနှင့် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) တို့ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားပြီး ၂ ရက်အကြာ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့ တွင် မီးလောင်ကျွမ်းထားသော အလောင်း အနည်းဆုံး ၃ လောင်းရှာဖွေတွေ့ရှိကြောင်း ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ၂ ဦးက အတည်ပြုပြောကြားသည်။
အစိုးရတပ်များနှင့် AA တို့ တနေကုန်နီးပါး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသည့် ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့က သူ၏ရွာမှ ရွာသား ၄ ဦး ပျောက်ဆုံးသွားကြောင်း ကျောက်တော်မြို့နယ် ကျားနက်ကန်ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးကျော်မောင်ရင်က ဧရာဝတီသို့ ပြောကြားသည်။
သူ၏ရွာမှ ရွာသား ၈ ဦးသည် ရန်အောင်မြင်ကျေးရွာအထက်ပိုင်း ရန်ချောင်းဒေသမှ ထင်းဝယ်ရန် ရန်အောင်ပြင်ကျေးရွာသို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း သူရှင်းပြသည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့အနက် ၆ ဦးမှာလှေဖြင့် ရန်ချောင်းအတိုင်းသွားခြင်းဖြစ်ပြီး အခြား ၂ ဦးမှာ ဆိုင်ကယ်ဖြင့် သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း သူပြောသည်။
ရန်အောင်မြင်ကျေးရွာအပြင်တွင် အစိုးရတပ်များက ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးပြီးနောက် ပြန်လွှတ်ပေးသဖြင့် ထိုနေ့ညနေပိုင်းတွင် ညရွာသို့ ဘေးကင်းစွာ ပြန်ရောက်လာသော ရွာခံမျက်မြင်သက်သေ ၂ ဦးနှင့် ဧရာဝတီသတင်းဌာနက မေးမြန်းပြောဆိုခဲ့သည်။ ရန်ချောင်းဒေသမှ ထင်းများ သယ်ဆောင်လာသော လှေပေါ်တွင် သူနှင့်အခြားကျေးရွာသား ၃ ဦးပါကြောင်း မကြည်ကြည်ဌေးက ပြောသည်။
အခြားသူ ၂ ဦးဖြစ်သော ကိုအေးသိန်းနှင့် ကိုမင်းဇော်တို့သည် ၎င်းတို့၏ လှေဖြင့် သူမ၏ကျေးရွာဖြစ်သော ကျားနက်ကန်မှ ထွက်လာပြီး သာကျော်ကျေးရွာတွင် သူမနှင့်တွေ့ဆုံကာ ခေတ္တစကားပြောကြောင်း သူရှင်းပြသည်။ မွန်းလွဲတနာရီခွဲတွင် ထိုသူ ၂ ဦးက ပြန်လည်ထွက်ခွာရန် ဆုံးဖြတ်ပြီး မကြည်ကြည်ဌေးနှင့် အဖွဲ့က ထိုရွာတွင် နာရီအနည်းငယ်နားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
ထိုနောက် မကြည်ကြည်ဌေး၏ လှေသည် ထိုရွာမှ ထွက်လာခဲ့ရာ ရန်အောင်မြင်ကျေးရွာအနီးတွင် အစိုးရတပ်များက ဟန့်တားပြီး ကမ်းကပ်ခိုင်းခဲ့သည်။ အစိုးရတပ်များက သူတို့ကို ဝိုင်းထားပြီး တပ်မှူးထံခေါ်သွားကြောင်း သူပြောသည်။ ကိုအေးသိန်းနှင့် ကိုမင်းဇော်တို့ ပိုင်သောလှေကိုလည်း ထိုနေရာတွင် ဆိုက်ကပ်ထားကြောင်းတွေ့ရသောကြောင့် ရွာသားများ အံ့သြရသည်ဟု သူပြန်ပြောပြသည်။
“ စစ်သားတွေက ကျမတို့ကို ‘ဘယ်သွားမလို့လဲ။ လှေပေါ်မှာ ဘာတွေပါလဲ’ တို့ မေးခွန်းတွေ အများကြီးမေးတယ်”ဟု မကြည်ကြည်ဌေးပြောသည်။
သုံးနာရီခွဲခန့်က သေနတ်သံများမကြားသောကြောင့် ရွာသို့ပြန်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း စစ်သားများကို ပြောခဲ့ကြောင်း မကြည်ကြည်ဌေးနှင့် တလှေတည်းလိုက်ပါလာသည့် ရွာသားတဦးဖြစ်သူ ဦးသန်းမောင်ကပြောသည်။ လမ်းတွင် AA တပ်များကို ၎င်းတို့တွေ့ခဲ့ခြင်းရှိ မရှိ တပ်မှူးက မေးမြန်းကြောင်း၊ ယင်းသို့စစ်ဆေးနေစဉ် တဲတခုအနီးတွင် တာပေါ်လင်ဖြင့် ဖုံးအုပ်ထားသော လက်တဖက်ကို တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်းပြောသည်။ ထိုသူသေဆုံးပြီးဖြစ်သည် သို့မဟုတ် အသက်ရှင်လျှက်ရှိသည်ကို သူမသိကြောင်းနှင့် ထိုသူသည် သူ၏ ရွာမှ ၂ ဦး အနက် တဦး ဟုတ်သည် မဟုတ်သည်ကို မသိကြောင်း သူပြန်ပြောပြသည်။
ရွာသို့ပြန်ရောက်သောအခါ ကိုအေးသိန်း၏ ဆွေမျိုးများကို ထိုအကြောင်းပြန်ပြောပြခဲ့သည်။ ကိုအေးသိန်း၏ ဇနီးနှင့် ဆိုင်ကယ်ဖြင့် ထွက်သွားသည့် မောင်ဝင်းစိန်နှင့် မောင်ရွှေစိုးတို့၏ ဆွေမျိုးများက ထိုနေ့တွင်ပင် ထိုသူများပျောက်ဆုံးနေသည်ကို သူ့ထံ သတင်းပို့ခဲ့ကြောင်း ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးကျော်မောင်ရင်က ရှင်းပြသည်။
ထိုရွာသားများပျောက်ဆုံးခြင်းကို ဦးကျော်မောင်ရင်က ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများနှင့် ကျောက်တော်ရှိ အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာသို့ သတင်းပို့ခဲ့ကြောင်း ဦးကျော်မောင်ရင်ပြောသည်။
ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့ညက ရန်အောင်ပြင်ကျေးရွာအပြင်ဖက်တွင် မီးလောင်ကျွမ်းထားသော အလောင်းအချို့တွေ့ကြောင်း သူ့ကို အကြောင်းကြားသောကြောင့် ပျောက်ဆုံးနေသူ ၄ ဦး၏ မိသားစုများကိုခေါ်ကာ နောက်တနေ့တွင် သွားရောက်ပြီး ဆိုးရွားစွာ လောင်ကျွမ်းနေသော အလောင်းများသည် မည်သူများဖြစ်သည်ကို သိရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း သူပြောသည်။ အလားတူစွာပင် ရန်အောင်ပြင်ကျေးရွာမှ အခြားရွာသားတဦးဖြစ်သော ဦးထွန်းလှစိန်သည်လည်း ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင်ပင် ပျောက်ဆုံးခဲ့သည်။
ဦးထွန်းလှစိန်၏ ဇနီးဒေါ်အဒါစိန်က သူမ၏ ခင်ပွန်းကို အစိုးရတပ်က ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီးထားကြောင်း တိုင်ကြားပြီးဖြစ်သည်။ တဲတခုတွင် မွန်းလွဲချိန်မှ စတင်ပြီး ကြိုးဖြင့် တုပ်နှောင်ဖမ်းဆီးခံထားရသော ခင်ပွန်းဖြစ်သူကို တွေ့ရန် တယောက်တည်းလိုက်သွားခဲ့ကြောင်းနှင့် သူ့ကိုပြန်လွှတ်ပေးရန် အရာရှိတဦးအား တောင်းပန်ခဲ့ကြောင်း သူပြောသည်။
ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ခင်ပွန်းဖြစ်သူကို ထပ်မံတွေ့ဆုံရန် တဦးတည်း ထပ်မံသွားရောက်သောအခါ ခင်ပွန်းဖြစ်သူနှင့် အခြား လူစိမ်း ၂ ဦး၏ အလောင်းများကိုသာ တွေ့ရတော့ကြောင်း၊ အစိုးရစစ်သားများ ထိုနေရာတွင် ရှိနေသောကြောင့် အလောင်းကို ပြန်မသယ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း သူပြောသည်။ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ရွာ ၂ ရွာမှ ရွာသား ၅၀ ခန့်သည် လိုက်လံရှာဖွေကြရာ ပြာပုံအထိလောင်ကျွမ်းထားသော အလောင်းများကိုသာ တွေ့ရတော့ကြောင်း ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးမောင်လှစိန်ပြောသည်။
ရုပ်အလောင်းများသည် ဦးခေါင်းခွံမျှသာ ကျန်သောကြောင့် မိသားစုဝင်များအနေဖြင့် မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို ခွဲခြားမသိနိုင်တော့ကြောင်း သူပြောသည်။ ဖခင်ဖြစ်သူ၏ အဝတ်များနှင့် အိတ်ကို အနီးနားတွင် စွန့်ပစ်ထားသည်ကို တွေ့ကြောင်း ဒေါ်အဒါးစိန်၏ သားသမီးများက ပြောသည်။ ဒေါ်အဒါစိန်တွင် ဖုန်းမရှိသောကြောင့် သူ့ကို ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့အထိ ဆက်သွယ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ။
“ ဒီအကြောင်း ဘာမှမပြောချင်တော့ဘူး။ အားလုံးက ဖြစ်ပီးသွားပြီလေ။ ဘာမှပြန်ပြင်လို့ မရတော့ဘူး” ဟု ကျားနက်ကန်ကျေးရွာသား ဦးသန်းမောင်ပြောသည်။
မြန်မာ့တပ်မတော်က ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် AA တပ်ဖွဲ့ဝင် ၉ ဦးကို ရှင်းလင်းရရှိခဲ့ပြီး ဒုံးလောင်ချာတခု သိမ်းဆည်းမိကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။ သို့သော် AA က ၎င်းတို့တပ်ဖွဲ့ဝင် သုံးဦးသာဆေသုံးကြောင်းဆိုသည်။ မြောက်ဦးမြို့နယ်အတွင်းတိုက်ပွဲများတွင် AA လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့က အစိုးရစစ်သား ၃၀ ခန့်ကို ရှင်းလင်းသုတ်သင်ခဲ့ကြောင်း AA ကလည်းထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။
မျက်မြင်သက်သေများ၏ ပြောကြားချက်များအရ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း နယ်မြေရှင်းလင်းမှု စစ်ဆင်ရေးများတွင် အစိုးရတပ်များ၏ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ယခုလအတွင်း အရပ်သား ၂ ဦးသေဆုံးပြီးဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။
( Moe Myint ၏ Amid Disappearance of Villagers, Three Burned Bodies Found in N. Rakhine ကို ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်သည်။)