ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းကျေးရွာတွင် တပ်မတော်က ပစ်ခတ်၍ သေဆုံးသွားသည့် ရွာသား ၆ ဦး၏ ရုပ်အလောင်းများကို သြင်္ဂိုဟ်ရာတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် တို့၏ ဓလေ့ ထုံးတမ်းအရ သရဏဂုံ တင်ခွင့် မရခဲ့ကြောင်း ဒေသခံများက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
သေဆုံးသူများ၏ ရုပ်အလောင်းများကို မေ ၃ ရက်နေ့က သြင်္ဂိုဟ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ကျောက်တန်း ကျေးရွာသူ မစိုးစိုးက “ပထမတော့ အလောင်းတွေကို မိသားစုဝင်တွေကို ကြည့်ခွင့်မပေးဘူး။ စစ်သားတွေက အလောင်းကို သင်္ချိုင်းကို ထုတ်ယူသွားပါတယ်။ ပြီးမှ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ရွာသားတွေကို အကြောင်း ကြားလာတာ။ ဆရာတော်နဲ့ သရဏဂုံ တင်ခွင့်လည်း မရဘူး။ ဒီအတိုင်း ဖြစ်သလို သြင်္ဂိုဟ် လိုက်ရတာ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ၏ အစဉ်အလာအရ သေဆုံးသူ ဘဝကူးကောင်းစေရန် အတွက် ရည်ရွယ်ပြီး ကျန်ရစ်သူ မိသားစု ဆွေမျိုးများက ကောင်းမှု ကုသိုလ်ပြုလုပ်၍ မေတ္တာပို့၊ အမျှအတန်း ပေးဝေခြင်း ဖြစ်သည်။
ရသေ့တောင် သမီးလှဆရာတော် ဦးဝဏ္ဏသီရိ က “သေဆုံးသွားသူ အတွက် သရဏဂုံ မတင်လိုက်ရတော့ ဗုဒ္ဓဘာသာ အယူအဆအရ သူ့အတွက် ကောင်းမှု၊ ကုသိုလ်လုပ်ခွင့်မရ၊ အမျှမေတ္တာ ပို့်သခွင့် မရလိုက်တဲ့ အတွက် သူရသင့်၊ ရထိုက်တဲ့ အခွင့်အရေး တခု ဆုံးရှုံးသွားရခြင်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု မိန့်ကြားသည်။
သေဆုံးသူများကို သြင်္ဂိုဟ်မည့် ကျောက်တန်းရွာ သုဿန်သို့ ရောက်ရှိလာသည့် ရွာသားများအား လက်ကိုင်ဖုန်း ယူဆောင်ခြင်း၊ ဓာတ်ပုံရိုက်ခြင်းများကို ဟန့်တား ပိတ်ပင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ရွာသားများက ပြောသည်။
တပ်မတော် သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေအဖွဲ့မှ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းကတော့ ယင်းနေ့ နံနက် ၉ နာရီ ခွဲကတည်းက သေဆုံးသွားသည့် ရုပ်အလောင်းများကို မိသားစုဝင်များ လက်ထဲသို့ အပ်နှံခဲ့ပြီး ဘာသားရေး၊ ထုံးတမ်း ဓလေ့ နှင့် အညီလည်း သြင်္ဂိုဟ်ခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။
ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက “ဓာတ်ပုံ၊ ဗွီဒိယို ရိုက်ခွင့်မရဘူးဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ရုပ်အလောင်း တွေကို မိသားစုဝင်တွေ လက်ထဲကို အပ်ပြီး ဘာသာရေး၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းနဲ့အညီ သြင်္ဂိုဟ်ခွင့် ပြုလိုက်တာပါ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
၎င်းက ဆက်၍ “ရထားတဲ့ သတင်းအရတော့ အကုန်လုံး လုပ်ခွင့်ပေးတယ်လို့တော့ သတင်း ရထားတယ်။ သရဏဂုံ တင်ဖို့လည်း အဲဒီကဆရာတော်တွေတောင် ပါတယ်လို့ ကျနော်တို့ကို ပြောထားတယ်။ သရဏဂုံ တင်ရပါတယ်လို့ ပြောထားတယ်” ဟု ဆိုသည်။
မစိုးစိုးကတော့ “ဆရာတော်တောင် ကျောင်းထဲကနေ ထွက်ခွင့် မရတာ။ ဘယ်လို သရဏဂုံတင်ပြီး သြင်္ဂိုဟ်ခွင့်ရမလဲ။ ကျမ ကိုယ်တိုင် သချိုင်းကိုသွားပြီး သဂြိုဟ်ဖို့ လိုက်သွားခဲ့တာ။ မိသားစုဝင်တွေလည်း အလောင်းတွေကို ခဏလောက်ပဲ ကြည့် ခွင့်ရခဲ့တယ်။ အလောင်းတွေ အကုန် ရုပ်ပျက်နေကြပြီ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
အဆိုပါကျေးရွာ ဖြစ်စဉ်များနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ် သိရှိနိုင်ရန်အတွက် တပ်မတော်က အရာရှိကြီးတဦးကို မေ ၃ ရက်နေ့ညက လွှတ်ကာ ကွင်းဆင်း စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်လျှက်ရှိပြီး ရရှိလာသည့် အချက်များကို တပ်မတော်ဘက်က တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပေးသွားမည်ဟု ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။
ထို့အပြင် စစ်ဆေးမှုများပြုလုပ်နေသည့် ၁၃၁ ဦးထဲမှ ရက္ခိုင်စစ်တပ် (AA) နှင့် ဆက်နွယ်မှု မရှိသူများကိုလည်း ထပ်မံလွှတ်ပေးရန် ရှိကြောင်း ထိုသတင်းကိုလည်း တရားဝင် ထုတ်ပြန်ပေးမည် ဖြစ်ကြောင်း ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဖမ်းဆီးခံ ကျောက်တန်း ကျေးရွာသားများအနက် မေ ၃ ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းက လူပေါင်း ၁၂၆ ဦးကို ပြန်လည်လွတ်ပေးခဲ့ပြီး ကျန်ရွာသား ၁၃၁ ဦးကို ဆက်လက် စစ်ဆေးနေကြာင်းလည်း တပ်မတော် က ပြောထားပြီးဖြစ်သည်။
တပ်မတော်သားများသည် ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့ နံနက် ၁၁ နာရီ အချိန့်က ကျောက်တန်း ကျေးရွာအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ပြီး အသက် ၁၀ နှစ်အထက် ယောကျ်ားများကို အစည်းအဝေးခေါ်ယူခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းနောက် ရွာသား ၂၇၅ ဦးကို AA အဖွဲ့နှင့် ပတ်သက်မှု ရှိသည်ဟုဆိုကာ ရွာရှိ စာသင်ကျောင်းထဲတွင် ခေါ်ယူ စစ်ဆေးခဲ့သည်။
ထိုသို့ စစ်ဆေးခဲ့နေစဉ် မေလ ၁ ရက်နေ့ ညက လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်သံများကို ကြားရပြီးနောက် စိတ်မနှံသည့် ဦးမောင်သန်းဦး ဆိုသည့် အသက် ၃၀ အရွယ် လူတဦးမှ ပြေးကြရန် ထအော်ရာမှ ထကြည့်မိသော ရွာသားများ ပစ်ခတ်ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း စစ်တွေ ဆေးရုံတွင် ဆေးကုသမှုခံယူနေသည့် ရွာသားများက ပြောသည်။
သေနတ်ဒဏ်ရာ ၂ ချက်ရရှိကာ စစ်တွေဆေးရုံတွင် ကုသမှုခံယူနေသူ ကိုကျော်ကျော်ငြိမ်း က “ကျနော်တို့ အိပ်နေကြတာ။ သေနတ်သံတွေ ရုတ်တရက်ကြားတော့ အကုန်လုံး လန့်ပြီး ထကြည့်ကြတာပေါ့။ အဲဒီအချိန် စိတ်မနှံတဲ့သူ ရွာသားတဦးက ပြေးကြ၊ ပြေးကြ အော်ပြီးတော့ လူအုပ်ထဲကို ပြေးဝင်လာတယ်။ အဲဒီ အချိန်မှာ ဝိုင်းပစ်ကြတာ လူတွေက ပစ်တဲ့အချိန် ကြောက်ပြီး ဟိုနားပြေး၊ ဒီနားပြေးကြတာတော့ရှိတယ်။ သူတို့ပြောသလို အော်ဟစ်တာလည်း မရှိဘူး။ ဒီလောက် စစ်သားတွေ အတွင်းရော၊ အပြင်ရော ဝိုင်းထားတာ ဘယ်လို သေနတ်လုပါမလဲ” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
