နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာ ပေးအပ်မှုတွင် အခွင့်အရေး တန်းတူ မရရှိဘဲ ဘက်လိုက်မှုရှိနေသည်ဟု ဆိုကာ ထပ်မံစိစစ် ဆောင်ရွက်ပေးရန် ရွှေဘိုထောင်နှင့် မုပ္ပလင် ကုန်ထုတ်စခန်းတို့တွင် အကျဉ်းကျခံနေရသူများက ဆန္ဒထုတ်ဖော် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
တောင်းဆိုမှုများကို မူးယစ်ဆေးဝါး ဥပဒေပုဒ်မ ၁၅၊ ပုဒ်မ ၁၆ တို့ဖြင့်ကျခံနေရသူများက အဓိကလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့တောင်းဆိုချက်များအား နိုင်ငံတော်သမ္မတထံ တင်ပြပေးရန်နှင့် အများပြည်သူသိရှိရေး မီဒီယာများသို့ အကြောင်း ကြားပေရန် ပြောဆိုခဲ့ကြကြောင်း သွားရောက်ညှိနှိုင်းခဲ့သူများကပြောသည်။
ရွှေဘိုမြို့နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမိုးကျော်သူ က “အဓိကတော့ ပုဒ်မနဲ့ပြစ်ဒဏ်တူပေမယ့် လွတ်တဲ့သူကလွတ်ပြီး ကျန်ခဲ့တဲ့သူက ကျန်ခဲ့တယ်ပေါ့၊ မူးယစ်ပုဒ်မ ၁၅၊ ၁၆ တွေပေါ့၊ သူတို့လည်း အချင်းချင်း ဘယ်သူ ဘယ်လောက် ကျလဲသိကြ မှာပဲ၊ အဲ့ဒီမှာ မမျှတသလို ခံစာရပြီး ပြန်စိစစ်ပေးပါဆိုပြီး တောင်းဆိုကြတာပါ၊ ဒါကို ဝန်ကြီးချုပ်ကလဲ သမ္မတရုံးကိုတင်ပြမှာပါ” အကျဉ်းထောင်ဆူပူမှုအား သွားရောက်ညှိနှိုင်းခဲ့သည့် အခြေအနေကို ပြန်ရှင်းပြသည်။
သမ္မတ၏ လွတ်ငြိမ်းသက်သာ အနေဖြင့် ဧပြီ ၁၇ ရက်နေ့က အကျဉ်းသား/သူ ၉၅၃၅ ဦးအား လွတ်ပေးခဲ့ပြီး ကျန်ရှိသည့် အကျဉ်းသား/သူများထဲမှ လွှတ်သင့်လွှတ်ထိုက်သူများကိုလည်း စနစ်တကျ စိစစ်ကာ လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့် ဆက်လက် ပေးအပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသား လူ့အခွင့်အရေး ကော်မရှင် (MNHRC) အဖွဲ့ဝင် ဦးယုလွင်အောင် က “သူများတော့လွတ်တယ်၊ သူတို့လဲ လွတ်သင့်ရဲ့သားနဲ့ မလွတ်ဘူး၊ ထည့်သွင်းစဉ်းစား မခံရဘူး၊ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရတယ်လို့ဆိုပြီး ဒီလိုဖြစ်လာတာပါ၊ သူတို့ရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို မနေ့ကပဲ သမ္မတရုံးကို တင်ပြပေးလိုက်ပါပြီ” ဟု ဧရာဝတီသို့ပြောသည်။
ရွှေဘိုထောင်ဆူပူမှုသည် ဧပြီ ၂၂ ရက်နေ့ မနက် ၈ နာရီခွဲခန့်တွင် အဆောင် ၁ မှစတင်၍ ကျန်အဆောင်များကိုပါ ကူးစက် ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များအား တွေ့ဆုံတင်ပြလိုကြောင်း တောင်းဆိုမှုရှိခဲ့သည့်အတွက် ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာ မြင့်နိုင်ကိုယ်တိုင် အကျဉ်းသားများနှင့် တွေ့ဆုံကာ ညှိနှိုင်းပေးခဲ့သည်။
နှစ်ဆန်း တရက်နေ့ (ဧပြီ ၁၇) က နိုင်ငံတော်သမ္မတ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသားဖြင့် အကျဉ်းသား/သူ ၉၅၃၅ ဦး လွတ်ပေးခဲ့ရာ တွင် ရွှေဘို အကျဉ်းထောင်မှ ၇၂၀ ဦးခန့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ဆက်လက်ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရဆဲ ဦးရေမှာ ၁၀၀၀ ခန့်ရှိနေသေးကြောင်း ဦးမိုးကျော်သူက ပြောသည်။
မွန်ပြည်နယ်ရှိ မုပ္ပလင် ကုန်ထုတ်စခန်းမှ အကျဉ်းသား ၄၀၀ ဦးခန့်မှလည်း နှစ်ဆန်းတရက်နေ့ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာတွင် အ ကျဉ်းသား အချင်းချင်း တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိခဲ့ခြင်းမရှိဟုဆိုကာ လုပ်ငန်းခွင်ဆင်းခြင်းမပြုဘဲ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး MNHRC က ဧပြီ ၁၉ ရက်နေ့တွင် သွားရောက်တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ဦးမိုးကျော်သူ က “ဒီလို ဆူပူတောင်းဆိုမှုတွေကို တခြားထောင်တွေကို ကူးစက်ပြီးသွားရင် ကြီးမားတဲ့ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ထားသူတွေပါ ပါဝင်ပတ်သက်လာမှာ စိုးရိမ်မိတယ်” ဟုပြောသည်။
မုပ္ပလင် ကုန်ထုတ်စခန်းမှ အကျဉ်းကျနေသူများ၏ တောင်းဆိုချက်များတွင် ပြင်ဆင်လိုက်သည့် မူးယစ်ဆေးဥပေဒအရ သက်သာခွင့်များမရရှိခြင်း၊ လွတ်ငြိမ်းတွင် ပုဒ်မတူပြစ်ဒဏ်တူများ လွတ်သော်လည်း ကျန်သူများရှိနေခြင်း၊ မူးယစ်ဆေးဝါး လက်ဝယ်တွေ့ရှိသူမှ လွတ်ငြိမ်းတွင်ပါခဲ့သော်လည်း ၎င်းနှင့်အတူရှိနေခြင်း၊ အနီးအနားရှိခြင်းကြောင့် အားပေးကူညီမှုဖြင့် စွပ်စွဲပြစ်ဒဏ်ချခံရသူမှာ လွတ်ငြိမ်းတွင်မပါဝင်ခြင်း၊ ပြစ်မှုအမျိုးမျိုးဖြင့် ကျခံနေရသူများ သက်သာခွင့်တစုံတရာ မရရှိခြင်း၊ စည်းကမ်းကောင်းသူများအား လွှတ်ပေးခြင်းဟုဆိုခြင်းကြောင့် ကျန်ရှိသူများ စည်းကမ်းမကောင်းသူများဟု ထင်မြင်နိုင်ခြင်း တို့ကြောင့် ပြန်လည်စိစစ်ပေးရန်တို့ ပါဝင်လျှက်ရှိသည်။
